Ísafold - 19.04.1905, Blaðsíða 3

83
Nú muni því taka fyrir alla fjársölu
til Eeykjavíkur, úr því að Reykvíking
ar séu farnir að legyja sér til munns
dauðra manna búka, eti af þeim séu
óþrjótandi birgðir þar í kirkjugarðinum.
Lítill vafi er talinn á því, að komu-
maður hafi akilið jafnþykka sneið. En
hvort stjórnarblöðin með draugafélags-
sögurnar m. fl. hefðu skiiið hana, —
það er ekki eins víst.
Búnaðarleiðbeiningarferðalag.
Hr. S i g u r ð u r ráðunautur S i g-
urðsson er nýkominn vestan úr
Snæfellsnessýslu, sunnan fjalls. Qann
segir snjókomu og jarðbönn þar um
slóðir; skiftir um við Hafursfjarðará
og er snjórinn því meiri sem vestar
dregur. |>að er nýfallinn snjór og illa
gerður.
Erindið var að halda fundi með
mönnum þar vestra eftir ósk síra Vil
hjálms Briems og fleiri, og undirbúa
rjómabússtofnanir. Hann hélt fundi í
flestum hreppum sunnan fjalls; þeir
voru allvel sóttir.
Hann segir, að í ráði sé að stofna
þar 2 rjómabú vorið 1906; annað í
Staðarsveit, og sækir að því öll Staðar-
sveit, innhluti Breiðuvíkurhrepps eða
sjálf Breiðuvíkin og ytri hluti Mikla-
holtshrepps; en hitt við Landbrotalæk
í Kolbeinsstaðahreppi; þangað sækir
Kolbeinsstaðahreppur, Eyjahreppur og
innri hluti Miklaholtshrepps. Búin
geta orðið stór með tímanum, og talað
um, að þau byrji með meira en 200
rjómabúskúgildi hvort.
Almennur áhugi á þessu máli segir
hann að sé þegar vaknaður þar vastra,
einkum í Staðarsveit og Eyjahreppi.
En yfirleitt er fyrirtækið bundið því
skilyrði, að samgöugurnar við Reykja
vík verði bættar. f>eir vilja láta Faxa
flóagufubátinn koma við á Búðum, í
Skógarnesi og á Okrum einu sinni í
hverjum l/2 mánuði að sumrinu, meðan
búin starfa, og svo haust og vor.
Sömuleiðis er það almenn ósk, að hin-
um lögboðna vegi vestur sýsluna verði
haldið áfram sem fyrst, og að árnar
verði brúaðar hið bráðasta, einkum
Hitárdalsá og Hafursfjarðará. Hr.
S. S. telur þessar samgöngubætur Iffs-
nauðsynlegar fyrir Snæfellinga sunnan-
fjalls, á hvað sem er litið. í hverjum
hreppi höfðu menn verið kosnir til að
halda rjómabúamálinu vakandi og und-
irbúa það sem bezt.
í þessari ferð átti hr. S. S. og fundi
að Hvítárvöllum og Smiðjuhóli á Mýr-
um, og flutti þar fyrirlestra um jarð-
rækt og túnbætur.
Vestmanneyjum 14. april: Mestur hiti í
janúar 27. 7.8°, minstur aðfaranótt 10.
-i-12.2°. Pebrúarmán. var mestur hiti 21.
8°, minstur aðfaranótt 10. 10.3°. Marz
var mestur hiti 27. 8.5°, minstur aðfaranótt
1. 6°. Úrkoma var í þessum mánuðum:
226, 122 og 139 millimetrar. Janúar og
febrúar voru nær sífeld hva sviðri sitt á
hverri áttinni með stuttum kuldaköstum og
feikna-úrkomu i janúar af regni og snjó.
Marz var mjög hlýr að tiltölu og nær
óslitnir austanvindar oft mjög hvassir allan
mánuðinn.
V e r t i ð i n hefir verið óvenjulega gæfta-
stirð sakir stormanna, einkum austanstorm-
anna í marz, og svonefnd sjóveður oft rnjög
vond og háskaleg. Fiskur gekk hér mikill
eftir 10. marz, og mundi hér hafa orðið
mjög góður afli með góðum gæftum. Fyrstu
vikuna af þ. mán. voru góðar gæftir, en
fiskur þá mestur horfinn. Hæstir hlutir
munu nær 500, þar af ‘2/a þorskur, en fæstir
hafa svo háa hluti, sumir eru jafnvel á 2.
hundraði, og er þessi vertið hin rýrasta,
sem hér hefir komið mörg ár.
Aragrúi af botnvörpungum er hér
ávalt umhverfis, oft í landhelgi, enda hafa
6 þeirra fengið að kenna á hinum járn-
vörðu hnúum Heklu.
Heilbrigði hefir verið góð. Tauga-
veiki kom á eitt heimili um nýársleytið, en
barst ekki viðar. 2 menn hafa fengið
lungnabólgu, og niðurgangsveiki hefir verið
að stinga sér niður.
Fær nokkur maður staðist það?
Mörgurn þykir vera býsna oft nú
orðið leitað hér á náðir veglyndra
manna og brjóstgóðra um gjafir til
bágstaddra, og jafnvel ekki-bágstaddra
stundum, þá í virðingarskyni og við-
urkenningar fyrir vel unnið starf í al-
mennings þarfir.
það eru því misjafnlegar undirtektir
undir þess kyns málaleitanir stundum.
En mundi nokkurt mannsbarn á
landinu vera svo skapi farið, að það
fái sig til að taka öðruvísi en vel í
hina einkar- hógværlegu og lítilþægu
tillögu yfirhjúkrunarkonunnar í Laug-
arnesi, um að aura saman, sitt lítið
hver (10 a.), í betri rúm og mýkri dýnur
undir sjúklingana hennar, til þess að
ofurlítið fari betur en ella um hina
sárbrjóstumkennanlegu aumingja í rúm-
unum þeirra, til þess að þeir eigi færri
andvökunætur, lil þess að ofurlftið
færri stunur megi til þeirra heyra út
af óhægðinni einni á þjáningabeð
þeirra?
Steini harðara væri hjartað það, sem
svo væri gert.
Útlendir mannvinir gáfu skýlið sjálft
yfir þá, með frjálsum samskotum, háir
og lágir, ríkir og fátækir.
Vér, landar hinna holdsveiku aum-
ingja og nánustu bræður, — vér áttum
þar engan þátt í.
J> e i r gáfu til þess nær 130,000 kr.
V é r ekki 1 eyri.
Nú er stungið upp á, að vér 1 o k s
leggjum í þá guðskistu sem svarar ^
hluta þar á borð við, og að hver taki
svo smátt til, að alls ekkert viti af
því raunar, — leggi til eitt skifti fyrir
öll sem svarar því, er vanalega er
gefið fyrir hálfan kaffibolla, af þeim
sjálfsagt 1000 kaffibollum, sem druknir
eru hér á landi á mann á hverju ári.
Getur nokkur maður staðið af sér
að gera svona litla bón, — bón göf-
uglyndrar konu, sem hér er komin frá
framandi þjóð til þess að hjúkra þess-
um aumingjum og ber þá fyrir brjósti
sér, eins og hún væri móðir þeirra?
Fær nokkur maður staðist það?
Snæfelsku. málaferlin-
Stjórnarerindrekinn sem fór vestur
þangað með dómaravaldi, cand. juris
Guðm. Eggers, er nú heim kominn
aftur úr sínum 3 mánaða leiðangri.
Dæmt hafði hann þar vestra sekt á
hendur hreppsnefndarmönnunum 3 í
Ólafsvík eða Neshrepp innri, tveimur
80 kr. og einum 100 kr., fyrir þetta
sem þeir höfðu borið fyrir sig, er þeir
fóru fram á, að yfirvaldið þeirra þok-
aði úr dómara sessi. Síra Helgi Árna-
son var og lögsóttur fyrir hlutdeild í
þeim glæp, átti að hafa samið fyrir
þá uppkast að skjalinu, en sýkna
gerði setudómari hann, þó með ábagga,
að greiða skyldi hann málskostnað
jafnt hinum. þremur.
Allir 4 áfrýgja þeir dómi þessum til
yfirréttar.
Tíundaravikamálið gegn síra Helga
á hann eftir ódæmt. Gerir það lík-
lega hér.
Askorun um samskot
handa
sjúklingunum i holdsveikraspitalanum.
Holdsveikin er þungbærari en nokk
ur annar sjúkdómur.
Holdsveikir menn eru aumkunarverð-
ari en nokkrir aðrir sjúklingar.
þeir eiga ágætt athvarf þar sem er
holdsveikraspítalinn í Laugarnesi.
|>ar er þeim veitt nákvæm hjúkrun,
dregið úr þjúningum þeirra, sár þ irra
hirt.
J>ar er þeim látin í té stöðug lækn-
ishjálp og reyndar við þá allar nýjar
lækningaraðferðir, sem einhver von er
um að geti læknað höfuðsjúkdóm þeirra,
holdsveikina.
f>ar eru þeir aldrei móðgaðir eða
hrygðir, eins og oft vill verða í heima-
húsum, af þvi að fólk óttast og forð-
ast þá.
þar þurfa þeir sjálfir ekki að óttast,
að þeir verði meðveiki sinni ástvinum
sínum eða öðrum að meini..
En þar með er ekki sagt, að spítal-
anum sé í engu áfátt, að þar mætti
ekkert betur fara.
Mér, fyrir mitt leyti, virðist mestur
bagi að því, að rúm sjúklinganna eru
ekki bvo góð sem skyldi. f>að eru
járnrúm, fremur veik; botninn fjaðra-
laus og harður; í hverju rúmi eru tvær
þangdýnur (undirdýnur) og 1 eða 2
svæflar; þessar þangdýuur endaRt illa,
\ verða fljótt harðar og hnúskóttar.
þegar spítalinn var settur á fót, varð
auðvitað að fara sem sparlegast með
það fé, sem þingið veitti til útbúnaðar.
f>essi rúm voru þá keypt, af því að
þau eru rniklu ódýrari en vanaleg, góð
sjúkrahúsrúm; þeim hefir auðvitað verið
haldið við, og eru þau því nú lík því
sem þau voru í fyrstu. f>ess vegna
má ekki vænta þess, að þing 0{2j stjórn
sjái sér fært að ónýta þau og láta
spítalanum í té önnur dýrari og betri
rúm.
Ný, góð sjúkrahúsrúm í allan spítal-
ann, 60 að tölu, mundu kosta um
2000 krónur.
|>að er altítt í öðrum löndum, að
sjúkrahúsum berast miklar gjafir.
Sjúkir menn eru jafnan hjálparþurfar,
og öllum góðum mönnum er ljúft að
rétta þeim hjálparhönd öðrum fremur.
Nú er eg sannfærð um, að brjóst-
gæði og hjálpfýsi eiga jafndjúpar ræt-
ur í hugum manna hér á landi sem
í öðrum Iöndum.
Og þess vegna sný eg mér til íslenzkr-
ar alþýðu, í þeirri von og vissu, að hver
maður muni með Ijúfu geði vilja leggja
lítinn skerf til þess að gleðja mestu
aumingja þjóðarinnar, auka þægindi
þeirra, lina þrautir þeirra.
Eg bið ekki um mikið.
*Eg bið engan um meira en 10 aura;
en eg bið alla um 10 aura.
Til þees að fá 2000 krónur, þarf 10
aura frá 20,000 manns, fjórða hluta
þjóðarinnar.
Eg hefi hugsað mér að koma sam-
skotunum á stað á þann hátt, sem hér
segir.
Eg sendi beiðni til 12 eða 16 kunn-
ingja minna hér í bænum, bið hvern
þeirra um 10 aura, bið hvern þeirra
að senda sams konar beiðni til 4 kunn-
ingja sinna og svo koll af kolli. Með
þessum hætti kvíslast samtkotabeiðn
in í allar áttir út um alt land.
Skeytin má auðvitað orða á ýmsan
hátt, hver getur farið eftir sínum hug
þótta, en efnið ætti að vera þetta :
Gerðu gott verk.
Sendu mér 10 aura .handa
sjúklingunum í Laugarnesi.
Sendu 4 kunningjum þínum
sams konar skeyti og þetta.
Sendu þá 40 aura. sem þér
berast, til fröken Harriet Kjær-
Holdsveikra8pítalanum við Reykjavík
Laugarnesi í aprílm. 1905
Harriet Kjær
hÚ8inóðir holdsveikraspítalans.
Brlend tíðindi.
Ekkert öSru nýrra að kalla fyrir rúmri
viku en aS fyrirhugaö banatilræði við
Rússakeisara vitnaðist og glæpnum afstvrt
í síðustu forvöðum. Það er siður, að fyrsta
dag viku hverrar ganga fyrir keisara í
höll hans liðsforingjar þeir, er þar eiga
að þjóna honum þá viku. Meðati þeir
biðu í forsal keisaramálstofunnar var því
veitt eftirtekt, að einn þeirra var eitt-
hvað lítið eitt torkenuilegur í framgöngu,
hafði dálítið öðru vísi lagað sverð við
hlið en hiuir, enda þektu þeir hann
ekki. Eti ótal augu gefa að öllu vand-
legar gætur, sum í leyni að hurðarbaki
eða öðru vísi. Maðuriun var því hönd-
um tekinn og leitað á honum, er hon-
um varð orðfátt að gera grein fyrir sér.
Enda fundust á honum 2 sprengikúlur.
Hefði hann komist inn til keisara, mundi
hvorugur hafa kuunað frá tíðindum að
segja.
Eyrir skemstu hefir loks vitnast nafn
þess manns, er Sergíus fursta keisara-
fræuda réð bana í vetur í Moskva (17.
febr.). Hann heitir Kalajev og er stú-
dent, sonur lögreglustjóra i Vatsjá og
hafði verið rekinn frá háskólanum í
Pétursborg fyrir nokkrum árum fyrir
hlutdeild í óeirðum. Það var einhver
fólagi hans, nihilisti, sem hafði verið
höndlaður nýlega í Pétursborg, grunaður
urn að vera í vitoröi um samsæri gegn
keisara.
Fast að hálfri miljóu manna er mælt
að Japanar hafi á að skipa til að sækja
á eftir Rússum norður eftir Mandsjúríu,
en þeir eða Lenewitch yfirhershöfðingi
hinn nýi ekki nema um 300 þús.
Látinn er í Khöfu Peter Hansen pro-
fessor, fyrrum blaðamaður og allmerkur
rithöfundur, en siðustu arin ritdómari
við konungl. leikhúsið. Hann varð hálf-
sjötugur.
Hundrað ár voru liðin 2. þ. m. frá
fæðingu H. C. Andersens æfintýraskálds,
og var þess minst um alla Danmörk og
miklu víðar þó með ýmsum hátíðabrigðum.
tíustav Adolph konungsefni og ríkis-
stjóri Svía og Norðmanna hefir látið
birta frá sér nýtt skjal út af konsúla-
deilumálinu, miklu mýkra og sáttvæn-
legra eu hið fyrra. En það mun vera
um seinan. Enda tæpt um traustið á
honum af Norðmanna hálfu.
Vetrarlok.
Hann hefir verið mjög vægur hér
um Suðurland að minsta kosti, þessi
vetur sem nú ríður úr hlaði. Snjólít-
ið mjög og frostvægt eða frostleysur.
En ærið stormasamt á útmánuðun-
um, og því lítið um gættir.
Frost aldrei komist hér upp í 10 stig
síðan á nýári. Fáa daga u8—9, fyrri
part febrúar. Annars sjaldnast meira
en 3—4 stig, en mjög oft nokkurra
stiga hiti, jafnvel 5—6 stundum.
Vestanlands hefir verið nokkuðsnjóa-
samt síðari partinn. Og nokkuð harð-
ari vetur en hér norðanlands og aust-
an. En vægur þó fremur.
Póstgufuskip Laura (Aasberg) kom bér á
sunnudagsmorguninn 16. þ. m. frá Khöfn
og Leith. Farþegar örfáir.