Ísafold - 13.01.1906, Qupperneq 3

í S A F 0 L D
11
Oiafsdalsskólinn
veitir nokkrum nemendum viðtöku á
næBta vori með líkum kjörum og áð-
ur, nfl.
1. Skólatíminn er 2 ár. Hann byrjar
og endar snemma í maímánuði.
2. Nemendur verða að vera siðprúðir,
heilsuhraustir, nokkurn veginn
þroskaðir, og vanir allri algengri
sveitavinnu. |>eir verða að vera
vel læsir, skrifa læsilega, og kunna
4 höfuðgreinar reiknings í heilu og
brotum.
3. Nemendur gefa ekkert með sér.
|>óir leggja sér til nægilegan íveru-
fatnað og hlífarföt. Bækur og rit-
föng fá þeir keypt í skólanum.
4. Yfir sumartímann eða frá 14. maí
til 30. október bæði árin vinna
nemendur að heyvinnu 8
vikur, og að öðrum störf-
u m 16 v i k u r, og þá einkum að
þessu:
a. Að beita hestum fyrir kerru og
ýmsum jarðyrkjuverkfærum.
b. Að slétta þúfur.
c. Að plægja þýft og slétt land,
flög og grasgróna jörð.
d. Að brúka ýmiskonar herfi, hest-
reku og valtara.
e. Að sá höfrum, byggi, sinnepi og
grasfræi.
f. Að rækta jarðepli og rófur.
g. Að hagnýta hvers konar áburð,
sem fæst í sveitum.
h. Að hagnýta verzlunaráburð,
bæði fyrir sáðjurtir og á gras-
lendi.
i. Að gera skurði til áveitu og
framræslu, bæði opna og lokaða.
k. Að verka súrhey og sæthey.
l. Að mæla flatarmál lands og
hallabreytingar.
5. Að vetrinum, frá 1. nóvember til
30. apríimán. bæði árin, að undan-
teknu jólaleyfi, er nemendum dag-
iega ætlaðar 4 stuudir Cil
vinnu, og 8 stundir til
b ó k i ð n a. Vinnan er einkum að-
stoð við smíðar, og ýms útivinna,
eftir ástæðum. Sum verkfæri
smíða nemendur að mestu leyti.
Bóknámið er:
1. Náttúrufræði. Hið nauðsyn
lega8ta í efnafræði, eðlisfræði, dýra-
, fræði og grasafræði.
2. Jarðræktarfræði. Hið helzta
um vöxt og viðgang jurta, jarðveg,
áburð, framræslu, áveitu, verkfæri
og ræktun sáðjurta.
3. Húsdýrafræði. Hið helzta
-j um skapnað og lífseðlisháttu hús-
Í! dýranna, um meðferð þeirra og kyn-
bætur,
4P' H a g f r æ ð i. Um ýmsa tilhögun
í búskap, og um búreikninga.
5. Almennur reikningur, þar
með flatarmáls- og rúmmálsreikn-
ingur.
6. Leiðarvísir í einföldum
landmælingum og halla-
m æ 1 i n g u m.
7. T e i k n u n. Aðv gera uppdrætti
eftir máli af litlum landspildum og
einföldum verkfærum.
Kenslan fer yfir höfuð mest fram í
samræðum, með hliðsjón á kenslubók-
um á íslenzku og dönsku, og handrit-
um, sem nemendur eru látnir kynna
sér jafnframt. Aðaláherzlan er lögð
á þau atriði í hverri grein, sem eink-
um snerta dagleg störf manna hér á
landi. Nemendum verður hér eftir
kent að ákveða fitumagn mjólkur, því
áhöld til þess hafa nú verið útveguð.
Nokkur kensluáhöld eru til við skólann
einkum í efnafræði og dýrafræði. Skól-
anum fylgir bókasafn af almennum
fræði- og skemtibókum, sem nemend-
Ur nota og hafa umsjón yfir. Við
skólann er líka til allgott bókasafn um
búnaðarmálefni, sem nemendur geta
átt aðgang að, ef þeir óska.
Nú eru í skólanum 9 nemendur, 3
í eldri deild og 6 í yngri deild. þeir
sem óska að verða teknir í skólanc á
næsta vori, geri mér viðvart um það
sem fyrst.
Olafsdal í nóvemberm. 1905.
T. Bjarnason.
Um botnvörpunga-
yíirganginn
hér eru stundum greinar í dönskum
blöðum, og oftast eitthvað bogið við
þær. Politiken hafði í haust einu sinni
hermt það eftir ísafold, hver umskifti
hefðu orðið á eftirlitinu með þeim,
þegar yfirmannaskiftin urðu í sumar á
Heklu: að áður hefði 20 sekir botn-
vörpungar náðst á 3 mánuðum, en síð-
an engin á jafnlöngum tíma, o. s. frv.
þeirri frásögu reiðist einhver nafn-
leysingi (Scout) og ritar í National.
tid. 31. okt. Hann rausar mikið um
það, að ekki sé mikið að marka, þótt
yfirmenn á Heklu séu mis-fengsælir á
botnvörpunga. þeir séu óvarari um
sig framan af árinu en þegar á það
líður.; vari sig síður á því, þegar
Hekla komi snemma.
Kunnugir vita, að þetta er býsna-
vitlaust, og að aldrei eru botnvörpungar
áleitnari og ósvífnari en þegar líður á
suruar og nótt dimmir.
Hitt er þó enn fjær öllu viti, er
hann fullyrðir, að blöð hér og almenn-
ingur láti sér í litlu rúmi liggja, hvern-
ig gengur að verja landhelgina fyrir
ólöglegum veiðum, heldur sé hitt aðal-
atriðið, að ná í sem mestar sektir m.
m. til handa landssjóði. því sé sagt
frá því eins og hvalreka og látið mik-
ið yfir, er einhver botnvörpungur er
höndlaður og sektaður!
Vel er þetta mælt og viturlega, eða
hitt heldur.
Sá veit nú hvar skórinn kreppir!
Ekki hefir hann neitt veður af því,
að ríkissjóður á upp frá þessu að fá
meiri hlutann af tekjum þeim, er
höndlun sekra botnvörpunga af sér
gefur. — f>að var þó leiðrétt síðar í
sama blaði.
A 11 má segja Dönum. Hér eru all-
ir of kunnugir til þess, að nokkurt
viðlit sé að þeir trúi því, að það sé
nánast tilviijun ein, hve fengsæll Schack
höfuðsmaður var á seka botnvörpunga
þessa fáu mánuði, sem hann réð fyrir
Heklu. Hér var ekki hóti meira um
þá þann tíma en gerst hefir þrásinnis
og gerist enn. f>ví eannleikurinn er
sá, að a 11 a f er nóg um botnvörp-
unga í landlielgi hingað og þangað við
land, a 11 a n veiðitíma þeirra hér.
f>að kemur þeim saman um, sem bezt
geta um það borið.
Gr un dark irkj u
í Eyjafirði hefir kirkjubóndinn þar,
Magnús kaupmaður Sigurðsson, reist
af nýju á sinn kostnað svo veglega og
rausnarlega, að það er réttnefnt höfð-
ingja-stórvirki. Aðalkirkjan er 27 álna
löng og 14 álna breið, en forkirkja
fram af 8 álnir á hvorn veg, og turn
upp af, 35 álnir upp á stöng, ferstrend-
ur að neðan, 15 álnir upp, en átt-
strendur úr því, með tveimur hjálm-
hvolfum, og eru loftsvalir alt umhverf-
is þar, sem turninn breytir lögun,
með 4 álna háum smáturnum á öllum
hornunum f jórum með 3 álna háum stöng-
um. Eram af forkirkjunni eru síilna-
göng og 8 álna breitt og 7 álna hátt
port. Girðing er um kirkjúna alla 5
álnir frá hliðum og kórstafni, og á
þar að verða blómreitur. Kirkjan er
14 álna há innan upp í sperrukverk.
Hún er tvílyft og veggir 9 álnir. Söng-
loft er um kirkjuna þvera að framan
og setpallar jafnhátt til hliðanna. Ofn-
ar eru tveir í kirkjunni, hlífarofnar.
Stúkur tvær sín til hvorrar hliðar við
kórinn, önnur skrúðhús, en hin ætluð
undir bókasafn kirkjunnar. f>að er 1
timburkirkja, en óvenjuvel til hennar
vandað að öllu.
Kirkjan var vígð 12. nóv., að við-
stöddu miklu fjölmenni, 7—800 manns.
er allir komust fyrir í kirkjunni og þó
fleiri hefði verið. Var öllum þeim
mannfjölda veittur beini eftir messu
af mikilli rausn.
Magnús Sigurðsson byrjaði búskap
á Grund fyrir 30 árum, efnalaus þá.
Kaupskap hefir hann rekið sfðari árin
jafnhliða búskapnum. Hátt upp f 20
dús. hefir kirkjan kostað sjálfsagt, en
mun ekki hafa átc til í sjóði nema
fáein hundruð kr.
Tangaveiki
gengur í Hafnarfirði. Hefir að sögn
fluzt þangað héðan. Tíu eða tólf hafa
veikst til þessa, í 3 húsum, þar á
meðal síðast forstöðumaður barnaskól-
ans, Jón Jónasson. Læknir hefir komið
nokkrum sjúklingum (4) hingað inn
eftir á spítala, en komið hinum flest-
um eða öllum fyrir í einu húsi, sem
er einangrað eins og sóttvarnarbús, og
sótthreinsað heimilin. Barnaskólanum
lokað; þar hafði bólað á sóttinni.
Dáið hefir úr sýkinni 1 maður, skóla-
piltur í Flensborgarskóla, J ó n Bergur
S v e i n s s o n, frá Volaseli, bróðursonur
síra Jón8 Bjarnasonar í Winnepeg.
Úr Arnarfirði, i xxóvember 1905. Tið
hefir verið hér ailgóð í haust, snjókoma
i minna lagi.
Tiskafli hefiv verið mjög litill. enda
hafa botnvörpungar iátið greipar sópa hér
um fjörðinn, að vanda. Hekla hvergi kom
ið nærri, en sý&.lumaður okkar Guðm.
Björnsson, naði einum i haust og fekk hann
sektaðan, eins og kunnugt er.
Kvartað befir verið i hlöðnnum og viðar
yfir stífni og ógreiðvikni s u m r a yfir-
manna á skipnm gufuskipafélagsins. Vér
höfum ekki farið alveg varhluta af þess
háttar, Arnfirðingar.
E'g ætla að nefna hér dæmi, af því mér
finst eg hafa ástæðu til þess.
í>að var 19. okt. i haust, að s/s Lau a
kom á Bíldudal.
Jón Hallgrímsson, kaupfélagsstjóri á
Bakka, var þá staddur þar og bað skip-
stjórann að koina við bjá sér um leið og
hann færi fram hjá (skipin fara þar rétt
bjá, þegar þau koma og fara) og taka þar
80 skippund af saltfiski. Hann hafði látið
bera fiskinn ofan í skip, svo að ekki stæði á
neinu.
En skipstjórinn neitar, þratt fyrir tillög-
ur margra larþega og annarra.
Blæjalogn var, og þvi engin töf, að
heita mátti, að koma þar við.
En í næstu ferð á eftir kemur eitt. af
Thorefélagsskipunum (Kong Trygve) þar
við og tekur fiskinn.
Eg nefni þetta sem dæmi þess, hve miklu
raeiri greiðvikni er í té látin á þeim skip-
um. En fyrir það verða þeir menn vin-
8ælli. Hitt verður ekki tölum talið, hve
mikinn skaða margur hiður af óþarfa-
stífninni hinni.
Bangárvallasýslu (Landi) í des. Nú
er veðrátta tekin að spillast fyrir nokkru.
Töiuverður snjór og áfreðar miklir nú, svo
að haglaust má heita með öllu, og allar
skepnur komnar á gjöf. En ekki eru
frostin hörð ; mest hefir það orðið hér 10°
K, og stórviðri ekki með jafnaði.
Mannheiisa góð yfir höfuð og heilbrigði
fénaðar eins.
Og engin bráðapest hefir grandað sauð-
fé hér i sveit, svo teljandi sé. Að eins
stöku lömb á stöku hæ dáið, og það eins
bólusett. Aftur er sagt, að pestin hafi gert
töluvert vart við sig sumstaðar á Rangár-
völlum, en hvergi heyrist annað eins pest-
ardráp og á Fjalli á Skeiðum og fleiri
bæjum þar i grend.
Landskjálftaruir á Ítalíu
suDnanverðri (( Kalabríu) í haust
snemma ollu töluverðu manntjóni og
miklu húsahruni, þótt smáræði væri í
samanburði við það sem þar hefir gerst
áður þrásinuis og nú er rifjað upp í
blöðum, alla tíð frá því er Pompeji
lagðist í auðn fyrir meira en 18 öldum.
Fyrir 23/4 öld eða árið 1631 hlutu
3000 manna bana í landskjálfta í
Neapel.
Búmum 60 árum síðar, 1693, eyddu
landskjálftar 54 bæjum og 300 þorp-
um í Sikiley, og týndu þar lífi 60,000
rnanna. Mikil bygð eyddist og í Kala-
bríu árið 1783, Skaftáreldsárið hér á
íslandi, en lifjón hlutu 30,000 manna.
Loks eru ekki nema 22 ár síðan er
300 manna týndust i landskjálftum í
borginni Casamiceiola, og önnur 3000
í 8veituuum þar í krÍDg.
þjóðrækinn auðmaður. Pedro
Alvarado er maður nefndur. Hann á
heima í Mexicoríki í Ameríku. Hann
var fátækur daglaunamaður fyrir ekki
mjög mörgum árum, en hefir nú
35 milj. kr. í árstekjur. Faðir hans
hafði fengið heimild til fyrir litla þókn-
un að leita málma í hæð einni, þar
sem heitir Palmilla-hlíð, en fann ekkert
og dó svo. En mjög var hann fastur
á þvf, að þar leyndist dýrir málmar í
jörðu, og bað son sinn þesB lengstra orða
á banasænginni, að balda áfram leitinni.
Hann gerði það, og fann loks eftir 3
ár þau ógrynni gulls og silfurs, að þar
fengust upp úr námunni áður langt
um leið 45,000 kr. á dag. Nú kvað
eftirtekjan vera orðin meir en 100,000
kr. á dag. Enda er nú unnið að
málmnámmu með hinum beztu og full-
komnustu tilfæringum, sem til eru, og
nægum mannafla, í stað páls og reku,
er þeir feðgar urðu að láta sér duga
framan að.
|>að þykir merkilegt um mann þenn-
an, að því fer fjarri, að hann miklist
af auð sínum. Hann er orðlagður
fyrir örlæti og hjálpfýsi, en lifir spart
fyrir sjálfan sig. Hann gekk að eiga
ungur almúgastúlku af Indíana-kyni í
aðra ættt og býr við hana í farsælu
hjónabandi. f>au eiga 4 sonu og 1
dóttur. Hann er vart miðaldra maður
enn, hefir átta um þrítugt. Höll hef-
ir hann gert sér, eða þ e i m öllu held-
ur, er kostað hefir 3* 1 */., milj. kr. Gull
sitt og gersemar geymir hann í kjall-
ara undir höllinni, og lætur vopnaða
húskarla gæta kjallarans.
En frægastur er auðmaður þessi orð-
inn fyrir það, að hann hefir boðist til
Dýlega að lúka öllum rikisskuldum
Mexicoþjóðveldis, en þær eru 400 mil-
jónir kr. f>egið var þó ekki það höfðing-
lega tilboð að sinni, með því stjórnin
leit svo á, að lög leyfðu það ekki.
f> e 11 a er þjóðrækni meiri en á
vörunum.
MöBG af blöðunum hafa aö xnaklég-
leikum minst hius látna sýslumanns vor
Barðstrendinga, Halldórs Bjarna-
s o n a r, og eigi þykjumst vér uafa séð
sannorðari eftirmæli en þatl er skáldin
fluttu eftir haun; en þó þykir oss sýslubú-
um han8 eigi blýða að láta dulinn hinn
almenna söknnð, sem missir hans hefir vak-
ið i héraðinu, og hvenær sem sagnaritarar
vorir skrásetja æfisögu hans, vildum vér
láta það vera þeim sannað, að þessi valds-
maður vor hafði að verðleikum áunnið sér
almenna hylli héraðsbúa.
Stuttan tima, að eins 5 ár, nutum vér
hans, en þvi ástsælli varð hann, sem Ieng-
ur leið, og vér þektum betur, hvað með
þessum dula manni bjó. Hann var frábit-
inn öllu tildri, og laus við allan valdsmanna-
reiging; en allir vissum vér að hann, hafði
göfugan mann að geyma.
Embætti sitt rækti hann með frábærri
eljusemi, reglusemi og samvizkusemi, meðan
hann liafði heilsu til. Dómsvaldið fór vel
i höndum hans, enda var hann gæddur fá-
gætri glöggskygni, og samfara henni var
einlæg ástundun þess, að framfylgja í senn
kröfum réttlætisins og mannúðarinnar. Það
þurfti enginn að efa, að rétti litilmagnans
væri jafnvel borgið fyrir dómstóli hans,
eins og rétti þeirra er meira áttn undir sér,
þvi að hann hélt þeirri stefnu, sem hann
áleit réttasta i hverju máli, hver sem i hlut
átti.
Embættisannirnar leyfðu honum litinn
tima til að hafa afskifti af öðrum rnálum;
en hvar sem hann hlutaðist til mála, aug-
lýsti það sig jafnan i orði og verki, að
hann vildi láta gott af sér leiða, að hann
var sannur alþýðuvinur, og har i brjósti
einlæga velvild til héraðs þessa og fölskva-
lausa ættjarðarást.
Yér eigum því hér á bak að sjá eiaum
hinum nýtasta emhættismanni þjóðarinnar,
og einum hinum bezta syni ættjarðar vorr-
ar, og þannig mun Halldórs sýslumanns
minst i héraði vorn af öllum þeim, er
kyntust honum.
(Þessi ummæli, sem Isafold befir verið
beðin fyrir, eru undirskrifuð af sýslunefnd-
um Barðstrendinga og hátt upp i 200 hér-
aðsbúum öðrum).