Ísafold - 10.03.1906, Blaðsíða 1

Xemnr át ýmist .einu sinni eða
tvisv. i vikn. Yerð árg. (80 ark.
■ninnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bnniin v ð
áramót, ógild nema komin sé til
átgefanda fyrir 1. október og kanp-
andi skuldlaus við blaðið.
Afgreiðsla Austurstrœti 8,
XXXIII. árg.
'• 0. 0. F. 873168 ‘/2-
.^U&nlækning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spítal.
Oíngripasafn opið á myd. og ld. 11—12.
"ttutabankinn opinn 10—21/* og ó^/a—7.
^ • U. M. Lestrar- og skritstofa frá 8 árd. til
10 sibd. Alm. fundir fsd. og sd. 81/* siöd.
^andakotskirkja. Guösþj. 9 og 6 á helgidögum.
^andakotsspítali f. sjúkrayitj. 101/*—12 og 4—6.
^andsbankinn 101/*—21/*. Bankastjórn við 12—1.
I'andsbðkasafn 12-B og 6-8.
Landsskjalasafnið á þrd^ fmd. og ld. 12—1.
^aikning öfc, i læknask. þrd. og fsd. 11—12.
káttúrugripasafn & sd. 2—8.
l’snnlækning ók. i Pósthússtr. 14, l.og3.md. 11—1
Fteykjavík laugardaginn 10. marz 1906
14. tölublað.
|>rátt fyrir hina stórkostlegu útsölu að undanförnu hefir þó
VERZL. EDIBORG I RVIK
töluvert enn af sínum góðkunnu vefnaðarvörum, svo hinir heiðruðu viðskiftavinir hennar þurfa ekki að leita til
annara, þangað til hún fær hinar nýju vörubirgðir sínar, sem nú er kepst við að kaupa inn, á öllum hinum beztu
mörkuðum heimsins.
Erlend tíðindi.
Marconiskeyti
6. marz.
V o ð a s 1 y s er að frétta frá N o r -
8gi. Fiskiflotinn, sem stundar veiði
'®leð landi fram og kringum eyjarn-
ar’ Lrepti hið mesta afspyrnurok á
iöstuclaginn (2/8). þá voru 1200 manns
^ sjð, og eru menn mjög hræddir um
þeir fáu, er komust af, segjast
hafa séð mörg skip á hvolfi.
Skýrt var frá því í öldungadeildinni
^ ÞÍDginu í Washington, að hermála-
Mjórnin búist til að senda 25,000 her-
^anna t i 1 K í n a með 1 dags fyrir-
^ara, að meðtöldum þeim 5,000, sem
°ttinar eru til Filippseyja.
Talað er við hirðina (ensku), að þeir
átvarður konungur og Vilhjálmur keis
ati hugsi til að finnast, líklega á
s^ip8fjöl og þá helzt í Miðjarðarhafi.
^ Sórstök nefnd hefir verið skipuð í
Þétursborg, sem á að semja frum-
VatP til sáttmála milli Kússa og Jap-
atla um fiskveiðar í Austurveg.
^firkonsúll Japana í New York varp-
1 því fram í mikils háttar almennu
g^Sa0ti þar, að Bandaríkin ættu að
1 í bandalaeið með Bretum og
þn\'I0ma Þar me® ^
þv'^'^sambandi; og var gerður að
Alf,
'/’Íög mikill rómur.
°Uso Penna er kjörinn ríkisfor-
86ti f Brasiiíu.
9. marz.
Stjórnin í Kína skýrir Japans-
s jórn fré, ag húj, jjag )jæft niður bylt-
l^ar*ÍV61i{jnna með því að höndum
a alla leiðtoga byltingarflokksins.
8t,'gamenska og morðvíg
a enn ^iíam 4 Kússlandi víða.
8teglumönnum er haldið lafhrædd-
um.
Pphlaupgmenn þeir í Nigeríu norð-
Uverðri, gem eyddu nýverið brezkum
s.rflokk nærn Sokoto, hafa verið um-
rifgdir.
^ Öermálastjórn Bandamanna á
g]e og landi leggur það til, að varið
5° milj. pd. sterl. (= 900 milj. kr.)
, ^varnarvirkja á ýmsum stöðum,
e*r ^ ^eðal við Manila flóa í Filipps-
eyjnm 0g vig þáða enda 4 Panama-
®Kurði.
^Sale þingmaður í öldungadeildinni í
heyS 'n®ton vftti harðlega það ráðlag
lið ^1lUas,'jóruarinnar, að draga saman
ast .ninliPP8eyjum í því skyni að ráð-
Bem nn^ ^ina; Þvað það vera sama
hendur 86gja Kínaveldi hernað á
*ik;r?r MorSan» auðkýfingurinn
Ameríku, hefir keypt að Rose-
bery lávarði eiginhandarrit Roberts
B u r n s og gefið 50,000 dollara fyrir.
Fyrsti þáttur trúarumskifta E n u
prinsessu af Battenberg, drotningar-
efnisins á Spáni, til kaþólskrar trúar,
hefir fram farið í San Sebastian.
Játvarður konungur er kominn
suður í Biarritz, baðvistarstaðinn á
Frakklandi sunnan til og vestan.
Neðri málstofan í Lundúnum
hefir samþykt að greiða allan lögmælt-
an kosningakostnað af almannafé.
Stigamenn rændu syni ítalsks banka-
manns á sunnudaginn og heimta 20
þús. pd. sterling (360,000 kr.) honum
til höfuðlausnar.
Sk.jaldbort*'
heitir nýtt þjóðræðisfélag á Akur-
eyri, stofnað í sumar sem leið, með
því markmiði, að vinna að sjálfstæði
landsins og efla þjóðræði; ræðir jafn-
framt mál bæjarins. þ»að hefir fengið
óvenjulega marga liðsmenn á jafn-
skömmum tíma, segir Nl. 3. f. mán.,
og er nú eitt af fjölmennustu félögum
bæjarins. Formaður þess er alþingis-
maður Stefán Stefánsson kennari.
Skagafirði 24. febr.: Hér gengur mik-
ið á fyrir stjórnarliðinu,að afla »hi)s-
bóndanum« fylgis og vinsælda og æ s a fólk
upp til fjandskapar við þingmenn kjördæm-
isins fyrir að þeir veittu honnm ekki þing-
fylgi, heldur stóðu framarlega i andstæð.
ingaflokki hans, jafntrilir og dyggir þjóð-
ræði og þjóðarvilja eins og þeir hafa alla
tíð verið.
Stjórnin hefir og fengið ötulan liðsmann
og ósérhlifinn, þar sem er hið nýja yfir-
vald vort hér, Páll sýslumaður Y. Bjarna-
son. Læknirinn er og hafður til að agi-
t e r a alt vitlaust á yfirreiðum sínum.
‘Hann notar óspart tækifærið.
Varir þykjast menn og hafa orðið við,
að fleiri núveraudi eða fyrverandi héraðs-
höfðingjar, þeir er komast hafa upp á horn-
ið hjá hinni nýju stjórn, hafi fulla viðleitni
á að láta ofeldið ekki ólaunað, þeir og
þeirra venzlamenn. Þ4 ganga i>skrifin«, ef
»hið munnlega orð« nær eigi til. — Rétt
er þó að taka það fram, að ekki nær þetta
til hins fyrra valdsmanns vors (E. Br.).
En það held eg að eg megi fullyrða,
að nauðalítinn árangur hafi öll þau læti
borið enn sem komið er. Veiðin nauðarýr
hæði að vöxtum og gæðum. Margir eru
svo gerðir, að slíkar aðfarir fæla þá frem-
ur frá en hæna að, þrátt fyrir 811 fagurmæli
og hliðuatlot, sem fyrir sig er hrugðið
öðru veifinu.
Síðdegismessa á morgun i dómkirk-
junni kl. 5 (J. H.).
Um loftritun i Bandarikjum,
(Tekið eftir Bandarikjablaði).
Hér á landi (þ. e. í Bandar.) er
loftritun mest um hönd höfð fram
með sjávarströndum. Inn um land
eru loftritastöðvar fáar að tiltölu og
ómerkar, en við strendur landsins er
þeim óðum að fjölga, og hefir flota-
stjórn Bandamanna þar umsjón með
þeim.
þegar þær loftritastöðvar, sem nú eru
í smíðum, verða fullgerðar, verður
óslitin loftskeytalfna hringinn í kring-
um landið að austan, sunnan og vest-
an. Með austurströnd landsins og
sunnan standa loftskeytastöðvar með
hæfilegu millibíli alla leið frá Portlandi
nyrzt í Bandar. og suður í Panama,
og að sunnan eru þær hafðar bæði á
strönd meginlandsins — margar þeirra
þegar fullgerðar — og einnig í Vestur-
heimseyjuro.
En á Kyrrahafsströnd verður þeím
komið fyrir sem haganlegast þykir
alla leið frá San Diego á suðurlanda-
mærum Kaliforníu til Bellingham
(nyrzt í Bandar. ?), og jafnframt verða
loftritunarstöðvar reistar í Honolulu
í Sandwicheyjum (úti í miðju Kyrrahafi)
Guam í Víkingseyjum, Manila í Filipps-
eyjum. Allar þessar stöðvar, sem eru
ekki enn fullgerðar, eru nú í smíðum,
og þegar þeim starfa er lokið, má
ætla að lofiskeyti verði send írá Banda-
ríkjum alla leið til Filippsoyja.
Nú sem stendur getur flotastjórn
Bandaríkjanna átt loftskeytaviðskiftivið
skip sem ekki eru meira en 200 mílur
frá landi, og enda þó þau séu 500
mílur út á hafi, þegar vel viðrar og
ekkert hamlar skeytunum. En svo
mjög hefir aukiet vegarlengd sú, er
senda má loftskeyti, síðustu árin, að
talið er líklegt, að innan skamms verði
hægt að senda þau skipum 1000 mílur
vegar eða lengra.
Allar loftritunarstöðvar stjórnarinnar
eru tilraunastöðvar, en eru þegar mjög
nytsamlegar orðnar fyrir herflota og
hin stærri verzlunarskip þjóðarinnar.
En hins vegar hafa Bandamenn enn
sem kornið er enga tilraun gert til þess
að halda uppi stöðngu firðritunarsam-
bandi milli landa með loftritun. — —
Eins og kunnugt er, fór Koosevelt
forseti sjóleíð heim aftur úr suðurför
sinni í haust hann fór kynnisför þá
til suðurri'kjanna 4 foringjaskipinu
West Virginia alla leið frá New Orle-
ans til Norfolk, suður um Floridaskaga
o. s. frv. Meðan hann var á þeirri
ferð, fóru loftskeyti stöðugt fram og
aftur milli herskipsins, er hann fór
með, og loftritunarstöðva 4 landi og
ýmsra skipa í herflota Bandamanna.
Veður var hið blíðasta, og loftskeytin
flugu tálmunarlaust fram og aftur með
ströndinni, og eina nótt, er skip Roose-
velts var 225 mílur vestur af Key
West, bárust skeyti þau, er fóru milli
forsetaskipsins og annarra herskipa, er
vóru í förinni, alla leið norður á loft-
ritunarstöðina í Washington, og heyrð-
ust þar eins glögt og þó þau hefðu
verið send úr fárra mílna fjarlægð.
Eftir að skipin komu heim, var það
sannað með samanburði á skeytun-
um, að þau höfðu fluzt alveg orðrétt
til Washington, en það vóru 1050 míl-
ur vegar beina leið, yfir láð og lög. En
í þeirri leið eru töluverðar hæðir, og
nokkur fjöll, heldur lág.
En þetta var aðnóttu til; og sama
er að segja um .öll þau loftskeyti, sem
flogið hafa langar leiðir frá tilrauna-
stöðvum Bandamanna, að þau hafa öll
verið send hingað á næturþeli, en ekki
á dagtíma.
það var eitt sinn ímyndun manna,
að hnattlögun jarðarinnar mundi aftra
þvl, að loftskeyti bærust milli fjarlægra
staða á yfirborði hennar; en reynslan
hefir fyrir löngu Býnt, að sú hugmynd
er röng. En hins vegar hefir ljós og
hiti þau áhrif á loftritaöldurnar, að
trufla þær, svo að bagi er að. f»ví
áttu menn ekki von á um það leyti,
er loftritun var uppgötvuð, og enn hef-
ir engin vísindaleg úrlausn fengist um,
hvernig 4 því stendur. En það er
dagleg reynsla þeirra, er að loftritun
starfa hér á landi, og frá loftritunar-
stöðum stjórnarinnar er sjaldan reynt
að senda loftskeyti langar leiðir að
degi til. Milli stöðvanna í New York
og Washington eru mörg skeyti send
og eins þar í milli og St. Augustine,
Key West og San Juan (á Cuba),
Porto Rico og Colon, en á daginn er
sjaldan hægt að senda greinileg skeyti
milli neinna þessara staða.
Aðfaranóttina 31. október f. 4. (1905)
barst loftskeyti alla leið frá stöðinni á
San Juan (Porto Rico) norður til stöðv-
anna í New York; það eru 1600 mílur
vegar, og það vita menn lengsta leið,
er nokkurt loftskeyti hefir borist hér
á landi (þ. e. í Ameríku). Um sama
leyti bar það við, að loftstöðin f Colon
í Panama náði skeyti, sem sent var
frá gufuskipinu Concho, er þá var á
siglingu skamt frá Key West, fullar
1200 mílur frá Colon; skeytið átti að
fara til Key West, og skipið kallaði
þá stöð ógreinilega; þó heyrði loftrit-
arinn f Colon, að sá í Key Wert svar-
aði skipstjóra: lagfærðu neistana þína,
maður, og aftur: lagfærðu neistana
þína. fá varó stundarþögn, en svo
kom nú orðsendingin frá skipinu skýr
og greinileg alla leið frá Colon.
Nú eru til 5 stór félög, sem fást við
loftritun, og keppa hvert við annað.