Ísafold - 09.05.1906, Side 2

Ísafold - 09.05.1906, Side 2
114 í S A F O L D Erlend tíðindi. Marconiloftak. 8. maí. Eássneskur maður beið bana í París fyrir það, að tundurkála sprakk af slysi í vasa haus. Lögregia kannaði híbýli Eássa og höndum tók ýmsa óstjórnarliða. Falliéres forseti hélt .Tátvarði kon- ungi vei:du í aðseturshöll sinni (Elysée) og mæltu þeir mjög hjartanlega hvor fyrir hins minni. Clemenceau ráðgjafi sagði svo frá í ræðu, er hann flutti í Lyons, að fund- ist hefðu skjöl, er sönnuðu, að Orleans- konungssinnar hefðu haft í ráði fjand- samleg læti í móti þjóðveldisstjórn- inni verkmannadaginn (1. maí). Vilhjálmur keisari heimsótti Biilow fursta afmælisdag hans (3. mai). Biilow er dó við beztu heilsu. þýzki sendiherranD í Lundánum hefir látíð Grey utanríkisráðgjafa vita, að Tyrkjasoldán geti ekki treyst nein- um stuðning frá þýzkalandi, ef í milli beri víð Breta. Stjórnin í Kína hefir neitað Banda- ríkjamönnum að hafa konsála í Mand- sjáriu með öðru móti en að land það, er þeír hafa undir hendi, sé kínversk eign eftir sem áður. j?að er kaliað, að þetta viti á endalok þess, að át- lendingar megi eiga land í Kína. Eoosevelt forseti hefir lagt til f boð- skap til sambandsþingsins, að það votti þakkir fyrir hjálp þá, er boðin hefir verið át af slysinu í San-Francisco. |>að hefir komið fram, er opnaðir voru peningaskápar og peningakjallarar í San-Francisco eftir brunann, að ekki hefir varðveizt þar nema sem svarar 60 af hundraði í þeim mörgum. Bretastjórn hefir ritað Tyrkjasoldán skeyti, þar sem honum eru sama sem settir tveir kostir: að vera á brott með alla hermenn ár egipzkri landareign á 10 daga fresti eða sæta hernaði. Her- skipafloti Breta lagður á stað frá Malta til Piræus. Eoosevelt forseti segir svo í ávarpi til sambandsþingsins, að rannsóknir hafi gert það bert, að Standard-olíu- fólagið hafi grætt feiknin öll á ólögleg- um leynibrellum, og að sykur gróða- samlagið og önnur stórgróðafélög hafi gert sig sek í hinu sama. Verið að hugsa um að lögsækja þau. Mannflutningaskipið Deutschland hefir komist í. (loft) skeytasamband við Cape Cod (í Massachusett) í 2200 enskra mílna fjarlægð, og er það ein hin mesta fjarlægð sem dæmi eru til um þá loftskeytastöð. Hér um bil 14 amerískum ábyrgðar- félögum liggur við gjaldþroti fyrir slysið í San-Francisco. Mikil ókyrð í Stromboli. Kalabríu- báar eru hræddir um landskjálfta. Vinnuteppu beitt við 77,000 verka- menn í París, af því þeir hafa farið fram á að þurfa ekki að vinna nema 8 stundir á dag. Járnbrautarslys í Cloven Creek í Pennsylvaníu. Tíu menn biðu bana; um 20 meiddust. Bandaríkjaherskipið Ehodbs-Island hefir lent á grynningum í Chesapeake- flóa. Tilraunir að koma því á flot aftur hafa orðið árangurslausar. Við umræður um flotamálafjárveiting í fulltráaþinginu í Washington kom fram breytingartillaga um að smiða ekki fyrirhugað höfuðorustuskip fyrir 10 milj. dollara rneðan verið væri að skera ár því á friðarfundinum í Haag, hvort draga ætti ár herbánaði eða ekki. Enn heldur áfram feiknamikill gull - flutningur frá Énglandi til Amerlku. Cunardlínugufuskipin ein hafa tekið nær 4 milj. pd. sterl. á 3 vikum, og íór það mestalt í brunabætur frá Eng- landi eftir San Francisco-brunann. Frakkastjórn og Eássa ræður Tyrk- jum til að ganga að krötum Breta. Auðnuleiðin fyrir fésýslumenn. Ræðuágrip eftir Andrew Carnegie. Verið ekki lítilþægir í því sem þér ætlið fyrir yður. Eg gef ekki 5 aura fyrir þann pilt, sem hugsar sér ekki að verða mikill maður. þá átt að vera konungur í hugsjónum þínum. Strengdu þess heit við sjálfan þig, að hafa þig áfram. Láttu ekkert annað veraldlegt heit glepja þig, nema ef þá hefir heitið manneskju af hinu kyninu æfilangri félagsmensku. Eg verð að drepa fyrst á 2—3 ómissandi auðnuskilyrði. Eg nefni ekki það, sem eg veit að þér vitið all- ir : að sannarlegt og mikilsvert fésýslu gengi getur engum manni hlotnast nema hann sé hrekklaus, sannorður og réttsýnn. Eg geng að því vísu, að þ a ð séuð þér og þ a ð viljið þér vera, og sömuleiðis geri eg ráð fyrir, að þér viljið lifa hreinlátlegu lífi og virðingarverðu, og forðist að hafa mök við ómenni, karla eða konur. Yður er engin frama von né farsældar að öðram kosti. Ef þér afrækið þau heil- ræði, koma yfirburðir þeir, er þér kunnið að hafa, eða góð mentun yður ekki einungis að engu haldi, heldur verða til þess að enn meira ber á því sem yður er áfátt og þér gerið yður til minkunar. Eg vona að þér mis- skiljið mig ekki, þótt eg vari yður við þremur mestu hættunum, sem fyrir yður verða á lífsbrautinni. Fyrsta og mesta hættan, sem farið hefir með margan ungan mann og efnilegan, er á f e n g i ð. Eg er ekki neinn dularklæddur áfengispostuii, en eg er maður, sem veit, hvað eg fer með, og get sagt yður, hvað mín reynsla hefir kent mér, og eg segi yð- ur, að hættan sá, að fara alveg með gæfu sína og gengi á áfengisnautn, er meiri en nokkur voði annar — eða réttara sagt meiri en allar hættur aðr- ar að samanlögðu. Maður getur ver- ið sokkinn niður í hvaða löst annan sem vera vill, og haft sig upp ár hon- um aftur, ef hann er ekki alveg kom- inn um koll, og bomist í sæmilegan veg og gengi aftur. En að flýja und- an áfeDgisþorstanum, — það er nærri því alveg ómögulegt. Eg veit fáar undantekningar frá þeirri reglu. Bezt væri að þér brögðuðuð aldrei áfengan drykk, — það væri allra bezt. En þótt þér gerið það ekki, þá bið eg yður þe88 leugstra orða, að fá yður aldrei í staupi í veitingahúsi. þér megið ekki búast við neinu gengi, ef þér haldið ekki þá reglu. Ef þér ger- ið það, komist þér undan þessum sem hættulegastur er allra yðar óvina. Onnur mesta hættan, sem ungur fé- sýalumaður á yfir sér í voru þjóðfélagi, er g r ó ð a s p i 1 i ð. (Höf. á hér að- allega við verðbréfagróðaspil, sem tfðk- ast í kauphöllum. þ>að er ekki til hér á landi). þá er eftir þriðja og síðasta hættan sem eg vil vara yður við og farið hef- ir alveg með margan efnilegan mann og líklegan til fjárafla og frama. f>að er sá afarhættulegi siður, að g a n g a í á b y r g ð fyrir aðra. Hann er þeim mun hættulegri fyrir það, að þar er vegið að manni með vináttugrímu fyr- ir andliti. f>ar er heitið á drengskap yðvarn, og er ofureðlilegt, að sá sem beðinn er um það, segi við sjálfan sig: hvernig á eg að neita góðkunningja mínum um ekki átlátameiri greiða en það, að lána honum nafnið mitt! Ein- mitt vegna þess, að sá hugsun er svo eðlileg og lofsverð í sjálfri sér, er hún svo hættuleg, sem hán er. Vér skul- um líta á þetta snöggvast frá vönduðu fésýslúsjónarmiði. Eg gæti sagt, að þér mættuð a 1 d r e i ganga í ábyrgð; en það er víðsjált boðorð. f>ér kom- ist ekki hjá að gera það einhvern tíma. Eg ætla að eius að benda yður á, hvar staðar skal numið, — hvar greið- viknin á að þoka fyrir öðru, sem meira er um vert. f>að er ef þér eruð í skuldum. f>á er það í raun réttri ann- arra manna eign, sem hafa lánað yður. Gangi maður í ábyrgð, sem svo stend- ur á fyrir, hættir hann annarra manna fjármunum, ef hann tekur að sér ábyrgð, en ekki sínum. Hann bregzt því trausti, er honum hefir verið sýnt. Fyrir því eigið þér að muna eftir því, að ganga aldrei í ábyrgð fyrir aðra, nema þér hafið nóg fé fyrirliggjandi til þess að gjalda skuldir sjálfra yðar, og látið ábyrgðina a 1 d r e i n e m a meira en því sem þér eigið umfram skuldir. Minnist jafn an þess, áður en þér takið að yður ábyrgð, að ábyrgðin er í rauninni gjöf, og spyrjið sjálfa yður, hvort yður er alvara að gefa viui yðar eða kunningja slíka gjöf, og eins hins, hvort féð, sem þér ábyrgist, er yðar eign sjálfra, eða annarra manna eign, sem þeir hafa tráað yður fyrir. Eg segi yður satc, vinir mínir, að ef þér hafið ekki þessa reglu, er mjög undir hælinn lagt, að þér hafið yður áfram. f>að er eina reglaD, sem vit er í fyrir fésýslumenn. Hafirðu sneitt hjá þessum þremur hættum, verðurðu því næst að hafa það hugfast, ef á að verða maður ár þér, að láta þér aldrei Iynda að segja við sjálfan þig: Hvað verð eg að gera fyrir hásbónda minn, heldur: Hvað g e t eg gert fyrir hann ? f>á verður að vera vakiun og sofinn við að stunda hans gagn, með hverju ráði, sem þér hugsast kann. f>á mátt ekki láta þér lynda, að gera að eins það sem þér er sagt í það og það skifti. f>á ert þá ekki annað en eins og ein- hver brákunargripurinn hans. fá verður að láta á þér bera, ef þá átt að hafa þig áfram. Enn vil eg benda yður á, hve vara- samt er að fara eftír þeirri reglu, sem margir hafa : að hlýðnast sérhverri fyrirskipun, sem yður er gefin, þótt hán sé bersýnilega til óhags þeim, er þér vinnið fyrir. f>ér eigið að bregða hikiaust át af því, ef þér sjáið, að það er vitleysa og skaðræði. Ekki er vit í að bera það fyrír sig, ef seint og illa gengur að hafa sig áfram, að ekki hafi gefist færí á að sýna, hvað í manni býr. f>að leynist aldrei. f>að er alt af og alstaðar mik- il eftirspurn eftir ötulum, ósérhlífnum, dyggum og ráðdeildarsömum ungum mönnum. f>að megið þér reiða yður á. Stórviðrisskemdir hafa orðið hingað og þangað fyrra föstudag (26. f. m.). Heyhlaða fauk í Holti undir Eyjafjöllum, alveg ný, mjög stór og vöuduð, og heyið, sem í henni var mest&lt. Og víðar undir Fjöllum höfðu fokíð hás og hey. Jörðin Sauðhásnes í Álftaveri fór í eyði að mestu af Sandfoki. Sömuleiðis urðu miklar sandfoks- skemdir á Kornbrekkum á Baugár- völlum (?). Timbur fauk mikið og tapaðist á Sandfelli í Öræfum ; átti að fara í bæinn þar á staðnum. f>ar hafði verið alveg óstætt veður. Borið er á inóti þvi, að vélarbáturinn, sem Gruðm. heit. í Nesi druknaði á, hafi verið svo hlaðinn, sem segir i síðasta bl. Hann (Guðm. heit.) hafi keypt 70 skpd. suður frá. En skilið eftir rúm 20. Pórn Abrahams. (Fi'h.'i. — Nei, en návist hans aftraði þei® frá að gera skaða. — Hefir hann átt heima hér? — Já, þykir þér það ilt, faðir minn? — Hann er þjófur, Isak. — Nei, nei, faðir mÍDn. f>að hlýt- ur að vera misskilningur. Hann lifð* áður syndsamlegu lifi. f>að hefir hann. sagt mér sjálfur. En hann snerist til afturhvarfs á samkomu í Bloam- fontein, og ná er hann tráaður. Hantt hefir sagt mér alt hitt, sem á undan var gengið, og eg veit það alt. Eg' hefi og engu leynt hann. Hann sagði altaf, að eg væri fuliorðinn maður- Við höfum verið mestu mátar. — f>á ert barn, Isak, gott barn, og ætlar engum aunað en gott. Getur verið, að Blenkins hafi batnað upp ^ síðkastið. En hvers vegna hljóp hano> burt, þegar eg kom? Sé hann einá og þá segir, skal eg gjarnau taka f hendina á honum og biðja hann að’ fyrirgefa mér það sem eg hefi hugsað* ilt um hann. — Já gerðu það, faðir minn, kallaðf Isak glaður. Gerðu það. — Jæja, við sjáum ná, hverju frana vindur. f>að var eins og van der Nath hafð* Bagt. f>að var ekki annað hægt að gera en að bíða og sjá hverju fra®1 yndi. En margar þrautir og harðaf hafði ófriðurinn í för með sér fyrif fólkið á bæjunum, sem lágu dreifðiu og þar sem einungis konur, börn og gamalmenni voru eftir heima. ÓU starfsemi var hætt; hvað áttu lík&’ laúdsbáar að taka sér fyrir hendufr og hver vildi eða gat gert nokkuð meðan ástandið var svona ískyggilegt? Og þar sem dú járnbraut lá um vesC urhluta héraðsins, þá var fólkið stöð- ugt í augsýn fjandmannanna; þung hönd lá á þeim er eftir voru heims- Dapurlegt hugleysi lagðist yfir alls karlmennirnir þögðu, kvenfólkið fór að dæmi þeirra, börnin hættu að leik» sér og lífið leið áfram eftir nýjum og óvenjulegum stigum; eða var eigi út* um alt? Var það hyggilegt, þegar öll° var á botninn hvolft, að berjast ^ móti þeira óvini, er sífelc fekk sér nýj' an liðsauka frá Englandi, nýlendutt' um og öllum afkymum heimsÍDS, þar sem aftur hver maður, er féll í liðí hinua, merkti það, að ná væri orðið einum heimilisföður færra. Svo sem jafnan straum og endalauð' an höfðu þeir, er heima sátu, dag eftir dag, séð óendarlegar lestir ^ fótgönguliði, riddarasveitum, stórskota* liði, heilbrigðisflobkum og verkfrseði' mönDum halda til norðurs. þar hvorki upphaf né endir á því; hersveA' irnar þöktu mílulöng landsvæði, °& hávaðinn frá fallbyssum og vistavög0' urn hætti aldrei. Straumurinn vafð að ötórfljóti, er byrjað hafði að renn® fyrir ári síðan og virtist mundi g runnið áfram tíu ár enn. Fyrir innan glugga sinn var V90 der Nath vottur að þessum risavax0* átbánaði, og fyrir innan aðra glugg9 sátu aðrir menn og horfðu át nte augun uppglentum af skelfingar-un<3c' un. í kyrþey spurðu þeir sjálfa 8l$j hvernig þeim hefði verið auðið 9 standast á móti slíkurn heljartökUÚ1 þeirrar þjóðar, sem hreykin nefnir 8l^ mestu þjóðina í veröldinni, og t,eJÍ urðu angistarfullir og hugdeigir, þ8Saí þeir heyrðu þessar sexstöfuðu töDr hljóma í eyrum sér, og þegar þ0lf báru litla mannfjöldann sinn sana8,11 við hinn ótölulega aragrúa óvinano9’ f>eir vissu, að líkir fólksstraumflf mundu velta fram um aðrar leiðir fl hinnu sama takmarki, og hjörtu þe’rr* engdust saman af sárindum, þeim var sagt með hlátri, að bin 81

x

Ísafold

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.