Ísafold - 30.06.1906, Qupperneq 1

’Kenrar út ýmist einn einni eÖa
'tvisv. i vikn. Yer.Ö árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
l'/a doll.; borgist fyiir miÖjan
júli (erlendis fyrir fram).
Uppsögn (skrifleg) bnndin víÖ
áramót, ógild nema komín sé til
útgefanda fyrir 1. október og kanp-
andi sknldlans við blaðið.
Afgreiðsla Austurstrœti 8.
XXXIII. arg.
Reykjavík laug-ardaginn 30. júní 1906
43. tölublað.
Ferðamenn!
Munið eítir pakkhúsi Edinborgar-verzlunar, því
þar fást allar matvörur og nauðsynjavörur með
beztu verði í stórkaupum.
En í nýlenduvörubúðinni í Austurstræti 9 er þó langbezt að verzla i smákaupum, þar fæst
öl) nauðsynjavara hverju nafni sem nefnist.
c7íjóí og lipur qfgraiésla, veré og gœéi Satri on alment gorisí.
I. 0. 0. F. 887139
Augnlækning ók. 1. og 3. þrd. kl. 2—3 i spital
í’orngripasafn opiö á mvd. og ld. 11—12.
Hlutabankinn opinn 10—2 */* og o1/*—
K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa frá 8 árd. til
10 siöd. Alm. fundir fsd. og sd. 81/* siOd.
Landakotskirkja. Guðsþj. 9 og 6 á helgidögum.
Landakotsspitali f. sjúkravitj. 101/*—12 og 4—6.
Landsbankinn 10 */*—21/*. Bankastjórn við 12—1.
Landsbókasafn 12—3 og 6—8.
Landsskjalasafnið á þrdn fmd. og ld. 12—1.
Lækning ók. i læknask. þrd. og fsd. 11—12.
Háttúrugripasafn á sd. 2—3.
Tannlækning ók. i Pósthússtr. 14,1. og3.md. 11—1
Faxaflðagufubðturiin REYIJAVIK
fer upp í Botgarnes 10., 20.
og 26. júlí. Kemur við á Akraneei
i hverri ferð báðar leiðir.
TilStraumfjarðar og Akra
13. og 17. júlí.
Suður í Keflavík fer Reykjavíkin
4. og 23. júlí.
Og loks 4. júlí suður í Garð og
alla leið austur á Eyrarbakka
og S t o k k s e y r i, kemur við báðar
leiðir í Hafnaleir, Grindavík og J>or
lákshöfn.
8ambands-tilhögunin.
Komist Danir einhvern tíma svo
langt, fyr eða BÍðar, að þeir varpi frá
Bér öllnm yfirþjóðar-kenjum við oss
og hugsi um það eitt, hvað þjóðunum
báðum er hagfeldast, þeim og oss, og
því vænlegasc til frambúðar, mundu
þeir gera oss kost á:
1., að vér réðum öllum vorum
málum, íhlutuDarlaust af þeirra hálfu,
þ. e. öllum þeim málum, sem landið
Varðar og þeim er ekki falið að ann-
H8t fyrir beggja hönd eftir frjálsu sam-
komulagi, en 6kki skamtað með neinu
valdboði af þeirra hálfu — ólíkt því
sem gert var með lögunum frá 1871;
2., að vér mættum sjálfir ráða fyrir-
komulaginu á æðstu stjórn vorra mála
tneð konungi.
þeir mundu þá láta sig engu skifta,
hvort vér kysum oss heldur landstjórn-
arnefnd 3 manna með ráðgjafavaldi,
er einn þeirra færi á konungsfund í
lagastaðfestingarerindum, eða öðrum
nauðsynja-erindum, er til hans kasta
þyrfti að koma, líkt og helzt var
um hugsað í eldri stjórnarbaráttunni;
öða þá landsstjóra með ráðgjöfum
sér við hlið, líklegast 3, er bæri
ábyrgð fyrir alþingi.
XJm skipun landsstjórans gæti verið
bvent til: að hann væri skipaður með
'tudirskrift einhvers hinna innlendu
Jáðgjafa og þá sjálfsagt launaður af
taudssjóði, eða a ð kouungur skipaði
^aUn meðundirskrift einhversDanmerk-
híráðgjafans og væri hann þá launað-
Ur úr ríkissjóði.
■^lunurinn á því tvennu er aðallega
®á, að með fyrri tilhöguninni kemur
Ðbkert danskt stjórnarvald nærri ís-
löuzkum málum með konuúgi, hvorki
heinlínia né óbeinlínis. Með hinni má
8egja, að það sé gert óbeinlínis, þar
®etu er skipun landstjórans. Bretar
a^a Það lagið við lýðlendur sínar og
blessast vel. En Danir hafa kent oss
svo mikla tortrygni, að hitt mundi oss
þykja enn óhultara, og þá sjálfsagt til-
vinnandi fyrir það, að launa sjálfir
landstjóranum. Kleift er oss það
langsamlega nú orðið. En vér ættum
ekki að gera kost á því nema v é r
fengjum að ráða kjöri hans með kon-
ungi.
þessir ættu kostirnir að vera í sem
fæ8tum orðum.
Væri þannig vöxnum sambandsskil-
málum fylgt af fölskvalausum tráleik,
gæti 8ambúðin við Dani vel blessast
til laugframa.
Að öðrum kosti fær þvf engin aftr-
að, að skilnaðarumleitun grafi um sig
og leiti út þegar svo ber undir.
Synodus 1906.
Synodus var haldin 28. þ. m.
Síra Einar Thorlacius frá Saurbæ á
Hvalfjarðarströnd prédikaði og lagði
út af Matth. 28, 19—20.
Viðstaddir voru 1 prestaskólakenn-
ari, 4 prófastar, 12 prestar.
Biskup setti fundinn með ræðu, og
mintist sérstaklega á mál þau, er
kirkjumálanefndin hafði haft til með-
ferðar, en áleit að fundarmenn hefðu
tæplega kynt sér þau svo, að þau
yrðu rædd á þessum fundi; og voru
flestir því samþykkir.
Tillögur biskups um úthlutun styrkt-
arfjár til uppgjafapresta og presta-
ekkna, kr. 4,390.70, voru samþyktar.
Prestaekknasjóður var í árslok 1905
kr. 25,115.10. Hafði aukist á árinu
um 411 kr.
Biskup lagði fram skýrslur frá
handbókarnefndinni og gerði
frekari grein fyrir framkvæmdum henn-
ar. Drátturinn, sem hefði orðið á
þessu máli, stafaði af því, að sam-
kvæmt ályktun synodusar 1899 hefði
verið beðið eftir hinni nýju þýðingu
nýjatestamentisins. Sú þýðing væri
svo að kalla fullgerð og byrjað á prent
un; mætti búast við að henni yrði
lokið í haust og þá gæti handbókin
væntanlega komið mjög bráðlega á eft-
ir. Nefndin hafði gert nokkrar breyt-
ingar á frumvarpi sínu frá því er
það var síðast borið undir synodus,
1898, sérstaklega á skírnarformála og
greftrunarformála. Voru þessar breyt-
ingar bornar upp og samþyktar.
Hjörleifur próf. Einarsson á Undir-
felli hafði skrifað synodus um heið-
ingjatrúboð og sent frumvarp frá sér
um það efni. Eftir nokkrar umræður
var samþykt að vísa þessu máli til
nefndar, er synodus hafði kosið 1903
til að greiða því máli braut. Skyldi
senda tillögur hennar öllum próföstum,
er bæru málið upp á hóraðsfundum
og gæfu safnaðarfundum kost á að
láta í Ijósi álit sitt um það.
Tillaga kom fram nm að skora á
stjórnarráðið að bera tillögur kirkju-
málanefndarinnar ásamt tillögum sín-
um undir héraðsfundi. Synodus áleit
að þessi aðferð gætitafið fyrir málinu,
en þótti nægja, að þeir, sem vildu, iétu
uppi álit sitt á þann hátt, er þeim
þætti bezt við eiga. Ráðgert var að
synodus 1907 tæki þessi kirkjumál
til meðferðar, ásamt þeim athugasemd-
um, er þá kynnu að liggja fyrir.
— ■ —
Brlend tíðindi.
i.
M a r k o n i s k. 2S/6
Fulltrúadeildin í Sambandsþinginu í
Washington hefir samþykt innflutn-
ingslögin með þeirri brevting, að hleypt
skuli inn stjórnmálaflóttamönnum og
trúarbragða.
Bandaríkjastjórnin hefir boðið Togo
aðmfrál frá Japan að koma og vera
við Virginíu-sýninguna 1907. Japans-
stjórn hefir svarað, að verið geti að
flotinn japanski þiggi boðið, ef þingið
veiti fé til þess sérstaklega.
Byltingar-undirróður mjög að magn-
ast af nýju á Rússlandi og verður
mikið ágengt.
LongworthB-hjónin eru farin á stað
frá Kiel. það er mælt að þau ætli
að heimsækja páfann.
Fjórir Egiptar hafa verið dæmdir til
dauða og aðrir fjórir í æfilangan þræl-
dóm og seytján í minni hegningu í
sambandi við morðið á brezkum liðs-
foringja 13. júní.
Mikið uppn^m varð í gærkveldi í
(leikhúsinu ?) Madison Square Gardens
í New York. Stanford White húsa-
meistari var skotinn til bana af Harry
Thaw frammi fyrir öllum áhorfendum.
Mælt er, að því hafi valdið afbrýði..
II.
Hryllileg m o r ð hafa framin verið
í vor á Jótlandi, þrjú hvert á fætur
öðru, tvö á hálfvöxnum börnum, hið
þriðja á tvítugri vinnukonu — hið
fyrsta til fjár, á dreng, sem var á ferð
með peninga, hin tvö að uudangengnu
saurlifnaðaródæði, öðru við 7 vetra
telpu, er illvirkinn hengdi síðan, úti í
skógi.
Stúlkuna fulltfða gerði sá, sem á
henm vann, bæði að leggja með hnff í
brjóstið hvað eftir annað og að skera
á háls. það var vinnumaður á sama
bæ. f>etta gerðist í fjósinu. Stúlkan
ætlaði að fara að mjólka. Húsbændur
voru ekki heima. Illvirkinn var með
öllum mjalla. Hann sagði sjálfur til !
sfn á eftir í örvilnan.
Sá sem ódáðaverkin framdi við 7
vetra telpuna, Thygesen að nafni,
skóari, hafði verið lengi eitthvað gegg-
jaður, en látin þó ganga laus. Hann
hafði gert sig áður margsekan í viðlíku
saurlifnaðaródæði, og komist einu sinni
í hegningarhús fyrir það. Hann hafði
fengist eitthveð við heimatrúboðsstarf,
hafði á sér guðræknisblæ, og var látinn
halda því áfrara eftir sem áður.
Ekki var uppvfst til fulls um þann,
er drenginn myrti, þá er síðast frétt
ist. f>ar var konunglegt rannsóknar-
umboð fengið f hendur vel vönum
dómara frá Khöfn.
Fleiri óskírlífisódáðaverk sviplík hafa
framin verið á Jótlandi í vor, þótt ekki
fylgdi morð á eftir.
Hroðaglæpir verða stundum að land-
farsótt.
Afmæli loftskeytanna.
Hér urðu mikil tíðindi um þetta leyti
fyrir ári liðnu.
Það var tveim dögum eftir Jónsmessu,
eða 26. júní seint um kveld, er hingað
barst hið fyrsta hraðskeyti handan um
haf.
Það barst meira að segja alls ekki
skemstu leið, ekki frá Færeyjum, ekki
frá Norvegi, ekki frá Skotlandi, heldur
frá suðurtánni á Englandi.
S v o lítið varð þeim kynjakrafti, er
það leysti af hendi, fyrir að vinna ann-
að eins þrekvirki.
Það var eins og hann væri að leika
sér að því og sýna, að hann þyrfti ekki
að taka á hálfu afli sínu til þess að
komast þá vegarlengd, sem þurfti.
Hann fór hana þrefalda í fyrstu
tilraun.
Hraðskeytin komu dag eftir dag.
Þau voru af ásettu ráði ekki birt fyr
en 29. júní, í fregnmiðum frá þjóðræðis-
blöðunum.
Því þeim var þetta að þakka, stjórn-
arandstæðingunum, þetta, sem mundi
hafa verið kallað sjálfsagt stjórnarhlut-
verk hvar sem var nema hér.
Því mundi og hafa verið stórum fagn-
að af hverju mannsbarni alstaðar þar,
sem líkt hefði á staðið, nema hér.
Hér hafði verið eftir þessu beðið hálfa
öld, frá því er fyrst var farið að eiga
við það eða undirbúa það.
En svo liafði loksins u m s e i n a n
stjórn þessa lands slysast til nokkrum
mánuðum áður að bindast, í heimildar-
leysi þó, samningi um miklu kostnað-
arsamari og ótryggilegri og að því
leyti til úrelta aðferð til þess að koma
hraðskeytum milli landa langa leið.
Og það slys annað hafði þjóðina hent,
að hún hafði kosið fyrir nokkrum miss-
irum þá menn á þing, meiri hlutann,
sem létu leiðast til að samþykkja slysa-
verk það, er stjórn hennar hafði gert.
Fyrir því var svo þann dag, sem
loftskeytin, Morconiskeytin, birtust fyrst,
að svo mikinn fögnuð sem það jók öll-
um óháðum ættjarðarvinum, þar »brá
fyrir á stöku stað nokkurs konar vofum,
er sáust skreppa fyrir götuhorn og
inn í fylgsui sín. Það voru fáeinar
hræður úr lífverði ritsímahöfðingjans,
mannsins u t a n v i ð 1 ö g i n, — ut-
an við fjárlógin. Þ e i r sáu n ú fyrir
forlög Kartagóborgar« (ísafold 1. júlí
1905).
Kunnugra er það en frá þurfi að
segja, enda ekki skemtilegt frásagnar,
hversu þeir, er gumað höfðu óspart af
hraðskeyta-aðferð þeirri, er sýndi sig nú
þetta fullkomin og hagfeld, meðan hún
var miklu skemmra komin, gengu nú fram
af sér sömu dagana af ofurkappi að telja