Ísafold - 08.08.1906, Blaðsíða 3

I S A F 0 L D
203
i
Aí þingmanna-utaiiföriniii
á ísafold von á dálitlum fréstapistlum
innan skamms, frá einum þingmann-
inum, um það, er e k k i segir frá í
blöðunum (dönsku), sem full eru af
frá8Ögnum um það, er talað var, étið
og drukkið í veizlunum, og hvað lítið
sem þingmenn hreyfðu sig, langt eða
skamt, svo og förunautar þeirra um
Danmörku, viðlíka margir ríkisþing
menn úr báðum þingdeildum. Pistlar
þeir verða um hitt og þetta annað, er
fyrir augu bar eða eyru, og almenningi
hér á landi getur orðið gagn að eða
garnan.
En það er í stuttu máli af því ferða-
lagi að segja, að ekkert var til sparað,
að landanum fyndist til um stórmann-
lega gestrisni og eftir því hugvitsam-
lega, og frámunalega alúð. Enda er
mælt að kostnaðurinn fyrir ríkissjóð
einan muni nema 100,000 kr. f>ar í
30,000 kr. til flutniogs þingmanna
fram og aftur á s/s Botnia. En þar
við bætist það sem bæjarsjóður Khafnar
ko8taði til og ýms félög eða einstakir
menn.
Ríkisþingmenn fylgdu alþingismönn-
um út f Eyrarsund og gáfu þeim að
skilnaði drykkjarhorn forkunnarfagurt,
gert af hinum mesta hagleik og list.
Hver annari snjallari voru tölur þær
flestar eða allar, er fluttar voru af
Dana hálfu í hinum miklu heimboðum.
En upp og niður hjá landanum; máttu
varla tilkomuminni vera en þær voru
hjá sumum þeirra. Það voru stjórnar-
menn einir, sem fyrir þeim voru látnir
hafa. Hinir leiddu sinn hest þar frá
alveg, þ. e. þjóðræðismenn.
Höfuðveizlurnar og fjölmennustu voru
voru 3: ríkisþingsveizlan í Oddfellov-
höllinni 22. júlí, konungsveizlan í Amal-
ienborg (ekki Fredensborg) 28. júlí, og
loks bæjarstjórnarveizlan í bæjarstjórn-
arhöllinni 29. júlí, daginn áðnr en þing-
menn lögðu á stað heimleiðis. í þessum
veizlum öllum voru mörg hundruð
manns (300—450) t'lest hið mesta stór-
menni í Khöfn.
Raflýsing’*
Guðm. læknir Hannesson segir frá
meðal annars í sínum fróðlegu ferða-
pistlum frá Danmörku (í Norðurl.) raf-
lýsing í þorpinu Aars á Jótlandi, þar
sem heima á landi vor Stefán Stefáns
son læknir, er G. H. heimsótti. f>ar
er hvergi rennandi vatn nærri, og er
þó bærinn allur raflýstur, úti og inni.
En hann erminni en minstu kaupstaðirn-
ir hér, ekki nema 900 íbúar. f>ó hefir
hann gert það alveg af sjálfs sín ramm-
leik, að koma þar á raflýsing og sjá
bæjarbúum jafnframt fyrir hreyfiafli á
vinnuvélar. Gert það með sarna ráð
inu og Danir nota til flestra fram-
kvæmda: ítölufélagsskap.
Diesel-motor knýr rafmagnsvélarnar.
|>að er steinolíu-gangvélin, sem lýst er
í ísafold 25. apríl þ. á. og Halldór
Guðmundsson rafmagnsfræðingur legg-
ur einmitt til að notuð sé hér í Reykja-
vík til raflýsingar og til að knýja vinnu-
vélar. f>essi Diesel-motor í Aars hefir
25—30 hesta afl og getur séð fyrir
Ijósi á 600 lampa. Hann hefir kost-
að 10 þúsund kr., en lýsing þorpsins
ineð öllum útbúnaði 25 þús. |>etta
ber sig mikið vel. Trésmiður gætir
gangvélarinnar í hjáverkum sínum fyrir
300 kr. ársþóknun og ókeypis afnot
hennar til að hreyfa smíðavélar sínar.
það lætur nærri eftir þessu, sem hr.
H. G. áætlar, að hér í Rvík þurfi afls-
uppsprettu með rúmra 300 hesta afli,
með því að bærinn þessi er 10 sinn-
um stærri en Aars. Hann segir að
duga muni 2 vænir Diesel-motorar.
£eir kosta aðeins 7 sinnum meira en
aá f Aars, ebki fullar 70,000 samtals.
Slíkar vélar hafa 2 mikla kosti fram
yfir gufuvélar, auk þess sem þær eru
þó nókkru ódýrri: 1., eldiviðareyðslan er
3—4 sinnum minni, með því að hafa
má í þær hina óvönduðustu, óhreins-
aða steinolíu; 2., stjórn þeirra eða
gæzia er mjög vandalítil, ekki of vaxin
viðvaning eða liðlétting. — —
Er það nú annað en frámunalegt
framtaksleysi og áræðisleysi, að höfuð-
staður Islands er í þssu eftirbátur um-
komulítils þorps f Danmörku, smábæ-
jar, sem stendur að e n g u leyti bet-
ur að vígi, nema síður sé?*
Með vélarbát
nýjan komu 3 menn beina leið frá
Svíþjóð hingað á sunnudagskveldið,
reykvískur skipstjóri: þórarinn Guð-
mundsson frá Ánanaustum, og 2 íofirð
ingar, Karl Love og Sturla Eriðrik
Jónsson. þeir voru ekki nema 9 daga
á leiðinni, frá Smagen, nokkuð fyrir
norðan Gautaborg. þeir segjast mundu
ekki hafa verið nema viku, ef þeir
hefðu ekki hrept storm, sem varnaði
þeim að ná í olíu á vélina á 3. sólar-
hring — treystust ekki að opna lest
ina í því skyni á meðan; fóru þá fyrir
seglum eða létu reka á reiða.
Báturinn hefir annars 7 mílna hraða,
fyrir steinolíuvélinni (motor); hún hefir
16 hesta afl. |>að er Alfa-vél.
Hann er nær 20 álnir á lengd, 7 á
breidd. Ristir 5 fet. Ér 6 smál. nto.
en um 12 brto.
J>eir eru 4, sem bátinn eiga f félagi,
Helgi Sveinsson bankastjóri, Karl Love
fyrnefndur og 2 aðrir.
Tveir einir héldu þeir áfram ferðinni
f gær á bátnum til ísafjarðar, Karl
Love og Sturla. Bjuggust við að verða
26—30 klstundir.
|>eir voru 20 daga að komast héðan
til Svíþjóðar, á gufuskipunum (Cere3
o. fl). Meira en helmingi lengur en
hingað þaðan.
Alveg ótrúlega ört hefir vélarbátnm
fjölgað við ísafjarðardjúp sem víðar á
örfáum missirum. |>eir eru orðnir 80
—100 í veiðistöðunum Bolungarvík,
Hnífsdal og á Skutulsfirði (kaupstaðn-
um). Þeir byggja út á skömmum tíma
róðrarbátum til fiskjar, og líklega einn-
ig minni háttar þilskipum. Meira að
segja líklegast, að steinolíugangvélar
fari að þykja ómissandi í allar segl-
skútur, til þess að geta fært sig til á
fiskimiðum í logni og komist ínn
og út af höfnum (hjálparvélar).
Verðið á algengustu . vélarbátum er
1500—4000 kr. J>eir eru þá með 2—8
hesta afli.
þessi, sem nú kom frá Svíþjóð, með,
16 hesta vél, mun kosta um eða yfir
700C kr.
J>essi skjóta viðkoma vélarbátanna
er auðvitað þvf að þakka, hve vel þeir
þykja hepnast. J>eir eru ákaflega fólk-
sparir og aflinn fljóttekinn.
S/s Ceres (Gad) er ókomin enn;
átti að koma í gær, og ekkí að standa
heitt við í Færeyjum, skila þar að eins
póstsendingum.
Franski sendiherrann
í Kaupmannahöfn, P. M. C r o z i e r,
kom hingað á sunnudaginn með franska
herskipinu, sem hér hefir strandgæzlu;
það sótti hann til Leith, eftir fyrirskip-
un í Marconiskeyti. Það fer með hann
aftur til Leith og leggur á stað í nótt.
Þetta ferðalag sendiherrans kvað vera
kynnisför og ekki annað.
Fórn Abrahams.
(Frh ).
— J>að er satt að vísu, aðKaffarverða
dálítið óstýrilátir, þegar þeir fá að vita,
að þið hafið engar" byssur framar;
þeir skemta sér óefáð eitthvað við
konur ykkar og dætur; en slíkt verð-
ur oft á sæ og þið skuluð eigi vera að
kvarta. J>að samir illa karlmenn-
um. Hí, lií, hf! lagsmaður sælí, þú
ert ekkert glaður í bragði, þér líkar
ekki þessi saga. Nú, það undrar mig
eigi að þú hrukkar augabrynnar og
uístir tönnum;en þú ert þó ekkjumað-
ur og átt ekki eftir nema hann ísak
litla. Hvern skrambann koma þér þá
við smáglettur Kaffaskrílsins ?
J>að var með óvenjulegum herkjum
að van der Nath hepnaðist að sökkva
reiði sinni. Og til þess að freistnin
að grípa til ofveldisverka yrði eigi
ofsterk, sueri hann sér undan, því ekki
þurfti hann nema að líta snöggvast
framan í Blenkins, er gljáði af viský
og afskræmdist af hatri, til þess að hann
mÍ8ti valdið yfir sjálfum sér; hann fann,
að sér riði á umfram alt að hafa hemil
á sjálfum sér. Hann þóttist vita, að
Blenkins gengi það til aðallega, að
láta hann hlaupa á sig.
— Já, Abraham minn sæll! J>etta
er lagið í hernaði. En það var eigi
um það mál sem eg vildi tala við þig.
Svo sem þú víst skilur, þá á eg annað
erindi. Hyggur þú svo sem, að eg sitji
hérna xnasandi til þess eins, að auka
þér ánægju? J>að er misskilningur,
lagsmaður, heldur mikill misskilningur.
I sannleika sagt er mér öldungis sama
hvað þú hugsar og heldur, eg er hérna
til að skemta sjálfum mér og koma
fram hefnd.
Hann lamdi hnefanum fast í borðið
og tók þetta upp með þeim svip ögr-
andi mannvonzkii, að van der Nath
varð ennþá tortryggari og ásetti sér að
auðsýna enn meiri varkárni
— Að koma fram hefnd, heyrir þú
það, Abraham van der Nath.---------
Koma fram hefnd; þú hefir sparkað
f mig og ógDað mér með nykurskinns-
keyrinu ; það krefst dæmafárrar hefnd-
ar. Eg hefi beðið lengi; en nú skaltu
taka út gjöld þess, að þú gerðir það
< áheyrn bæði hvítra manna og svartra,
að kalla mig þjóf. Nei, kunningi, mað-
ur kallar eigi frjálsan mann þjóf, nema
hann hafi í höDdutn auðsæjar og ómót-
mælanlegar sannanir, en þú hafðir
ekkert þess kyns.
Van der Nath horfði beint í augu
hans og sagði með greinil6gustu fyrir-
litningu:
— J>jófur!
Blenkins spratt upp af stólnum og
öskraðiíæði: Segðu það aftur, segðu
það einu sinni enn, ef þú þorir!
— Kallaðu á þá inn, þessa sex menn,
sem standa þarna úti; eg skal hafa
það yfir aftnr f viðurvist þeirra, ekki
einu sinni, heldur tíu sinnum.
Blenkins þaut alt í einu til dyranna
og fálmaði eftír hurðarhúninum. Hann
var náfölur af heift; nefbröddurinn
einn var rauður og vottaði »veikleik
manusins og styrkleik*. 1 blindum
ofsa Bfnum fann hann eigi húninn
undir eins, og það atvik veitti honum
ráðrúm til að verða rólegri og beindi
þessu einkennilega samtali í nýja stefnu.
Hann stundi þungan nokkrum sinnum,
ypti öxlum og hló fllmannlega.
— Nei, sagði hann, nokkuð hátt;
það er engin þörf á að kalla á vitni,
eg tala helzt án áheyranda við þig
Abrabam, he, he, he,! J>ú ert eigi
svo heimskur, en leikur samt ekki á
mig.
Umbreytingin, sem á honum varð,
var svo gagngerð, að van der Nath
spurði sjálfan sig ósjálfráttt, hvort
þessi skepna, er sneri nú við með hægð
og nærri því skreið aftur í sæti sitt
við borðið, væri sami maður og stóð
rétt áður við dyrnar í tryllings ofsa.
— Nú, sagði hann aftur í sama
háðslegum róm, sem hann hafði ásett
sér að halda, er hann sá hvílíka yfir-
burði ofsabræði hans veitti hinum
manninum. Eg vil þér ekkert ilt;
það skaltu fljótt fá að heyra. Ojá,
gamli Abraham, þú ert löngum upp-
stökkur að lundarfari, en eg vorkenni
þér; sigurvegarinn á einmitt að reyna
ávalt að sýna hinum sigruðu nokkurt
umburðarlyndi. J>ið eruð minni mátt-
ar en við, góðir hálsar. J>ið eruð komn-
ir svo djúpt niður, að þið komist aldrei
upp framar. J>ið Búarnir hafið verið
nokkuð drambsamir, en við skiftum
okkur eigi af smámunum.
Hann settjst niður hlæjandi, rétti frá
sér fæturna og klóraði sér hugsandi í
rautt nefið.
— Hvernig á eg nú að byrja? spurði
hann í lægra róm. Jú! nú veit eg það.
Til þess að þú skiljir mig vel, hverf
eg spölkorn aftur i tímann. Hér um
bil til þess tíma, er þú sparkaðir í mig,
-Abraham. Sonur þinn sá það, Piet
Muller var einnig viðstaddur, biblíu-
málsþvoglarinn van Delft gamli var í
nánd, tveir aðrir af ykkur sáu þáð
einnig og tveir auðvirðilegir Kaffar
hlógu dátt að hvíta manninum, sem
fleygt var út á sléttuna einmana og
yfirkomnum. Já, eg var sannarlega
eigi mjög glaður á þeirri stundu; en eg
hét sjálfum mér þvf, að koma fram
hefDd á Abraham van der Nath.
Mér finst til um ómótmælanlegan
vaskleik minn f þá átt.
Blenkins horfði upp í loftið með
ranghvolfdum augum, og andlit hans
lýsti ánægju með sjálfan hann.
— Heyrðu, kunDÍngi! van Delft er
húsnæðislaus, Muller er dauður og nú
ert þú næstur.
Van der Nath hrökk upp við það,
að Blenkins sló hnefanum grimdarfast
f borðið; hann grunaði, að Blenkins
byggi yfir einhverju, sem hanu ætlaði
fyrir sér. Alt til þessa hafði hann
haldið, að skrum þorparans hefði verið
spunnið saman eingöngu af illgjarnlegri
löngun til að særa og móðga, og því
hafði hann svo lítið skeytt orðum hans.
Hann varð ósjálfrátt niðurlútur, og
starði dapurlega fram undan sér.
Ostar
eru beztir í verzlun
Einars Árnasonar
Telefón 49.
lirúnn hestur tapaðist úr Hafnarfirði
23. júli, mark: bvatrifað li., litill, vabur,
óafrakaður; ættaður úr Húnavatnssýslu.
Hver sem hitta kynni hestinn, geri svo vel
að gera Guðjóni Sigurðssyni á Ottarstöð-
um viðvart.
Víravirkisnaela með þremur laufum,
hefir tapast á götum hæjarins. Skila má í
afgreiðslu ísafoldar.
Tapast hefir grár sumarfrakki, merktur
B. 0., á leiðinni inn að Elliðaánum. Finn-
andi vin6amlega beðinn að skila i Yestur-
götu 26 A, niðri.
Öllum þeim, sem með návist sinni og ann-
ari hjálp heiðruðu jarðarfor Bjarna sál.
Jakobssonar snikkarar, flytja hér með inni-
legasta þakklæti börn oy vandamenn hins
látna.
Hér með tilkynnist ættingjum og vinum,
að móðir min Sigurveig; Benedikts-
8011, andaðist á heimili minu (Grjótag. 5)
þ. 6. þ. m.
Jarðarförin fer fram þriðjud. 14. þ. m. og
hefst kl. 12.
JúIía Norðfj ö rð.
Iltgerðannenn,
munið eftir að vátrygging á allri út-
gerð þilskipa ásamt væntanlegum afia
fæst i Suðurgötu 7.
I