Ísafold - 04.05.1907, Page 2

110
ÍSAFOLD
Yestíjarðasímimi.
Herra BÍmaverkfræðingsfylgdarmaður
B. B. 1 Gröf hefir ritað í ónefnt mál-
.gagn andmæli gegn grein minni í ísa-
fold frá 6. febr. um ritamann til Isa-
fjarðar.
Hann ætti að vera nokkuð kunn-
ugur þe3Bum leiðum, með því að hann
hefir ferðast með verkfræðingnum. En
þó lýair greinin meiri ókunnugleik á
leiðinni um Barðastrandarsýslu en eg
hefði búiat við.
Greinin virðist rituð í þeim tilgangi,
að mæla aðallega með nyrðri leiðinni,
og væri auðvitað ekkert ^jð því að
segja, ef hún væri bygð á nægum
kunnugleik á leiðum hér.
Höf. telur Múlahhð við Gilsfjörð
ófæra. En því hefir þá ekki verið rann-
8ökuð leið fyrir Gilsfjarðarbotn fjalla-
sýn niður í Garpsdal eða Geiradal?
Hana segja kunnugir menn hættu-
lausa, og allgreiða. Eftir sögu ná-
kunnugs manns er nú ekki aðallega
hætt við snjóflóðum á Múlahlíð nema á
örlitlum kafla, svo sem 30 faðma; og
með því að þetta er með sjó fram og
í bygð, virðist ekki óbætandi, þó að
eitthvað færi aflögum.
Aftur telur höf. Steinadals’neiði greiða
símaleið, og má af því ráða, að hon-
um hefir ekki verið sagt frá því, að
óvíða er meiri hætta fyrir snjóflóðum
en þar. f>au hafa valdið stórslysum,
og mun síra Arnóri Árnasyni það
minnisstætt, síðan hann misti þar hesta
sína og var nærri farinn sjálfur, ásamt
2 mönnum öðrum.
Höf. segir ennfremur, að frá Brjáns-
læk til þorskafjarðar megi heita ótil-
tækileg símaleið, og talar um óbygðir
þar, illa vegi og grasleysi, torfærar sjó-
leiðir, o. s. frv.
Eg hefi farið nálega alla þessa leið
oftar en einu sinni, og hygg því að
eg muni þekkja hana betur en B. B.,
sem hefir að eins farið hana einu sinni
í slæmu veðri á haustdegi, og er mér
kunnugt um, að hvergi nokkursstaðar
á þeirri leið getur simanum verið hætt
af snjóflóði eða skriðum. Eg ímynda
mér, að farið mundúverða með sfmann
fram á Skálanes, og ætti hann þá
auðvitað að liggja yfirum f>orskafjörð,
eins og Halvorsen játaði, enda þótt
hann rannsakaði ekki þessa, leið eins
og fleiri leiðar, er honum var þó bent
á. Grasleysis-fyrirslátturinn er mark-
leysa. f>að eru nógir hagar fyrir hesta
hvar sem er á þessari leið, nema á
f>ingmannaheiði, þar sem hún er hæst.
En hvað er hún á við Dimmafjallgarð
t. a. m.?
Sama markleysan er það, sem höf.
segir nm sjóleiðina inn firðina. Leið-
in inn Vatnsfjörð, nálega inn að fjarð-
arbotni, er hvergi grynnri en 6 faðmar
um stórfjöru, á Kerlingarfirði 8 faðm-
ar, á Skálmarfirði alla leið að Vattar
nesi 6 faðmar, á Kollafirði alt að Eyri
6 faðmar. Víða er dýpið miklu meira,
alt að 50 föðmum inni í fjörðunum.
Um f>orskafjörð er nokkuð öðru máli
að gegna, Fyrir framan þann fjörð
liggur sandfláki, sem ekki er dýpra á
en 2 faðmar um stórar fjörur, og því
hér um bil 4 faðmar sú um flóð; en
er bót í máli, að nóg er dýpi þegar
inn yfir kemur, og alt að 20 föðmum
þar sem síminn ætti að liggja, milli
Skálaness og Reykjaness.
f>að sést á þesBu, að firðirnir hér í
sýslu eru vel færir til stauraflutnings,
enda þótt fyrir botni þeirra flestra séu
dálitlar leirur, sem fellur út af um
fjöru, og yrði því að nota báta til að
flytja staurana upp í fjarðarbotnana,
og þó ekki alstaðar.
Út af þeim ummælum höf. um staura-
flutninginn, að örðugt mundi að fá
hann framkvæmdan hér fyrir hæfilegt
verð, skal eg geta þess, að eg hefi átt
tal við marga menn hér f sýslu, síðan
eg las greinina, og kvíði eg því ekk-
ert, að stauraflutningurinn verði síma-
lagningunni hér að fótakefli, eða að
landssjóður þurfi að sæta neinum afar-
kostum þess vegna.
Ennfremur segir höf., að Kleifaheiði
til Patreksfjarðar komi ekki til mála,
með því ófær símaleið sé út með firð-
inum. En hvaðan kemur honum sú
vizka? Hann sem aldrei hefir séð þá
leið. Eg skal ekkert segja um það,
hvort Raknahlíð sé fær til símalagn-
ingar, því hún er brött; en hitt veit
eg, að símanum er þar ekki hætta bú-
in af snjóflóðum eða skriðum. Hitt
er eg sannfærður um, af eigin reynd
og annara frásögn, að Miðvörðuheiði,
frá Haga til Patreksfjarðar eða í Tálkna-
fjarðarbotn muni reynast vel fær síma-
leið, enda er hún talsvert styttri.
Ein leið er til enn, er gæti komið
til mála að leggja símann eftir og
ekki hefir verið rannsökuð, en það er
sjóleiðin úr Saurbænum í Dalasýslu
um Hnífsker yfir að Krókfjarðarnesi.
Enda þótt grein B. B. virðist ein-
göngu til þess rituð að halda fram
nyrðri leiðinni, og bondi að eins á tor-
færur og örðugleika Barðastrandar-
sýslumegin, þá fulltreysti eg því, að
stjórnin og aðrir þeir, er um mál þetta
eiga að fjalla, láti ekki glepjast af
öfgum og vitleysum B. B. í grein hans,
og að framkvæmd verði í vor miklu ít-
arlegri rannsókn á símaleiðinni hér um
sýslu en sú er gerð var í haust, og
vænti eg að þá komi upp, hvor okkar
B. B. hefir réttara fyrir sér. Eg vona
að rannsókn þessi leiði í Ijós, að síma-
leiðin Barastrandarsýslumegin muni
verða landssjóði kostnaðarminni en
nyrðri leiðin, og það því fremur, sem
lofað hefir verið álitlegri fjárhæð til
símans, verði hann lagður hérna megin.
Mér finst illa gert, þegar um al-
mennings velferðarraál og ábugamái er
að tefla, eins og símalagningu þessa,
að rita greinar, er jafnt virðast lagaðar
sem þessi eftir B. B. til að koma inn
óhug hjá þeim mönnum, sem sízt skyldi.
Hergilsey 20. apríl 1907.
Snœbjörn Kristjdnsson.
Siðdegisguðsþjónusta í dómkirkjunni kl. 5
á morgun (B. H).
Miljónarfélagið.
Hlutafélagið það, P. J. Thorsteins-
son & Co, ætlar enn fremur að koma
sér upp 2 hafskipabryggjum, annari á
Vatn8eyri og hinni í Viðey, við sund-
ið mill eyjarinnar og Gufuness. |>að
hefir leigt sér allan austurodda eyjar-
innar, bæði undir hús og fyrir fisk-
verkun, um 99 ár, f>að gerir garð yfir
eyna fyrir ofan það land. |>á bryggju
á að gera á þessu ári; en hina ekki
fyr en næsta ár.
Mann sendi stjórnandi félagsins hér,
hr. Thor Jensen, til Englands í fyrra dag
að kaupa þar lítinn botnvörpung, lítið
eitt stærri en Coot, og kbma með
hingað. Hann heitir Guðbjartur Jóa-
kim Guðbjartsson og var nærri 4 ár
stýrimaður á fiskiraunsóknar-skipinu
Thor, hér við land, en 5 ár á enskum
botnvörpungum. Hafði þar 144 kr.
kaup á mánuði, en kaus heldur að
ráða sig hingað háseta á Jón forseta
með 80 kr. kaup á mánuði. |> a ð leika
fæstir landar eftir.
Verzlun í Gerðum er ekki ný, held-
ur rak Finnbogi LáruBSon hana nokk-
ur ár og seldi Thor Jensen í fyrra.
Akureyri 4. mai kl. 2 sd. (simskeyti).
Sira Guðm. Emil fíuðmundsson í Olafs-
firði dáinn 28. apríl.
Ungfrú Sigurlaug Möller Hjalteyri dáin
1. mai.
Hákarlaskip afla lítið.
Tiðarfar óstöðugt. lllviðri undanfarið.
Bryggiuleigu-málií).
J>eir eru ekki af baki dotnir, Bæjar-
bryggju-meistarinn og hans félagar, þess-
ir sem vildu fá bryggjuna leigða til 4
ára — þó að 37 kaupmenn væri í móti
því, en 5 einir með.
Nú hafa þeir vikið málinu það við,
að þeir fala til leigu ekki bryggjuna
sjálfa, heldur brautarsporið á henni,
vagnana, sem eiga að ganga eftir henni,
og geymsluhúsið, sem er hugsað til að
reisa við bryggjusporðinn austanverð
an.
En því^Bvipar eitthvað til þess, ef
maður leigði fætur og bak og haus á
hesti, lifandi og vinnufærum, en ekki
hestinn sjálfan.
Við bryggjuna geta legið 4 bátar í
góðu veðri og brimlausu, — enginn, ef
brim er ; þá ganga boðarnir yfir k 1 o f a
s k e r i ð það. alt.
fessir 4 bátar gera ekki meira en að
afferma 1 skip i senn.
Nú væri fróðlegt að heyra, hvernig
þeir félagar hugsa sér að fara að, ef
afferma þarf eða ferma eitthvert þ e i rra
skip eða þeirra vildarvina og skjólstæð-
inga, og eitthvert annað skip samtím-
is, t. d. Thorefélags. Hvort þeirra
ímynda menn sér að mundi verða lát-
ið sitja á hakanum?
Bryggjan er ætluð til almennings-
nota og hefir verið alla tíð, og það
ókeypis.
Nú á að láta hana í hendur nokkurs
konar einokunarfélagi, sem á að vísu
að greiða einhverja leigu eftir hana í
almenningssjóð, en fær þar í móti
heimild til að leggja skatt á h v e r n
mann, sem þarf að nota bryggjuna, þ.
e. uppskipunartæki á henni eða við
hana.
Málinu var á síðasta fundi vísað
aftur til hafnarnefndarinnar, þar sem
meiri hlutinn eru menn úr hinu fyrir-
hugaða leigufélagi: bætt þó við 2 full-
trúum öðrum, þeim B. Kristjánssyni
og Kristjáni Jónssyni.
Raflýsin«arinálið.
|>að var sama sem útkljáð á síðasta
bæjarstjórnarfundi, í fyrra dag, fyrir
1 o k u ð u m dyrum.
Nefnd í málinu (Jón f>orláksson, Ás-
geir Sigurðsson, Halldór Jónsson) lagði
til, að þegið væri annað af 2 fengnum
tilboðum, báðum innleudum; engin
komu útlend boð á tilteknum fresti,
fyrir marzlok þ. á.
f>etta þegna tilboð var frá Thor
Jensen kaupmanni, Eggert Claessen
málafærslumanui o. fl. Hitt, þetta
sem hafnað var, frá f>orv. Krabbe
verkfræðing, Jóni Hermannssyni skrif-
stofustjóra og Leoh. Tang kaupmanni.
Pyrra tilboðinu telur nefndin það
til gildis fram yfir hitt, a ð þar er
ekki farið fram á lengri einkaleyfis-
tíma en 25 ár, en 30 ár í hinu; a ð
það býður bænum betri innlausnar-
kjör: eftir 5—10 ár fyrir matsverð + 20°/»,
og fari hundraðsgjaldið lækkandi síð-
an, alt niður í 5% eftir 20—25 ár;
a ð þar er ekki farið fram á, eins og
í hinu, að fyrirtækið ué laust við alla
skatta og gjöld til bæjarins; a ð þar
er sett fast hámark verðs fyrir rafmagn
og gas og heldur lægra en í hinu; a ð
gengið er þar að lægri leigu eftir raf-
magnsmæla og gasmæla ; a ð þar er
boðist til að hafa spenning rafmagns
110 volt, en engu lofað í hinu. —
Ýms fríðindi bjóða hvorirtveggja
hin sömu.
f>eir vilja fá hvorirtveggja lóð hjá
bænum undir stofnunina endurgjalds-
laust. f>að á að verða suður á mel-
um.
f>eir vilja skuldbinda sig til hvorir-
tveggja að veita rafmagni og gasi svo
langt og víða um bæinn, sem krafist
verður með sanngirni.
f>eir ráðgera hvorirtveggja, að stöðv-
arnar geti tekið til starfa fyrir haust-
ið 1908, en vilja ekki skuldbinda sig
til að hafa þær fullgerðar fyr en ári
síðar.
Sumir bæjarfulltrúarnir voru óánægð-
ir með, að málinu var til lykta ráðið
'utan dagBkrárog eftir ekki nema
2 daga frest frá því er þeir fengu í
hendur nefndarálitið, og vildu fá því
frestað. En mikill meiri hluti aftók
það. Samning á og að fullgera &
næsta fundi, hvað sem tautar.
Eru nefndarmenn hluthafar, orðnirr
eða væntanlegir ?
Búskapur Hlutabankans 1906.
Hann hefir grætt það ár þús,
kr.
Hluthafar fá þar af 120 þús., en það>
er sama sem 6% af hlutafénu, 2 mil-
jónum.
Hitt skiftist þannig lögum sam-
kvæmt, að fyrst fær landssjóður í
skatt sinn 8 þús.
f>ví næst leggjast í varasjóð nær 27
þús. alls.
En 5,700 kr. fær bankaráð og banka-
stjórar í aukagetu — skifta því milli
sfn.
{>á er hvalskurðinum lokið.
' Alls hafa tekjur bankans þetta ár
numið nær 208 þús. kr. j?ar af hafa
gengið nær 40 þús. til reksturs bank-
ans. Bankastjórar og starfsmenn feng-
ið í laun frek 22,000; bankaráðsmenn-
irnir 7,000 (1000 kr. hver) og 801 kr.
í ferðakostnað að auk; annar rekst-
urskosnaður nær 7 l/2 þús.
Fyrir fyrning á áhöldum lagðar 4
þús. kr. og seðlagjörðarkostnaður færð--
ur niður um 3 þús.
Afgangur eða gróði fyrnefndar 1601/.,
þús. kr.
Af fyrnefndum árstekjum, 208 þús.
tæpum, hafa um 178 þús. græðst á
heimabúinu, en 30 þús. á útbúunum
(Akureyri 14, Seyðísf. 10, ísafirði 6).
Málmforði bankans var í árslok nær
400 þús. og í lánum átti hann úti-
standandi alls hátt upp í 5 milj.
Hæst voru víxillánin, 2230 þús.r
þá reikningslán 1850 þús., þá fasteign-
arveðslán nær 600 þús., sjálfskuldar-
ábyrgðarlán 546 þús. og handveðslán
467 þús.
Auk hlutafjársins, 2 milj., skuldaðí
bankinn í árslok hátt upp í aðrar 2
miljónir, en minkaði þá skuld í þ. á.
byrjun (1907) um meira en helming
með þeirri 1 miljónar hlutafjáraukning,.
sem leyfð var með lögum frá síðasta
þingi.
Innlánsfé áttu menn í bankanum þá
um 1240 þús., þar af með sparisjóðs-
kjörum nær J/2 milj. Enn fremur
í innstæðufé á hlaupareikning nær
200 þús.
Hátt upp í 1 milj. voru seðlar f
umferð í árslokin.
Endurskoðunarmenn votta, að bank-
anum sé stofnað með frábærri reglu-
semi í öllum greinum og góðri fyrir-
byggju-
Fánaniálið.
Fundur var haldinn um’það mál á
áliðnum vatri á Eyrarbakka, fyrir
hreppinn þann með kauptúninu, all-
i