Ísafold - 25.05.1907, Qupperneq 2

134
IS A F 0 L D
Dómkirkjusamsöngurinn 17. april.
í Lögréttu 17. og 19. töluhlaði er
dómur um söng frú Valborgar Einais-
son og samsönginn, sem haldinn var 17.
f. m. Eg hef athugað þennan dóm’ og
verð aS taka undir meS þeim, sem telja
liann ómaklegan.
Höfundurinn, sem kallar sig Einbúa,
heldurþví fram, aS margir, sem heyrSu
þennan samsöng, hafi orSiS fyrir von-
hrigSum, því aS »þessi fagri kirkjusöng-
ur er orSinn til í háreistum miðalda-
musterum; þar á hann heima og þar
nytur hann sín undir risavöxnum stein-
hvelfingum á vængjum organómanna.
Kirkjan hér er of þröng fyrir þennan
söng, píanó og harmoníum geta ekki
komið í organs stað, og flestar söngradd-
irnar vantaSi þennan þ/Sleik og undir-
gefni, sem kirkjusöngur getur ekki og
má ekki án vera. ÞaS var engin list í
þessum söng; vandaminstu lögin fóru
hezt« o. s. frv.
Svo dæmir Einbúi um sönginn sjálfan.
Það er kunuugra en frá þurfi að segja,
aS þessir eldri kirkjusöngvar eru sungn-
ir og leiknir um allan heim í heima-
húsum, kirkjum, smærri og stærri, og
öSrum húsum; mundu menn alls ekki
gera þaS, ef kirkjusöngurinn gæti hvergi
notiS sín nema undir »risavöxnum stein-
hvelfingum«, sem Einbúi talar um. Eins
væri ekki líklegt, aS nótnabókaútgef-
endur sæju sér hag í því aS prenta slík-
an kirkjusöng, ef aS eins þeir einir
hefSu not af þeim nótum, sem hefSu
tækifæri til aS syngja þær undir þess-
um steinhvelfingum.
Kirkjusöngurinn getur eSlilega hljóm-
aS vel, þótt húsrúmið sé eigi stærra en
dómkirkjan er, ef söngflokkurinrr er
hæfilega stór, hljóSfærin ekki of sterk,
og vel er fariS meS lögin. Mitt álit er,
aS samsöngurinn 17. apr/1 hafi fariS vel,
og sérlega vel, þegar tekið er tillit til
þess, að aðalskilyrSin vantar hér á landi
fyrir því, aS hægt sé að hafa hér þrosk-
aðan söng og hljóðfæraslátt. Og hið
sama gildir um aSrar listir. Fólksfæðin
og alment efnaleysi veldur því.
Einbúi segir, að píanó og harmoníum
geti ekki komið í organs stað, eins og
hér á stóð, og finnur að því, hvað hljóð-
færin voru veik.
Eg vil út af þessu benda á, að eg
hefi verið við 2 samsöngva í Frúarkirkju
f Kaupmannahöfn, þar sem einmitt sams
konar kirkjusöngur eftir Bach varsung-
inn ; var að eins eitt harmoníum notaS
til þess að st/ra þeim söng, enda þótt
stórt orgel væri í kirkjunni. Hljóðfæra-
stjórnin 17. f. m. var líka hæfilega sterk,
hafði »þennan þ/ðleik og undirgefni«,
sem höf. heimtar af söngröddunum, og
þ a r á »þvðleiki og undirgefni« einmitt
fyrst og fremst að koma fram.
Einbúa fanst vandaminstu lögin fara
bezt. Yar þaS ekki af því, aS hann
skildi þau bezt? Eg hygg það. Því
mér fanst þau ekki fara neitt betur en
en hin, heldur ver. Hitt þýkir mér
mjög eðlilegt, þó að fólk, sem vant er
að heyra óbrotínn n/t/zkusöng, geti ekki
metið róttilega þennan gamla kirkju-
söng, sem er oft raddsettur með laginu
sjálfu eða eftirl/kingum af þv/.
Enda þótt mér geðjaðist ekki að dómi
Einbúa um samsönginn yfirleitt, þá hefði
eg alveg leitt hjá mór að skrifa þessar
1/nur, ef þessi höf. hefði ekki upp kveSið
svo ómaklegan dóm um söng frú Val-
borgar Einarsson. Hún á að hafa beitt
rödd sinni »fram úr hófi«, svo að hún
gat ekki samlaðast hinum röddunum (í
kórinu). Eins segir Einbúi, að hún hafi
lært að syngja, »en ekki nema til hálfs«.
Þáð var rétt, að rödd frú Einarsson
heyrðist út af fyrir sig / kórsöngnum.
Þessu atriði til skyringar vil eg geta
þess, að söngflokkurinn var að syngja
gamlan kirkjusöng, sem raddsettur var
fyrir ósamkynja raddir eða orgel, —
orgel eins og þau gerðust / þessum »há-
reistu miðaldamusterum« og eins og
þau gerast uú.
Lögin söng frúii) alveg rétt eigi s/Sur
en annað kverifólk / söngflokknum, þó
meira bæri á rödd hennar og að hún
skæri sig úr.
Berum nú þetta saman við meðferð
orgelsins á laginu sjálfu.
1 orgeli, þeim megin sem lagið er
leikið, eru venjulega 16 feta, 8 feta, 4
feta og 2 feta pípur; allar þessar p/pur
hafa mismunandi hljómblæ, og sú pípan,
sem er styzt, hefir skærast og hvellast
hljóð, 2 feta pípan, sker sig greinilega
úr, svo að manni heyrist / fljótu bragði
eins og sú pípa ein fari með lagiö.
Sama verður ofan á, ef básúnup/pur eru
notaðar, því þær skera sig mjög greini-
lega úr. Þegar orgelið er nú þannig
gert, og það hefir ekki hneykslað neinn
þó aö það færi með lögin alvag eins og
farið var með þau / samsöngnum 17. f.
m., það er: aö einni söngrödd í laginu
sjálfu var leyft að skera sig úr, þá fæ
eg ekki séð, að þessi aðfinsla Einbúa só
á meiri rökum bygð en hinar.
Ef Einbúi á við þa.ð, að frú Valborg
Einarsson hafi ekki lært nema helming-
inn af þv/, sem til þess þarf, að söngur
hennar geti álitist boðlegur almenningi
hér, þá er eg honum alveg ósammála.
M/n söngþekking nær ekki lengra en
það, að eg álít að hún syngi vel og ein-
mitt af þ e k k i n g u.
Þegar eg frétti, aö frú Valborg Ein-
arsson ætlaöi ásamt manni sínum að
setjast hór að, taldi eg ísland græða að
mun á komu þeirra beggja, og að þau
verðskulduðu dál/tinn styrk af almanna-
fé til þess að geta géfið sig við söng-
listinni án þess að svelta. Sömu skoð-
unar er eg enn.
Björn Kristjánsson.
Reykjavikur-annáll.
Fasteignasala. Þinglýsingar frá i fyrra
4ag:
B. Kristján Gnðmundsson selur 13/s Ara
Þórðarsyni kaupm. húseign nr. 14 við
Klapparstig með 1100 ferálna lóð á 6500
krónur.
Bjarni Valdason selur *•/, Jafet Sigurðs-
syni skipstjóra húseign nr. 29 við Bræðra-
borgarstíg á 4000 kr.
Björn Jónsson ritstjóri o. fl. i félagi selja
18/5 Einari Zoéga húseign nr. 10 við Aust-
urstræti með lóð á 20,000 kr.
Bæjarstjórnin selur 18/s Gisla Gislasyni
510 ferálna lóð við Kárastíg á 510 kr.
Guðui Guðnason selur J1/B Bjarna Jóns-
syni trésmið húseign nr. 30 við Laugaveg
með 728 ferálna lóð á 3000 kr.
Hróbjartur Pétursson skósmiður selur ls/r,
Jóhannesi Einarssyni og Olafi Olafssyni
húseign nr. 10 við Spitalastig á 7800 kr.
Jóel Ulf8son selur 6/r, Guðna Þorlákssyni
trésmið 590 ferálna lóð við Grettisgötu á
1200 kr.
Jón Bjarnason selur ■!1/5 Jónasi Þorsteins-
syni steinsmið húseign nr. 33 við Laugaveg
á 16,000 kr.
Kjartan Guðmundsson selur 22/6 Jóni
Magnússyni húseignina VeghúsB með 1100
ferálna lóð á 4000 kr.
Kristján Jónsson selur ls/5 Bjarna Valda-
syni húseign nr. 33 við Bræðraborgarstíg
á 3400 kr.
Magnús Magnússon múrari selur 14/5 Ein-
ari Sigurðssyni húseign nr. 33 við Grettis-
götu með 630 ferálna lóð á 3100 kr.
Sigurjón Sigurðsson trésm. selur 16/5 Kol-
heini Þorsteinssyni trésm. búseign nr. 2 við
Vonarstræti með 487 ferálna lóð á 11,500
krónur.
Gömlu húsunum hér i hænum fækkar i
meira lsgi á þessu vori. Þar um veldur
konnngskoman sjálfsagt nokkru.
Hannesar Johnsens hús, ibúðarhúsið, á
horninu á Hafnarstræti og Veltusundi, var
rifið snemma i vor. Það var með eld-
gömlu lagi, einlyft, rishútt og hálfsokkið í
jörðu. Eigandinn, Gunnar kaupm. Þor-
bjarnarson, ætlar að reisa þar veglegt ihúð-
arhús; en lætur búðina stunda.
Horfið er og í vor smáhýsi aligamalt á
horninu á Pósthússtræti og Skólasundi, heint
bak við dómkirkjuna. Þar hefir Eggert
Claessen reist sér nýtt hús allveglegt og
fyrirferðarmikið, en einlyft þó.
Maddömu Möllers hús á að rifa i snmar.
Það stendur á langdýrasta lóðarblettinum
á landinu, austast á tanganum milli Aust-
urstrætis og Austurvallar, þessum sem Ein-
ar Benediktsson keypti i vetur á 15,000 kr.
að húskofanum fráskildum, þótt ekki sé
hann nema 560 ferálnir á stærð — kostar
með öðrum orðum nær 27 kr. hver feralin.
Rífa á og í sumar tvo geymsluhúsgarm-
ana móti Bryde-búð i Hafnarstræti, annan
með spónþaki, hinu eina (?) hér í hæ nú
orðið.
Konungskoman. Þeir komu heim aftur i
gærkveldi, landlæknir Guðm. Björnsson og
sira Olafnr alþm. Olafsson úr sinni ferð
austur að Þjórsú — fóru á annan — að
skoða þar og i Ölfusinu næturgistingar-
staði handa konungi og hans föruneyti.
Þeir eru bíðir i móttökunefndinni.
Sumargleöi.
Sumardaginn fyrsta höfðu S t a 8-
sveitungar gleðisamkomu i Hof-
görðum. Þar var meðal annars höfð
tombóla, og skyldi verja ágóðanum til
lestrarfélagsstofnunar, sem þar er á
prjónunum. Þar voru saman komnir'
nokkuð á annað hundrað manns, þar á
meðal nokkrir utansveitarmenn.
Veður var gott um morguhinn og
fylktu menn sér þá undir /slenzka
f á n a n n (Stúdentafélagsins), er var
dreginn upp á samkomustaðnum.
Þvi næst bað síra V i 1 h j. B r i e m gest.
ina vera velkomna og óskaði öllum gleði-
legs sumars, og að dagurinn yrði mönn-
um gleðidagur eins og til væri ætlast.
Hann mintist því næst á fánann og
sjálfstæðismál vort. Kvað hani»
það gleðjif sig, hve eindregið menn fylktn
sér undir þennau fáua, sem s/ndi sjálf-
stæði og sjálfstæðisþrá vor íslendinga,
en hitt væri hrygðarefni, að til væru
þeir íslendingar, sem kysu heldur að
»flagga« með útlendum fána og létu í
ljósi, að þeir mundu ekki leggja það
niður nema með lagaþvingun, eins og
nokkrir Sunnlendingar hefðu gjört. Hann
vonaði, að slíkir mundu fáir reynast ís-
lendingarnir.
Að því búnu gekk flokkurinn / skrúð-
göngu með f á n a n n / broddi fylking-
ar suður undir »hofin« og heimleiðis-
aftur. Þá voru sungin kvæði, og sömu-
leiðis eftir að heim var komið.
Þá hélt formaður búnaðar- og fram-
farafélagsins, GuðlaugurJónsson,.
tölu um lestrarfélagsfyrirtækið; þakkaðíi
mönnum fyrir undirtektir þær, er þeir
hefðu veitt málaleitun um stofnun fé-
lagsins og áhuga þann, er þeir s/ndu.
á bóklestri og fræðslu.
Jón G. Sigurðsson talaði og umí
félagsskap og framfarir sveitarinnar, og:'
kvaðst gera sér hinar beztu vonir unv
vaxandi menningu og manndáð hór, eigí
s/ður en annarsstaðar á landinu. Ljós-
astur votturinn um vaknaðan félags-
anda væri meðal annars áskorun sú i
landsréttindamálinu, er kjósendur sveit-
arinnar hefðu undirritað og sent til ráð-
gjafans. Fyrir nokkurum árnm mundl
þv/ eigi hafa verið spáð, að Staðsveit-
ungar riðu fyrstir á vaðið í einu himi
stærsta velferðarmáli þjóðarinnar, en eigí
væru þó komnar fregnir um jafneindreg-
in samtök / því efui neinsstaðar á land-
inu. I sambandi við þetta mintist hann>
og á það sem ánægjuefni, að sams/sl-
ungarnir, bæði Neshreppingar innaiv
Enriis og B r e i ð v / k i n g a r, hefðu ái
fjölmennum fundum sín á meðal rætt
landsréttindamálið og sent ráðgjafanum
sams konar áskoranir. [Breiðv/kinga á-
skorunarinnar mun hvergi hafa verið-
getið á prenti. »Hvísbóndinn« hefir 1/k—
lega stungið henni hjá sér alveg. Ritstj.J
Þa var byrjað á tombólunni. Hún gaf
af sér 100 kr. En drættir reyndust
mjög of fáir og þótti það alment leitt;
þv/ að hver og eitin vildi styðja fyrir-
tækið hið bezta. Að tombólunni lokinni
var veður tekið að spillast, og varð því
ekki af útileikum, sem fyrirhugaðir
höfðu verið. Tók þá unga fólkið þing-
hús sveitarinnar til sinna umráða og
hóf danz og kæti, en hinir eldri og fót-
stirðari fengu húsrúm í baðstofu og
skemtu sór með samræðum. Var gleð-
skapur hinn bezti, og fóru allir ánægðir
heim aftur.
Fr.
I’ilskipaaílinn
varð með rýrasta móti hér á vetrar-
vertíðinni, eins og áður hefir verið
á vikið. Björn Olafsson frá Mýrar-
húsum mun hafa verið langhæstur*
25,000 á skip hans samnefnt. Eng-
inn komst í 20 þús. annar, en flestir
milli 10 og 15 þús.; sumir enn minna.
Erlendar ritsimafréttir
til ísafoldar frá R. B.
Khöfn 23. mai 7 „ sd.
Þjóðfundur íra Tiefir hafnað
stjórnbótarfrumvarpi ensku stjórnar•
innar, og verðurþað líklega tekið aftur.
Konungshjónin norsku leggja á
stað til Parísar á laugardaginn.
Farmanna- v erkf all í Bamborg.
Húsbruni.
Frá Seyðisfirðí er s í m a ð hingað í
þag:
Hús Ólafs Eyólfsonar í Fáskrúðs-
firði nýlega brunnið.
Vetrarvertíð
varð mjög rýr austanfjalls á landi,
með allralakasta móti, enda afleitar
gæftir. Sömuleiðis lítill afli í Eyjum
(Vestm.) á róðrarbáta, en góður á v é 1-
a r b á t a, er gengu þar um eða yfir
20. Þeir kváðu vera orðnir eða verða
40 vorvertíðina. Sé meðalkaupverð
vélarbáts gert 6,000 kr., sem mælt er
að láti nærri, þá eru Vestmanneyingar
búnir að verja um Vé milj. kr. í þá
útgerð.
Garðmenn fengu 1200 hæst til
hlutar, alt í net, og má það heita af-
bragð. Dágóður afli yfirleitt í Höfn-
um og Grindavík. Meðallagi eða því
sem næst í Vogum og á Vatnsleysu-
strönd.
Hjúskapur. Sjö hjón voru gefin saman
hér i hænum laugardaginn fyrir hvitasunnu,
18. maí, þau er hér segir, og loks ein i
gær, þau sem hér eru siðast talin :
Ásgeir Torfason verkfræð. og ym. Anna
Lovisa Ásmundsdóttir.
Egill Sveinsson trésmiðnr og ym. Sigrið-
ur Jónsdóttir.
Kolbeinn Þorsteinsson trésm. (Vonarstr. 2)
og Ragnheiður Eyólfsdóttir.
Kri8tinn Sveinsson söðlasm. og ym. Sig-
ríður Jónína Víglundsdóttir.
Loftur Bjarnason járnsm. (Hverfisg. 26)
og ym. Anna Kristín Kristófersdóttir.
Simon Kristjánsson frá Hafnarf. og ym.
Áslaug Ásmundsdóttir.
Þórður Magnússon bókbindari og ym.
Guðrún Magnúsdóttir.
Þórður Kr. Pálsson (Langamýri á Skeið-
um) og ym. Stefanía Stefúnsdóttir (Tún-
götu 15).
Hjörleifur próf. Einarsson frá Undirfelli
kom hingað til hæjarins alfluttur með sitt
fólk nú í vikunni. Hann kom sjóveg úr
Borgarnesi; þsngað fluttur á kviktrjúm
beiman frá sér á ð—6 dögum, vegna lær-
brotsins fyrir 3 missirum.
íþróttasýningum þeirra Norðlinganna, Jó-
hannesar Jósefssonar og Jóns Pálssonar,
sem hafa þótt ágæt skemtun, lauk með ís-
lenzkri kappglímu i lðnaðarmannahúsinu
í gærkveld. Móti Jóhannesi var skipað
Hallgrími Benediktssyni póstþjón (frá
Dvergasteini), sem kvað vera beztur glímu-
maður hér. Hann stóð vonum framar í
slikum kappa, sem Jóhannes er, þótt lægra
hlut biði i öllum (þremur) gíimunum. —
Móti Jóni sótti Guðm. Guðmundsson verzl-
unarmaður (frá Eyrarbakkaj, og vann eina
glimu, en féll i hinum tveimur.
Allmikill munnr þótti á glimulagi þess-
ara manna; auðséð að Norðlingarmir höfðu
lagt meiri stund á að glima meir af lipurð
og list en kröftum, og kom það hezt í ijós,
er þeir glímdu saman, þótt aflsmunur væri
mikill.
Þeir Jóhannes og Jón fara héðan i dag
á Ceres til Austfjarða. Hafa þeir getið
sér hér hinn bezta orðstír fyrir iþróttir
sínar.