Ísafold - 09.05.1908, Blaðsíða 2

94
ISAFOLD
megi taka drjúgan skerf af þeim laun-
um handa sjálfum sér. Eða það, að
leyfu kauptúnunum að stinga stórum
fjárhæðum af verzlunum landsins í
sinn sjóð.
Lítil samkvæmni er með þessu lagi
í Iöggjöfinni milli héraðanna, og inn.
an hvers héraðs. Er því engin furða,
þótt efnamenn og embættismenn o. fl.
tolli illa í þeim héruðum, sem höfð
eru mest út undan. (Nl.)
Nokkrir Rangæingar.
flýjar bækur.
Leivis Wallace: Ben
Húr. Saga frá dög-
nm Krist8. Þýtt hefir
á ielenzku Bjarni Si•
monarson prófastur.
Rvik 1908 (Guðmnndnr
Gamalielsson). YI-j-320
bls. Mynd höf. framan
við.
Þetta er amerisk bók: höf. ame-
riskur, nær 30 ára gömul, komin fyr-
ir löngu á flest tungumál heims, nema
á íslenzku ekki fyr en þetta. Fræg
er hún og útgengileg, hugljúf að efni
og fróðleiksmikil, einkum um aldar-
far á Krists dögum í þeim löndum,
er þá bygðu mentaðar þjóðir, sem
kallað var, aðallega í Gyðingalandi
(Jórsölum) og Ítalíu (Róm). Hún ger-
ist þar mest. Byrjar á austurlanda-
vitringunum og fæðing Krists, og
hagnýtir sér óhaggaða nokkra helztu
atburði í lífi hans, þar á meðal skírn
hans, innreið í Jerúsalem og kross-
festing. Hún lýsir allvel og greini-
lega daglegu lífi og einkum híbýlum
og þjóðháttum bæði í Jerúsalem og
Róm; sömuleiðis hernaðarlífi, og þræla-
vist á galeiðum o. s. frv. Bókin er
eiguleg fyrir það eitt, þótt ekki væri
annað, enda einkar-vinsæl af alþýðu.
En fremur lítið hefir hún sér til ágæt-
is annað. Skáldsaga á það að vera
og er. En skáldneisti er svo sem
enginn í henni. Þó er viðburðum
það haglega fyrir komið, að vel elur
forvitni lesanda. Slikt gerir skemti-
sögur girnilegar.
Kostnaðarmaður segir, að 7 afhin-
um merkustu prestum vorum hafi
þýtt bókina á islenzku. Svo vel hefir
pdm litist á hana.
Þessi þýðing, sem nú er prentuð,
má heita miklu fremur góð en hitt,
betri en tiðast er um hinn botnlausa
sæg af þýddum sögum frá síðari ár-
um og er margt þeirra háðung ís-
lenzkri tungu eða miskunnarlaus mis-
þyrming á henni. Þó rekst sæmilega
skýr lesandi óvíóa í allri bókinni á þá
hálfa blaðsíðu, er ekki gægist út úr,
að bókin er ekki frumsamin á íslenzka
tungu, heldur öðru máli, og að henni
hefir verið snúið úr engu öðru máli en
þessu, sem forfeðrum vorum á 18.
öld var kent að vér œttum að depen-
dera af og vér gjörum enn svo óskiljan-
lega margir, eftir 2 mannsaldra ís-
lenzkukenslu í mentaskóla landsins.
Samtöl eru og of viða leiðinlega mikið
líkari bókmáli en daglegu tali.
Ekki er það viðkunnanlegt, að tína
til hvert smáræði, er miður fer i
orðfæri á góðum bókum, finna að
orðmyndun, sem álitsmál er um, tina
til það eitt og ekkert annað, eins og
sumir ritdómarar gera, og tekst þá
jafnvel stundum að koma inn hjá
almenningi óáliti á bezíu bóknm. En
hins vegar fáum vér aldrei vanið þá,
sem við bókagerð fást, af vítaverðri
meðferð á tungu vorri, ef ekki er
minst á verstu lýtin og við þeim var-
að. Það er bræðraþjóðar-tungan, sem
þeim veldur langflestum. Fultaforða-
tiltækjum, jafnvel í góðum bókum,
sem kallaðar eru, er enginn íslend-
ingur mundi taka sér í munn, ef ekki
hefði sogið brjóstin hennar sér til
ótímgunar.
Eða mundi að öðrum kosti nokk-
urum íslending detta í hug að taka
svo til orða, að makkarnir hafi verið
kengbeygðir(l) á hestunum (bls. 130)
I stað þess að segja blátt áfram: Hest-
arnir hringuðu makkann?
Eða; mœttu ölturin vera blómskrýddl
(ósk, bls. 173)?
Eða: sjálfur hefi eg aldrei verið í
Jerúsalem (bls. 78), i stað: komið
til J.?
Hin(!) hlýja sól Ítalíu(l) skein á rós-
irnar (315).
IJvað áhorjendurna snertir, treysti
eg ef til vill heldur mikið á fimleik
rninn! (135).
Viðlíka álappalega og þetta er að
orði komist á bls. 123: B. H.-------
gekk út um húshlið Símonídesar, í st.:
hliðið að húsi S.
Hann heyrði hinn hæga ára-burð
(i7i)-
Honum komu í hug ófyltar skyld-
ur við móður sína! (268).
Fyrrum báðu menn gesti sina vera
velkomna. Nú býður þessi höf. (sem
margir aðrir) þá velkomna, aj pví að
blessaður Danskurinn hefir það svo.
Hinir þrír vitringar, hin flötu hús-
þök, hin magra hönd, pegar á dögum
Salómons, »með Massala« endurtók
hún (40), þá hefi eg enn einu sinni
mist von (113), — hver mundi kom-
ast svo að orði, ef ekki væri dansk-
an?
Greinis-drelliiinn danski aftan við
hvert örnefni ofsækir þennan þýð-
anda, sem marga aðra: EgeahafiJ,
Bosporussundid, AntimonaflóiVm, Oren-
tesfljóti'Ú. Snorri komst af með að
segja: til Upplanda, til Hálogalands,
í Niðarósi (ekki: Upplandanna, Há-
logalandsins, Niðarósnum).
Hárið hékk niður eftir bakinu í
tveim löngum fléttum! (47). Öðru-
vísi taka gullaldarrithöfundar til orða,
þegar þeir eru að lýsa hárprúðum
konum.
Orðið viðsmjörsviðartré er beint
hneykslanlegur óskapnaður. Það verð-
urað merkja: tré-smjörs-trjáviðartré!
Nærveru við útför er stundum ver-
ið að þakka fyrir í blöðum, vitanlega
af því,að Danskurinn segir: nærværelse.
Lítið er það betra, er þessi þýðandi
talar um náveru (27), og eiga þó völ
á öðrum eins gæða-orðum alíslenzk-
um eins og návist og viðurvist. Fyr
mega nú vera mislagðar hendur. —
Það er leiðinlegt, að þurfa að vera
að minnast á þessa annmarka á góðri
bók. En ver er þó hitt gert, að hirða
ekki ura að þurka af henni annað
eins ryk og þetta, áður en hún er
látiu koma fyrir almennings sjónir.
— ■ —
Borgarstjórakosning.
Borgarstjórastöðuna hér í bæ veitti
bæjarstjórn á fundi sínum í fyrra dag
Páli sýslum. hinarssyni i Hafnarfirði
til 6 ára, með 10 atkv. af 13 greidd-
um. Kn. Zimsen verkfræðingur hlaut
hin 3. En 3 bæjarfulltrúar voru fjar-
staddir: Lárus H. Bj., Magn. BL,
Sighv. Bjarnas.
Ungm.félag Iöunn.
Svo nefnist kvendeild Ungm.félags
Reykjavíkur. Hún hefir skemtifund
í kveld í Iðnaðarmannahúsinu (kl. 9).
Þar verður glímt og sungið (söngíél.
Sigf. Einarssonar) og lesin sagá (jung-
frú Marín Jóhannsdóttir) og flutt er-
indi (Har. Níelsson.
Glímur
sýndi glimufélagið Armann í íyrra
kveld fyrir húsfylli eða því sem næst
í Iðnaðarmannahúsinu. Það var í
ágóða skyni gert til Lundúnafararinn-
ar fyrirhuguðu.
Þeir glíma margir prýðilega vel,
Armenningar. Glímukappinn þeirra
mun nú vera Hallgrímur Benediktsson,
þó að erfitt sé reyndar að gera upp
i milli hans og sumra hinna. Þeim
fer óðum fram, og ekki verður langt
að biða þangað til glíma þeirra margra
er orðin að list. — Eitt væri skemti-
legra að sjá hér á glímufundum en
verið hefir, það sem sé, að menn
kæmi til glímunnar allir eins búnir,
ef bændaglíma væri. En ef hún væri
ekki sýnd, og flokkaskiftingin ekki af
handahófi, þá ætti hvor flokkur að
eiga sinn búning, hvor með sínum
lit. Það væri miklu skemtilegra
ásýndar en að sjá búningana hvora
með sinni gerð, marglita og alla vega
skjöldótta. Það væri t. d. að taka
einhver munur að sjá alla glímumenn-
ina i líkum búningi þeim, sem þeir
voru í, Hallgrímur Benediktsson og
Sigurjón Pétursson.
Tryggvi Gunnarsson bankastjóri
mintist eítir mótið nokkrum orðum
á glímulistina. Sagði í ræðulok, sem •
satt er, að oss væri það mikil hneisa,
höfuðstaðarbúum, ef svo sem fjórir
glímumenn héðan, Lundúnafararnir
tilvonandi, þyrfti að sitja heima fyrir
það eitt, að styrkur fengist ekki nóg-
ur til fararinnar. En það ætti að
vera óþarfa-kvíðbogi.
Faxaflóabaturinn
nýi, Ingóljur, hafnaði sig hér í morg-
un eftir 8 daga ferð frá Björgvin.
Skipstjórinn heitir Sigurjón Péturjóns-
son, 27 ára gamall, ættaður af Eyrar-
bakka (bróðir Sigurðar læknis Jónss.
í Khöfn); hann hefir átt heima í Staf-
angri 4 ár, kvæntur þarlendri stúlku
og flytja þau sig nú hingað alkomin.
Báturinn er nær 70 smálestir að
stærð, tekur um 60 farþega í 2. far
rými og nál. 40 í 1. farrými, hefir
um 9 mílna hraða í vökunni, er smíð-
aður úr stáli, traustur mjög og vand-
aður i alla staði. Skipshöfnin hrepti
vonzkuveður, blindbyl og rok á mið-
vikudag suður undan Ingólfshöfða, og
gjörir hún mikið orð á því, hve bát-
urinn hafi reynst prýðilega. Hann
hefir kostað 66 þús. krónur.
Hólastrandið.
Danska björgunarskipið Svaja kom
á helginni til Hornafjarðar beint frá
Khöfn að reyna að ná Hólum á flot.
Esbjerg hafði tal af Svöfu á þriðju-
daginn, með merkjum, og lét hún
vel yfir, að það mundi lánast.
Veðrátta
viknna frá 26. april til 2. maí 1908.
Rv. Bl. Ak. Gr. Sf. Þh.
s 4- 4.6 - 2.2 4- 1.2 - 4.4 - 1.0 b 1-2
M - 1.0 - 0.9 4- 2.0 - 4.0 - 1.9 - 2.0
Þ h 0.3 - 0.4 4- 0.9 - 1.8 - 0.4 - 1.6
M r 2.0 H r 2.0 0.0 - 1.0 - 1.7 - 4.0
F 4 2.7 - f- 4.0 4- 2.8 - 0.2 - 1.7 - 4.5
F - 1.1 - 0.3 + 0.5 - 5.0 - 2.2 - 5.6
L - 1.2 1.6 0.0 - 2.0 - 0.2 [- 5.2
Reykjavíkur-annáll.
Ekki um sölu & nýjum fiski
á Englandi,
heldur smá-athugasemdir.
Loksins hefir þá Ægisgreinarhöfundurinn
frægi (8]ómaðurinn) eftir langa mæðu getað
fengið mann i lið með sér til þess að leit-
ast við að litilsvirða hinn viðurkenda dugn-
aðarmann, skipstj. Hjalta Jónsson, i 19. thl.
ísafoldar, sem eðlilega tekst þó heldur
ófimlega. Allir, sem þá grein lesa (aðrir en
feðurnir sjálfir), hijóta að lesa hana með
fyrirlitningu, meðal annars vegna þess, að
hún fæst aðallega við að hæla öðrum þeirra
tveggja, er hana hafa skrifað. Hann á að
vera ekki minna en frömuður hinnar is-
lenzku sjómannastéttar (!).
En það er svo fyrir að þakka, að hetri
sjómannastétt eigum við en það, að hann
sé sá bezti.
Þeir félagar leitast eðlilega við af öllum
mætti að hrekja grein mina i 14. tbl., en
geta hvergi með rökum sýnt fram á, að þar
sé nokkuð skakt, t. d. um fiskisöluna nýju
á Englandi, þar sem eg sagði, að H. J.
hefði gjört það fyrBtur msnna, að senda
isvarinn fisk til Englands. Eg get sýnt
þetta og greint rök fyrir þvi annað sinn,
ef vill, þegar að eins ei átt við botnvörp-
nngana hér íslenzku, sem hann var að tala
nm Ægis-sjómaðurinn; þar segir hann, að
Snorri Sturluson hafi gjört það fyrstur.
Nú segja þeir háðir i ísafold, að það bafi
verið gjört hér frá Islandi 20 ár. Þessu
líkar eru rökfærslurnar, þegar þeir eru að
hrekja grein mína. Eg hirði ekki að ’tina
upp fleira af þvi tægi; það er lltill fróð-
leikur í þvi. Allir hljóta að sjá, hvað
greinar þeirra eru veglegar, vera að
eyða tima i það að óþörfu, og byrja á
því að litilsvirða mikinn framfara- og dug-
naðarmann eins og H. J. er.
Þessar tvær greinar þeirra hafa inni að
halda töluvert af sleggjudómum um H. J.
Hann á lltið að vita og ekkert að kunna
að botnvörpuveiðiaðferð, — ekki einu sinni
að smíða hotnvörpu (!). Yæri þetta að ein-
hverju leyti á rökum bygt (sem það auð-
vitað ekki er), þá virðist mjög einkennilegt
að sjá þegar maður les grein þeirra i ísa-
fold, að rétt þegar lesarinn er að enda
við hana, þá koma þar fiskifréttir, og þar
er meðal annars sagt frá því, sem satt er
og rétt, að Marz bafi komið inn laugar-
daginn fyrir páska með 38 þús. fiska eftir
fáa daga, og farið út aftur snemma páska-
dag.
Þetta bendir með fl. á alt annað en þess-
ir tveir félagshræður halda fram.
Ægis-greinin var þess verð, að svara
heuni, og þess vegna gjörði eg það, — ísa-
foldargreinin þeirra er tæplega þess virði,
og þesB vegna ætla eg að láta henni að
öðru leyti ósvarað en hér er sagt.
Brunabótavirðing samþykti hæjarstjórn i
fyrra dag á þessnm húseignum, í kr.:
Bjarna Sæmundssonar, Þingholtsstr. 8,735
Bjarna Þórðarsonar, Bergstaðastr. 4,086
Einars JónasBOnar, Laufásveg 16,196
Jens Eyólfssonar, Grettisgötu 12,418
Runólfs Stefánssonar, Skólavörðust. 8,889
Sigurðar Jónssonar, Grettisgötu 7,105
Sveins Þórðarsonar, ÚðinBgötu 3,898
Thor Jensens, Fríkirkjuveg 55,100
Tryggva Matthíassonar, Skólav.stíg. 3,409
Elliðaárnar. Einar sýslum. Benediktsson
vill selja hænum veiðirétt i Bugðu og
Hólmsá. Bæjarstjórn visað þvi máli til
vatnsveitunefndar.
Elliðaárnefndin fekk á siðasta fundi veitt
ar 700 kr. til að gera eldhús i Elliðaár-
hólm.
Erfðafestulönd Bæjarstjórn hafnaði i
fyrra dag forkaupsrétti að Norðurmýrar-
bletti 17—18, er Guðm. Ingimundarson sel-
ur á 5000 kr.
Fasteignasala. Þinglýsingar frá siðasta
bæjarþingf.
Guðmundur Gislason trésmiður selur 15.
april Sigurjóni Ólafssyni trésmið húseign
nr. 40 B við Njálsgötu á 4,600 kr.
Jón Pétursson skipstjóri selur 1. maí
Rnnólfi Steingrímssyni háifa húseignina
Gíslaholt við Vesturgötu 3,250 kr.
Annar sjómaður.
héraði
miklu betra en hér er að ven-
jast — ein eða fleiri tunnur
(224 pd.) —
Semjið sem fyrst um kaup við
Árna Jóhannsson,
Bjarka.
Frá 14. maíer 1 kvistherbergi
til leigu hjá Eyvindi Arnasyni, Oðins-
götu 10.
2 samstæð herbergi til leigu,
sólsæl, við miðbæinn. Ritstj. vísar á.
Stúlku óskar undirrituð að fá
sem fyrst til að ræsta og taka til á
morgnana. Gunnh. Thorsteinsson.
1—2 herbergi til leigu frá 14.
maí í Grjótagötu 10.
Vegamál. Bæjarstj. samþykti i fyrra dag
þá tillögu, að ekki skyldi að sinni tak til
greina neina beiðni um veg yfir Meiana.
Hún samþ. á sama fundi að láta leggja
steinflögugangstétt meðfram HverfÍBgötu
og að taka til þess 1200 kr. lán.
Man Æskan eftir morgundeginum ?
líl ?n°l nl Fnlnllnr
lu LU 10 31 ísfattur
Fra Vestmanneyjum.
Þaðan er enn að frétta sama land-
burðinn hvenær sem á sjó gefur. En
það var nú raunar aldrei hina vikuna
— látlausir landnyrðingar.
Salt hefir þrotið þar hvað eftir ann-
að. En nú nýkominn loks 1400
tunna saltfarmur. Fyrir skemstu voru
þar og þrotin kol, og ennfremur
mottur utan um fisk og borð. Og
fiskbursti engin til lengur!
Allir fiskreitir fullir og hver skýlis-
nefna. Kaup geysihátt. T. d. sex-
tugum karli, ófærum að róa, goldnar
170 kr. í kaup vertlðirnar báðar, auk
fæðis, húsnæðis og þjónustu.
á smekk- |
slopp- svuntum
og barna- J
hjá Gísla Jónssyni,
Laugaveg 24.
er dýr vara, en verður
ekki tekinn með höndun-
um tómum. 3 ádrátt-
arvörpur 70—80 fðm.
langar fást i Bergstaðastræti 1.
Stúlka
getur þegar fengið góða atvinnu við
innanhússtörf. Það kæmi sér vel ef
hún gæti fleytt sér hvað lítið sem er
í ensku. Lysthafendur geri viðvart í
Vesturgötu 38.
Leikfélag Reykjaviknr:
Þjóðníðingurinn
verður leikinn í Iðnaðarmannahúsinu
sunnudag 10. maí, kl. 8 siðd.
í síðasta sinn.
Tekið á móti pöntunum í afgreiðslu
ísafoldar (ekki í talsíma).
Takið eftir.
Undirskrifaður hefir til leigu eða
sölu gott fiskverkunarpláss. Sömu-
leiðis til sölu hús og lóðir á góðum
stöðum í bænum.
Bjarni Jónsson
kaupmaður.
Laugaveg 30. Telefon 101.
Margskonar emailleraðar vornr
svo sem: Könnur, Katlar, Pottar,
Spaðar, Ausur o. fl. ódýrt hjá
Gísla Jónssyni,
Laugaveg 24.
Atvinnu
á Austfjörðum í sumar geta enn feng-
ið nokkrar stúlkur og karlmenn, sem
vant er fiskverkun. Hátt kaup í boði.
semjið fyrir 12. þ. mán. við Jón
Arnason kaupmann í Vesturgötu 39.
Uppboðsaugíýsing.
Eftir beiðni Olafs bónda Ólafssonar
á Þúfu í Kjósarhreppi verður laugar-
daginn 16. þ. m. þar selt á uppboði
ýmsir búshlutir, kýr, hross og sauð-
fé. Uppboðið byrjar kl. 12 á hád.
Hreppstj. i Kjósarhreppi Neðra-Hálsi
7. mai 1908.
Þórður Guðmundsson.
ísafoldar sem skifta
um beimili eru vin-
samlega beðnir að
1 fyrst í afgreiðslu
blaðsins.
Hjólhestar rkz;
staðastræti 1. — Sá keyrir ekki með
lífið í lúkunum, sem kaupir hjól sitt þar.
láta þess getið
Vaðmál
frá
„Silkeborg Klædefabrik“
er ódýrasta og haldbezta fataefni
sem hægt er að fá. Mikið úrval á
Laugaveg 24.
Harmoniumskóli
Ernst Stapfs, öll 3 heftin, í bókverzl-
un ísafoldarprentsm.
V iðskif tabækur
(kontrabækur)
nægar birgðir nýkomnar í bókverzlun
ísafoldarprentsmiðju. Verð: 8, 10, 12,
15, 20, 25 og 35 aurar.
Frjálst
sambandsland
þarf hver góður íslendingur
að eignast og lesa vandlega.
Bóksalar hafa það til sölu. Biðjið þá
um það. Ritið kostar aðeins jo aura
en það hefir að geyma ýmsan fróð-
leik, sem aldrei firnist. Dragið ekki
að kaupa það.
Sálmabokin
(vasaútgáfan) fæst nú í bókverzlun
ísafoldarprentsm. með þessu verði:
i,8o, 2,25 og gylt í sniðum, i hulstri,
330 og 4 kr.
1P. Schannong K.m.höfn
selur fegursta og ódýrasta
legsteina.
Umboðsm. er Einar Finnsson,
Klapparstíg 13A, Rvík, sem gefur
allar upplýsingar um útlit og verð.
Teikniléreft
nýkomið í bókverzlun ísafoldarprent-
smiðju.