Ísafold - 30.03.1912, Blaðsíða 3

ISAFOLD
78
Víxlahvarfið.
Svofelda »leiðrétting« hefir hr.
Hannes Hafsteiti sent Isajold með til
mælum um að birta hana:
Herra ritstjóri! I grein með fyrirsögn
♦Ranneókn gjaldkeramálsins* i 18. tölubl.
ísafoldar 21. þ. m. er það hermt sem orð-
rómur, að mér hafi & alþingi 1907, sem
þáverandi ráðherra, verið kunnngt um mjög
miklar misfellur i Landsbankanum, vant-
andi vixla og ávisanir, sem gefið er í skyn,
að gjaldkerinn muni hafa innheimt i sinn
sjóð, og segir i greininni, að annaðhvort
bankastjórnin upp á sitt eindæmi eðalands-
stjórnin hafi þá »kæft þetta niður«.
Eg lýsi þvi yfir, að þetta eru tilhæfu-
laus, helber ósannindi, að þvi er mig snertir.
Þessa leiðrétting mina má enginn skilja
svo, að eg þar með vildi sagt hafa, að eg
mundi hafa rokið upp til handa og fóta
með sakamálskæru eða óskapagang, þó að
mér hefði borist vitneskja um, að vixla-
eða ávisanabirgðum bæri ekki saman við
höfuðbók bankans. Slikt g e t u r orsak-
ast af skakkri samtalning, af reiknings-
skekkjum eða af misgáningi í bókfærslu
burtsendra innheimtupiagga, en þarf ekki
að eiga rót að rekja til neinna misfella af
gjaldkerans hálfu, og er sjálfsagt að gjörð
sé gangskör að því iunan banka að leita
slikar villur uppi, eins og gjört mun hafa
verið. Eg hefði þvi getað látið þessa
mÍBSögn út af fyrir sig liggja mér i léttu
rúmi, eins og svo margt annað, sem um
mig hefir verið spjallað i blaði yðar. En
þegar hún kemur jafnhliða meira og minna
dularklæddum aðdróttunum um, að eg og
heimastjórnarflokkurinn hafi haft sérstakar
ástæður til þess að kæfa þetta niður, af
því að maðurinu, er þér teljið valdan að
fjárhvarfi úr bankanum, hafi verið einn af
aðalfjárstuðningsmönnum flokksins, sem
auðvitað er jafnósatt fyrir þvi, þótt búið
sé að marg-endurtaka það í blaði yðar
þessa dagana, þá álít eg skyldu mína, ekki
að eins gagnvart sjálfum mér, heldur einu-
ig gagnvart öðrum, sem hér eru ranglega
hafðir fyrir svivirðilegri sök, að mótmæla
lýginni, sem þvi miður er alt of mikið ot-
að um þessar mundir.
Reykjavik, 22. marz 1912.
H. Hafstein.
Aths.:
H2Í1 almannarómurinn gert herra
Hannesi Hafstein rangt til að þvi leyti,
að honum hafi verið ókunnugt um
víxla- og ávísanahvarfið í Landsbank-
anum, þá má hann kenna það flokks-
bræðrum sínum.
Þegar ekki tókst lengur að halda
því verðskjala-hvarfi leyndu, af því að
rannsóknarnefndin frá 1909 skýrði frá
því í skýrslu sinni, þá var það borið
út um landið af heimastjórnarmönn-
um, að hún hefði svo sem ekki upp-
götvað neitt nýtt eða merkilegt í því
efni — þetta hefði verið kunnugt fyrir
löngu. Og það var látið fylgja sög-
unni, að t. d. hefði mönnum verið
kunnugt um þetta á alþingi 1907.
Þá þóttí sá sigur nefndarinnar of
mikill, að hafa fundið þessar misfell-
ur. Þá reið á að gera sem mest úr
því, að þarna hefði ekki neitt verið
að finna, af því að um ekkert leynd-
armál hefði verið að tefla.
Nú er komið nokkuð annr.ð hljóð
í strokkinn. Nú er eins og óhultast
sé að hafa vitað sem minst.
Og heimastjórnartnenn sögðu að
minsta kosti pað satt, að bankamenn-
irnir að endurskoðendum meðtöld-
um, vissu um þessar misfellur, eins
og skýrt er frá í siðustu ísafold. —
Allir í bankanum virðast hafa eitt-
hvað um þær vitað — nema gæzlu-
stjórarnir, samkvæmt því sem þeir
segja í »Athugasemdum og andsvör-
um« sínum. Þeir virðast hafa verið
óhnýsnari en svo, að þeir væru að
forvitnast um annað eins.
Vér látum ósagt, hver líkindi séu
þess, að hr. H. H. hafi alla sina ráð-
herratíð gengið þeirra misfellna dul-
inn, sem bankastjóra, bankastarfsmönn-
um og endurskoðendum var kunnugt
um. En fremur furðar oss á því, að
jafnvel ekki stjórnkjörni endurskoðand-
inn, sem jafnframt var skrifstofustjóri
í stjórnarráðinu, skyldi gera yfirmanni
bankans, ráðherra, viðvart, ekki einu
sinni ejtir að sú rannsókn hefir verið
um garð gengin, sem H. H. talar
sjálfur um — sú rannsókn, sem átti
að leiða í ljós, hvort hér væri um
skakka samtalning, eða reikningsskekkju
eða bókfærslumisgáning að tefla —
su rannsókn, sem sjálfsagt hefir þá
leitt 1 ljós, að engu sliku yrði um
kent, fyrst aldrei hefir verið" frá því
skýrt — sú rannsókn, sem hefir þá
hlotið að benda til þess, að annað-
hvort hafi víxlunum verið týnt eða
stolið.
A hinu furðar oss ekki, að H. H.
lýsir yfir því, að hann mundi ekki
»hafa rokið upp til handa og fóta
með sakamálskæru* útaf víxlum horfn-
um úr bankanum. Sannast að segja
hyggjum vér, að honum hafi verið
óþarfi að taka það fram. Fáir munu
þeir vera, sem ekki geri ráð fyrir, að
hr. H. H. hafi átt sinn þátt í þeim
miður vel viðeigandi tilraunum, sem
gerðar hafa verið til þess að kæfa
þetta nýja bankamál; þess vegna, og
af margvislegri reynslu annarri, fer
víst enginn að búast við því, að hann
hefði farið að beita neinni harðneskju
út af misfellum í bankanum, eins og
bankinn var mönnurn skipaður í ráð
herratíð hans. Annað mál kynni það
að vera, að taka eitthvað ofan í lurg-
inn á Landsbankanum eins og hann

Strútsfjaðrir. Sendið 2 kr. i frímerkjum (d.)og vér sendum kostnaðarlaust ekta afríkanska strútsfjöður, nál. x/2 stika á lengd, breiða og bústna. Hefir verið notuð til sýnisaðeins. Fyns Varehus, Odense.

er nú — ef H. H. er sammála aðal-
málgagni flokks síns, Lögréttu I
Aftur á móti furðar oss á því, að
H. H. og ]. Ól. skuli nú vera að I
vanþakka Halldóri Jónssyni fjárstuðn-,
ing hans við heimastjórnarflokkinn.
Það virðist þeim mun ver til fundið,
sem auglýst hefir verið á síðasta ári,
að H. j. sé i miðstjórn flokksins, og
flokksforingjarnir telja enn flokknum
samboðið, að hann sé í þeirri virðu-
legu stöðu.
Fleira teljum vér óþarft að athuga
í »leiðréttingu« hr. H. H. Hún er
auðsjáanlega rituð í hita og verður
því að afsaka stóryrðin, sem ella væru
óskiljanleg — út af ekki meira tilefni.
íslendingar i Olympíuleikum
Eftir því sem Isajold hefir leitað
sér vitneskju um, verða íslenzku
Olympíu-fararnir minsta kosti 7 tals-
ins. Þessir 7, sem helzt er hafður
augastaður á til fararinnar kváðu vera:
Axel Kristjánsson frá Sauðárkrók,
Guðm. Kr. Guðmundsson, Halldór
Hansen stud. med., Hallgr. Benedikts-
son kaupm., Jón Halldórsson banka-
ritari, Magnús Tómasson verzlm. og
Sigurjón Pétursson.
Þetta eru alt knálegir og vaskir
menn og hinir snyrtimannlegustu í
allri framgöngu. Mundi þjóð vorri
að því sæmd, að þeir væru af vorri
hendi við Olympíuleikana.
Sex þeirra er ætlað að sýna glím-
una íslenzku, en hinn 7. (fón Hall-
dórsson) mun taka þátt í kapphlaup-
um — hann er meslur hraðhlaupa-
maður hér um slóðir.
Sumir kváðu svo stórhuga að vilja
senda 10 manns til Stokkhólms og
væri það auðvitað skemtilegast, en
betra er að gera 7 verulega vel úr
garði en 10 miður vel.
Landsstjórnin hefir veitt 2500 kr.
styrk til Olympíufararinnar, en vita-
skuld hrekkur það hvergi nærri til og
stendur til að leita styrks hjá Reykvík-
ingum með glímusýningum o. fl.
Eitt íþróttafélagið hér: íþróttafélag
Reykjavíkur heíir sýnt af sér þá rausn
að senda íþróttasambandi íslands 50
kr. gjöf — til að standast ýmsan ó-
hjákvæmilegan kostnað við undirbún-
ing Olympíufarar. Ættu fleiru að
fara eftir.
Olympíufarar munu leggja á stað
héðan um miðjan júní og hverfa heim
aftur í öndverðum ágús“mánuði.
Olympíuleikarnir standa frá 29. júní
til 22. júlí.
Snjóflóð í Mjóaíirði.
Fyrst í þessum mánuði kom snjó-
flóð mikið úr fjöllunum norðan við
Mjóafjörð eystra. Skriðan reif með
sér 40 símastaura alls — lenti svo i
firðinum, gerði bylgju afskaplega á
firðinum, sem fór yfir hann, yfir
á hvalveiðastöðina Asknes. Skip, sem
lá þar við bryggju, skemdi hana all-
mjög. Svo stóð og gufuketill mik-
ill talsvert fyrir ofan flæðarmál, mörg
þúsund pund að þyngd. Hann sog-
aði bylgjan með sér út á fjörð —
afturkastinu. Lá við að manntjón
yrði. Maður einn var á náðhúsi uppi
á malarkambinum. Sjórinn fylti klef-
ann og lá við, að maðurinn drukn-
aði.
Snjóflóðið á Seyðisfirði 3. marz,
sem getið hefir verið hér í blaði'nu
áður, náði yfir alveg sama svæðið og
snjóflóðið mikla, fyrir 27 árum.
ReyKjavikur-annáll.
Aðkomumenn: Björn Sigfússon umboðsm.
frá Kornsá, Gluðjón Gfuðlaugsson alþm.,
Olgeir Friðgeirsson verzlstj. frá Vopnafirði.
síra Pétur Helgi Hjálmarsson, Aðalsteinn
Kristjánsson og Sigurbj. Sigfússon frá Húsa-
vík.
Alþýðufrædsla A morgun flytur mag. art.
Sig. Guðmundison frá Mjóadal erindi um
norsku stórskáldin Welhaven (1807—1873)
og Wergeland (1780-1848.)
Eftirhermur Bjarna Björnssonar. Troðfull-
ur, að heita mátti, var salurinu. i Bárubúð i
gærkveldi. Bj. Bj. lék þar eftirhermulist sfna
af mikilli fimi, og vakti hlátur mikinn og
gleði manna. Bjarni söng einnig gaman-
visur nýjar, græskulausar og fór vel með.
Auk þess dansaði einhver ónefndur negra-
dans (Stepp), sem þykir skemtun góð viða
erlendis, en er svo að segja óþekt hér, enda
fólk talsvert »framandi« fyrir honnm. —
Loks lék Ghiðm. Eiriksson nokkur lög á har-
monínm, mikið snoturlega.
Dánir: Elín Jónsdóttir e. Bergstöðum, 70
ára. Dó 20. marz.
G-uðný Bjarnadóttir Óðinsgötu 10, 59 ára.
Dó 23 marz.
Sigr. Þorkelsdóttir prestsekkja Vg. 28,
77 ára. Dó 28. marz.
Guðsþjónusta. Á morgun (pálmasunnu-
dag) i dómkirkjunni: kl. 12 síra Jóh. Þ.,
kl. 5 sira Bj. J. Á Skírdag kl. 12 sira
Bj. J. (Altarisganga). Engin siðdegismessa.
Langafrjádag kl. 12 síra Jóh. Þ., kl. 5
sira B. J.
í frikirkjunni messar séra. Ól. Ól. kl. 12
alla dagana.
Harpan. lúðraflokkur sá er Hallgr. Þor.
Steinsson stýrir, ætlar að skemta bæjarbú-
um á Austurvelli á morgun — upp úr sið-
degismessunni. Tælifærið á einnig að nota
til þess að leita samskota handa beimilum
jeirra, er fórust á Geir. Kassar tveir verða
á almannafæri til þess að leggja i gjafir i
jessu skyni. Ætti fólk að minnast þess,
að safnast þegar saman kemur, þótt eigi
fari rnikið fyrir skerf einstaklingsins.
Kvenfélagið Hringurinn er i óðaonn að
æfa leik, sem til stendnr að sýndur verði
upp úr páskunum. Það er danskt leikrit
Tvillinger (Tvlburarnir) og hefir verið
leikið við mestu aðsókn í Alþýðuleikhús-
inu i Khöfn. Eins og fyr á ágóðinn af
ieiknum að renna til þess að styrkja fá-
tæka berklasjúklinga.
Leikfélagið leikur Ræningjana i siðasta
sinni annað kvöid. Það er nú að æfa hinn
nafnkunna brezka leik Sherlock Holmes og
mun standa til að leika hann 2. páskadag,
fyrsta sinni. Er hann gamalknnnur gestur á
leiksviðinu hér. Aðalhlutverkið, Sheriook
Holmes, leikur Bjarni Björnsson. en Andrés
Björnsson bófaforingjann, sem Árni Eiriks-
son lék áður.
Mannskaðasamskotin. Söngfélagið 17. júni
8öng á fimtudag i Bárubúð og lét allan
ágóða samsöngsins renna til mannskaðasam-
skotanna. Mun það hafa numið alls undir
400 kr. — Þess má geta öðrum til eftir-
breytni, að kona ónefnd borgaði 30 kr.
fyrir 3 aðgöngumiða að þessum samsöng.
Sýni aðrír líka rausn af sér.
Til stendur að söngfélagið fari til Hafn-
arfjarðar á skirdag og syngi þar — einnig
til ágóða fyrir mannskaðasamskotin.
Sjálfstæðisfélagsfundi þeim, sem halda
átti i kv'óld til að ræða um kolaeinkasöln-
málið er frestað — þangað til nefndarálit
peningamálanefndarinnar er komið út, en
það kvað verða í öndverðum aprilmánuði.
Nýungar í meir en
1000 föt
Þar sem eg hefi dvalið er-
lendis, hefir mér hepnast að
komast að óvenjulega hag-
feldum innkaupum á:
»■ Alfatnaðl,
drengja og fullorðinna frá
3.50—52.00.
Vorfrðkkum
eftir nýjustu tízku.
Begnkápum,
waterproof, ágætt snið.
Hálslíni,
hvítu og misl. Manchetskyrtur
Nærfötum,
handa stórum og smáum,
í miklu úrvali.
Brauns verzlun „Hamborg“,
Aðalstræti 9.
Hefiiðu heyrt það fyr?
Dýrt símskeyti.
Hróaldur Ámundason sendi, nýkominn til
Tasmauiu úr suðnrheimskautsferðalagiuu,
bróður sínum, er heima á í nágrenni við
Kristjaniu, 3000 orða símskeyti, sem kost-
aði 8400 kr., som sé 2 kr. 80 a. hvert
orð.
Eigi er kunnugt, hvað kostaði ferðasaga
hans, er hann símaði blaðinu Daily
Chronicle i Lundúnum.
Mannkynsflokkarnir.
Hvítir menn ern taldir vera um 840 milj.
Gnlir (mongólar)............ 500 —
Blámenn......................130 —
Malajar......................50 —
Indianar..................... 30 —
Mannkyn alt 1550 milj,
Trúarbragðaflokkar.
Kristnir menn.........um 560 milj.
Rómversk-kaþólskir 260 milj.
Mótmælendatráar . 190 —
Grísk-kaþólskir . . 110 —
Gyðingar...................10 milj.
Múhameðstrúar............... 200 —
Buddhatrúar................. 450 —
Hindúar..................... 200 -
Heiðingjar...................130 -
1550 milj.
Auglýsingaformáli, eftir Ö.Þ.
Enginn laðar þig, lagsi minn,
lygum með eða raupi.
En komirðu ekki, asninn þinn,
ertu af góðu kaupi.
Anitiuannastfg 4. Tals. 240.
Brynjólfur Björnsson,
tannlæknir.
Próf frá tannlækuaskólanum í Khöfn.
Viðtalstírui kl. 10—2 virka daga,
(Á öðrum timnm eftir ástæðum).
NB. Síðari viðtalstímanum, sem ver-
ið hefir (4—6) er slept vegna vaxandi
anna við tannatiibúning, bæði handa
innanbæjarmönnum og aðkomufólki
(sérstakl. á vissum tímum t. d. vor
og haust).
Fjórðungsþing
ungmennafélaganna
í Sunnlendingaigórðuugi
verður sett þriðjudaginn 2. apríl n. k.
kl. 12 á h. i Bárubúð.
Stjórnin.
Leikféí. Heijkjavikur
Ræningjarnir
eftir Schiller
verða leiknir
sunnudag 31. þ. m.
Iðnaðarmannahúsinu kl. 8 síðdegis,
/ síðasta sinn.
Alþyðufræðsla Stndentaíélagsins
Sig. Guðmundsson
magister.
flytur erindi um
Welhaven og Wergeland
í íðnaðarmannahúsiuu
sunnudaginn 31. þ.m, kl. 5 síðd.
lnngangur kostar 10 aura.
Egg, íslenzk
Og
rjómabússmjör
fæst í matarverzlun
cTómasar dónssonar.
hefir til sölu nu þessa daga
afaródýra koltjöru.
Hangikjöt tólg
fæst í matarverzlun
cTómasar dónssonar.
2 áreiðanlegar stúlkur geta
fengið vist frá 14. maí n. k.
Frú Ragna Frederiksen,
Miðstræti 5.
Armband fundið. Vitja má á
Njálsgötu 43.
Þakkarávarp. Síðan maður-
inn minn, Steingrímur Steingrímsson,
varð fyrir því mikla og sorglega slysi,
að missa annan fótinn úti á botn-
vörpuskipi því, sem hann var ráðinn
á í vetur, þá hafa ýmsir góðir menn
sýnt mér hina mestu velgerninga. —
Skipstjórinn, Hrómundur Jósefsson
færði mér 250 kr. að gjöffrá honum,
skipshöfninni og útgerðarmanni Elíasi
Stefánssyni. Guðmundur Magnússon
skipstjóri í Hafnarfirði færði mér 25
krónur og gerði mér kost á fleirum
velgerðum. Helgi Guðmundsson,Njáls-
götu 13, færði mér 10 kr.
Öllum þessum góðu og göfuglyndu
mönnum votta eg í nafni mínu og
mannsins míns innilegasta þakklæti
mitt.
Reykjavík 30. marz 1912.
Katrín Guðmundsdóttir.
2 herbergi, ásamt eldhúsi, góðri
geymslu og þvottahúsi til leigu frá
14. maí.
Færeyingar drukna.
Fyrir skömmu druknuðu 6 Færey-
ingar á bát úti fyrir Landeyjum. Það
bar til með þessum hætti: Fyrir nokkru
strandaði færeysk skúta við Landeyjar
og komust skipverjar af. En nú bar
að aðra færeyska skútu og þektu skip-
verjar skútuna, sem strönduð var.
Vildu þeir þá hafa nánari fregnir af,
hvernig strandinu viki við og gerðu
út 6 menn á bát. En báturinn og
mennirnir lentu í hinu mikla brimi,
sem »voldug reisir Rán við Eyja-
sanda*.
Botnvörpuugarnir
hafa aflað eins og hér segir:
Snorri Sturluson til 26/8 ... 50 þús.
Freyr til aVs...............26 —
Snotri goði til 18/g........70 —
Skallagrímur til 18/8.......70 —
Baldur (Th. & P. Th.) til aV8 45 -
íslendingur til 16/8........20 —
Leiguskip (Elías St.) til 18/g .10 —
I Leiguskip (Elías St.) til u/8 16 -
: Marz til 9/»................-
| A. G. (leiguskip) til 2a/s ... 44 -
j jón forseti til w/g.........40 -
j Skúli fógeti til 17/g.......33 -
j GarðarlandnemúH.ZoégaJtil11/^ -
j Leiguskip (H. Zoéga) .... 31 -
Bragi (Th. & P. Th.) til 30 -
(Eftir Ægi).