Ísafold - 15.05.1913, Blaðsíða 2

152
I SAFOLD•
Flensborgarskólinn.
Honum var sagt upp 29. apríl. í
vetur hafa 71 nemandi stundað þar
nám í þrem deildum, 55 piltar og 16
stúlkur, úr /msum áttum; 28 voru
úr Hafnarfirði. 6 úr Skaftafellssýslu,
5 úr Myrasysiu, 5 úr Snæfellsnessyslu,
5 úr Múiasýslum, 3 úr Borgarfjarðars.,
3 úr Húnavatnss., 3 úr ísafjarðars.,
2 úr Árnessýslu, 1 úr Þingeyjarsýslu,
2 úr Reykjavík. 25 tóku burtfarar-
próf. Þeir voru : Aðaleink.
Jón Heigason Hafnarfirði......... 5.71
Grímur Hákonarson Reykjav. 5.56
Rebekka Þiðriksdóttir Reykholtsd. 5.52
ísleifur Jónsson Mýrasýslu ....... 5.50
Kristín Óladóttir Miklholtshrepp 5.50
Stefán Jónsson Fróðárhreppi ... 5.50
Kristjana Davíðsdóttir Borgarfirði
eystri ....................... 5.48
Jóhann Hjörleifsson Miklholtshr. 5.40
Magnús Bjarnason Hafnarfirði ... 5.40
Guðbrandur Hákonarson Rvík... 5.40
Guðm. Guðmundsson Hafnarfirði 5.40
Eyólfur Jóhannsson Barðastr.s.... 5.38
Magnús Guðmundsson Árnessýslu 5.38
Einar Kristjánsson Fróðárhreppi 5.24
Jón Kristgeirsson Borgarfirði.... 5.20
Guðm. Guðjónsson Reyðarfirði... 5.20
Magnús Helgason Hafnarfirði ... 5.13
Páll Jónsson Mýrasýslu............ 5.06
Björn GMason---------.... ....... 5.00
Guðbr. Benediktsson Barðastr.s. 4.88
Sigurjón S. Ármannsson ísafirði 4.82
Fjóla Benjamínsdóttii N. Þing.s. 4.87
Óskar Bjartmarsson Stykkishólmi 4.61
Guðm. V. Einarsson Gullbr.sýslu 4.61
Utanskólaprófdómendur voru: Þórð
ur læknir Edilonsson og Lárus Bjarna-
son skólastjóri.
Heiinavist í skólanum höfðu 29 pilt-
ar, og varö fæði, þjónusta, Ijós og hiti
þeim 71 eyrir á dag; húsnæði fá þeir
ókeypis. Má það ódýrt heita eins og
lífsnauðsynjar eru dýrar. En forstaða
heimavistarinnar var ágæt, framúrskar-
andi ráðskona, dugandi ráðsmaður og
matarnefnd, er höfðu á hendi stjórn
hennar. Mun óvíða á landi hór jafn-
ódýrt að leita sér mentunar eins og við
gagnfræðaskólann í Flensborg fyrir þá,
sem geta orðið heimavistar aðnjótandi.
Kunnugur.
Hafnargerðin.
Breyting á henni.
Á bæjarstjórnarfundi í gær var
samþykt að gera skyldi aðal hafskipa-
bryggjuna í hinni fyrirhuguðu Reykja-
víkurhöfn úr steinsteypu. Það hleyp-
ir kostnaðinum fram um 50,000 kr.
frá því sem ráðgert var, en í það
þótti bæjarstjórn eigi horfandi, þeg-
ar tillit væri tekið til hins afarmikla
gæðamunar.
meðan Titanic var að sökkva í hafið.
Til þess var samt stofnað. Þeim fagn-
aðarauka var haldið á aðalæfingu á
föstudagskvöldið, eins og honum hafði
verið haldið á fyrri æfingum. En lög-
reglustjóri fekk vitneskju um hann
og bannaði að skemta Reykvíkingum
með þeim hætti. Svo að laginu:
jiHærra, minn guð, til þín« var slept.
Endrauginn William Stead
sýndi Stúdentafólagið næsta kvöld.
Stúdentafélagið skemti Reykjavíkur-
mönnum með fleiru þetta kvöld en
því að sýna þeim þennan draug. Það
hólt líka nokkurs konar stjórnmálasýn-
ing. Þegar stjórnmál eru dregin fram
á leiksvið í öðrum löndum, er undan-
tekningarlaust kappkostað að gera
flokkum jafn-hátt undir höfði. Það er
líka einstaklega auðskilið. Hver flokk-
ur er svo mannmargur, að hann getur
sett leikhússtjórn á höfuðið, ef hann
snýst á móti með illindum. Leikhús
in eru kostnaðarsamari stofnanir en
svo, að eigendur leiki sór að því að
egna upp stóra hluta af' almenningi.
í »gamanleik« Stúdentafólagsins er
»bræðingurinn« svo nefndi hafður sem
aðalefni. Tilgangi þeirra manna, sem
bundust samtökum um að reyna að
útrýma illindunum og stofna til sam-
vinnu um sjálfstæðismál þjóðarinnar,
er lýst svo, með mörgum háðulegum
Eftirmæli.
Ekkjan Helga Jónsdóttir
andaðis 6. apríl 1912 að heimili sínu
Krossum í Staðarsveit. Hún var fædd
28. nóv. 1816 í Miklaholtshreppi. Vor
ið 1817 fluttust foreldrar hennar með
hana að Fossi í Staðarsveit og dvaldi
hún síðan alla æfi þar í sveitinni að
undanteknum þrem árum, er hún bjó
á Hofsstöðum í Miklaholtshreppi. Hjá
foreldrum sínum var hún altaf þar til
hún giftist, 37 ára gömul, Stefáni Jóns
syni frá Borgarholti í Miklaholtshreppi
og byrjaði búskap. Framanaf áttu þau
hjón erfitt, því efnin voru mjög lítil,
euda bætti það ekki um, að þau höfðu
oft jarðaskifti. Samt voru þau komin
í nokkur efni, þegar þau tóku Krossa
vorið 1869. Þegar þau voru sest þar
að, kom það verulega í ljós hverju bú-
hygni og dugnaður geta komið til
leiðar. Voru þau orðin vel efnuð, þeg-
ar Helga misti mann sinn árið 1885.
Sem ekkja bjó Helga næstu 26 árin
eða til vors 1911 og var það myndar-
búskapur hinn mesti. Jörðina keypti
hún á síðustu búskaparárunum, en
hafði áður gert henni margt til góða,
reist steinsteypuhús og gert girð-
ingar miklar o. s. frv. Auðnaðist henni
að hafa hinn gamla siðinn og halda
hjúum langvistum hjá sér. Vinnumað-
ur hafði verið hjá henni 20 ár og ann-
ar 30 ár, þegar hún hætti búskap.
Komu þeir sór upp fó þar hjá henni
svo þeir tíunduðu á við meðalbændur,
alt að 10 hundruðum kvikfénaðar hver.
Annars var hin síðari árin um fjögur
hundruð í frfðu framfleytt á hverju
jarðarhundraði þar á Krossum.
Helga heitin var greind kona og
guðrækin. Lót hún jafnan halda uppi
húslestrum á heimili sínu og lét sér
ant um reglu og siðprýði i hvívetna.
í hjónabandinu eignaðist hún 4 börn.
Voru þrjú þeirra dáin á undan henni,
en ein dóttir er á lífi, Kristín að nafni.
Er hún gift Ásmundi Jónssyni frá
Lýsudal í Staðarsveit. Fengu þau
hjón jörðina eftir Helgu og búa að
verkum hennar. Snæfellingur.
Leiðrétting. »Ekki er öll vitleysan eins«,
yarð mér að orði þegar eg las i 34. tbl.
Isafoldar, að eg hefði farið að heiman
til að skoða eldgosið og fengið súrt í
angnn, þvi að heiman hefi eg enn ekki
farið til að skoða eldgosið, enda var þess
ekki kostur, því frá mér sér hvergi til
Heklu, svo þetta er alger missögn, sem
mér er óskiljanlegt hvernig til er orðin.
Staddur i Rvik 13. mai 1913.
Guðm. Jónsson
frá Hörgsholti.
Aths. ísafold var flntt þessi fregn i
sima af Eyrarbakka. Ritstj.
orðum, að fyrir þeim hafi það eitt
vakað að skara eld að sinni köku, fjár-
munum, virðingarmerkjum og þar fram
eftir götunum, og svo að »ávinna sér
heiður og elsku dönsku mömmu«.
Fyrir þessum samtökum bundust,
eins og kunnugt er, fyrstir á blaði
Björn Jónsson og Hannes Hafstein. í
þeim samtökum voru allir þáverandi
ritstjórar stjórnmálablaðanna í Reykja-
vík, nema ritstjóri Þjóðviljans. Þar
voru líka Björn Kristjánsson, Guðm.
Björnsson, Jens Pálsson, Jón Þorláks-
son, Sigurður Hjörleifsson, Sveinn
Björnsson, Þorsteinn Erlingsson og
undirritaður. Fyrir engum þessara
manna vakti annað en eigingjarnar og
óhreinar hvatir, eftir því sem »bræð-
ingnum« er lýst í kafia úr »gaman-
leiknum«, sem prentaður var í »Vísi«
6. þ. m.
Andríki og glæsilega fyndni þessarar
stjórnmála ádeilu »gamanleiksins« geta
menn nokkuð markað af þv/, hvað
Hannes Hafstein er látinn tala þar
dauður og ósýnilegur, jafnframt því
sem vandlega er eftir honum hermt.
Hann tjáir sig vera, ásamt S. H., í
grútarpotti í helvíti, og djöfullinn
kyndir þar undir þeim með kolum og
steinolíu, sem hann hefir einokun á.
Er það ekki kynlegt, að nokkur
maður skuli geta talið þetta annað en
Pistlar úr sveit.
Berufirði 3. maí.
Sviplegast af öllu á seinni tíma var
að missa B j ö r n heit. J ó n s s o n.
Maður átti stundum orðastað um hann
sem ráðh. og ritstjóra. En margt er
skrítið í heimi hór. Hann þurfti að
deyja til þess að augu mótstöðumanna
hans opnuðust fyrir því hver hann
var, og þau hafa áreiðanlega gert það.
Vona það skýrist enn betur.
Aflabrögð. Afli enginn, en æti nóg
í firðinum, og fugl stundum. Vólar-
skúta skrapp tvisvar 1 marz út fyrir
Papey, og fekk um 800. Síðan ekki
meir. Einn bátnr á Fáskrúðsfirði hefir
fengið 20 skpd. í 30 net inn við mar-
bakka þar. Botnvörpungar afla vel
við »Hvalbak«. Þar mokuðu þeir upp
fiskinum j fyrra. Einnig landburður
hór eystra á vélab. í fyrra um hvíta-
snnnu. Betur að svo yrði enn.
Búnaðarnámsskeið var haldið við
Breiðdalsvík 1—4. þ. m. Formælandi
þar, Bened. Blöndal ráðunautur. Fleiri
hóldu fyrirlestra lærdómsríka, þar á
meðal Ó. Thorlacius læknir.
Samgöngumál. Öllum sem eg hefi
talað við er mjög hlýtt til stofnunar
nýja gufuskipafél. Hún er sjálfsögð.
í einhverju verðum við að eignast
sjálfstæði. Mikið má ef vel vill. Mik-
ið má ef samtök eru almenn og góð.
Þegar um daginn skrifuðu 7 menn
sig hér fyrir 700 kr. í fól. nýja. Og
safnast mun hátt á annað þús. kr. í
Alftafjarðar hreppi, að sagt er. Tök-
um höndum saman með dug og djörf-
ung.
Þingmenskufrainboð. Nú hafa boð
ið sig fram til þings hér, G. Eggerz
sýslumaður og Þórarinn Benediktsson
bóndi og hreppstjóri í Gilsárteigi 1
Eyðaþinghá.
Sýslumenn eru nógu margir á þingi,
því ætti sýslumaður okkar að vera
heima. Undrar það mig og aðra, að
hann geti komist til þess að vera á
þingi, því oft kvarta sýslumenn um
annir miklar.
Þórarinn er talinn mjög mætur mað-
ur, og talið að hann hafi mikið fylgi.
En þó er í blindan sjó að renna, að
geta til, hvor hreppir hnossið. Kjós-
endur hór hafa verið blindir — já
steinblindir, meiri hluti þeirra fyrir
öðrum en Heimastj. mönnum. Ekki
má svo mikið sem annar þingmaðurinn
hóðan vera úr Sjálfstæðisflokknum. En
vera kann að ýmsir viðburðir seinni
tímans, hafi nú núið skýið af augum
þeirra. Tíminn leiðir það / ljós.
Sveinn / Firði dró sig / hló vegna
heilsulasleika. Hann hefðum við helzt
viljað.
Þingmálafund hólt sýslum. 2. ma/ á
Djúpavogi. Þar andæfðu honum rösk-
lega þeir Sigurður bróðir hans og mágur
hans, Ólafur læknir og s/ra Jón Finns
son.
G.
græskulaust, einstaklega skemtilegt og
fallegt gaman ?
Fleiri mála var minst en stjórnmál-
anna. Annar aðaltilgangur »gamanleiks-
ins« er sá, að minnast þeirra tilrauna,
sem gerðar hafa verið hér á landi tíl
þess að rannsaka, hvort samband við
framliðna menn só fáanlegt. Þar með
er tilefnið fengið til þess að koma með
drauginn S t e a d . Eg hefi heyrt það
haft eftir mönnum, að þetta só mein-
laust. Einmitt það ! — Hvað mundu
menn segja um þá auglýsing, að nú
eigi að sýna drauginn Björn Jóns-
s o n, eða drauginn Jón Sigurðs-
son, eða drauginn Hallgr/m Pót-
ursson? Mundi mönnum ekki þykja
fyndnin falleg og glæsileg? Og ætli
minning Steads eigi minni rétt á sér
en minning íslendinga fyrir þá sök, að
hann var Englendingur og allur siðað-
ur heimur hefir hugsað um andlát hans
með klökkum hug 1
Eg skal ekki fjölyrða frekar um
þessa draugafyndni Stúdentafélagsins,
læt mór armars nægja að benda á það,
/ hverjum félagsskap Stead er látinn
koma þar fram. Miðillinn, sem legg-
ur til kraftinn, til þess að hinir fram-
liðnu menn geti birzt, heitir I s k ari ot.
Það nafn hefir ekki verið bókfest á
neinum öðrum en Júdasi, sem sveik
Jesúm, svo að geta má nærri, hve á-
Sigfús Blöndahl^1
Rödingsmarkt 57, Hamburg 11.
Inn- & útflutningsvel'zlau.|
U mboðsverzlun.
Slmsk. Bliindahl. — Hamburg.
U. M. F. „Iðunn“. Fundur:
föstud.^ 16. maí kl. 8x/2 í Báruhús-
inu. Yms áríðandi mál t. d. sund-|
kensla, skógræktardagur o. fl. Fjöl-
mennið. Stjórnin.
Tapast hefir peningabudda með
peningum í frá Bergstaðastíg 11 nið- f
ur á Laugaveg. Skilist gegn fundar-
launum til Jóns Maqnússonar, Hoits-
götu 16.
Reykjavik Theater.
Fritz Boesens Theaterselskab
opförer Fredag Aften kl 8*/2 pr.
Den mystíske Arv.
Lystspil af Emma Gad.
’
fik Ilnsqvarnas L'epot v. H. Kothen-
boig fra Polarforskeren Hr.
Hapt. Einar Mikkelsen.
Oen lyder saalodes:
Den i Juni Maaned 1909 til »Alabama
Ekspeditionen* lererede »Husqvarna Haand-
symaskino* staar desvœire i Gronland,
ellers antager jeg, at det kunde have
interessoret Dem at se, hvorledos den havdo
holdt ud til de tre Aars Brug.
Vi brugto den nœston alle; vi syede
T&j, Telte og Sejldug paa den, flere Oange
cndog igennem 4 eller 6 Tykkelser af dette
sidste, uden at Maskinen led noget som helst
derved.
Paa andre Ekspeditioner, hvor jeg har
deltaget, har vi ogsoa haft Symaskiner, meD
ingen har — snavidt jeg skemner — været
saa let haandterlig, saa stærk og saa nem
at holde i Orden som den fra Dem modtagne
• Husqvarna Maskino«, der har sparet os
meget Arbejde og mange Ærgrelser. Jeg
kan ikke sige tilstrækkelig rosondo Ord om
den, men ovenstaaende taler vist for
sig seiv. Einsr Mikkelsen.
H. Rothenborg,
Kjnbenhavn K. Tlf. 5735.
Jarðarför okkar elskulegu móður, Ses-
selju Þórðardóttur, fer fram laugardaginn
17. þ m. kl. II f. h, frá heimili hennar,
Asi við Laugaveg.
Börn hinnar látnu.
ReykjaYíknr-annáll.
Aflabrðgð. Botnvörpnngar hafa verið að
koma inn síðustu daga með mikið góðan
afia, Bragi með 80,000, Jón forseti með
70,000. í morgun: Baldur með 110,000,
Marz með 70,000.
Dánir. Sesselja Þórðardóttir húsfr. Ási
við Laugav., 51 árs. Dó 7. mai.
Hjúskapur: Jón Kristjánsson nuddlæknir
og ym. Emelía Sighvatsdóttir (bankastj.).
Gift 10. mai.
Skipafregn: Hólar fórn i strandferð
i gærmorgun með fjölda farþega og
Skálholt í morgnn, sömuleiðis mann-
margt mjög. Páll Snæfeilingasýslnm. fór
vestnr aftur, Halldór Stefánsson héraðsl.
sömuleiðis, Sigurgeir Einarsson ullarmats-
maður í hrmgferð o. fl. o. fl.
F I o r a kom i morgun. Fult farþega.
Meðal þeirra: kaupm. Braun og Jón Lax-
dal, Bjarni Björnsson leikari, Guðm. Gnð-
langsson o. fl. o. fl.
Út af árásunum i flimleik Stúdentafé-
lagsins á rannsókn dularfulira fyrirbrigða
ætlar prófessor Haraldur Nielsson að flytia
fyrirlestur í Báruhúð á sunnudaginn kem-
ur kl. 5 e. m.
Mishermi
er það, efdr því sem Isajold hefir
frétt, að frú Sigríður Gisladótttr, kona
Stefáns prests Stephensen sé látin.
Innilegustu þakkir færum vér hér með
öllum þeim hinum mörgu nær og fjær, sem
sýndu oss hluttekningu við fráfall vors
elskulega ástvinar, Guðmundar Guðmunds-
sonar bénda á Auðnum, og heiðruðu minn-
ingu hans með nærveru sinni við útförina
eða á annan hátt.
Anna Pálsdóttir. Björg Guðmundsdóttir.
Kristinn Briem.
Hér með tilkynnist vinum og vandamönn-
um að min elskulega dóttir, Valborg Nielsen,
andaðist II. mai að heimili sinu, Pósthús-
stæti 15. Jarðarförin fer fram frá frikirkj-
unni þriðjudaginn 20. mai. Húskveðjan
byrjar að heimili hinnar látnu kl. II*/, f. h.
Þórunn Níelsen.
Við undirrituð vottum hér
með okkar innilegasta og bezta þnkk-
læti öllum þeim, sem í einu eða
öðru réttu okkur hjálparhönd, er egr
Bjarni Gíslason, síðastliðið sumar, á
miðjum slætti, lagðist rúmfastur, sem
leiddi til þess, að eg varð að flytj.ist
á sjúkrahús og liggja þar fram á vet-
ur. Þeir, sem þá sýndu okkur hlut-
tekningu og margvislega aðstoð, voru
bæði skyldir og vandaliusir, nágrann-
arnir og margir fleiri. Hér áttu svo
margir hlut að máli, að við sjáum
okkur ekki fæit nð telji þá upp —
enda óþarft. Þeir hnfa ekki ætlast
til, að nöfn þeirra yrðu auglýst. —
Hins vegar biðjum við hann, sem er
kærleikurinn sjálfur, og sem gefið
hefir mannkærleikaboðorðið, að geyma
nöfn þeirra.
Lambhústúni í Biskupstungum,
, 2i. apríl 1913.
Aqusta Jónsdóttir. fíjarni Gíslason.
reiSanlegum og einlægum honum muni
ætlað að vera. En þeir framliðnu menn,
sem með Stead koma, eru B a r r a -
bas, manndráparinn nafnkendi, og
Bar-J esús, töframaðurinn og fals-
spámaðurinn, sem Páll postuli nefndi
»djöfuls son«, og taldi fullan allra vóla
og hvers kyns illræöis, óvin alls rétt-
lætis, sem rangsneri réttum vegum
drottins. Og þriðji förunautur Steads
hjá miðlinum er maðurinn, sem tjáði
sig kominn beint úr kvalastaðnum, eins
og áður er vikið að.
Eg held ekki, að frekari útlistunar
þurfi á því, með hve mikilli prúð-
mensku, nærgætni og ástúð teknar eru
til greina tilfinningar þeirra manna,
sem telja það efni heilagt, sem þar er
tekið til meðferðar.
Smáræði þykir mönnum það sjálf-
sagt, hjá öðru sögulegra, að / þessum
fallega leik er verið að vafsast í hempu
og með prestakraga — búningi, sem
annars er eingöngu ætlaður helgum at-
höfnum. Og eg get ekki að þv/ gert,
að eg hálf-hlakka til að sjá hann
skreyta sig í hempunui sinni aftur,
þann velæruverðuga herra, sem var
svo bóngóður að lána búninginn af
sór. Ekki mun það heldur þykja mikl-
um t/ðindum sæta, að snúið var út úr
helgisiðum presta-handbókarinnar, og
sálminum : »Hve gott og fagurt og
inndælt er«, og að orðum Krists og
öðrum frægustu ritningarstöðum var
stráð innan um anuað góðgæti, meira
og minna afbökuðum og afskræmdum.
Hitt kann að þykja sögulegra, að
svo hátt var beitt upp í klámvindinn
í orðum og athöfnum, sem mennirnir
þorðu fyrir lögreglunni.
Ingibjörg Ólafsson, sú er gaf út vand-
lætingaritlinginn í fyrra, er sj'nd með-
al annara. Samson Eyjólfsson (Sámur)
er látinn fala blíðu hennar á leiksvið-
inu, og hún lætur hana / tó, ef hann
vilji skrifa um siðferðismál / »"Svip-
uuni«, fer í þeim erindum upp í her-
bergi hans, en syngur áður berorðan
lauslætissöng. Kossarnir byrja þegar
í dyrunum.
Onnur hjú eru sýud í rúminu. Og
sá leikur varð einu sinni svo snyrti-
legur, að miklum fjölda áhorfenda skild-
ist svo, sem þeim væri ætlað að sjá,
að nú væri athöfn / byrjun, sem skyn-
lausar skepnur einar Játa fara fram /
annara augsýn. Báðir þeir leikendur,
sem / rúminu voru, eru prestsynir,
annar guðfræðinemandi við háskólann,
hinn stúdentsefni í húsi biskupsins. —
Eg skal ekkert um það segja, hvort
til þessa skilniugs hefir / raun og veru
verið stofnað, eða skemtunaraukinn hef-
ir orðið svona fimlegur að piltunum ó-
viljandi. Og sumir höfðu ekki eftir
þessari prúðmannlegu hreyfingu tekið.