Ísafold - 28.05.1913, Blaðsíða 2

' 168
IS AFOLD
Islenzkir svanir.
Eftir
Edmond Selous.
(Þýtt úr Saturday Review).
Fegursti gimsteinninn í fuglalífi
íslands — að minsta kosti núna, þeg-
ar ofsóknir vísindanna eru komnar
vel á veg með að útrýma erninum
— eru án efa svanirnir — viltir
svanir. Þeir eru fuglar, sem i öilu
koma fram með slíkum yndisþokka
og óafvitandi afburðum, að við það
jafnast nálega ekkert í fuglarík-
inu. Þeir eru svo nátengdir skáld-
skap og fegurð, að þeirra hlýtur ávalt
að gæta mikils, svo að hvað sem
kann að verða sagt í gagnstæða átt,
hljóta þeir ætíð að verða frábærlega
yndislegir. Þess vegna er það, að
þegar svanur sést — ef hann er ekki
í alt of mikilli fjarlægð — þá er
erfitt að varna því, að augað leiti til
hans, hvað helzt sem maður vill
skoða annað. Bráðum verður manni
það, að bera alt sem maður sér í
kringum sig saman við þennna fag-
urhvíta depil, sem verður þannig eins
og kjarni þess alls. Alt snýst um
hann. Það er eins og lögmál allrar
fegurðar og ástar í heiminum sé
samandregið í hinu »svanmæra
brjósti« fuglsins, er hann liggur á
eggjum sínum. Svo þegar hann einn
morgun er horfinn (hinn vísindalegi
safnari1 hefir ef til vill »safnað« hon-
um sjálfum eða eggjunum), þá er
líka öll ánægja og fögnuður horfið
með. Landið og vatnið er svo eyði-
legt eins og ekkert hjarta slæi þar
lengur.
Efalaust er það, að stærð svanar-
ins á nokkurn þátt í áhrifum þeim,
sem hann þannig hefir. Önnur
hjörtu slá alveg eins heitt alt í kring
um okkur, en eigendur þeirra eru of
litlir til þess að eftir þeim sé tekið,
eða, ef tekið er eftir þeim, þá til þess
að hafa áhrif. Þar sem þá vantar
afburði, geta þeir ekki orðið sá sam-
anburðardepill í útsýninu, er hugur-
inn beinist að og ímyndunin snýst
um. En maður hefir fengið ást á
hinum stóra og tigulega hvita fugli,
sem sést alstaðar að, jafn yndislegur
og aðdáanlegur, hvort sem hann er
kyr eða á hreyfingu. Þegar svo
augað leitar árangurslaust á vatninu,
þar sem hann synti, og ströndinni,
þar sem hann sat, þá missa báðir
þessir staðir unað sinn — eins og
eftirlætisgesturinn hefði kvatt — og
ef fuglinn kemur ekki aftur (en hvern-
*) Ekki hinn »svonefndi« heldnr hinn
eiginlegi safnari, ef til vill hinn mesti —
áreiðanlega hinn grimmasti — óvinnr
fnglalifsins, sem nú er til. flöf.
hjá almenningi. Skógræktarmálið hlaut
því að hvíla algerlega á herðum þessa
eina svo kallaða skógfræðings, sem
skipaður var í skógstjóraembættið, og
undir honum komið hvort skógræktin
yrði í framtíðinni landinu til nytsemd-
ar og þjóðinni til sæmdar, eða ekki.
því að hjá honum átti að vera sam-
einað vit og þekking á öllu því, sem
að skógræktinni lyti, og hann hlaut
að eiga að vera hæfur til að glæða
áhugann á skógræktinni og fræða menn
um hana. Fyrsta sporiö í skógræktar-
málinu hlaut því að vera, að auðga
almenning að skógræktarþekkingu, og
skapa honum áhuga á málinu, uppræta
smám saman rótgróinn vana á illri
meðferð skógarins, afla skógræktinni
vinsælda o. fl. o. fl. Jafnframt skóg-
ræktartilraununum mátti koma þessu
til leiðar á marga vegu. Skógstjórinn
átti að vera hæfur til að halda vek-
jandi og fræðandi fyrirlestra um skóg-
rækt, einnig til að gefa út leiðbein
andi smárit handa skógeigendum og
öðrum alþ/Sumönnum, um gróðursetn-
ing trjáa og meöferö skóga og kjarrs,
og ennfremur átti hann að hvetja
áhugasama menn til að kynna sér skóg-
rækt og að starfa fyrir hana, stofna
skógræktarféiög, leiðbeina æskul/ðnum
í skógræktarstarfsemi hans, og margt
fleira. Nóg var verkefnið. Þjóðin
mátti þess vegna taka feginshendi móti
skógstjóianum, að nóg var handa hon-
um að starfa. Og þjóðin gat líka
vænst þess að njóta þeirrar hamingju,
sem skógræktin getur haft í för með
sór, undir góðri og heilladrjúgri skóg-
ræktarstjórn. En vonir manna hafa
í þessu efni svo gersamlega brugöist,
því að eins og áður er tekið fram hefir
skógmálunum stórkostlega hrakað eftir
að þau eru komin í hendur skógstjór-
ans og 8tjórnarinnar hér. Það er eins
ig getur hann það, ef honum hefir
verið »safnað«), þá fyllist hugurinn
dápurleika, sem eigi verður hrundið
burtu. Auðvitað aðeins hugur, sem
hefir orðið snortinn, þvi það er ekki
hægt að búast við því, að hver með-
almaður sé móttækilegur fyrir svo
viðkvæm áhrif, og allra sízt meðal-
»vísindalegur« fuglafræðingur, eða
öllu heldur hamtroðari, sem ekki
hugsar sér fuglinn í sambandi við
annað en egg í skáp eða flokk í
sýnikassa.
Þegar svanurinn liggur á, ber enn
meira á honum fyrir það, hve hreiðr-
ið er hátt. Það er samansafn af
mosa, grasi eða öðrum jurtagróðri, er
myndar mórauða hrúgu. Ofan á
kollinum á henni situr svo annað
foreldrið, en hitt er iðulega svo sem
tíu eða tólf skref í burtu á vatns-
röndinni eða ánni, bæði meðan
stendur á útunguninni og meðan
ungarnir eru enn í hreiðrinu. Er
það fögur mynd, sem þannig sést
alt sumarið, því við þetta bætast
ungarnir, er þá liggja á guðs grænni
jörðinni. Hvorki þeir né foreldrarn-
ir fara nokkurntíma í hreiðrið aftur,
eftir að þeir hafa einu sinni yfirgefið
það og farið út á vatnið. Þegar
svanurinn (eg á hér við hina íslenzku
tegund) hvílist þannig, án þess þó að
sofa, heldur hann venjulega upprétt-
um langa, yndislega hálsinum sínum
og stækkar það auðvitað sjóndeildar-
hring hans, þvi eins og gíraffinn í
Afríku, enda þótt á smærra stigi,
litur hann þannig eins og frá varð-
turni, sem er einu til tveim fetum
hærri fyrir hreiðið. Þetta er mjög
eftirtektarverður þáttur, því hann
gefur áhorfandum hugmynd um stök-
ustu árvekni af hálfu fuglsins með-
an fjarlægðin er ekki svo mikil, að
hvíti hálsinn komist úr augsýn, og
til þess má hún vera mikil. Sá sem
einu sinni hefir fest auga á honum,
enda þó ekki sé nema harla óljóst,
finst eins og hann sé á sömu stundu
kotninn í rafmagns samband við fugl-
inn og finnur varðauga hans stöð-
ugt hvila á sér, enda er auðvelt að
sanna að svo sé í raun og veru. Þvi
með allri sinni varúð er fuglinn van
ur að byrgja höfuðið í fiðrinu á baki
sér, þegar hann þykist orðinn óhult-
ur og sýnist þá sem hann sofni.
Áhorfandinn er þá búinn að liggja
lengi flatur fram á olnboga sína hinu
megin við hæðina, svo að einungis
sjónaukinn og höfuðið ofan að aug-
um hefir sést upp yfir hana. En rísi
hann þá upp og gangi burtu, hefir
hann ekki stigið tvö eða þrjú skref
fyr en fuglinn hefir teygt upp höf-
uðið aftur og er ef til vill staðinn upp
í hreiðrinu. Alt háttalag fuglsins
og með skógstjóranum hafi verið rótt-
ur að þjóðinni steinn, í staðin fyrir
brauð.
Meðan skógmálunum er stjórnað af
mönnum búsettum í Kaupmannahöfn
líta þau út fyrir að verða þroskavæn-
legur gróðurangi, sem eigi fyrir hönd-
um að þróast og dafna, og verða risa
vaxinn skjólgaröur vorgróðrinum ís
lenzka, en eftir að hann er fenginn
oss í hendur hór heima, veslast hann
upp og visnar með ári hverju, og það
af handvömm einni. Að svona hefir
farið er ekki málefninu að kenna, held-
ur hinu, hversu hiapallega því hefir
verið stjórnaö. Hér þarf því að taka
duglega í taumana og ráða bót á því,
sem aflaga fer, og sjá málinu borgið.
Stjórnin hér tekur við skógmálunum
með 22.000 kr. fjárveiting á fjárhags-
tímabili, en svo hefir verið laklega
á haldið hjá skógstjóranum, sem fekk
þetta fó til umráða, að skógræktar
styrkurinn er kominn niður í 16.000
kr. Ef nokkur dáð hefði verið í skóg-
stjórninni, var sjálfsagt ekki einungis
að halda við hinum upphaflega styrk
heldur að auka hann að miklum mun,
því að skógræktarmálið sjálft hefir í
rauninni alt af verið vinsælt hjá þjóð-
inni frá upphafi.
Þegar skógræktin hófst hlaut fyrst
um sinn töluvert fé að fara f gróður-
setningartilraunir; ýmist þurfti að
byggja eða rífa niður, ekkert var við
að styðjast. Enginn gat komiö og
sagt: þessa trjátegund á að ala upp,
en ekki hina o. s. frv. Allir rendu
blint í sjóinn < fyrstu. En svo þegar
útlit er fyrir að komist verði yfir örð-
ugustu torfæruna í trjáræktartilraun-
unum, er kipt í taumana og fjárstyrk-
urinn minkaður.
Aðrar þjóðir, sem hafa skógrækt
með höndum keppast við að styrkja
ber að minsta kosti vott um það, að
hann er þess vitandi, sem fram fer,
og búast má við að hann leiti strax
út á vatnið.
Hið fyrsta sem svanurinn gerir
eftir að hafa ungað út eggjunum,
er að »setja ungana ofan«, ef svo
mætti að orði kveða, og telja íslend-
ingar að hann geri það þegar ung-
arnir eru búnir að vera fjóra daga
í hreiðrinu. Meðan unginn er að
komast í kynni við þetta framtíðar-
svið sitt, er hann undir gæzlu beggja
foreldranna, og þó ekki svo mjög
sem ætla mætti, og aldrei veita þeir
honum neina verklega hjálp, hversu
mjög sem hann kann að virðast hafa
þörf fyrir hana. Sé bakkinn, sem
hreiðrið er á, siéttur og lágur eða
með líðandi halla ofan að vatnsrönd-
inni, þá er náttúrlega alt mjög auð-
velt. En þó að hann sé brött brekka
eða klettur, eins og stundum á sér
stað, eru samt foreldrarnir ekki að
gera sér neinn krók til þess að finna
hægari vör. Alt sem að þeirra áliti
er nauðsynlegt, er að annað þeirra
fari á undan ungunum fram á kletta-
brúnina. Þegar það hefir gert það,
fer það kanske til baka, sezt ein-
hversstaðar nálægt hreiðrinu, en læt-
ur ungana baslast áfram sem bezt
þeir geta í hlýðni við hitt foreldrið,
sem syndir rétt framundan strönd-
inni, horfir til unganna og kallar
þýðlega »húpp, húpp*. Egbýstvið
að sá fuglinn sé kvenfuglinn, og það
er merkilegt, að ungarnir, sem þann-
ig koma i fyrsta skifti í námunda
við vatnið og þó ekki alveg að vatns-
röndinni, skuli ekki snúa aftur með
foreldrinu sem fylgdi þeim þangað,
eins og ætla mætti að þeir mundu
gera, en skuli í þess stað fara að
leitast við að komast út á það til
fuglsins, sem biður þar og kallar,
því svo virðist sem þetta, en ekki
arfgeng löngun eftir vatninu, sé hvöt-
in. Hvor þessara tveggja sem það
nú er, þá er hún sterk, því nú tek-
ur við erfitt og þreytandi brölt ýfir
kletta og stórgrýti, er veldur mörg-
um byltum og sumum svo alvar-
legum, að ætla mætti að slys væru
ekki óþekt, enda þótt þau séu lík-
lega sjaldgæf. Ungarnir klifra upp
á björgin og yfir þau, og náttúrlega
detta þeir jafnt ofan af þeim hvort
sem þau eru há eða lág, án þess að
þeir hafi nokkra hugmynd um að
velja heldur þau lægri eða að kom-
ast hjá því að detta, eins og þeir
oft gætu. Á þenna hátt fá þeir oft
byltur, sem ætla mætti að væru i
frekara lagi óþægilegar og stundum
koma þeir niður á bakið og liggja
þannig eina til tvær sekúndur spark-
andi upp í loftið. Hvort móðirin
hana sem mest þær geta, enda fara
þá þeir menn með stjórn skógmálanna,
sem þær mega treysta. Þær telja
skógræktina eina af nytsömustu fyrir-
tækjunum, sem til er stofnaö, og lífs
skilyrði landi og lýð, en hór á landi
virðist hið gagnstæða ætla að eiga sér
stað, og það mál gert svo illa þokkað,
að þjóðin telji sér vansæmd í að gefa
því nokkurn gaum. Framkvæmdirnar
í skógræktarmálinu hafa líka gengiö í
öfuga átt við það, sem á sér stað hjá
öðrum þjóðum, eða svo virðist minsta
kosti eftir ávöxtunum að dæma. Hór
er áður tekið fram hvað fjárveitingin
til skógræktar hefir lækkað í höndum
skógstjórans, og af því hefir leitt að
starfsmönnum við skógræktina hefir
ekki fjölgað — heldur fækkað — í
seinni tíð framyfir það sem gert var
ráð fyrir í fyrstu. Fræðandi skógrækt-
arrit hefir skógstjórinn ekki gefiö út,
eins og æskilegt hefði veriö, og maður
skyldi ætla að ekki skorti hann þekk-
Inguna til þess. En sem dæmi þess
hve skógstjórinn er óheill skógræktinni,
hreitir hann ónotum 1 eina ritið, sem
birt hefir verið < því skyni að greiöa
fyrir henni, og mun það síðar athug-
að. — En aftur á móti hafa menn
stundum fengið óspart atyrðingar og
álas hjá skógstjoranum fyrir það, hvern-
ig með skógana hefir verið farið, en
leiðbeiningar i:m hvernig með þá ákuli
fara hafa jafnan verið af skornum
skamti. Engum skógræktarfélögum
hefir skógstjórinn komið á fót út um
sveitirnar, sem nauösynlegt hefði verið,
og enda sjálfsagt, að hann hefði þó
gert það < öllum þeim sveitum, þar
sem nokkur skógur var, —- félögum,
sem hefðu það fyrir markmið að friða
skóga, sem mögulegt væri, og riekta
nýjan skóg, koma upp trjágörðum
kringum bæina o. s. frv. Hór er þv<
ber kvíðboga fyrir þeim meðan á
öllu þessu stendur, er liklegt að
(eins og blöðin segja) aldrei fáist
vitneskja um. Hún er jafn yndis-
leg, fögur og róleg eins og hún var
þegar ungarnir komu ofan að strönd-
inni, áður en þessi þrautaför byrj-
aði. Hún bíður róleg og heldur
áfram að segja blíðlega »húpp, húpp«,
eins og eðlilegt er, ef hún er að
kalla þá með því. Hún kallar með
sömu angurblíðunni og fyr og án
frekari áherzlu. Síðasta fall unganna
í þessu ófimlega basli þeirra er í
vatnið, þar sem þeir lenda með busli
miklu. Og á allri æfi þeirra er það
líklega eina ósnotra hreyfingin, sem
þeir gera á vatninu — nema þá að
það endurtakist.
Á þessu má sjá það, að þegar
svanurinn gerir sér hreiður þar sem
bakkinn er sléttur og grasgróinn
ofan að vatnsrönd, svo að hægt er
fyrir ungana að ganga eða að minsta
kosti að hoppa út í vatnið, þá þarf
ekki að álykta af því, að hann geri
það vegna þessara kosta, sem eru
alls ekki sjaldgæfir. Það er heldur
ekki einungis að ungarnir verði að
fara skemstu leið þegar þeir fara
fyrst út í vatnið, hversu óþægilegur
sem staðurinn er, og þó að annar
betri kunni að vera í nánd. Þeir
verða oft að lenda með foreldrum
sínum á sama ógestrisna staðnum,
en það leiðir af sér sömu hrakfar-
irnar og fyr þegar þeir á ný fara
í vatnið. En þeir berjast í gegnum
það alt saman, því nú örvar það þá
upp að sjá foreldrin fljóta hlið við
hlið fram undan næsta tanganum.
Þau horfa í áttina til þeirra og frá
báðum heyrist við og við hið þýða,
laðandi »húpp, húpp«. Þetta eru
stirðar ferðir fyrir fjögra daga gamla
angal Þegar þeir eru komnir til
foreldranna, troða þeir sér þétt upp
að móðurinni og leitast við að komast
updir hana eins og þeir eru vanir,
en vatnið varnar þeim þess á mjög
svo undarlegan hátt, að þeim finst.
Þeim er það ekki enn fullkomlega
ljóst að þeir eru komnir úr hreiðr-
inu. Móðirin beygir höfuðið niðui
á báðar hliðar og snertir þá hvorn
um sig með nefinu. Án þess að
hreyfa sig annað, snýst hún hægt i
hringjum á vatninu. Það er kyrð,
sem verður enn þá kyrrari fyrir
hreyfinguna. Sama er einnig um
hina mjúku hreyfingu karlfuglsins,
sem líður áfram með gára, eins og
kjölfar, á eftir sér.
Öllu þessu má safnarinn safna á
íslandi. Öllu þessu og miklu meira
— meiru en auga hefir séð eða fært
hefir verið í letur — fórnar hann
fyrir dutlunga, þegar hann eyðir lífs-
augljóst að þjóðin hefir algerlega farið
á mis við það, sem góður skógræktar-
stjóri getur komið til leiöar.
Flestum vitðist Kka uppsigað við
skógræktarstjóraun. Ef eitthvað er
minst á hann < sambandi við starf hans,
snýst það alt um um einhverjar vit-
leysur og fjarstæður, sem eftir honum
eru hafðar. Enda segir hann sjálfur
frá, og er það eflaust mest að marka,
að »það sem hefir verið prentaö af
annara hálfu« (en hans sjálfs), »hefir
meBt verið vitlausar heiftarfullar árásir
á skógræktarstjórnina«. Hann segir
l<ka margt til, »sem getur gert það
mál illa þokkað«. Skógstjórinn mun
hafa þarna alveg rétt fyrir sér. Þetta
mál — skógræktin — er farin að verða
svo illa þokkuð hjá almenningi, að eg
hefi t. d. ekki talað við einn einasta
mánn, sem lagt hefir skógstjórannm
liðsyrði fyrir framkvæmdir hans < þarf-
ir skógmálanna, euda ber minkandi
fjárveiting til skógræktarinnar þess
ljósan vott, hve menn eru yfirleitt
orönir fráhverfir henni og vondaufir
um árangur. Er auðsætt hve mikil
bölvun það er fyrir framgang málsins,
þegar skógstjórinn, eini maðurinn, sem
á að hafa vit og þekkingu á skóg-
ræktarframkvæmdunum, kynnir sig svo
hjá þjóöinni, að hún trúir honum ekki
fyrir nægilegu fé til skógræktarinnar,
og hann sjálfur verður að viðurkenna
að málið sé oröið »illa þokkað« —
skógræktarmáliðý^Íféfíf honum var af
þjóðinni trúað fyrir að leiða til sigurs,
— er ekki aS búast við að mikill árang-
ur verði af skógræktarstarfinu.
Samkvæmt skógræktarlögunum er
skógstjóra heimilt að taka alt að 10
dagsláttur af skógi hjá skógeigendum
og láta giröa. Þetta hefir verið gert
á stöku stað. Með þessu á aS koma
< veg fyrir að skógurinn verði upp-
magni því, sem falið er í egginu,
því aðíslenzkastjórnin vill ekki vernda
börn íslands, hirðir ekkert um hið
fegursta lif í landi sínu, svo að fyrir
þá sök hnignar því ár frá ári.
ReykjaYlknr-annálI.
Aðkomumenn. Síra Einar Thorlacins
frú Saurbæ.
Erindi flutti dr. Helgi PjetursB i Búru-
húð ú sunnudag nm lífið ú öðrum jarð-
stjörnum. Framhald þess býst doktorinn
við að flytja mjög brúðlega.
Erindi Haralds Nielssonar prófessoTs, er
hann hélt í Búrubúð fyrra sunnudag kem-
ur út ú prenti nm eða eftir helgina.
Fiskverðið ætlar að verða óvenjugott
þetta úr. Hér mun nú gefið fyrir skpd.
80-85 kr.
Friðrik Sveinsson frú Winnipeg, mjög
kunnnr Yestur-íslendingur, kom hingað ú
Ceres um daginn. Dvelst hér í bæ til 4,
júni, fer þú norður ú land sjóleiðina —
kemur landveg að norðan aftur og fer
héðan 2. úgúst.
Hjónaefni: Jón Isleifsson verkfr. og ym.
Jóhanna Púlmadóttir (frú Höfða).
íþróttasýningin ú íþróttavellinum ú sunnu-
daginn þótti takast mætavel og skemtun
hin bezta. Björn Jakobsson kennari hefir
stjórnað leikfimisflokknum i vetur.
Leikhúsið. A sunnndag var leikinn E n
ForbryderogAlle mulige Roll-
er. Þótti vel leikið. Verður endurtekið
annað kvöld. Dómur i næsta blaði.
Söngfélagið 17. júní syngur kringum
næstu helgi, dagur enn óikveðinn.
Skopleikaerindi flutti Andrés Björnsson
i Bárubúð ú sunnudag fyrir 400 manns.
TJmræður skyldu takast ú eftir. En i
stólinn steig hr. Gisli Sveinsson einn auk
fundarstj. Bjarna frú Vogi er mótmælt
hafði Gh Sv., sem gert hafði úrús ú
kenningarfrelsi húskóla vors.
Skipafregn. C e r e s fór úleiðis til K,-
hafnar i gær. Meðal farþega: Jóhann
Jóhannesson kaupm., jungfr. Ástriður
Hafstein og Sigríður Thorsteinsson, miss.
M. Mc-Intyre, skozk stúlka, er hér hefir
dvalið l1/s úr. Til Vestmanneyja: Pétur
Thorsteinsson og Jón Laxdal kaupm. með
frú sinni.
Þorgrímur Guðmundssen tungumúlakenn-
ari er nýlega kominn úr vertíðarróðri
sinum. Um tugi úra hefir Þorgr. róið
ú hverju vori suður með sió og þakk-
ar hann — ekki sizt þvi — viðhaldi
æsku sinnar.
Aflatregt segir Þorgr. verið hafa þessa
vertíð.
-------------------------
rættur, og sýna hvað þar getur vaxið,
sem friðað er og rétt er höggið, en nú
hefir þessum reitum, að sögn þeirra
manna, sem kunnugir eru, sama sem
ekkert verið sint, Ktið eða ekkert
griajað < þeim < þv< skyni að rækta
skóginn og útlit fyrir, að giröingarnar
gangi úr sér, og verði ónýtar, áður en
tilganginum er náð, Hinir lögskipuðu
skógverðir hafa Kka verið látnir
vinna saman utan við umdæmi
s<n og langt frá afgirtu skógunum.
Með þessu ráðlagi er ekki við þv< að
búast að áhugi vakni hjá skógeigend-
um sjálfum, þegar þeir sjá, alS afgirta
skóginum er enginn sómi sýndur.
Þó nú að þessir reitir kæmu að til-
ætluðum notum, gætir þess lítið < skógi,
sem er mörg hundruð dagsláttur að
stærð þótt friðaðar séu að eins 10 dag-
sláttur, ef hitt alt sem ógirt er, liggur
undir skemdum, og verður fyrir sömu
illu meðferöinni eftir sem áður, enda
allmiklar líkur til að svo verði, þv< þó
að skógur sé gishögginn eftir vissum
reglum á ógirtu svæði, er það þýðing-
arlaust ef sauðfé er beitt < hann eftir
sem áður.
Þá er tekið fram < lögunum, að þar
sem skógur eða kjarr liggur undir
»stórskemdum eða auðn« eigi að gera
»frekari ráðstafanir«, en hverjar þær
eru veit enginn. En nú er þess að
gæta, að hver einasti skógur og skóg-
arkjarr á landinu, sem ógirt er,
liggur meira og minna undir stór-
skemdum, og er eyðingunni undirorp-
ið; er þvi augljóst að strax þurfi
»frekari ráðstafanir« til að koma í veg
fyrir eyðinguna, og sýnir sig þá, að
að gagnslftið er að girða og friða að
eins 10 dagsláttur < hverjum stað, þeg-
ar svo þar við bætist að ekkert er hirt
um þær á eftir.
Þvf hefir verið haldið fram, að ef