Ísafold - 25.07.1914, Qupperneq 3

IS AFO L D
-225
ýmiskonar, þar á meðal sundurtekn-
ar veiðistangir frá 70 aurum til
20 kr.
Bambússtangir um 15 fet á éo
aura og alt annað með liku verði.
Yerzl. B. H. Bjaraam
Guðm. Eggerz, Hannes Hafstein,
Jóhann Eyjólfsson, fón Magnússon,
Magnús Kristjánsson, Matthías Ól-
afsso i, Pétur Jónsson, Stefán Stef-
ánsson. Móti því voru: Guðm.
Hannesson, Benedikt Sveinsson,
Bjarni Jónsson, Björn Kristjánsson,
Einar Arnórsson, Jón Jónsson, Sig.
Gunnarsson, Sveinn Björnsson, Þór-
arinn Benediktsson, Þorleifur Jóns-
son. En þessir greiddu eigi atkv.:
Bj. H., Hj. Sn„ Sig. Sig. og Sk.
Th.
Landsbankaútibií á Aust-
urlandi. Báðar þingdeildir hafa
samþykt þingsályktunartillögur um
að stofnað verði útibú frá Lands-
bankanum á Austurlandi.
Borgarstjórakosningin í
Reykjavik. Það fór að hvessa
í efri deild í gær, er frv. um kosningu
borgarstjóra í Rvík komst í bendur
lávarðanna við 2. umr. Var Guðm.
Björnsson harðorður mjög um frv.
og kjósendavilja-dýrkun þá, sem væri
að gagntaka þingið á seinni tímum.
Fer hér á eftir áqrip af ræðunum, (að
mestu eftir Mbl).
Guðm. Björnsson:
Þessi hugmynd, að borgarar kjósi
sjálfir borgarstjóra sinn, er ekki kom-
in upp hér, heldur hefir hún kom-
ið hingað frá útlöndum. Og mér
þykir líklegt að það sé eg sem fyrst-
ur kom fram með hugmyndina og
hélt henni fast fram fyrst án frekari
umhugsunar.
Nú segi eg að eg kann ekki því
láni að fagna að kunna að skamm-
ast mín fyrir það að skifta um skoð-
anir. Og eftir að hafa átt í miklu
skynsemisstriti hefi eg komist að þeirri
niðurstöðu að réttast sé að fela full-
trúum okkar að kjósa borgarstjórann.
Hin mikla trú kjósenda á mátt
sinn og megin er hin hreinasta hé-
gilja. En húti er sprottin af því að
þeir hafa af reynslunni lært tortrygni
gagnvart þeim mönnum, sem lofa
og svíkja.
Vísasti vegurinn til þess að vinna
kjósendur til fylgis er að dekra við
þá og tala um það sí og æ hvað
þeir vilji. En það verður að tala um
roálið af fullri og rólegri skynsemi,
synd, gerði hann (o: guð) að synd
vor vegna til þess vér skyldum verða
réttlæti guðs í honum. Kristur keypti
oss undan bölvan lögmálsins með því
að hann varð bölvan fyrir oss. Binn
er guð og einn er meðalgangarinn
tnilli guðs og manna, maðurinn Krist-
Ur Jesús, sem gaf sig sjálfan til lausn-
argjalds fyrir alla (2. Kor. 5, 21;
Gal. 3, 13; 1. Tím. 2, 6). Vér höf-
um árnaðarmann hjá föðurnum, Jes-
úm Krist hinn réttiáta og hann er
friðþæging fyrir syndir vorar og ekki
einungis fyrir vorar syndir, heldur
líka fyrir allan heiminn (1. Jóh. 2,
1—2, sbr. 1. Pét. 1, 18—20).
Samkvæmt þessum og fleirum vitn-
isburðum Jesú og postulanna, hefir
friðþægingarlærdómurinn alt í frá
dögum postulanna, verið talinn tii
grundvallaratriða fagnaðarerindisius.
Þessa kenning telur Nýgfr. Ijóta blóð-
keuning komna inn í kristindóminn
frá blótsiðum heiðinna fornþjóða og
bygða á helberum misskilningi á
fagnaðarerindi Jesú Krists. þann
dóm fær þessi höfuðgrein kristnu trú-
arinnar, sem frá því Kristur lét lífið
ú krossinum, hefir verið syndugum
mönnum uppspretta hins dýrlegasta
friðar og huggunar, sem manns hjart-
að getur öðlast í þessum heimi.
0" ú hverju er svo þessi dauða-
dómur yfir hinni gleðirikustu fullvissu
og ekki að vilja kjósenda. Ef al
þýða ætti að kjósa borgarstjórn,
mnndi það verða kappsmál milli
fiokkanna og sá vinna, sem mest
bolmagn hefði að baki sér. Gæti
það af þessu leitt, að beztu mennirn
ir drægju sig í hlé til þess að kom-
ast hjá hnjaski og þvi að bíða ef til
vill ærutjón í bardaganum.
Verið gæti að almenningur gæti
slumpast á það að finna góðan mann
fyiir borgarstjóra, en þá væri honum
jafnframt hrundið út á þann breiða
veg hrösunarinnar og hlutdrægninn-
ar að meta meira flokksmál en hag
bæjarins.
Alþingismenn hafa stundum verið
nefndir hásetar á -þjóðskútunni og
mætti þá eihs nefna bæjarfulltrúann
háseta á bæjarskútunni. Ef hásetar
á skipi mega sjálfir velja sér skip-
stjóra munu þeir ekki svo ráðlausir
að þeir taki ekki þann manninn er
þeir treysta bezt. (Hákon: Mundu
þeir ekki hugsa meira um sinn hag
en útgerðarmannanna?).
Á kjósendum hvílir engin ábyrgð.
Öðru máli er að gegna um bæjar-
stjórn. Þar bera allir sem einn á-
byrgð á valinu í augsýn allra bæjar-
búa. En þá fer sem oftar, að þeir
ánægðu þegja, en hinir hafa hátt.
Nú er borgarstj. margfalt frjálsari,
en væri hann bundinn einhverjum
flokki. En orðin: »fyrir flokkinn«
og »vilji kjósenda* cru kunn hér í
þinginu. Þingmenn fara að vilja
kjósenda en ekki að sínum eigin
vilja. Og fátitt er það nú orðið, að
þeir segi skoðun sína heldur skoðun
kjósenda. Nú hafa þingrnenn flestir
enga skoðun.
Ef heilbrigð skynsemi á að ráða
á breytingartillaga min á þgskj. 182
fram að ganga. En eg veit að vé-
fengja á þennan dóm skynseminnar.
En lítum á reglurnar: Ekki kjósa
hreppsbúar oddvita, heldur hrepps-
nefnd, og ekki kjósa sýslubúar mann
þann er falið er að fara með mál
þeirra. Hann er meira að segja kon-
ungkjörinn.
Eg get ekki séð að þeir menn
hafi neina bót í rnáli, sem fylgja
þessu frumv. Bótin er likl. á botn-
inum uppi í Borgarfirði. Eg sé
bara gat, stórt gat og í gegn um
það sé eg skína í mótsagnirnar.
Ef allir kjósendur Rvikur ættu að
kjósa borgarstjóra, ættu kjósendur
alls landsins að kjósa ráðh. En nú
er nýlega afstaðin ráðherrakosning.
Ekki kusu landsmenn þar og ekki
einu sinni allir þingmenn. Eitt
blaðið, sem kennir sig við þjóðar-
viljann, segir að einir 13 menn
hafi ráðið vali hans, og finst ekkert
athugavert við það.
Þetta mái er ekki stórt í sjálfu sér,
en það er stórt þess vegna, að það
skuli enn komið hingað inn í háttv.
deild. Vona eg að breytingartill. á
þgskj. 182. nái fram að ganga.
mannshjartans um guðs náð í Jesú
Kristi bygður? Á staðlitlum vefeng-
ingjum á guðs heilaga orði.
Eg þarf ekki mörgu að svara J.
H. um síðari bluta greinar minnar.
j?að er eðlilegt, þótt honum sé það
viðkvæmt mál, þegar talað er um
afstöðu Nýgfr. gagnvart evangelisku
lútersku þjóðkirkjunni á íslandi og
játningarritum hennar, jafn-langt og
hann er horfinn frá kenningu henn-
ar. Eg fyrirgef honum því gjarnsam-
lega allar hártoganir og rangfærslu
á orðum mínum, sem hann sjálfsagt
í bráðræði hefir gripið til í svari sínu
upp á þennan hluta greinar minnar.
. þótt eg telji ríkinu rétt að lögum
að heimta af prestum þjóðkirkjunn-
ar, að þeir kenni guðs orð samkvæmt
játningarritum hennar, og prestum
ekki vítalaust að kenna gagnstætt
þeim, eða þeim skilningi á heilagri
ritningu, sem þau eru bygð á, þá er
öðru uær en eg telji það ráðlegt, að
lögunum sé beitt stranglega í þessu
efni. iSummum jus summa injuriar*,
getur vitanlega átt hér við og það
fremur en á flestum öðrum svæðum
réttarins. Eg tek það skýrt fram,
að rik eftirgangssemi af bálfu kirkju-
stjórnarinnar geti lagt óhæfilegt haft
á kenningarfrelsi kirkjunnar manna,
og munu fáir telja það guðsríki til
Nýungar.
Ameriskar Flugu-stálveiðistengur
og ósköpin öll af ameriskum smiða-
tólum eru nýkomin.
Verðið er að vanda hið langiægsta
i borginni.
Verzlnn
B. H. Bjarnason.
Þá talaði Jösej Bjórnsson og rakti
flestar ástæður þær er G. B. hafði
fram fært máli sinu til stuðnings og
þótti engin óhrekjanleg. Þótti það
ekki mikið sýnna að borgarstj. yrði
betur valinn þótt bæjarfulltrúar kysu
hann heldur en alþýða. Enginn
væri óskeikull, hvorki 6 kgkj. né
nokkur annar. En ætla mætti að
Reykvikingum væri þetta áhugamál,
þar eð þetta hefði komið fram á
fjórum síðustu þingum. Færði hann
máli sínu til sönnunar ummæli
Kristjáns Jónssonar dómstjóra og
Jóns Magnússonar bæjarfógeta þar
sem þeir báðir hefðu látið það ótví-
rætt í ljósi að þetta væri alþýðu
vilji. Endaði hann ræðu sína með
þeirri ósk, að þingið léti Reykvik-
inga fá vilja sínum framgengt.
Karl Finubogason mintist á að
G. B. hefði talað um veður það, er
gert hefði verið út af þessu máli,
eti kvaðst vona að ræða hans yrði
seinasta stórveðrið, sem gert yrði út
af málinu, svo hann nefndi ekki
annað veðnr. Kvaðst álíta að heppi-
legast mundi að allir embættismenn
væru þjóðkjörnir og einnig ráðh.
Um þingmenn þyrfti ekki að tala.
A'.lra vilji væri að þeir væru allir
þjóðkjörnir. Af þessu leiddi það að
borgarar í Rvik ættu að kjósa borg-
arstjóra sinn. - Um almenningsviij-
ann í því máli væri það að segja,
að báðir þm. Rvk. hefðu greitt því
atkv. í neðri deild og um hina átta
aðra Reykvíkinga, er þar ættu sæti,
væri það kunnugt, að enginn þeirra
hefði verið á móti. Það væri ef
til vill tveir Reykvíkingar i efri
deild, sem væru því andvígir, en
það væri auðsær minni hluti
Reykvikinga þeirra, er á þingi sitja.
Kvaðst enga hættu sjá við það, þótt
pólitík almennings réði kosningunni.
Það væru borgararnir, sem ætíð
bæru ábyrgðina á vali borgarstjóra,
en ekki bæjarstjórn, og ættu þeir
því meiru þar um að ráða en hún.
Og bæjarstjórnin er ekki valin með
það markmið fyrir augum að velja
borgarstjóra. Sagðist vita af nokkr-
um mönnum, sem nú vildu ekki
eflingar, með því líka að játningarrit
kirkjunnar séu nú orðið alment skoð
uð fremur sem leiðbeinandi en órjúf-
anlegt lögmál fyrir kenningarfrelsi
prestanna.
Af pessum ummælum mínum dreg-
ur prófessorinn þá ályktun að eg
vilji skilmálalaust láta reka hvern
þann prest frá embætti, sem eitt-
hvað greinir á við játningarritin í
kenningu sinni.
f>að þykir prófessornum hámark
heimskunnar, að eg skuli gjöra ráð
fyrir, að svo geti farið að evangelisk
lúterska þjóðkirkjan standi uppi
prestslaus, ef Nýgfr. nái almennum
tökum á huga og hjörtum þjóðar-
innar.
Vel má vera að eg hafi ekki rök-
stutt þetta nógu ljóslega, og það sé
því mér að kenna hve mjög þessi
ummæli mín hafa hneykslað prófes-
sorinn.
Af því að eg tel prestum þjóðkirk-
junnar skylt að lögum, að haga
kenningum sínum samkvæmt játn-
ingarritum hinnar evangelisku lút
ersku kirkju, meðan hún er þjóð-
kirkja landsins, þá geri eg ráð fyrir,
að enginn heiðvirður og samvizku-
samur maður, sem jafn langt er
horfinn frá kenningu hennar og ný-
guðfræðingarnir, geti varið það fyrir
guði og samvizku sinni, að takast á
Nærsveitamenn
eru vinsamlega beðnir að vitja
Isafoldar í afgreiðslutia, þegat
þeir eru á ferð i bænum, einkurr.
Mosfellssveitarmenn og aðrir, sem
flvtja mjólk til bæjarins daglega.
Afgreiðslan opin á hverjum \irkum
degi kl. 8 á morgnana ti! ki. 8 á
kvöldin.
Kopar og1 eir kaupir hærra
verði en aðrir
G. Gíslason Lindargötu 36.
Seitirningar
eru beðnir að vitja ísafoldar í af-
greiðsluna í sumar.
greiða frv. atkv. vegna þess að þeir
hefðu verið á móti því áður. En
þeim væri ekki vandara urn en G.
B. að skifta skoðun. Og því skaut
hann til G. B. að eklri mundi hægt
að koma i veg iyrir það, að útlend-
ar hugsanir ryddu sér til rúms hér,
á þær yrði aldrei lagt aðflutnings-
bann.
Maqnus Pétursson. Ut af orðum
G. B., að þingmenn væru hættir að
segja skoðun sína, stend eg upp til
að láta mína í ljósi. Dettur víst
engum í hug, að eg sé að dekra við
Strandamenn, hvað sem eg segi um
borgarstj. Rvikur. Hefi hlustað á
hina löngu ræðu G. B„ en ekki
sannfærst af og ekki átt í skynsem-
isstriti eins og hann komst að orði.
Ef til vill af því að min skynsemí
er ekki heilbrigð eins og hann gaf
í skyn. Eg ber brigður á að borg-
arstjóri sé lausari við pólitiskan
flokkaríg, þó bæjarstjórn kjósi. Borg-
arstjóri getur orðið háður einstökum
mönnum í bæjarstj. ef hún kýs
hann. Mögulegt að óvandaðri með-
ulum væri hægt að beita, ef menn
vildu það við hafa, ef bæjarstj. kysi
borgarstj., hægra að hafa áhrif á fáa
en marga.
Akvæðagreiðsla fór svo, að breyt-
ingartillaga sú, er G. B. og Bj.
Þorl. báru fram urn að bæjarstjórn, en
eigi borgarar Rvíkur kysu borgar-
stjóra var feld með 7 : 5; atkv. Þessir
5 voru: Steingr., J .Björn Þorl., Guðm.
Bj„ Kristinn Dan. og Eir. Briem.
Frv. síðan samþ. með 7: 3 atkv.
(Stgr., Bj. Þ„ G. B„ Kristinn).
----- . ■ ■ --------------------
heudur eða halda prestsembætti í
þjóðkirkjunni.
Og leiðir þá ekki beint af þvi að
þjóðkirkjan sem slík, geti orðið prests-
laus?
Eg vissi vel um löggilding hinnar
nýju Helgisiðarbókar, en eg tel skyldu
prestanna að haga kenningu sinni
samkvæmt játníngarritunum, ekki
létt af þeim með þeirn löggildingu.
Samkvæmt Helgisiðabókinni eru og
prestarnír bundnir því heiti, að
kenna hreint og ómengað guðs orð
eins og það er að finna í hinum spá-
mannlegu og postullegu ritum og í
anda vorrar evangelisku lútersku
kirkju.
Eg trúi því ekki að svo stöddu,
að J. )H. telji Fræði Lúthers og
Agsborgarjátninguna ekki samin í
anda evangelísku lútersku kirkjunn-
ar, eða samkvæmt skilningi Lúthers
og ‘samverkamanna hans á hinum
spámannlegu og postullegu ritum.
Hitt er annað mál, hvort skilning-
ur þessara manna og skýringar á
ritningunni séu í öllum atriðum hin-
ar einu réttu, um það má lengi deila.
Eg fyrir mitt leyti tel þær miklu
réttari en skýringar Nýgfr.
Og þessar skýringar eru þó hinn
lögskipaði grundvöllur þ j ó ð kirkj-
unnar íslenzku.
Með samþykt játningarritanna af
Eg undirritaður fer til útlanda 2.
ágúst n. k. og verð að heiman fram
um miðjan september.
Virðingarfylst
U. Bernfjöff,
tannlæknir.
Poki með ýmsum kven-
fatuaði, yfirsæng og kodda, skóm
og skóhlifum, hvarf úr flutningi
Ingólfs í Borgarnesi 20. mai síðast-
iiðinn; hefir að líkindum lent i>
ruglingi í ógáti. Sá, er pokann
hefir undir hendi eða um hann veit,
er beðinti að gera viðvart um það
í gistihúsinu í Borgarnesi eða í ísa-
foldarprentsmiðju.
Aggerbecks Irissápa
er óvif»jalnanlep» póö íyrir hú*ina. Uppáhald
allra kvenna. Bezta barnasápa. Biðjid kaup-
menn yðar nm hana.
Lííið á í
85000 pör af skóm!
4 pðr fyrir 9 kr.
Með því að vér höfum keypt
ósköpin öll af skóm, gerðum eftir
nýjustu tizku, seljum vér 2 pör aj
karlm.- 0% 2 pör aj kvenskóm, reim-
uðum, brúnum eða svörtum, með
sterkum Ieðursólum, skrautlegum
mjög, stærð eftir númeri eða ctm.,
öll 4 pörin Jyrir að eins 9 kr. er
greiðist við móttöku.
K. Schuhwaren A Ges.
Krakau (Oesterr.) Esteraq. Nr. 8 - I.R.
Líki eigi, má skifta eða fá and-
virðið endurgreitt.
Hygfgið að!
Skór: 85000 pör.
4 pör fyrir 9 kr.
Vér höfum keypt mjög miklar
birgðir af skóm eftir nýustu gerð
og seljum því 2 pör af karlmanns-
og 2 pör af kvenskóm, reimuðum,
gulum eða svörtum, afar fallegum,
með sterkum leðursólum, stærð eftir
númeri eða sentimetrum, öll 4 pörin
fyrir einar 9 kr., er borgist við
móttöku.
S. Stroch, Krakau (Österr.)
Krakowska 29—3.
Líki eigi, má skifta eða fá andvirð-
ið endursent.
Tlýar harföflur
og ágætar gamlar kartöflur
komu með Sterling til kartöfluverzl-
unarinnar á Klapparstíg 1 B.
Sími 422.
I»eir kaupendur Isafoldar
hér í bænum, sem skift hafa um heim-
ili, eru beðnir að láta þess getið, sem
allra fyrst, i afgreiðslu blaðsins svo
þeir fái blaðið með skilum.
ríkisius hálfu varð kirkjan lögbundið
trúarfélag og hér á landi er hin
evapgeliska iúterska kirkja lögbundin
landsstofnun með 45. gr. Stjórnar-
skrárinnar, studd og vernduð af rík-
inu, einmitt með þeim skildaga, að
hún sé evangelisk lútersk.
Sú kenning, sem ríður í algerðan
bága við kenningu envangelisku lút-
ersku kirkjunnar í höfuðatriðum
kristindómsins, er hvorki samkvæm
játníngarritum hennar né í anda
hennar, er ekki evangelisk lútersk.
Að lögum getur enginn maður
fengið eða haldið prestsembætti í
þjóðkirkjunni, nema hann játí trú
hennar.
Nl.