Ísafold - 02.03.1918, Page 3

ISAFOLD
3
víst ná afleiðingar slíkrar staifsemi
langt og vítt út fyrir veggi heimilis-
ins, enda naut margur utan þeirra
góðs *f þeli hennar. En menn
kveinka sér við að veifa framan í
almenning veikum, er unnin voru
í kyrþey og einkalífi, þótt falleg séu
frásagnar og engum til vansæmdar.
Það hefir verið sagt, að sumir
væru merkir af verkum sínum, aðr-
ir af því, sem þeir væru. Þótt ftú
Anna ynni margt merkilegt, væri t.
d. góðgerðakona mikil, var hún samt
merkust af því, er hún var. Hi.n
var kona athugpl, las margt með
eftirtekt í dagblöðum lífs sins og
reynslu. Og hún var gædd þreki
og viljastyrk í góðu lagi, var sti t,
kunni að dyljast harma sinna, iþym di
ekki öðrum með böli sínu, þó að
sjálf tæki hún sér á herðar raunir
annarra. En hún var ekki heldur
merkust af þessum eigindum.
Það, er auðkendi hana mest, voru
gáfur hjarta hennar, ef svo má að
orði kveða, þelhlýja hennai og sam-
úð. Ölíum þorra manna stend-
nr algerlega á sama um langflesta,
er þeir kynnast og eiga samleið með,
láta sig ekki meira skifta gæfu þeiria
og hag, en þó að fugl fljúgi yfir
höfði þeim. í þessu var frú Önr.u
gerólíkt farið og fjöldanum. I brjósti
hennar bjó lifandi góðvild til allra,
er hún hafði að nokkru kynst. Hún
sló um þá samúð sinni, hún bar þá
og gengi þeirra fyrir br jósti sér,
næstum því sem væru þeir börn
hennar eða bræður, syrgði með þeim
syrgjandi, fagnaði með þeim fagn-
andi, kendi til sakir þeirra, er þeim
var niðrað. í þessu góðvildarþeli bar
hún, að minu viti, eins langt af
múgnum og kappi ber af honum í
hugprýði og hreysti, eða mikill and-
ans maður er honum fremri að víð-
sýni og djúpsæi. Og næmleikur
samúðar hennar hvesti eftirtekt henn-
ar á ýmsu, er miður fór í tali manna
og framferði. En ekki kólnaði henni
af því um hjartaiætur, og hún hljóp
ekki með þesskonar athuganir úc á
sölutorg og gatnamót. Og hjartavármi
hennar-var ekjn grafinn djúpt. undir
fönnuni\og svS^lum, sem dæmin
gerast á vi\u kama landi, utan um
hita hennar Wði engin skorpa náð
að 'storkna. Htóu hennar lagði út
um alt fas hennai\ svipjgg viðmót,
varmur blær andaði í rodd hennar.
almnl^mg
athygli alniíWnigs að myndum sin-
um. En hin meiri háttar fyrir-
brigði, svo sem ósjálfráð skrift og
tal fyrir munn miðla, eru vissulega
mikilvæg trúarbrögðunum. Þau eru
hjálpartæki þess, að sannleikurinn
geti komið í ljós. En eg verð að
bæta því við, að sannleikurinn virð-
ist mæla með sér sjálfur, með sinu
eigin innra gildi. Þessi sannindi
eru hinn eini hugsánaþráður, sem
gerir kristindóminn skynsamlegan i
mínum og margra annara augum«.
Óskynsamlegur »Að hverju leyti finst
kristindomur. yður kristindómurinn
vera óskynsamlegur, Sir Arthur?«
»011 kenningin um erfðasyndina,
syndafallið og friðþægingu Krists
fyrir syndir annara, þegar hún er
skýrð sem blóðfórn til að friða
skaparann. Alt þetta er mér and-
stýgð. Leiðsögumenn vorir frá
hinum heiminum halda ekki fram
þessum skilningi á trúarlærdómun-
um. Öll þessi leyndardómsfulla,
kristilega heimspeki snýst um dauða
Krists, en það er lif hans, sem vér
eigum að gera að aðalatriði í trú
vorri.
Samúð var henni líka samúð goldin.
Henni hlotnaðist meiri hylli en mörg-
um nafnkunnum mönnum, sem elta
haná alt lif sitt, af þvi að hún
gleymdi sjálfri sér, en mundi þvi
betur eftir öðrum.
Það er draumur eða kenning
margra bjartsýnna rithöfunda, að góð-
viid sú og þelhlýja, er foreldrar lykja
um börn sín, vsxi smámsaman og
víkki, að samúð manna þenjist út
og vefji æ fleiri Og fjarskyldan örm-
um. Fiú* Anna Claessen var
ágætt dæmi þess, hve móðurást get-
ur víkkað. Hefir það, ef til vill,
valdið nokkru urr, að henni hepn-
aðist það, er iáum tekst, að verða
eins blíð og Dærgætin móðir stjúp-
börnum sínum og sjálfs sín börn
um. Unna og fá börn meir móður
sinni en stjúpbörn hennar unnu
henni. Móðurhjarta hennar hefir vax-
ið á að ganga börnum annarra i móð-
urstað. Frá stjúpbörnunum varð móð-
urþelinu auðsótt leið til annarra, er
hún átti mök við.
Frú Anna var fríð kona sýnum
og göfugleg og var einkarbjart yfir
henni: Skein, ef til vill, á yfirbragði
þessarar heimilisprúðu hóglætiskonu
bjarminn af þeim bróðuranda, er
drotnar á meðal mannanna í fjar-
lægri og dýrlegri framtið?
Siqurður Guðmundsson.
Frú Anna Claessen var fædd í
Reykjavík þ. 28. ágúst 1846. Faðir
hennar var Kristján Möller kaupmaður
Og veitingasali, sonur Ole Peter Christ-
ians Möller kaupmanns, sem fyrstur
Mölleranna kom hingað til lands (f.
1777 á Sjálandi), fókst fyrst við verzl-
un í Ólafsvík, en frá 1809, um 30 ára
skeið, hór í Reykjavík (d. 1842). Kona
hans var dönsk: Christiane Lisbet (f.
Hoffmann, d. 1839). Er af þeim hjón-
um runninn mikill ættbálkur. Dóttir
þeirra var Marie Nicoline, kona Ólafs
Finsens yfirdómara, móðir hinna góð-
kunnu Finsensbræðra og amma Niels
Finsens ljóslæknis. Móðir frú Önnu
Claessen var Sigriður dóttir Magnúsar
Norðfjörðs beykis í Sjóbúð og konu
hans, Helgu Ingimundardóttur frá
Bakka, sem var móðursystir »gamla«
Geirs Zoega. En meðal móðursystkina
frú Claessen voru Helga, kona síra
Jóns Jakobssonar í Glæsibæ, móðir frú
Helgu Andersen og Jakobs Jónssonar
verzlunarstj., Ólafur Norðfjörð faktor
Unitarfsmi og »Er þetta ekki unitar-
spiriti smi.
»Að viðbættu mörgu, sem eg hefi
aldrei vitað koma fram i unitarism-
anum. Úuitarar, sem eg hefi ávalt
borið mikla virðingu fyrir, líta á
Krist sem mann. Vér lítum á hann
sem anda af hærri sviðum tilverunn-
ar, sem kom í heiminn, til þess að
vera fyrirmynd vor. Hann er að
því skapi tignari en aðrir menn,
sem hann stendur nær Guði — son-
ur Guðs, samkvæmt málvenju Aust-
urlanda. Auðvitað sagði hann sjálf-
ur, að hann væri ekki Guð, og eg
fæ aldrei skilið, hvernig menn fara
að halda því fast fram, að hann hafi
verið það, þvert ofan i skýlaus um-
mæli hans sjálfs. »Eg og faðirinn
erum eitt< merkir einungis það, að
hann vann verk Guðs. Heitið
»mannssonur« er fagurt, það sýnir,
að hann kom til að þjóna mönn-
unum«.
»Eg býst við að Únitarar myndu
samsinna því, að Krístur hafi verið
mjög andlegur maður*.
»Eins og vér notum heitið »hár
andi«, merkir það meira en maður.
Vér lítum svo á, að hann hafiverið
meira en maður, bæði vegna siðferð-
í Keflavík, og Jón Norðfjörð verzlm.,
faðir frú Magneu Þorgrímsson. Af því,
sem hór er greint, má sjá, að frú
Anna Claessen var reykvísk að ætt í
húð og hár, og frændmörg í báðar ætt
ir hór um slóðir. Bræður frú Claessen
voru Jóhann Möller heit. kaupmaður
á Blönduósi, faðir frú Lucinde konu
Gísla ísleifssonar caud. jur. og þeirra
systkina, og Ole Peter Möller (d. í vet-
ur) kaupm. á Hjalteyri, faðir Jakobs
ritstjóra. Tvær systur lifa, frú Velskov
f Kaupmannahöfn og Helga, kona síra
Jóns Þorsteinssonar á Möðruvöllum.
Að eins 17 ára að aldri giftist frú
Anna (árið 1863) fyrri manni sínum,
Jósefi Blöndal kaupm. í Grafarósi
(yngsta syni Björns Auðunss. Blöndals
s/slumanns). Eignuðust þau 4 börn
og lifa af þeim 2 synir, þeir Kristján
Blöndal kaupm. á Sauðárkróki og Ole
Peter Blöndal póstafgr.maður hór í
Rvík. Fyrri mann sinn misti frú Claes-
sen þ. 30. des. 1881. En tæpum 4
árum síðar, þ. 22. sept. 1885 giftist
hún seinni manni sínum, Jean Valgard
van Deurs Claessen, núv. landsfóhirði.
Eignuðust þau 4 börn, 2 dóu í bernsku,
en 2 lifa, þau Arent kaupmaður og
og frú Anna, kona Ólafs Briem fram-
kv.stjóra h.f. Kol og Salt.
Þau Claessens-hjón dvöldust á Sauð
árkróki þangað til 1904, er þau flutt-
ust hingað og hafa búið hór síðan.
Skipafregn.
Lagarfoss fór héðan áleiðis til
Isafjarðar í fyrramorgun. Meðal
fjarþega voru: ViggógBjörnaBon banba-
ritari, Ó. Forberg símastjóri og f>ór-
hallur Gunnlaugsson símritari, til
þess að taka við stöðvarstjóra-stöð-
nnni á Isafirði.
G e y s i r flutningsskipið bvað
væntanlegt hingað núna um helgina
með vörur frá K.höfn.
Jarðarför frú Önnu Claessen fór
fram á miðvikudag að viðstöddu fjöl-
menni miklu. Vinir og frændur fjöl-
skyldunnar báru kistuna í kirkju og
úr, en synir og tengdasynir hinnar
látnu inn í kirkjugarðinn.
Manntjón.
A fyrra föstudag fór vélbáturinn
„N j ö r ð u r“ á veiðar úr Njarðvík-
um og hefir eigi til hans spurst síðan.
islegra og andlegra hæfileika, en auð-
vitað óendanlega mikið minni en
Guð. Það er til lítil og merkileg
bók, eftir Dr. Abraham Wallace, sem
hefir mjög mótað skilning minn á
Kristi og dularfullum fyrirbrigðum.
Hún kendi mér að skilja nýjatesta-
mentið öðru vísi en eg hafði skilið
það áður. Ef satt skal segja, þá
furðar mig á því, hvernig hægt er
að skilja mörg atriði þar án þess að
hafa þekkingu á sálfræðilegum efn-
um.«
»Til dæmis?«
Hvernig spiri- »Vér skulum til dæm-
tistar skilja js taka org þans> þegar
nýjatestamentið blóðsjúka konan
snerti
hann. Þau eru svona: »Einhver
snart mig, því að eg fann, að kraft-
ur gekk út frá mér« (Lúk. 8, 46).
Þetta er nákvæmlega það, sem lækn-
ingamiðill my'ndi finna. Þér skuluð
líka athuga það, að á öðrum stað er
sagt, að hann hafi ekki getað gjört
nein kraftaverk i vissri borg sökum
trúleysis fólksins (Mark. 6, 5). Samt
sem áður furða andstæðingar vorir
sig á því, þegar tilraunir miðlanna
verða árangurslausar hjá mönnum,
sem eru fjandsamlegir málinu*.
Mun því enginn von um hann. A
bátnum voru 4 menn: Aðalsteinn
MagnÚBSon frá Hólmfastkoti, form.,
Guðmundur Maguússon frá Stekbjar-
koti, Hjörtur Jónsson og Sigurbjörn
Magnússon, alt efnismenn.
Báturinn var eign þeirra Ólafs
Davíðssonar og þórarins Egilson í
Hafnarfirði og var óvátrygður.
Um Rorgarfjarðarsýslu sækjaekki
aðrir en Guðm. Björnsson sýslum.
Barðstrendinga og Páll Jónsson lögfr.
August Flygenring landBverzlunar
forstjóri varð fyrir mikilli og vondri
byltu á miðvikudaginn. Hann var
kominn á leið frá Hafnarfirði til
R.víkur ríðandi asamt öðrum manni.
En þegar þeir koma upp í hraunið
fyrir ofan Fjörðin verður fyrir þeim
talsímaþráður, strengdur yfir "vegiun
í tæpri mannhæð yfir hann. Urðu
þeir eigi varir þráðsins, því sterk
snjó- og sól-birta var. Lenti þráður-
á brjósti Flyenrings, en hesturinn
fældist og tókst Flygenring á loft á
þræðinum og skall svo hart á höfuð
og öxl, að hann misti veðvitund.
Reyndist það svo við læknisskoðun,
að Flygenring hafði viðbeinsbrotnað
og auk þess marist illa á höfði og
skrokknum. |>ví fer betur að ekki
hefir orðið eins ilt úr byltu þessari
og áhorfðist í fyrstu, þvf að Flygen-
ring er nú búinn að ná sér nokkurn-
veginn og verður væntanlega ekki
lengur frá sínu mikilsverða starfi en
viðbeinsbrotið krefst. En meira er
það hirðuleysi en verjanlegt er með
nohkru móti að skilja svo við tal-
símaþráð strengdan yfir þjóðveg eint
og hér hefir verið gert og má slíkt
eigi óátalið viðgangast, þvf vel hefði
trassaskapur þessi mátt verða manns-
bani og í þessu tilfelli þess manns,
sem þjóðin sem stendur mundi hvað
sfzt mega án vera.
Karlakór K. F. U. M. söng f gær-
kveldi fyrir troðfullu húsi úheyrenda
og van ger mikill rómur að söngn-
um..
Bezt sungna lagið á söngskránni
þótti Alfafell eftir Arna Thorsteins-
SOD. Söng Pétur Halldórsson bók-
sali þar einsöng. Annars verður
væntanlega tækifæri sfðar til að
minnast nánara á þenna samsöng.
Er enginn vafi 4 því, að söngstjórinn
hr. Jón Halldórs8on bankaritari hef-
ir lagt mjög mikla stund á að þroska
þetta kór og hefir mibið áunnist á
ebki lengri tíma en það hefir etarf-
að.
Voru fyrstu »Haldið þér þviþáfram,
kristnir menn að hinir f {u kristnu
spiritistar? , c .* . .
hah verið spmtistar?«
»Auðvitað voru þeir spiritistaf.
Hugsið um Pál postula, með kenn-
inguna um hinn náttúrlega líkama
og andlega líkama. Hugsið um hvað
Jóhannes segir: »Trúið ekki sér-
hverjum anda, en prófið andana,
hvort þeir eru frá Guði«. Er þetta
ekki nákvæmlega það, sem skynsam-
ur spiritisli ‘myudi segja. Hann
trúir ekki öllum skeytum, sem hon-
nm berast, heldur prófar þau með
skynsemi sinni og þeirri almennn
þekkingu, sem þegar hefir verið færð
i letur. Lygiandar eru þvi miðnr
til nú, eins og þá«.
Er spiritisminn »Ber þá að skilja þetta
ný trúarbrögð ? svo> sem spiritisman.
um sé ætlað að verða ný trúarbrögð?*
»Það vona eg ekki. Mig langar
ekki til, að einum sértrúarflokknum
verði enn bætt við þá, sem fyrir
em, Mig langar til að spiritisminn
verði sameinandi afl, verði miðdep-
ill sem hugsanir veraldarinnar snúist um
— verði það meginatriði, sem allar
kristnar trúarjátningar renna saman i.
Sem stendur eru kristnir menn al-
Samsöngurinn verður endurtekinn
á morgun.
Sextngsafniæli átti Björn Krist-
jánsson bankastjóri þ. 26. febr.
Alþýðnfræðslan. Arni Pálsson
bókavörður flytur á morgun kl. 5,
erindi um »Alþingi hið forna«.

Miuningarorð.
Húsfrú Svanhildur Sigurðarbóttir,
kona Sigurðar Eirfkssonar regluboða,
andaðist að heimili sfnu hér f R.vík
hinn 26. des. síðastl., og hafði hún
legið sjúk allmargar vikur fyrir and-
lát sitt. Hún var fædd 23. mai 1858
að Óseyrarnesi í Arnesýslu; þar og á
Eyrarbakka ólst hún upp, og á Eyr-
arbakka átti hún heimili þangað til
hún fluttist með manni sfnum hing-
að til bæjarins skömmu eftir alda-
mótin. Dvaldi hún lengi á heimili
Einars heitins Jónssonar borgara á
Eyrarbakka; það var sæmdarbeimili,
■em margir höfðu góð kynni af, sem
áttu heimili í Árness- eða Rangár-
vallasýslum. Frá því heimili giftust
þau hjónin, Svanhildur og Sigurður,
26. okt. 1889. f>au hjónin voru þvf
búin að lifa saman f ástrfku hjóna-
bandi í 28 ár, er Svanhildur sál and-
aðist. í hjúskap sínum eignuðust þau
hjón 6 böru, sem öll eru uppkomin:
Sigurgeir, prestur á ísafirði, Sigríður
gift í Kaupmannahöfn, Sigurður bú-
fræðingur í R.vík, Sigrún, Ólöf, og
Elisabet, allar í föðurhúsum.
Svanhildur sál var merk bona
að mannkostum, trúuð og guðrækin,
vönduð og stilt í framgöngu, hóglát
og yfirlætislaus, frásneið öllu prjáli
eða tildri, alvörugefin og fremur sein-
tekin; en trygg og föst í skapi við
þá, er hún hafði bundið vináttu við.
Hún var í tölu þeirra kvenna sem
sagt er um, »að þær megi ekkert
aumt sjá«. Hún vildi öllum gera
gott, sem hún vissi að bágt áttu, og
hönd hennar náði til. Hún var börn-
um sínum góð og ástrík móðir, og
manni sfnum hinn tryggasti hollvinur
og förunautur. Máli þvf, sem hann
helgaði krafta sfna og mörg beztu ár
æfi sinnar, unni hún lfka hugástum
og vildi alt fyrir það í sölurnar leggja.
f>egar hann varð að vera mánuðum,
og jafnvel missirum saman að heim-
an, þá var hún bæði bóndinn og húd% ^
gerlega úrræðalausir gagnvart efnis-
hyggjumanninuœ, og það eru hundr-
að sinnum fleiri efnishyggjamenn i
heiminum en þeir, sem játa, að þeir
séu það. Hvað á þá kristinn giað-
ur að gera? Hann vitnar í biblluna,.
og lýsir sinni eigin trúarreynslu, en
hvorugt hefir hin minstu áhrif á
efnishyggjumanninn. Hvergi er vott-
ur fyriy sönnunum, tómar helgi-
sagnir og staðhæfingar. Samanburð-
urinn við náttúruna bendir vissulega
á, að dauðinn sé endir alls. En
spiritistinn kemur með vopnið, sem
kristinn maður þarf að hafa: raun-
verulega sönnun fyrir framhaldi lífs-
ins. Þau laun, sem hann hlýtur, eru
oftar en hitt þau, að kristnir menn
úthúða honum og saka hann um að
hafa samband við djöfulinn. Eg fæ
vel skilið það, að efnishyggjumenn
úthúði honum, því að það er mjög
óþægilegt að láta kippa öllum grund-
velli undan fótum sér. Þú verður
annaðhvort að vera nógu mikill mað-
ur, til þess að játa villu þina, eða
þú verður að neita að horfast í augu
við sannleikann og gripa til þeirrar
staðhæfingar, að allir, sem eru á
öðru máli en þú sjálfur, séu fífl eða
^antar*.
4