Ísafold - 04.05.1918, Blaðsíða 3

Ísafold - 04.05.1918, Blaðsíða 3
ISAFOLD Stjórn Landsspita’asjóðsins telur sér ljúft og skylt að gefa allar þærupp- lýsingar og ráðleggingar viðvíkjandi slíkum almennum Landsspítalasjóðs- degi, er óskað kann að verða og hún getur í té látið. Óskar hún að konur og karlar vilji sýna þessari málaleitun hennar sömu góðvild og Landsspítalasjóðurinn jrfnan hefirnot- ið, en konunum treystir hún til þess að vinna að því af alhug að ip. júni verði framvegis hátíðlega haldinn sem minningardagur réttarbóta vorra og fjársöfnunatdagur til Landsspítalasjóðs Islands. Reykjavík siðasta dag vetrar 1918. Ingibj. H. Bjarnason, Þórunn Jónassen form. sjóðsins gjaldkeri Inga L. Lárusdóttir ritari Elin Jónatansdóttir, Guðríður Guð- mundsdóttir, Laufey Vilhjálmsdóttir, Sigurbjörg Þorláksdóttir. Ör.nur blöð eru vinsamlegast beð- in að birta áskorun þessa hið fyrsta. Landar erlendis. Jóhann Sigurjónsson. — GeorgBrandes hefir veitt honum Otto Benzons-styrkinn, 1000 kr. — Fyr- ir páska hafði »M.örður Valgarðsson* verið leikinn 9 sinnum á konung- Jega leikhúsinu, nær altaf fyrir fullu húsi. Annars fékk leikritið heldur daufar viðtökur i blöðunum og með- ferð þess þótti yfirleitt ekki góð. — Jóhann hefir búið inni i Höfn í vetur, en er nú fluttur aftur í sum- arbústað sinn úti í Charlottenlund. Goðmundur Kamban. — Hann hefir i vetur haldið tvo fyrir- lestra i Khöfn opinberlega. Hinn fyrri um »Oscar Wilde<, hinn sið- ari um »Moderne Torturkamre*, en svo nefnir hann fangelsin. Báðir voru fyrirlestrarnir prýðilega samdir, að sögn, og góður rómur gerður að þeim. Hinn fyrnefnda þeirra hefir Kamban haldið viða um Danmörku. Nú mun hann hafa nýtt leikrit i smiðum. Gunnar Gunnarsson. — Frá honum er nú von á nýrri bók, hinni þriðju á vetrinum. Er það nýtt smásögusafn. Hinar fyrri eru »Smaa SkuespiU, 2 leikir, og sagan •Drengen*. Falleg er lýsingin á siðustu fundum þeirra Björnsons og Nansens: »Skáldið veika lá á beði sinum i viðhafnarvagninum, sem flutti hann úr hrollk’uldanum norræna suður til sólbæjarins París. A pallstéttinni kvað við hark og háreysti hins iðjandi lífs, — þar voru dráttarkarlar með flutningávagna, blað?salar, hótelþjónar, hlæjandi, morgunrjóðar ungar stúlkur, önugir, únlur farandsalar. Og skarkalinn og annrikið bárust inn í sjúkravagn- inn. Sendlar komu og fóru. Það var komið með símskeyti óg bíóm. Ýmislegt smávegis, sem hafði gleymst i Kristjaníu, þurfti að kaupa til ferð- arinnar. Það þurfti að sjá öllum þeim mörgú, sem með voru, fyrir tnorgunverði, lækni, hjúkrunarkon- um, ættingjum. En það var eins og Björnson heyrði ekki neitt, yrði ekki hið minsta var við skarkalann, vastrið. Þarna lá hann, mestur allra, sem Norðurlönd hafa litið, konungur lífsins á helförinni, lá sem í himin- sæng á hvílu þeirri, sem honum hafði verið gerð. Við vorum hjá Athug-asemd. Einar H. Kvaran hefir ritað æfi- minningu um síra Friðrik Bergmann í ísafold, vel ritaða, eins og vænta mátti af honum, og af miklum kunn- ugleika. Þykir mér því mjög leitt að hann hefir fundíð ástæðu til þess að tilfæra þar orð annara manna, á þann hátt, að eg hefi ástæöui il að ætla, að hann eigi þar við orð í æfiminn- ingu síra Friðrika, sem eg ritaði í þjóðólf, 5. tbl., þó að þau séu rangt höfð eftir eða misskilin. Eg segi þar: »Hann (c: síra Fr. B.) vann starf sitt, að minni skoðun, á mjög óheppi- legum stað, meðal þjóðar, sem er á hverfanda hveli, og mun starf hans fyrir það miklu fyr firnast en ella mundi*. |>etta leggur E. H. Kv. svo út, að eg vantreysti Vestur-íslend ingum til þess að halda uppi málstað síra Friðriks, að honum látnum. Eu eg hygg, að það megi vera ljóst af orðunum, að eg á eingöngu við hitt, að íslenzka þjóðin í Amerfku geti ekki haldist til langframa, og hver mun þá i enska hafsjónum kunna skil á sira Friðrik Bergmann og starfi hans, eða verða þess var? Eg þykist vita, að vinsældir mínar með Vestur-íslendingum séu ekki meiri en svo, að þessi tortrygnisorð E. H. Kvarans muni falla þar í góð- an jarðveg, því að það er þar eins Og víðast, ekki vinsælt að vera ber- orður á sannleikaun. En þetta þykir mér mjög leitt. Eins og eg er fús til að taka á mig óvild vegna þess sem eg veit að er satt, bvo ófús er eg á að vera hafður fyrir rangri sök. Um hitt gætum við kanske deilt, hvort það sé rétt hjá mér, að vestur- íslenzkt þjóðerni muni bráðlega Iíða undir lok. En það kemur ekki þessu máli við. Eg þekki fylgismenn síra Friðriks svo vel, að eg veit, að þeir muni aldrei af hólmi renna með sann- færingu sina eða gefast upp. En það er að eins ein kynslóð, og eg tel starf síra Friðriks svo mikilsvert, að það mundi geta horið ávexti í marga liðu, ef þjóðin héldist. E. H. Kv. sýnist aftur á móti að eins hafa i huga nútimann, og halda það sama um mig. Magnús Jónsson. Kveðjuskeyti, mjög hlýlega orðað, barst Jóhann- esi Jóbannessyni bæjarfógeta núna í vikunni frá sýslunefnd Norður-Múla- sýslu, sem nú situr á aðalfundi á Seyðisfirði. þakkar nefndin honum 20 ára stjórn sýslumála, og árnar honum allra heilla framvegis. honum nokkrir danskir einkavin r hans. Og svo norski sendiherrann. Og sendiherrann, sem var stórgíf- aður og tiginn lögfræðingur, laut með virðingu niður að sjúklingnum og kysti hann á ennið. Það kom alveg af sjálfu sér, og, svo einfalt sem það var, yfir því sami hátið- leikinn og helgri kirkjuathöfn. Skáld- ið aldna komst við og augun döggv- uðust tárum, hann greip um hendur sendiherrans, greip þær báðar, bar þær að vörum sér og kysti þær aftur og aftur og hvíslaði með grát- hljóði í röddinni: Þökk, fökk. Eg hugsaði og orðaði ósjálfrátt hugsun mina um leið: Nú kvödd- ust Björnson og Noregur. ' Þvf næst togaði hann hvern ein-. stakan okkar hinna til sín. Hann íélt fast um hendur okkar, eins og íann vildi ekki sleppa okkur, og íann fann þakklæti sinu blíðustu og ástúðlegustu orð, meðan það brendi íjörtu okkar. En við þorðum ekki að láta það i Ijós, þvi að við viss- um, að það var um að gera að vera brosandi og láta sem við bærum ivorki ótta né kviðboga fyrir neinu. Stýrimannaskóiinn. Prófum við hann, sem byrjuðu 18. f. m. er nú lokið. Hið almenna stýrimannapróf tóku 26 og hlutu þær einkunnir er hér greinir. Arni Arnason 75 st. Astmann Bjarnarson 85 — Björn Oddsson 105 — Einar M. Einarsson 82 — Eirikur Kristófersson 98 — Friðrik Steinsson 108 — Guðm. Guðjónsson 76 — Guðm. Markússon 104 — Hannes Friðsteinsson 94 — Ingjaldur Jónsson 102 — Ingólfur Helgason 94 — Ingvar Benediktsson 93 — Jens Stefánsson 101 — Jón Asgeirsson 80 — Kristbjörn Bjarnason 85 — Kristján Schram 93 — Magnús Bjarnason 107 — Ólafur þorkelsson 91 — Bafn Sigurðsson 101 — Sigurður Jónsson 97 — Snæbjörn Jónsson 89 — Snæbjörn Tr. ólafsson 102 — þórður Guðmundsson 91 — þórður Sveinsson 66 — þórlákur Einarsson 95 — þorvaldur Egilsson 88 — Fiskiskipstjóraprófið tóku 8 og hlutu þessar einkunuir: Baldvin Sigmundsson 74 st. Einar Jóhannesson 50 — Guðj. Hjörleifsson 48 — Halldór Jónsson 79 — Ingvar Loftsson 62 — Siguróli Tryggvason 64 — Vilhjálmur E. Arnason 61 — þorst. Gíslason. 56 — RaykiaYÍknrannáll. Skipafrcgn: : 1 Borg kom hingað 28. f. mán. hlaðin kolum. B o t n i a kom til K.hafnar á miðvikudag, eftir aðeins 5* l/2 sólar- hrings ferð héðan. W i 11 e m o e s lór héðan á mið- vikudag áleiðis til New^York. Francis Hyde er talin vera á leið hingað frá New-York. Hjónaefni: Árni S. Böðvarsson útgerðarmaður og jungfrú María W. Heilmaun (dóttir Eyv. Arnasonar). Og þegar frú Karólina kom, kon- an hans, sem var orðin svo föl og lítil og þreytuleg af margra dægra vöku, ýmist i von eða angist, — þegar hún kom og sá að Björnson grét, hvíslaði hún að okkur að þetta væri ófært, því að hann þyldi ekki að gráta, og við yrðum að gera svo vel að segja honum eitthvað skemti- legt og koma honum í gott skap. Litlu siðar sat eg svo einn með honum eins og tíu minútur. Það var eins og öllum veikindum og þróttleysi hefði verið feykt burtu. Ymist hlustaði hann með áhuga eða sagði frá með fjöri og funa, og hló svo í miðju kati, svo innilega og gáskalega, að rúmið tókst á loft undir honum. Og eg hugsaði á þessa leið: »Þessi maður er ekki feigur. Hann sigrar enn einu sinni. Efir mánuð gengur hann brattur og burgeislegur i sólskininu á virkis- strætunum (»boulevördunum«) i Paris*. Og þó — hann var ekki lengur hinn sami og áður. Eitthvað nýtt var komið — eða réttara: eitthvað, sem áður hafði að eins verið undir- Soðlar, Hnakkar (venjul. trévirkjahnakkar), Járnvirkjahnakkar (rósóttir), Spaða- hnakkar með ensku lagi, Kliftöskur, Hnakktöskur, Handtöskur, Seðlaveski, Peningabuddur, Innheimtumanna- veski, Axlabönd. Allskonar Ólar til- heyrandi söðlasmiði, Byssuólar, Byssu- hulstur, Baktöskur, Beizlisstengur, ístöð, Járnmél. Keyri, T)öld, Fisk- abreiður, Vagna-yfirbreiðslur o. m.fl. Aktýgi ýmsir gerðir og allir sérstakir hlutir til þeirra. Gönul reiðtýgi keypt og seld. Fyrir söðlasmiði: Hnakk- og söðul- virki, Plyds, Dýnustrigi, Hringjur o.fl. Söðlasmiðabúðin Laugavegi 18 B Sími 646. . E. Kristjánsson. Jungffú Solveig Vigfúsdóttir frá Skógum undir Eyjafjöllum og Pétur H. Lárusson búfræðingur, sonur Lárusar H. Bjarnason prófeBBors. Póstur frá Euglandi kom talsverð- ur um síðustu helgi (80 pokar) með skipi ensku, er Gromwell heitir. Fisk-útflutniugur, að verulega marki, afurðir frá 1917, hefir verið að komast í framkvæmd í þessari viku. Hvert seglskipið á fætur öðru látið í haf með fullfermi af fiski. Aðkomumenn. ísfirðiugar eru hér nokkrir á ferð m. a. Jón Auðunn Jónsson bankastjóri með frú sinni, Guðm. Bergsson póstmeistari og Jó- hann þorsteinsson kaupm. Ennfr. Jón Proppé kaupm. úr Ólafsyfk. Sænskur konsúll er settur í stað Tofte bankastjóra John Fenger stór kaupmaður. Saltlaust er nú alveg að verða hér íibæ og víðar, þar sem útgerð er stunduð. Er það afskaplega baga- legt. Von kvað þó vera á saltskipum hingað, sagt að tvö seglskip séu á leiðinni, en dregist getur að þau komi fram. Messað á morgun í fríkirkjunni f B.vfk kl, 2. síðd. síra 01. 01. í frfkirkjunni í Hafnarfirði kl. 6 síðd. Bíra 01. 01. © straumur, hafði beinst upp á yfir- borðið, og því varð ekki haldið niðri. Hann var orðinn viðkvæmur sem kona. Hanu var stöðugt að tárast og hendur hans voru eins og börn, sem þurfa að mæta blíðu og sjálf að Uta blíðulega að einhverju. Og meðan eg hélt áfram að rabba við hann, hugsnði eg: »Nei, þetta er skilnaðarstundin. í siðasta sinn sérðu þennan mann, sem að vísu hafði sina galla eins og aðrir menn, en var meiri og auðugri en jafnvel þeir beztu annarra mikilla manna, sem þú hefir þekt«, — Nansen se,qir nokkuð frá sam- tali þeirra, hvermg hann reynir að leiða huga Björnsons frá veikindun- um með því að brjóta upp á hinu og öðru. Svo kemur niðurlag lýs ingarinnar: »Hann lá með hálfluktum augum og kinnarnar voru orðnar fölar. Hann lá og var að sjá eins og grafarmark sjálfs sín, dásamlega fal- legur í hvitu líninu og með dökk- rauðar rósir á brjóstinu. Þegar eg laut að honum, sá eg að stór tár spruttu fram undan augnalokunum, og unaðsilmur rós- anna barst upp til mín. »Hvað þær anga yndislega*, sagði eg- Hann opnaði þreytuleg augun, t Rögnv. Guðmundsson stud. theol. Hauu sótti' á brekkuna, frækinu, frjálð til fyrstu glampanna röðulbáls * á vizkunnar voldugu fjalli. Með iðni, þolgæði, æskuhug, er ægðu’ ekki klungur og hengiflug, hann lyfti sjer stall af stalli. þar sá hann musteri sannleikans í sólheiði gnæfa kærleikans, en torsótt var leið á tinda. En viljann brast ekki, vfgslu’ að fá, sem vormaður guðs þeim hæðum á, við uppsprettur lífsins linda. En orkuna þraut og brjóstið brast, — hann braust um f herfjötrum dauðans fast og gaf upp á göngunni andann. þá fjekk hann hjarta síns fyllta þrá: að fljúga á tindinn og Iandið sjá í heiðljóma fyrir handan. Og vormaður guðs hann vígður er í vfngarði æðri’ en þekkist hjer í hverfleikans stundarheimi. þótt dyljist veröldu verkin hans hann vinnur að sigri kærleikans í máttaríns mikla geimi. Af ástúð hans Ieggúr yl og frið, er elskenda hjörtum bæra við og sólskin í sorg þeim flytja, — til föðursins blinda berst hún hljóð, sem blítt og huggandi vonar Ijóð, er raunir í rúmið hans vitja. Til móður og systur sálin hans ber sumarblfðuna árroðans frá heilögum himinsölum. Og ósungin ljóð hans óma blíð, er angar af blómum laut og hlfð og blikar á dögg í dölum. Sjá, dauðinn eilffðar dögun er! þá dýrðlegu vissu heyrið þjer, sem ástvininn genginn grátið. Hún gefi’ yður friðinn, græði sár,J af grátnum hvörmum strjúki tár, — hún sættir við ljúflings látið. Ouðm. Guðmundsson. leit örvæntingarlega á mig gegnum tárin, og hann sagði svo lágt að eg varð að bera eyrað alveg að munni hans til þess að heyra það: »Það er sú lykt af þeim, sem eg má ekki hugsa til«. »Hvaða lykt?« rpurði eg. < »Það er nálykt af þeim*. Mér varð svo þungt um hjartað, að eg gat engin orð fundið. Svo tók Bjornson síðasta sinni hendur minar i sinar, horfði lengi og ást- úðlega á mig og sagði: »Já. Nú skaltu fara. Og eg bi& að heilsa«. Það var blásið til brottfarar. Við stóðum á pallstéttinni og yrtumst gamanyrðum við samferðafólk Björn- sons. Það var um að gera að sjúkl- ingurinn heyrði engin þau orð, sem hopum gæti verið hugraun eða skapþyngir að. Umhverfis okkur höfðu safnast smáhópar forvitinna, sem höfðn heyrt að þetta væri vagninn, þar sem stórskáldið norska lægi. Þeir hvisluðust á og tyltu sér á tá til þess að reyna að sjá inn i vagninn. Svo rann lestin af stað. Allir óbreyuir borgarar tóku ofan. En í skínandi einkennisbúningqm stóðu stöðvarstjórinn og umsjónarmaður rikisbrautanna og kvöddu skáldkon- unginn veika virðingarkveðju. Kon- ungut lifsins á helförinni*. Kristján Albertsson.

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.