Ísafold - 06.07.1918, Blaðsíða 1

Kemur út 1—2
í viku. VerSárg.
5 kr., erlendis 7x/2
; kr. eða 2 dollarjborg-
ist fyrlr tuiðjan júií
erlendis fyrirfram.
Lausasaia 10 a. eiun
XLV. irg.
ísafoldarprents.'niðja. Ritstlórl: Úlafur HjÖrnsSDn. Talsími nr. 455.
Reyk|avik. laugardaginn 6. júlí 1918
Uppsögn ^skrifl.
bundin vlS áramót
er óglld nema kom
ln só tll ótgefand*
fyrlr 1. oktbr, ng
só kaupaudi skull-
laus vi8 biaðið.
.........
34. tölublað
M i n n i s 1 i s t i.
AlþýÖafóLbókíisaín Templaras. 8 kl. 7—0
í>orgar*tjórttnkrifst. opin dagl. 10*12 og 1*—8
Bæ.iarfógetaskrifstofan opin v. d. 10—12 og 1—5
B89j«.réú}tl‘l<^*tír*im Laatásv. B ki. 10—12 og 1 B
tvlandsbanki opínn 10—4.
A./.U.M. Lcstrar-og sarifHtoia dárd.—10 tilöd
Alm. fundir fid, og scl. f*/a siM.
Landakotskirkja. fluðsþj. 9 og 8 á helgam
Landakotflapítali f. sjúkravitj. 11—1.
LindíbankinD 10—8. Bat;rtastj. 1C—12
Landsbókasafn 12—8 og 5—8. Útlán í—B
Landsbúnaöarfólagsskrifstofan opin frá 12—9
liandsfóhirbir 10—12 og 4—5.
Candssíminn opinn daglangt (8—9) virka daga
helga daga 10—12 og 4—7.
Listasafnib opió á sunnudögum kl. 12—2.
Iíát'.úrugripa8afniö opib l»/a—2a/s á sunnací
Póít-húsiö opiö virka d. 9—7, sunnud. 9—1,
Sumábyrgö Ialands kl. 1—5.
Stjórnarrábsskrifstofumar opnar 10—4 dagl
Talsimi Reykjaviknr Pósth.B opinn 8—12.
Vifilstabahælib. Heimsóknartimi 12—1
l»jóbmÍQjaðafníb opib sd., þrd., fimtd. 1—3.
Þjóbukiaiasafnib opiö sunnud., þriðjud. og
fimtudaga ki. 12—2.
Á rökstólum!
Þeir sitja nú á rökstólum dag-
lega fulltrúar Dana og íslend-
inga, sem falið hefir verið af
þingum beggja þjóðanna að freista
þess, ef verða mætti, að binda
úrslitaenda á sambandsmálið, svo
að báðir aðiljar megi við una.
Það þarf ekki orðum að því að
eyða, að öll íslenzka þjóðin fylgir
með lifandi og forvitnum áhuga
störfum nefndanna. Og fullyrða
má einnig, að danska þjóðin er
ekki áhugalaus um þau störf og
málalyktir.
Samningatilraunirnar eru enn
á því stigi, að alt er það trún
aðarmál milli samningaaðilja, sem
fram fer á viðtalsfundum þeirra,
svo að enn er ekki hægt að seðja
forvitni manna í því efni. Heyrzt
hefir, að hinum dönsku sendi-
mönnum sé um það hugað, að
flýta samningunum svo, að langt
•verði komið á hálfum mánuðí —
eða um aðra helgi.
Um aðstöðu vor íslendinga í
sambandsdeilunni er það gleði-
legt til frásagnar, að nú er loks
svo komið, að segja má, að öll
þjóðin standi óskift. Það er af
sem áður var, að sambandsmálið
var deiluefni innanlands, lá eins
•og hvimleið mara á stjórnmálum
vorum og stofnaði á köflúm til
úlfúðar, sem logaði eins og eldur
sinu um land alt, svo að »bræð-
ur bárust á ba,naspjótum« og vík
óvildar, ef ekki haturs, varð á
milli vina. Upp úr þessu þroska-
leysis-ástandi erum vér nú vaxnir
og stöndum nú í órofinni fylk-
ingu í þessu máli, hvernig sem
stríðið annars er blandið. Sú að-
staða er styrk og traust til sókn-
ar eða varnar, ef til kæmi.
En það er von vor, sem vér
eigi teljum á sandi bygða, að til
þess komi ekki, að þá aðstöðu
Hafnarpistill.
Vorið 1918.
Seodioefnd Dana
Arup. Magnús Jónsson.
Hér flytur ísafold myndir af döasku sendiherrunum og skrifara nefndarinnar. Hefir þeirra allra verið
nánar getið í næstsíðustu ísafo!d. nema skriíarans, Magnúsar Jónssouar. Hann er útskrifaður úr Latínuskól.
anum 1898, kandídat i lögíræði og sömuleiðis i hagfræði. Hefir hann dvalið í Danmörku við ýms störf í
yfirstjórn Kaupmannahafnar. En hugurinn hefir samt oft hneigst heim, því hann hetir sótt um embætti hér
á landi.
þurfi að nota til framhalds- og
úrslita-deilu við sambandsþjóð
vora Dani. Vér þorum að full-
yrða, að áður fyrri hafi ekki ver-
ið jafnrikur vinsemdarandi og
hlýtt hugarþel í garð Dana með
vorri þjóð eins og nú. En i
ástæðunum til þessara breytinga
í hugum fslendinga liggja í raun-
inni rökin fyrir vonunum um, að
nú dragi til fullnaðar samkomu-
laga og endingargóðB milli þjóð-
anna. Oss íslendingum hefir fund-
ist, að á síðustu árum hafi Dön-
um orðið svo miklu ljósara, hve
eðlilegt það er, að vér hljótum
að standa fast á rétti vorum um
fullgilt sjálfstæði, vegna okkar
sérstaka þjóðernis, sérstöku tungu,
sérstöku sögu og sérstakra stað-
hátta. Þeir hafa og séð það, eins
og einn samlandi þeirra og frændi
vor hr. Aage Meyer-Benediktsen
hefir nýlega bent á í ágætum
smábæklingi um ísland, að hverju
því spori, er vér höfum stigið í
sjálfstæðisáttina hefir jafnan fylgt
stórum auknar framfarir þjóðar-
innar á öllum sviðum.
Viðurkenning á ofangreindum
sannindum teljum vér víst, að
búið hafi i hugum mikilsmegandi
Dana, þeirra er með völdin hafa
farið þar í landi síðustu ár, er
þeir fyrir munn vors sameigin-
lega konungs buðu íslendiugum
til nýrra samningaumleitana um
alt sambandsmálið, á rikisráðs-
fundi 22. nóv. siðastliðinn. Ekk-
ert hefir það komið fram siðan í
afskiftum Dana af þessum mál-
um — þegar frá er skilin íslend-
inga-ætan Knud Berlin og lið
hans —, er veiki þá skoðun, að
nú muni þeir af fúsu geði vilja
unna oss fullkomins sjálfstæðis
meðsameiginlegumkonungi. Skip-
un sendinefndar þeirra er síðast,
en ekki sízt, bending í þessa átt,
í henni eiga sæti tveir þeirra
manna, er stóðu bak við orð kon-
ungs í ríkisráði 22. nóv. sem ráð-
herrar, þeir Christopher Hage
verzlunarmálaráðherra og I. C.
Christensen ríkisþingmaður, þá-
verandi ráðherra af hálfu vihstri
manna. Og hinir tveir nefndar-
menn alkunnir að frjálslyndi og
sízt þess maklegir, að vændir séu
um, tregðu til þess að viðurkenna
rétt smáþjóðanna.
Af því, sem hér hefir verið
sagt, þótt miklu fleira mætti til
tína, þykir oss mega álykta, að
aldrei hafi verið jafnvel í haginn
búið til þess að ljúka öllum
ágreiningi milli vor og Dana og
miklar vonir megi nú gera sér
um að upp úr samningaumleitun-
um þeim, sem nú eru að fara
fram, myndist haldgott bróður-
band milli tveggja náskyldra,
sjálfstæðra þjóða — báðum til
sæmdar og gagns.
Eimreiðin
fer að koma út hér á landi frá
næstu mánaðamótum. Hefii Arsæll
Arnason keypt hana af dr. Valtý.
Ritstjóri hennar verður síra Magnús
Jónsson docent.
i Danmörku siðan stríðið hófst.
ZaA/e-ráðuneytið hefir setið að völd-
um stríðsárin öll og auk Radikala
stuðst við jafnaðarmenn.- Óánægjan
með stjórnina hefir ekki legið í lág-
inni þennan tima og allir vissu að
hún var að berjast fyrir lífi sínu við
þessar kosningar. Úrslitin eru kunn.
Stjórnin situr við tveggja atkvæða
meiri hluta í Fólksþinginu, en tals-
verðan minnihluta í Landsþinginu.
Það sem fyrir þjóðinni lá, var að
dæma um hlutleysisráðstafanir stjórn-
arinnar út á við og dýrtíðarráðstaf-
anir hennar inn á við. »Við efumst
ekki um að allir flokkar hafa einn
vilja um það að vernda hlutleysi
okkar«, sögðu fylgismenn hennar,
»en þessi stjórn hefir sýnt að hún
megnar að varna þess, að við lend-
um i ófriðnum, og við viljum ekki
sigla þjóðarskútunni út í neina óvissu.
Okkur er tryggast að halda stjórn-
inni«. Andstæðingatnir héldu því
fram, að stjórnin hefði engin þrek-
virki leyst af hendi, engum vandræð-
um greitt úr til þess að varðveita
hlutleysið, að hver stjórn önnur
mundi alveg jafnt hafa komist hjá
stríði. Stjórnarmenn bentu á það,
að með dýrtíðarráðstöfunum sinum
hefði stjórnin gert þúsundum fjöl-
skyldna lifið þolanlegt á þessum örð-
ugleikatímum (styrkur til vinnulausra,
hámarksverð o. s. frv.), með þvi að
stemma stigu fyrir ofgróða þeirra,
sem hyggjast að auðgast á skortin-
um og vandræðunum, og með þvi
að taka af þeim, sem lítið höfðu haft
fyrir stórgróða sínum. Andstæðing-
arnir kíáðu margar þessara ráðstaf-
ana gjörræðisfullar og ranglátar og
hrópnðu hátt um »rauða bandalagið*,
vinfengi Radikala við jafnaðarmenn,
vaxandi áhrif hinna síðarnefndu,
hættuna sem allir borgarar yrðu að
sameinast gegn við þessar kosningar.
Annar andstæðingaflokkanna, hægri
menn, höfðu þá stefnu eina, að fella
stjórnina. Vinstri menn kváðust
vilja samsteypuráðuneyti undir for-
ustu höfðingja sins 1. C. Christensen’s,
og tóku til suma ráðherrana, t. d.
Ove Rode innanríkisráðherra og
Scavenius utanríkisráðherra, sem þeir
vildu hafa í slíku ráðuneyti. Þeir
svöruðu að þeir fengjust ekki lánaðir.
Töluverður móður var
Fr4anHm * flokkunum undir kosn-
ingarnar. Slælegast börð-
ust hægrimenn. Radikalar gengu
vasklega fram og bar höfuðmálgagn
þeirra »Politiken« af öllum öðrum
blöðum að kappi og sannfæringar-
krafti. Úti á landsbygðinni fór I.
C. Christensen eins og logi yfir akur
og æsti búandlýðinn gegn stjórninni.
Skorti sist færi á þvi, því að auð-
vitað hefir ekki hjá því farið, að hún
kæmi oft og einatt við hagsmnni
bænda i vöruverðsfyrirmælum sin-
um. Ráðherrarnir háðu hvor af öðr-
um einvigi við hann víðsvegar um