Ísafold - 29.12.1919, Blaðsíða 4

4
I S A F OLD
€nde“ segir, að ýmsir stjómmála-
imenn, sem megi sín mikils, mnni
innan skamms fara fram á það við
konunginn, að hann skipi „þjóðar-
ráðnneyti' ‘ (nationalministerium),
sem rjófi þingið og efni tii nýrra
kosninga strax.
„Socialdemokraten“ fer umþetta
svofeldum orðum: „Þessi ráðagerð,
sem er bersýnileg áskorun til þess
að brjóta grundvallarlögin, er ný-
asti ósvífni þátturinn í hinum
skitna andróðri gegn ráðuneytinu,
út af Suður-Jótlands málunum.
Frá París er símað, að yfirráðið
viðurkenni, að síð'asta svar Þjóð-
verja sé sáttfúslega orðað.
Astandið í Austurríki er nú íhug-
unarefni friðarráðstefnunnar og er
rætt rækilega.
Ætla bandamenn að veita Aust-
urríki hjálp.
Frá Reval er símað, að friðsamn-
ingamir í Dorpat hafi mistekist.
Bolshevikar eru ósanngjarnir í
kröfum sínum.
Heildsala. Smásala.
Söðlasmfðabúðin Laugavðgi 18 B.
Simi 646.
Staerst fjölbreyttast úrval af reiðtýgjunn, aktýgjum, og öllu tilheyrandi
s.s. allskonar ólum, beislum, töskum o. fl. Kiyftöskurnar oiðlögðu. Af
járnvörum: Beislisstangir, úr járni og nýsilfri, munnjárn, taumalásar,
istöð og allskonar hringjur, einnig svipur, keyri, hesta)trn o. m. fl. —
Ennfremur stærri og smasrri tjöld úr ágastu efni, vagna yfirbreiðslur, fisk-
ábreiður og hestateppi. Fyrir söðlasmiði: Hnakk og söðulvirki, plyds,
dýnustrigi, hringjur, beislisstangir, ístöð, taumalásar, keyri, leður, skmn o.fl.
Sérstaklega er mselt með spaðahnðkkum
enskum og ÍHlenwkum.
Stöðug viðskifti i öllum sýslum landsias. Pantanir afgreiddar fljótt og
nákvæmlega. Byrjunarviðskifti verða undantekningarlítið stöðug viðskifti.
SöOlasmiðabúflin Laugavegi 18 B. Siml 646.
E. Kristjánsson.
Heildsala. Smásala.
ÍERSLUNARTIÐINDI
Khöfn 19. des.
Ástralska svefnsýkin
(encephalitis lethargica) hefir kom
ið npp í Kristjaniu, Stockhólmi og
Málmey. Nákvæm sjúkdómslýsing
hefir ekki fengist enn.
Mánaðarblað gefið út af verslunarráði Inlands.
Argangurinn kostar 4,50. Meðan upplagið hrekknr geta nýir áskrifendur
fengið I. og II. árg. (1918 og 1919) fyrir 5 kr. báða.
AfgrelBsla: Skrifstofa Verslunarráðs íslands Kirkjustræti 8 B. Pósthólf S14.
Talsími 694.
Bandaríkin neita
að viðurkenna samninga Breta og
Persa, nema Persar tjái sér full-
nægt.
Erlend mynt.
100 kr. sæmskar...... kr. 114.00
100 kr. norskar ..........— 100.50
100 mörk þýzk.............— 11.35
100 dollarar .............— 540.00
Sterlingspund.............— 20.50
Næturstrandferðum við Noreg
er nú hætt um hríð, vegna tundur-
dufla-reks.
Kköfn 20. des.
French lávarður
hefir orðið fyrir morðtilrann, var
skotið á hann skammbyssuskoti í
Dublin, en mistókst.
Sendinefnd hefir komið á fund
Zahle forsætisráðherra með kröfu
um nýjar kosningar. Zahle kvað
stjórnina einnig vilja láta nýjar
kosningar fara fram, þegar búið
væri að samþykkja grundvallar-
laga og kosningalagabreytingam-
ar.
Símað er frá Berlín að Bayem
og Slesía sé andvíg því að öll ríki
Þýzkalands sameinist í eitt ríki.
Símað er frá Reval að Bolzhevikk-
«ar hafi ráðist á Eistlendinga hjá
Narva og að Eistlendingar muni
verða að ganga að hinum „vægari
kröfum“ Bolzhevikka ef þeir fái
enga hjálp utan frá.
Lloyd George
hefir gert þá grein fyrir stefnn
ensku stjórnarinnar í utanríkismál-
um, að samninginn við Frakka
verði að halda, en engin afskifti
hafa af innanlandsmálum Rússa.
Nauðsynlegt sé að fá aðstoð Banda-
ríkjanna til að endurreisa Austur-
riki. Friðrsamningana við Tyrki
verði að leiða til lykta hið bráðasta
og neyða þá til að láta Konstantin-
opel af hendi, án tillits til þess,
livað Bandaríkin vilja í því efni.
Símað er frá Beriín að þýzka
-stjórnin hafi fengið heimild til að '
hanna útflutning á öllum vörum.
Khöfn 21. des.
Kröfur bandamanna.
„Chicago Tribune“ segir að
bandamenn krefjist þess, að Þjóð-
verjr láti af hendi 90000 tonn af
ýmsum tækjum í Danzig, og verð-
ur rannsóknamefnd send þangað.
Símað er frá Helsingfors að
stjóm Eistlendinga hafi bannað
norð-vesturhernum að hafast við í
Eistlandi, nema bandamenn, Kolt-
schak og Denikin viðurkenni sjálf-
stæði Eistlands.
Ritzau-fréttastofa tilkynnir, að
samningamir við Litvinov verði
byrjaðir á ný í París.
Islenzkar kvikmyndir.
Forstjóri „Gamla Bíó“, P. Peter-
sen hefir á síðastliðnu sumri tekið
allmikið af kvikmyndum hér í bæn-1
um, og eru nokkrar þeirra nú komn
ar fram á léreftið. Myndimar eru
af ýmsum viðburðum bæjarins, svo
sem komu dönsku knattspymu-
Tna.nn3.nna og kvikmyndaieikar-
anna hingáð, kappleikunum á Mel-
unuim, burtför knattspyrnumann-
anna, Pétri Jónssyni söngvara og
fjölskyldu hans, Sigurði Péturs-
syni skipstjóra á Gullfosi. Em þess
ar myndir sýndar á hverju kvöldi
þessa dagana. Ennfremnr hefir
Petersen tilbúnar til sýnmgar
myndir af flugi kapt. Faber í sum-
ar, yfirlitsmynd (Panorama) af
Reykjavík, tekið frá Hóiavelli,
myndir af einstökum húsum í bæn-
um, aí útskipun hrossa með „Is-
land“ og burtför þess úr Reykja-
vík. Á myndunum gefur að líta
ýmsa borgara bæjarins, andlit sem
allir þekkja, og mátti sjá merki
þess fyrsta kvöldið sem myndirnar
voru sýndar, að fólk hefir gaman
af að sjá fólk, sem það þekkir, á
kvikmyndum, því áhorfendur höfðu
hina heztu skemtun af myndunum
Enda hafa þær tekist ágætlega.
Engar þeirra eru slæmar og sumar
afbragðsgóðar, svo sem myndirnar
frá Tjörninni, myndin af „Island“
þegar það er að fara, af Pétri Jóns-
syni 0. fl. o. fl.
Áður hafa verið teknar kvik-
myndir hér í bænum, svo sem af
konungskomunni 1907 og Slökkvi-
liðsæfingu, og hafa þær verið sýnd-
ar hér, en mikið vantar á, að þær
væru eins góðar og þessar nýju
ntyndir Petersens. Þess ber að
gæta, að myndimar eru íslenzkar
að öllu leyti, Petersen hefir eigi að
eins tekið þær, heldur einng búið
þær undir sýningu að öllu leyti og
útvegað sér öJi tæki ti'l þessa. Verð-
ur eigi annað sagt,enað þessi fyrsta
tilraun hans — fyrsti vísirinn til
íslenzks kvikmyndaiðnaðar — hafi
tekist vel. Svo vel, að hann mun
halda áfram uppteknum hætti og
eigi láta neina merka viðburði fara
fram hjá sér, án þess að kvikmynda
þá. Og upp til sveita mun hann geta
fundið næg verkefni, ef Reykjavík
þrýtur.
I
ReykiaYÍknranDifll.
Mannslát. Anton Árnason skipstjóri
á Rán lézt í fyrradag í sóttvamarhús-
inu. Rán kom hingað á aðfangadag meö
hann fárveikan og var hann þá þegar
fluttur vestur í sóttvamarhúsiS.
Nýr botnvörpungur hefir bæzt íslenzka
fiskiflotanum. Heitir sá Ethel og er
eign hlutafélags, er nefnist Atlanta. Er
Skóli Jónsson framkvæmdastjóri þess
en Kristinn Brynjúlfsson frá Engey
verður skipstjóri á Ethel.
Báti bjargað. pegar Sterling fór héS-
an síSast vildi skipinu þaö happ til að
fá bjargaS róSrarbáti meS fjórnm
mönnum. Var báturinn frá Keflavík og
er tahS víst, aS hann mundi hafa far-
ist, ef Sterling hefSi ekki boriS aS, því
aS afspymuveSur var á. Sterling flutti
mennina til Keflavíkur og lá þar af sér
versta garSinn.
Villemoes. í veSrinu mikla nm dag-
inn kom Villemoes til Vestmannaeyja.
Er þaS í fyrsta skifti nú í mörg ár aS
skip kemur til Eyjanna beint frá út-
löndum og hrósuSu eyjarskeggjar happi
sem von var, aS fá nú nýjar vörur rétt
fyrir jólin. Annars liafa allar vörur
þeirra fariS áSur hingaS til Reykja-
víkur og legiS hér tímunum saman og
falliS á þær óhemju kostnaSur. En svo
fór nú aS þessu sinni, aS Villemoes lá
viS Eyjarnar án þess aS geta aShafst
neitt og er skipinu tók aS leiSast þófiS
rauk þaS á staS út í ofveSriS. Var þaS
hætt komiS, því aS stýriskeSjur .slitn-
uSu og skipiS rak lengi fyrir vindi og
sjó og var komiS svo nærri landi þegar
þaS fekk gert viS keSjurnar aS ekki
var nema 15 faSma dýpi.
Snorra Sturluson, botnvörpunginn
hefir Kveldúlfur selt til Englands. Var
skipiS fariS aS eldast og þótti ekki jafn
heppilegt og hin stærri botnvörpuskip-
in.
Gullmál. Samkvæint beiSni íslands-
banka hefir stjórnin gefiS út bráSa-
birgSalög, er gera seSla bankans óinn-
leysanlega um sinn og banna algerlega
útflutning á gulli aö viðlögSum stór-
sektuin. ÁstæSan til þess er sú, aS Jón
Dúason hagfræSingur gaf út bækling er
bann nefndi „Gullmál íslandsbanka“
og ræSst þar harSlega á fjármálapóli-
tik bankans og sýnir fram á, aS gull
sé nú í hærra verSi en nafnverSi og af-
ieiöiugin hljóti aS verSa sú, aS bankinn
tæmist aS gulli, enda hafi hann ekki
þann gullforSa undir höndum, sem hann
eigi aS hafa. Litlu síSar kom maSur í
bankann og viidi fá 40 þús. krónur í
gulli í staS seSla, en bankastjórinn
neitaSi. Hefir Jón Dúason nú stefnt
bankanum fyrir þá sök og sáttafundur
veriS haldinn en engar sættir komist á.
—o—
Gullfoss fer héSan á morgun kl. 4 til
Englands og Damnerkur.
Skip sameinaða, Island og Botnia,
eiga aS fara frá Kaupmannahöfn 6
og 10. janúar. ísland kemur viS í Leith
en Botnia í Færeyjum.
Björgunarskip. Björgunarbátsfélag
Vestmanneyja hefir nýlega keypt gufu-
skipið „Thor“, sem lengi var eign
c.önsku stjórnarinnar og notað til rann-
sóknarferSa. KaupverSiS var 150 þús.
krónur og þykja Vestmanneyingar
hepnir að hafa náð í þetta skip.
Skipstrand. Danskt seglskip, „Val-
l’.yrien* ‘ frá Korsör strandaði á Skerja
firði að kvöldi hins 17. þessa mán. Það
var meS saltfarni til Kol og salt. Hafa
allar björgunartilraunir reynst árang-
vrslausar og verður skip-flakið selt
þar sem þaS er. Allur saltfarmurinn
fór í sjóinn.
Ástralska veikin, eða svefnsýkin, sem
gert hefir vart við sig hingað og þang-
að í Norðurálfunni síðasta missirið,
hefir nú einnig komið upp hér í bæ og
bafa fjórir eða fimm menn tekið hana.
Eigi verður þó séð að hún hafi borist
hingað frá útlöndum og ekki hafa held-
ur fundist nein einkenni þess að nún sé
smitandi. Veikin er fjarska væg, hitinn
lítill og búist við að sjúklingarnir nái
sér von bráðar.
Saltfisksalan. Útflutningsnefnd til-
kynnir að hún greiði fiskeigendum 15%
uppbót' á andvirði þess fisks er hún
seldi. i
Loftskeytastöð ver'Snr sett í Sterl-
| ing meðan það iiggur í Kaupmanna-
' höfn. Voru stöðvartækin komin hingað
Til kaups ábúðaí
í vor fæst hálf jörð i Ölfusbreppi,
sem gefur af sér 700 hesia hey-
skap, mest kúgæft, mikil og góð
hús og girðingar.
Fétjaður og búsáhöld geta fylgt
ef óskað er.
Skifti á eignÍDni og húsi í Reykja-
vik geta komið til greina.
Semja ber við
Gfsla Björnssoti
Grettisgötu 8
frá Ameríku og fór skipið með þau með
sér. Otto B. Arnar kaupmaður fer utan
með Gullfossi til þess að setja upp
lofts'keytastöðina í’ Sterling.
Merkisgripi ýmsa, úr dánarbúi fóst-
vrforeldra sinna, Eiríks Magnússonar
meistara í CambridK0 °V Sígríðar konu
hans, hefir 4Hgfrú Sigríður Sigurðar-
dóttir, Gunnarssonar gefið þjóðmenja-
safninu nýlega. Þar á meðal silfurskál
mikil á báum fæti, smíðuð af Asbimi
Jacobsen gulísmi'S í Kaupmannahöfn
1875 og gefin Eiríki af MúLsýsluugum,
kotra sem Arni biskup Helgason átti
og gaf Eiríki o. m. fl.
Hestasalan 1919
I ársskýrslu „De jydske Hus-
mandsforeninger“ er sagt á þessa
leið frá hestasölunni íslenzku síð-
astliðið sumar:
— Eftir ósk íslenzku stjórnarinn-
ar reyndi fulltrúi hennar og nefnd
frá félögunum að semja um kaup á
þeim hestum, er fluttir yrðu út fi^
íslandi sumarið 1919. Þeir samning'
ar fóru út um þúfur vegna þess, úð
fulltrúi Islendinga krafðist þe»«- að
félögin skuldbindi sig til Þess að
kaupa 5000 hesta.
Eu svo fór þannig, að einn mað-
ur keypti alla íslenzku hestana og’
fékk einkarétt til þess að flytja út
hesta frá íslandi. Nefnd félaganna,
sem áður er getið, snéri sér síðan
til manns þessa um kaup á hestun-
um. Þeir áttu að kosta 850 krónur
hver og stærðin var 48—50 þuml.
Nefndin áleit, að þetta væri óhóf-
legt verð, samanhorið við verð &
dönskum hestum, og vildi því ekki
eiga neinn hlut að útbýtingu þeirra.
En svo komu svo margir hestar til
landsins, að það sást fljótt, að ó-
mögulegt var að fá þá selda.
Nefndin hafði altaf vakandi auga
•á hestasölumáiinu og í lok október-
mánaðar gerði hún kaup á 1000
hestum fyrir félögin. Voru það þeir
hestar, er seinast komu frá íslandi,
alt saman ungar, góðar og vel með
famar skepnur.
Tundurduflin.
Munch, hermálaráðh. Dana, gaf
nýlega þær upplýsingar í þingiou
að síðan ófriðurinn hófst, hefði
flöti Dana tekið 8631 tundurdufl,
þar af rúmlega 4000 síðan vopua'
hlé var samið. Sín eigin tundui-
duflasvæði hreinsuðu Danir í uo-
vember í fyrra.