Ísafold - 26.04.1920, Blaðsíða 4

4
Kapp í Stokkhólmi.
Þyzki byltingaforinginn Kapp
ar tekinn höndnm í Stokkhólmi
í gær. Þangað kom hann í flugvél,
um Danmörku frá Þýzkalandi, vega
bréfslaus og undir fölska nafni, en
kom i pp um sig í nætursvalli.
Hefir hann farið þess á leit við
sænsku stjórnina, að sér verði leyfð
landvist í Svíþjóð og að verða ekki
framseldur.
Khöfn 18. apríl.
San Remo fundurinn.
Prá London er símað að Italir
ætli að bera fram tillögu um það
á ráðstefnunni í San Remo, að
stjórn Bolzhevikka í Rússlandi
verði viðurkend af bandamönnum.
Prá Washington er símað að ítal-
ir hafi beðið Bandaríkjamenn að
taka þátt í ráðstefnunni.
Prá San Remo er símað að mikil
,skoðanaskifti sé milli Prakka ann-
ars vegar og Breta 'og ítala hins
vegar. Prakkar kref jast þess, að öll-
um ákvæðum friðarsamninganna sé
.fullkomlega framfylgt.
Prá San Remo berst sú fregn, að
þeir Nitti, forsætisráðherra ítala,
og Lloyd George vilji fá býzka rík-
'iskanzlarann til viðtals á ráðstefn-
una.
Enska hlaðið „Daily News“ vill
1 eyfa rússnesku Bolzhewikkastjóm-
inni að hafa fulltrúa á ráðstefnunni
1 San Remo.
frá Finnlandi.
Prá Helsingfors er símað að Pinn
ar ætli að veita Alandseyjum sjálfs-
íorræði.
Yopnahléssamningum Finna og
Rússa er haldið áfram og horfir
vænlega um árangur.
Jellicoe,
fyrverandi yfirflotaforingi Breta,
er orðinn landstjóri á Nýja-Sjá-
landi.
Bankavextir hækka.
Þjóðbankinn danski hefir hækk-
að forvextí upp í 7%.
Járnbrautarverkfallið í Bandaríkj-
unum.
Frá New York er símað, að járn-
brautarverkfallinu sé lokið.
Khöfn 20. apríl.
írar og Bretar berjast.
írskir uppreistarmenu réðust á
logreglustöðina í Londonderry og
háðu síðan orustu við 2C0 brezka
heftúenn í 4 klukkustundir. Mann-
fall varð nokkurt af beggja hálfu.
Brezkir verkamenn styðja Ira
að málum.
I S A P 0 L D
Fangaskifii Rússa, Frakka
og Belga.
Litvinov hefir fyrir hönd Rússa
undirskrifað samninga við Frakka
og Belga urn fangaskifti og gagn-
kvæma uppgjöf saka fyrir stjórn-
málaafbrot. Frakkland og Belgía
eru skuldbundin til að taka engan
þátt í aðför að Rússum.
Khöfn 22 apríl.
Verkföllin í Danmörk.
Landbúnaðarfélögin hafa ákveð-
ið að annast sjálf útflutning, ef
sjómannaverkföllunum linnir ekki,
vegna þess að viðbúið er að miljóna
tjón verði á smjörútflutmngi.
Bakaraverkfallið heidur áfram
og er hert á því.
Alþýðubrauðgerðinni hefir verið
lokað.
Tyrk j a-f riðiuTnn.
Poch marskálkur gerir ráð fyrir
því, að 300 þús. manna her þurfi til
þess að koma friðarsamningunum
við Tyrki í framkvæmd.
Landamæri Tyrklands hafa nú
verið ákveðin. Grikklar.d fær öll
hin tyrknesku héruð í Evrópu neina
héraðið umhverfis Miklagarð.
Orustur í PóHandi.
Prá Kovno er símað, að nýjar or-
ustur hafi hafist á herstöðvum
Rússa og Pólverja hjá Beresina.
Amundsen.
Frá Kristjaníu er símað, að
Amundsen hafi hrakið af réttri
leið (til norðurheimskantsins) og
muni koma til Nome í Alaska í
júlímánuði.’
Rómaför Renners.
Símað er frá Vín, að árangur
hafi orðið góður af Rómaför Renn-
ers kanzlara, og búist sé við, að
Nitti komi bráðlega í heimsókn til
Vínar.
Dönsku kosningamar.
Þessir flokkar keppa við dönsku
þingkosningarnar, sem nú fara í
hönd: vinstri, miðflokkur (centr-
um), radikalir, frjálsir jafnaðar-
menn, atvinnurekendaf iokkur, í-
halds-þjóðflokkurinn og jafnaðar-
menn.
Landsbókasafn Sslands.
Minningarrit.
Þessi bók, 100 ára minningarrit
Landsbókasafns íslands er nú
komin út. Hefir lengi staðið á þrent
un hennar vegna anna í prentsmiðj-
unni sem leysti verkið af hendi og
ýmissra fleiri örðugleika,.
Þetta er hin mesta og merkileg-
asta bók, ágætlega snotur að öll-
um frágangi, prýdd myndum og
prentuð á góðan pappír. Eru mynd-
ir af Rafn, yfirbókavörðnnum,
þeim Jóni Árnasyni, Hallgr. Mel-
sted og Jóni Jacobsyni, landsbóka-
safninu, lestrarsal þess og þeim sem
það varð að nota í Alþingishús-
inu. '
Peikna mikil vinna og erfiði
liggur í þessari bók. Hefir margt
þurft að grafa fram úr myrkri
þekkingaleyáisins, eins og lands-
bókavörður tekur fram i eftirmál-
anum. Er það meðal annars auðséð
á þeim heimildarritum, sem hann
getur um, og munu þó ekki öll
talin. En bezt talar bókin sjálf um
það starf og þá elju, sem samning
hennar hefir krafist. Á landsbóka- manni íslands. Ilefir alls verið teflt
vörður hinar beztu þakkir skyld- u.m það átta sinnum og hefir Pétur
ar hiá alþjóð fyrir þetta verk. Zóphoníasson unnið það þrisvar og
Þarna er samandregin þróunar- fyrra vann Stefán Olafsson það.
saga mestu og beztu gullnámu þjóð- Tók Eggert ekki þátt í kappskák-
arinnar. Er þetta að nokkru leyti innf þá, því hann var erlendis.
andleg saga vor um 100 árin síð- 1 öðrum flokki vann Ágúst Páls-
ustu- Því efling og aukmng lands- son fyrstu verðlaun.
bókasafnsins er talandi vottur um
framför og þroska andlegs lífs í
landinu. Engin þjóð, sem er á nið-
urleið eykur bókakost sinn.
Þetta minningarrit mun verða
mönnum hin kærkomnasta bók.
Palrick Mac Gili.
Ameríka og Þýskaland.
Wilson vill semja sérfrið..
Suðurjozkt kvöld.
Mótstöðumenn Wilsons í öldunga
ráðinu hafa nú tvisvar á 6 mánaða
tíma neitað að samþykkja friðar-
samningana. Hyggja menn því í
hélt Reykjavíkurdeild norræna Washington, að friðarumleitanir
stúdentasambandsins síðasta vetl- Wilsons séu nú úr sögunni. Þegar
ardag í Iðnó. Var þar kveldskemt- cldungaráðið hafði' sent honum
Harm hefir á síðustu árum náð
h eimsfrægð fyrir bækur sínar, einkum
þær, er segja frá ófriðnum mikla, sem
Mac GrilI tólj þátt í. Æfikjö'- hans hafa
verið æði bágborin framan af og hefir
hann lýst því slcemtilega sjálfur í sum-
um bókum sínum.
Hann var fæddur á litlum bóndabæ
í Nonegal á írlandi, og var faðir hans
bláfátækur. Patriek var elztur 10 syst-
kina sinna, og varð snemma að fara úr
föðurgarði til þess að revnn að hafa
ofan fyrir sér. Réðist hann 10 ára gam-
a-11 h.já bónda einum, sem fór illa með
hann og liafði hann þar litlu betra við-
urværi en svín bóndans. Hann fékk
súra mjólk og kartöflur, það sama sem
svínin fengu, en þó var honum lofað að
velja úr kartöflum svínanna það sem
skárst var.
Einu sinni reyndi hann að str.júka, en
þá náði húsbóndinn í hann, og eftir það
un, sem venja er til hjá félaginu, skjalið til baka aftur í „hvíta hús-
og síðan „dansaður út veturinn“ ið“; virtist mönnum, að eigi væru
J. E. Böggild sendiherra hélt rema tvær leiðir fyrir íorsetann:
fyr.st langt erindi um Euður-Jót- annaðhvort að leggja skjalið'á hyll-! geymdi hann altaf plöggin hans, svo
land. Lýsti hann hálfrar aldar bar- una eða senda það enn á ný til öld- j Patrick hætti alveg að hugsa til burt-
áttu þeirra fyrir frelsi sína og þjóð- ungaráðsins. Og í raun og veru var ferðar.
ernj, og sagði frá bernskuminning- ekki nema sú fyrri fær, því endur- En svo bar það við eitt kveld, þegar
um sínum þaðan. Er sendiherrann tekning á umræðum um málið hefði
uppalinn í Ribe, en sá bær liggur, verig þýðingarlaus.
sem kunnugt er, við suðurlanda- Dessi aðferð öldungaráðsins -mrm
mæri Danmerkur, þau er voru fram vera einhve? versti siioppiinirurinu,
að þessu, en nú eru að færast drjúgt gem Wilson hefir fengið. Þjóð hans
skref suður á bóginn. — Því næst 0g land neitar honum um aðstoð í
talaði dr. Jón Helgason nokkur orð því friðarverki, sem hann hefir
Patrick kom frá vinnu, að hann fann
húsmóður sína sitjandi á stóli við eld-
stóna — og hún var steindauð. Hann
tók kerlinguna fiins og kristnum manni
samdi, og lagði hana í rúmið hennar.
En þegar hann var að leggja hana af
sér, fann hann einhvern gúl undir yfir-
og las upp kvæði eftir Vald. Rör- beitt öllum krafti sínúm og áhrif- sænginni. Það var fataböggullinn hans.
úa 111 • j um til að koma i tramkvæmd Gg Húsbóndinn hafði skroppið kaupstað-
Pétur Halldórsson bóksali söng sjálfur verður hann, sem í raun og inh og Patriek notaði tækifærið og
nokkur suðurjózk lög og Þórarinn veru hefði átt að rtanrm i luoddi strauk.
og Eg^ert Guðmunss-ynir spiluðu. fylkingar í þjóðbandalaginu, að . Næst
Dansinn stóð frám á morgun, horfa
|>angað til
heim.
1 pjooöanaaiíigmu, aö i Næst komst hann í vist hjá góðum
á, að aðrir komi hugsjónum 1 manni og var þar þrjú ár. Síðan fór
sumarsólip rak fólkið hans í framkvæmd á alt annan hátt hann til Skotlands og græddi eitthvað
' en hann hafði hugsað sér.
fé en sólundaði
konist í mestu
i
( - - -------—þvi og kontst i
Wilson stendur þó ekki einn uppi kröggur, og lenti í hóp með bófum.
Ivar Knudsen látinn.
Pramkvæmdastjóri danska skipa
smíðafélagsins Burmeister og Wain,
Ivar Knudsen, er nýlega látinn suð-
nr í Indlandi. Var hann þar í er-
indum fyrir félagið.
Ivar Knudsen er kunnastur fyr-
ir það, að hann endurbætti Diesel-
vélarnar og gerði þær hæfar til
þess að knýja stór skip. Var það
hann sem átti frumkvæðið að því,
að bygð voru hin stóru dönsku
Dieselvélaskip, |sem Austur-Asíu-
félagið hefir í hafsiglingum. Trúði
hann statt og stöðugt á, að þær
vélar myndi reynast betri en gufu-
vélar og honum varð að trú sinni.
með vonbrigðin. Á opinberum fundi! Þá var það sem hann hitti þjófinn og
í New York hefir Bryan sagt, að j strokumanninn „Moleskin Joe“, sem
þessi framkoma öldungaráðsins um langt skeið var honum tryggur
væri þjóðarskömm. Og sömuleiðis | förunautur.
hefir fyrverandj forseti Taft haft j Nítján ára gamall gaf hann út fyrsta
orð á því, að öldungáráðið hefði, lióðasafn sitt, og gengu þeir „Mol-
þarna farið illa og óskynsamlega j tkinns-Jói“ með það hús úr húsi og
að. Og sama er álit blaðanna.; seldu. Patrick var rekinn öfugur út
j „New York World“ kallar þetta . víðast þar sem hann kom, en „Mol-
! skammarlegasta kaflan i allri sögu ‘ skinns-Jói“ seldi þó nokkuo því hann
Ameríku, og hætir við, að sú frægð, var stór maðnr og dólgslegur svo að
sem Ameríka hafi unnið sér í styr j- i kerlingarnar þorðu ekki annað en að
Kappskák
Taflfélags Reykjavíkur.
Attunda skákþing Reykjavíkur
er nýlega afstaðið. Vorn að þessu
sinn sjö þátttakendur í fyrsta
fJokkj og fjórir í öðrum f’okki.
í fyrsta flokki keptu þessir: Árni
Knudsen, Ásgeir Matthíasson frá
Grímsey, Eggert Guðmundsson i við Þýzkaland
cldinni, hún sé með þessu atferli
dauðadæmd.
Af þessum gerðum öldungaráðs-
ins leiðir það, að alt af er ófriðar-
samband milli Ameríku og Miðveld-
anna. En þörfin á sérfriði milli
Þýzkalands og Ameríku er augljós.
Þess vegna mun það vera að undir-
lagi Wilsons, að einn öldungaráðs-
meðlimur hefir komið fram með til-
lögu um að koma á sérfriði. Segja
amerísk blöð, að þessi sami maður,
Knox, og Lodge, muni verða sendir
til Berlínar til þess að koma þessu
í framkvæmd. Sagt er, að Ameríka
muni krefjast allra eigna Þýzka-
lands í Ameríku, en þær eru 300
milj. dollara virði.
Síðari amerísk blöð staðfesta
þessa fregn, að komið sé fiam frum
varp til laga í öldungaráðinu, sem
heimili stjórninni að semja sérfrið
píanóleikari, Lúðvík Bjamason,
Sigurður Jónsson, Stefán Ólafsson
og Þorlákur Ófeigsson. Urðu leiks-
lok þau, að Eggert bar sigur úr
býtum. Vann hann fimm skákirnar
Sömuleiðis fullyrða biöðin, að í
þessu lagafrumvarpi sé og ætlast
til þess, að stofnað verði • Ameríku
verzlunarráð, sem annist viðskifti
milli Ameríku og útvegi Norðurálf-
kaupa bókina af honum, til þess að
losna við hann. Bókin lenti m. a. hjá
ritstjóra eins hlaðsins í London og
hann gerði boð eftir Mac Gill, og hann
kom. Réðist hann hjá ritstjóranum og
gerðist nú blaðamaður. Keypti hann
sér ný föt og dnbbaði sig allan upp
í’rá toppi til táar, og fekk séi meira að
segja göngustaf, og fór nú út í borg-
ina til að safna fréttum. Hafði hon-
um verið falið það starf að skrifa um
tízku í klæðaburði — honutn sem aldrei
hafði séð mann 9 kjólföturo Það fór
líka afleitlega. Þá var honum sagt að
skrifa um nýustu kvenkjóla. Og þar
vissi hann skiljanlega alveg jafn mikið.
Þá var hann rekinn.
Af tilviljun las ríkismaður einn
kvæði hans. Hann útvegaði Mac Gill
stöðu og þar mátti hann skrifa um það
sem honum léti bezt. Og svo kom stríð-
ið og nafn hans flaug um veröldina
þvera og endilanga.
íslenskur flugmaður, Frank Prede-
en gerði jafntefli við einn. Næstur ; unni lán, þar til gengi erlendra pen
honurn varð Stefáu Ólafsson með ! inga sé stigið upp í það, sem var fyr ’rickson að nafni> er væntanlegur hing-
fimm vínninga og þriðj; maður íjir stríðið. Þetta verzlunarráð á að i að 1 sumar- Er hann ráð-nn hmgað af
röðinni varð Sigurður Jcnsson. j samanstanda af forsetanum, utan-! flugfélaginu.
Þetta er í fjórða skiftið sem Egg- j ríkisráðherranum, verzluuarráð- __ ____________ »
ert Guðmundsson vinnur taflið, sem: herranum og atvinnumálaráðherr- (
sett var til verðlauna Lezta tafl- anum.
t