Ísafold - 16.08.1920, Page 4

4
ISAFOLD
hlé til að ræða um friðarskilmála,
en tillögur þess efnis símaði Kame-
neff Lenin-stjóminni á föstudag-
inn, að boði brezku stjórnarinnar.
Báðstefna bandamanna í Hythe
hefir vísað öllu málinu til um-
sagnar sérfræðinga í her- og flota-
málum.
Bretar og Frakkar hafa beðið
Bandaríkin hjálpar, og skiftast
stjómirnar í London, París og
Washington nú sem óðast á skeyt-
um um málið.
Verkamenn mótmæla afskiftum
bandamanna.
Frá London er símað, að verka-
ime.nn haldi f jölmenna fundi um alt
England til að mótmæla því, að
Póllandi verði hjálpað-
Frá París er símað, að blöð
franskra jafnaðarmanna séu mót-
fallin því, að Frakkar hjálpi Pól-
verjum.
Frá Berlín er símað, að meiri
hluta-jafnaðarmenn, óháðir jafnað-
armenn og „kommunistar“ hafi
sameiginlega skorað á verkamenn
að koma í veg fyrir það, að her
eða hergögn verði flutt um Þýzka-
iand til Póllands-
Rúmenar hlutlausir.
Frá Búkarest er símað, að Rú-
menar ætli að verða hlutlausir í
ófriðnum milli bolshvíkinga og
Pólverja.
Friðarsamningar Tyrkja.
Frá London er símað, að undir-
skrift friðarsamninganna við Tyrki
hafi enn verið frestað-
Ráðstefna Eystrasaltslanda.
Fréttastofa Letta tilkynnir, að
ráðstefna Eystrasaltslandanna hafi
verið sett í Riga á föstudaginn.
Khöfn 12. ágúst.
Vopnahlé í aðsigi.
Símað er frá London, að Pól-
verjar séu reiðubúnir til ag gera
vopnahlé og semja um frið í Minsk.
Bandamenm sitja hjá og bíða undir
tekta Rússa.
í
Tilboð bolshvíkinga.
Leninstjómin er fús til að við-
urkenna skuldir þær, sem Rúss-
land komst í á dögum zar-stjóm-
arinnar. BolsShvíkingar ihafa -lagt
fyrir brezku stjórnina skilyrði fyr-
ir vopmáhléi; þeir vilja viðurkenna
ejálfstæði Póllands; pólski herinn
á ekki að verða nema 50 þúsundir
og allur heriðnaður að leggjast nið-
ur í landinu.
- \
Rússar við Varsjá.
Símað er frá Berlín, að bqjsh-
víkingar eigi eina tvo kílómetra
ófarna til Varsjá.
. ■ |
FriðarsMImálar Tyrkja.
hafa verið undirskrifaðir.
Khöfn 13. águst.
Pólverjum býðst hjálp.
Símað er frá London, að Ung-
verjaland hafi boðið Póllandi 140
þúsundir hermanna til að hjálpa
þeim gegn Rússum.
Verkamenn hóta verkfalli.
Enskir verkamenn hafa ákveðið
iað hefja allsherjarverkfall til að
mótmæla því, að Bretland fari her-
ferð gegn bolshvíkingum.
Stjóm Wrangels viðurkend.
Símað er frá París, að Frakka-
F. H. KREBS I
medlem af Dansk Iogeniörforening
KONSULTERENDE INGENIÖRFIRMA
for Projektering og Udbygning af:
KRAFT8TATIONER, Vandkraft, Damp, Diesei, Sugegas osv.
ELEKTRISKE KRAFTOVERFÖRINGS- 0G FORDELINGSANLÆG
ELEKTRiSK Varme, Lys, Drivkraft m. v.
0RGAN1SATI0N AF ELEKTRIC1TETSF0RSYNING
KÖBENHAVN V., Aihambravej 17. Tlgr. Adr. Elektrokrebs
stjórn hafi ákveðið að viðurkenna
stjórn Wrangels í framkvæmdinni.
Með og móti Pólverjum.
Símað er frá Washington, að
Bandaríkin vilji styðja Pólverja til
þess að vernda óskert sjálfstæði
sitt. Stjórn ítaKu hefir hafnað til-
lögu Frakka um að veita Pólverj-
um hernaðarhjálp.
Friður með Rússum og Lettum.
Símað er frá Majorenhof, að
friðarsamningar milli Rússa og
Letta hafi verið undirritaðir í gær.
Khöfu 14. ágúst.
Bretar og Frakkar ósáttir.
Frá London er símað, að Bret-
ar muni ekkj fást til að viðurkenna
stjóm Wrangels á Krím, nema
bolshvíkingar setji Pólverjum með
öllu óviðunandi friðarkosti. Það
hefir vakið kurr nokkum í Eng-
landi, að Frakkar hafa viðurk’ent
stjórn Wrangels, án þess að ráð-
færa sig um það við Lloyd George-
Frá París er símað, að það hafi
vakið kurr í Frakklandi, að Lloyd
George hafi ráðið Pólverjnm til að
taka friðarkostum bolshvíkinga,
án þess að ráðfæra sig um það við
Millerand.
Bandaríkin og Rússland.
Frá Washington er símað, að
Bandaríkin vilji vinna að því, að
Stóra-Rússland verði endurreist og
útjaðraríkin sameinnð því, að und-
lanskildu Finnlandi og Póllandi.
Bandalag Frakka og Belga.
Frá Rotterdam er síimað, að
hemaðarbandalag Frakklands og
Belgín sé nú endanlega umsamið.
•v
Vopnahlé með Finnum og Rússum.
Frá Helsingfors er símað, að
vopnabléssamningar séu fullgerðir
með Finnum og Rússum.
Rvíkur-annáll.
Sex sönglög eftir Loft Guðmunds-
son eru nýkomin á markaðinn í snot-
urri útgáfu. Hefir stærsta nótnafor-
lag Danmerkur, Wilhelm Hansen, í
Kaupmannahöfn, gefið lögin út. Þau
eru falleg.
Loftskeytastöð á að reisa. í Vest-
mannaeyjum. Er mjög mikils vert fyr-
ir siglingar Vorar og fiskveiði að stöð
verði reist í eyjunum. Varðskipið og
margir botnvörpunganna eru nú útbúin
loftskeytatækjum og getur það haft
mikla þýðingu að skip þessi séu í stöð-
ugu sambandi við eyjarnar.
Höfðingleg gjöf. Fyrir nokkru voru
liðin 10 ár frá því að Sigvaldi Kalda-
lóns tónskáld varð læknir í Nauteyrar-
héraði. Færðu héraðsbúar honum í því
tilefni vandað flygel að gjöf.
Benzínlaus er flugvélin, eða nær því.
Hefir aðeins nóg í 100 mínútna flug.
Aage Berléme áætlar tapið við 6-
seldu síldina nema 7—9 miljón króna.
Gerir hann það í grein, er birtist eft-
ir hann í Finanstidende 28. júlí.
Hjónaefni. Nýlega hafa opinberað
trúlofun sína jþau lEiríknr Leifsson
heildsali og ungfrú Alma Andersen,
og Sigurður Guðlaugsson málarameist-
ari og ungfrú Bengta Andersen.
Lagarfoss mun eiga að fara fyrstu
ferð sína eftir að hann kemur hingað
frá Danmörku næst til Montreal í
Canada. Hafa íslenzku skipin aldrei
farið þangað áður.
Nýtt tímarit fyrir iðnfræðileg mál-
' efni ætlar Iðnfræðafélag íslands að
fara að gefa út og kemur fyrsta hefti
þess út seint í næsta mánuði. Er ráð-
gert, að ritið komi út fjórum sinnum
á ári. Ritstjóri þess verður Otto B.
Arnar kaupmaður.
Rottustríðið. Hernaðurinn gegn rott-
unni er hafinn fyrir nokkru og hefir
rottan beðið ósigur á öllum vígstöðv-
um, bæði á hafnarbakkanum og annar-
staðar og deyr nú í brönnum. Gísli
Guðmundsson gerlafræðingur hefir
eftirlit með hergögnunum.
Dýrtíðin. 12 teiknistifti eru nú seld
á eina krónu hér í bænum!
Þrjá botnvörpunga eiga íslendingar
rd í smíðum í pýzkalandi.
Miðilinn frægi, Vout Peters, er
væntanlegur hingað einhvern næstu
daga. Hann fór frá Bretlandi 7. þ. m.
óvíst með hvaða skipi.
Nýr botnvörpungur er nýkominn
hingað. Heitir sá Kári Sölmund-
arson og er eign hlutafélagsins „Kári“,
framkvæmdastjóri Þorst. Jónsson.
Skipið er hið vandaðasta. Skipstjóri
er Aðalsteinn Pálsson.
Til Rússlands fóru nýlega frá Kaup-
mannahöfn stúdentarnir Hendrik Otto-
son Siemsen og Brynjólfur Bjarnason
frá Eyði-Sandvík í Ámessýslu.
Gullfoss tók 400 hesta til Danmerkur
í síðustu ferð þangað. Ætlaði skipið
að koma við í Vejle og skipa hestun-
um upp þar.
Baðið í Barnaskólanum. Stjórn
íþróttasambands Islands liefir sent
bæjarstjórninni bréflega áskorun um,
að sjá til þess, að baði verði komið upp
í Bamaskólanum fyrir haustið. Er
íþróttavinum og öðram, sem um málið
hugsa, mikið áhugamál, að þessu sé
hrint í framkvæmd strax. Hefir drátt-
urinn á framkvæmdum orðið óhæfilega
langur, en fyrir löngu hefir bæjar-
stjórnin veitt fé til þessa, svo það
stendur ekki á öðru en að framkvæma
verkið.
Smjörlíkisverðið. Vér höfum spurt
Gísla Guðmundsson, framkvæmda-
í stjóra SmjörlíkLsgerðarinnar, um
verðhorfur á íslenzka smjörlíkinu á
næstunni. Segir Gísli pau gleðitíð-
indi, að allar horfur séu á því, að verð-
ið fari að lækka úr þessu. Hefir hann
fest kaup á allmiklu af hráefnum er-
lendis og er verð þeirra lægra en áður
var. Ef verksmiðjunni tekst að fá þessi
efni hingað og vinna bug á innflutn-
ingstáknunum, sem á því em, segir
Gfsli að smjörlíkið muni lækka í haust,
iþegar nýja efnið er komið.
Beskytteren hefir annast strand-
gæzlu nyrðra um síldveiðitímann. Hafa
engin eða mjög lítil brÖgð verið að
ólöglegri veiði.
Islands Falk er farinn áleiðis til
Bergen með dönsku nefndarmennina.
---------O----------
Norðurfijr Svmín/ps.
Söguleg ferð um íshafið.
Eftirfarandi grtin um ferð skips-
ins „Svíatogur“ til Kara-hafsins,
er rituð af foringja fararinnar Otto
Sverdrup sjálfum, og bitist hún í
„Times‘ ‘ snemma í síðasta mánuði:
„Eg verð að byrja sögu björgun-
arferðarinnar með því að segja
ferðasögu ísbrjótsins „Svíatogur“,
sem við fórum ferðina á-
Það var í síðastliðnum aprílmán-
uði, að mér var trú'að fyrir iað stýra
ferð 'þessari, til þess að reyna að
finna og bjarga skipshöfninni og
farþegunnm af skipinu Solovei
Boudimirovitch, sem hafði innilok-
ast í ísnum skamt fyrir norðan
Hvítahaf og síoan rekið inu í Kara-
haf, síðast í janúar. Hafði skipið
að eins haft vistir til tveggja mán-
aða og kolaforði þess var af mjög
skomum skamti.
Stór og sterkur ísbrjótur „Svía-
togur“ var valinn til fararinnar,
og léði brezka stjórain bann og
sendi til Bergen. Tók hann þar alla
áhöfn og búinn vistum og öllum
öðrum nauðsynjum til 6 mánaða.
Þar láum við til 7- júní og voru
það leiðinlegir biðdagar fyrir okk-
ur, en þó hafa þeir verið enn verri
fyrir fólkið norður í íshafi, sem
beið þar í sárustu neyð. Hafði þeim
verið tilkynt með 'loftskeyti, að við
værum farnir af stað.
Yið héldum gegnum Karasundið
o.g urðum ekki íss varir fyr en morg
unrnn 16. júní. Þá varð íýrir okkur
þéttur ís- Það var sýnilega árang-
urslaust að reyna að leggja í ísinn;
við urðum að leggjia frá og leita
betri leiðar. Við snerum því til norð
vesturs, en ekki varð okkur betur
ágengt þar og tókum við því mót-
setta stefnu. Vildi okkur það þá til,
að stormur kom af norðvestri og
greiddist ísinn í sundur svo við
kcmumst áfram.
18. júní var heiðskírt veður, og
er við höfðum gert nauðsynlegar
athuganir um morguninn, héldum
við áfram. Um sama leyti fengum
við loftskeyti frá So'lovei, sem þá
var komin miklu norðar eu verið
hafðj áður.
Skömmu seinna komum við auga
á rússneska ísbrjótinn „Kanada“,
sem kom á eftir okkur. Hafði hann
byr af vindinum, sem hafði rofið
ísinn fyrir okkur og hiann hafði taf-
ist skemur við ísinn en við. 17. júní
höfðum við komist yfir loftskeyti
frá Kanada til Solovei, sem stað-
festi orðróm þann *er við höfðum
heyrt í Bergen, að Bolshevikkar
væru að gera út aðra hjálparför.
Skömmu síðar kom skeyti frá Kan-
ada, og við beðnir um, að segja til
hvar við værum staddir, og svör-
uðum við því. Bað þá Kanada okk-
ur að bíða sín til skrafs og ráða-
gerða, og í viðtalinu við foringj-
ann á skipinu kom það fram, að
stjórnin hefði sent þá til aðstoðar
okkur, ef þörf gerðist. Einnig kom
það fram, að þeir höfðu skipun um
að fara með skipið beint til Arch-
angelsk.
Því var það, að undireins og sam-
ræðunni var lokið, hófst hin ákaf-
asta kappsigling milli skipanna;
Voru nú kyntir allir 10 katlarn-
ir á Kanada, eins og frekast var unt
og siglt með fullum krafti á ísinn.
Varð skipið stundum að gera marg-
ar atrennur, því ísinn var sumstað-
ar 20 feta þykkur.
Við vorum á undan og nálguð-
umst smám sannan Solovei, en ísinn
var þéttur og okkur miðaði hægt
áfram. Um miðnætti komum við í
nánd við skipið, en það tók okkur
meira en klxíkkustund að síhyrða
við skipið, svo 'þéttur var ísinn.
A Solovei voru alls 87 manrns og
fögnuðu þeir okfcur mjög er við
komum. Er ekki unt að lýsa gleði
þeirra. Enda var hún ekki undar-
leg, því þessir menn höfðn í marg-
ar vi'kur velkst um í ísnum, liðið
hungur, kulda og illa aðbúð og oft
haft litla von um að komast lífs af-
Kl. 4 um morguninn kom Kan-
ada; hafði það farið í kjölfar okk-
ar og orðið fljótari fyrir þá sök.
Skipnðum við nú fcolum og vistum
i Solovei og sigldum síðan af stað.
Var „Svíatogur“ fyrstur, þá Solo-
vei, en Kanada rak lestina. Þetta
var 26. júní.
29. júní skildum við við skipin
tvö og fóru þau til Arbangelsk.
■o