Ísafold - 21.06.1921, Blaðsíða 4

i
ÍSAFOLD
lausar (»fljótandi«), d: sfldin verkuð
um borð á sjálfum veiðiskipunum, svo
að hún geti altaf komist glæný í
salt og skipin fylgt síldinni — því
aldrei er á visan að róa með hvar
hún er þetta og þetta árið. — Þetta
var og reynt þetta sama sumar (P.
J. Thorsteinsson). — En um það
mál ætla eg ekki að fjölyrða hér.
Dagarnir á Svalbarðseyri liðu fljótt
í góðu yfirlæti hjá mágkonu minni
— húsbóndinn var kallaður til Rvlkur
út af síldinni og fekk ekki að verða
san ferða okkur norður — en góð-
viðrið stóð ekki lengi, gekk á þriðja
degi í norðan storm með stórrign-
ingu og daginn eftir var fjörðnrinn
orðinn mórauður af leirnum úr Eyja-
fjarðará langt út fyrir Svalbarðseyri.
Eg ætlaði til Hriseyjar og dvelja þar
aðallega. Fékk eg af hendingu far
með mönnum sem höfðu verið að
reisa vita á Eyrinni, og áttu að koma
öðrum upp í Hrisey. Fórum við á
stað um hidegi (mæðgurnar urðu
eftir á Eyrinni) á mótorbát, í hæg-
um mötvindi og þokusudda, en ekk-
ert gerðist markvert á leiðinni, feng-
um hvorki hafvillur né hrakninga, og
griitum í Hrí.eyjarbryggjuna efti'
fjöguria stunda ferð. Eg komst með
herkjum yfir mótorbát og upp á eina
bryggjuna með dót mitt og hélt einn
mins liðs »innreið« i borgina, eftir
svo hárri bryggju, að mig sundlaði.
Loks fann eg fast land undir fótum
og varð glaður.
Eg hafði ekki komið i Hrísey sið-
an sumarið 1900 og var því msrgt
breytt. Fyrst rak eg augun í kú-
skeljahrúgur í fjörunni þvi að né
beita Eyfirðingar kúfiski og hafa gert
það um mörg ár og gefist vel. Svo
voru sildveiðahús Svía, en þau stóðu
nú tóm, og margt fleira svo sem
mótorbátaflotinn, íbúðarhúsin öll nýju
o. fl. En sleppum því. Nú kona
gamall kunningi minn, Jóhannes
Daviðsson, til að taka á móti mér.
Kom hann dóti mínu fyrir í Höpfn-
ersbúð, og fór með mig út og upp
að Syðstabæ, þar sem hann bjó sjálf-
ur. Nú hefir Páll Bergsson, sem
áður var í Ólafsfirði, keypt jörðina
Og setst þar að, en Jóhannes er i
húsmensku hjá honum. Hjá Páli
kaupmanni átti eg að gista, og var
þar 'gott að vera. Páll er fjðlkunn-
ugur. Hann flutti gamla Syðstabæj-
arhúsið i heilu líki niður alt tún,
niður undir sjó og fékk til þess tvær
tröllkonur úr Ólafsfjarðarmúla og
og Hvanndalabjargi; báru þær húsið
músarburði á milli sín og settu það
á nýja grunninn. Svo lét hann þær
bera möl og sand í svuntunum og
cement í pokum neðan frá sjó og
steypa stóra og mikla hðll, þar sem
gamla húsið stóð, en því miður (fyr-
ir þær) Ijómaði dagur áður en þær
fengju fullgert húsið (það var ekki
alveg »pússað« að utan); veslings
tröllkonurnar urðu af kaupinu, því
kontraktinn var upp á það, að þær
skiiuðu húsinu kláru áðnr en dagur
ljómaði; annars fengju þær ekki
grænan túskilding. Náttúrlega stór-
græddi Páll á þessu. Nú er gamla
húsið sölubúð og marga verður Páll
að fara ferðina upp og niður túnið
daglega, og þætti víst sumum Reykja-
vikur kaupmönnunum það argsamt;
þó mátti fá hjá honum ýmsar vörur
æði mikið ódýrari en i höfuðstaðnum.
Eg fékk nóg að gera við fiski-
rannsóknir á eynni. Þeir rjeru þar
daglega á smábátum út áheimamið-
in og öfluðu vel smáfisk og svo fóru
þeir á mótorbátunum út á haf og
fengu þar þorsk og margskonar
djúpfisk annan. Fór eg daglega inn
og ofan að bryggjum og athugaði
É3
1
asaam’ifl*
fiskinn og aðstoðaði Jóhannes mig
stundum. Hann réri sjálfur á heima-
mið og þurfti um margt að spjalla
við mig, þegar hann kom því við.
Hann er fiskimaður með lífi og sál,
þótt roskinn sje, og flestum íslensk-
um fiskimönnum fróðari um alt sem
að fiskifræði lýtur.
Eitt kveld fórum við Páli að skoða
eyjuna. Hún er löng og mjó blá-
grýtiseyja; framhald af Árskógaströnd-
inni, eins og skip með stafninn út
og slagsíðu á móti Dalvík. Hún er
mólend að mestu — hrís er þar
ekkert — og allmikið fuglalif er
þar á sumrin. Eg sá spóa og heiða-
lóur, sendlingsmóðir átti þar hreið-
ur; — snjótitlings unga og, að eg
held, sanderlu unga; sanderla fanst
þar dauð einn daginn. Margt af
máriátlum, einstaka þúfutitling og
mergð af kriu, sem verpir þar i
móunum. Þar verpa og nokkrar æð-
arkollur og rjúpur. Kjóa og svartbak
sá eg margt af, en ekkert af svart-
fuglaættinni. Óðinshæns verpa við
tjörn niðri við sjóinn. Mest bar á
fuglinum við sjóinn, einkum þegar
verið var að slægja. Næigöngulastur
var æðarfuglinn (margt af honnm
líklega frá Laufási og Nesi) og kri-
urnar. Tvisvar tók eg eftir þvi, að
æðarkollur náðu í kriur, sem ætluðu
að hrifsa frá þeim bita og kaffærðu
þær og munaði minstu að þær drektu
þeim, og þóttust kríurnar góðar þeg-
ar þær siuppu. Dagana sem eg var
í eyjunni (13.—22. júlí) breyttu
flestir æðarblikar lit sínum úr varp-
búningnum í hinn tildurlausa sum-
arbúning.
Norðlendingar segja, að altaf sé
inndælt veður hjá þeim, bæði vetur
og sumar, og þá er það ekki lakast
í Eyjafirði; frost og hreinviðri á vetr-
um, sólskin, biti og logn á sutnrin.
Samkvæmt þessari kenningu hefði
þessa dagana átt að vera sólskin, hiti
o. s. frv. En mér virtist það öðru
visi, en það hefir liklega verið sunn-
lensk glámskygni. Það var ekki altaf
gott meðan eg var á Svalbarðseyri,
og meðan eg var í Hrisey var það
þannig, að fyrstu dagana var gott á
nóttunn1, en með dagmálum kom
þokan grá og köld siglandi utan af
hafi, gleypti sólarylinn og sveipaði
alt í sinn hráslaga hjúp og létti ekki
fyrri en um miðaftan eða seinna.
Svo gekk hann i »norðan garð«, með
stormi og snjókomu og svo lágum
hita, að hann komst niður i 6—70
um meðdegið og 3—40 að nóttunni
og það snjóaði svo myndarlega, að
fjöllin urðu alhvít niður undir miðju,
grá þar fyrir neðan og alveg niður
í bygðir. Páll reyndi (i sima) að fá
tröllkonurnar til þess að hreinsa loft-
ið, en þær svöruðu eitthvað á þá
leið, að það mundi verða arðvæn-
legra fyrir þær að fara i sild út á
Siglufjörð og að þeim væri svona
hér um bil ,sama um, hvernig Hris-
eyingum liði (annars var sambandið
slæmt og ilt að heyra til þeirr«).
Norðangarðinum linti ekki til fulls
fyrri en eg var kominn aftur inn á
Svalbarðseyri og daginn eftir að eg
kom þangað varð hann allra verst-
ur, stórviðri, stórrigning og hitinn
5—6°. Þá datt mér það snjallræði i
hug, að heita á Sigurð. Hann birt-
ist mér um nóttina i draumi, spá-
mannlegur og ijúfur og sagði: það
var all right af yður, að heita á mig
en ekki á Þorkel, það er ekkert að
marka þá lærðu. Um morguninn
var komið besta veður og héltst það
oftast nær meðan eg var i norður-
og austuramtinu; við suðuramts veðr-
ið réð hann ekki.
Útsýnið úr Hrisey er tilkomumik-
Demants-brýnin
— bestu Ijábrýnin —
eru komin aftur í Þingholtsstr. 16
og mjög faliegt á sumarkvöldum
nn eftir firðinum, þar sem Höfða-
hverfið og Svalbarðsströndin biasa
við með allskonar litbrigðura í kvöld-
skininu. Til suðvesturs sér inn i
Svarfaðardalinn milli Kinna og Ufsa-
strandar fjallanna, en á hina hliðina
Látraströndin með Kaldbak og öðr-
um fjallakollum lengra úti.
21. júlí hafði eg lokið erindi mínu
i Hrísey og þurfti að vera aftur á
Svalbarðseyri áður en eg færi úr
Eyjafirði. En þar sem engin ferð
féli, gerði Páll Bergsson mér þann
mikla greiða, að senda mótorbát með
mig inneftir. Við lensuðum inneftir
i norðan stormi síðari hluta dags og
gekk greiðlega. Mikið líf var nú
komið í fjörðinn af sili og fugli,
gerin tii og frá. Undan Hjalteyri
voru ein eða tvær hrefnur (hníflar)
að leika 'ér að þvi að taka sig beint
upp úr sjónum, alt aftur að sporði,
og láta sig svo detta niður á hliðina
eða upp i loft (sbr. léttir, sem er
sami hvalurinn, eða einn af þeim
hvölum, sem bera það nafn);endur-
tóku þær þetta tíu sinnum, en.helst til
of langt frá okkur til þess að það
sæist nákvæmlega. En ekki hefði
verið gott fyrir bátinn að verða und-
ir hvalnum. Þannig hefir hann stund-
um orðið smábátum að grandi. —
Mér var hleypt upp á Svalbarðseyri
kl. 9 um kvöldið, en báturinn fór
inn á Akureyri.
------0------
Danskur idnaður.
Landbúnaðarráðunautur Madsen-
Mygdal lýsti því yfir á stjórnmála-
fundi einum 6. þ. m., að vinstri-
mannastjórnin í Danmörku væri
ekki i neinni andstöðu við danska
iðnaðinn, en að þar væri nú margt
óheilbrigt, vegna þess, að aðeins
4o °/0 af vinnukrafti landsins starfaði
að landbúnaði, hinum eina iðnaði,
er nú flytti peninga inn í lanúið.
Enginn mundi óska innilegar en
vinstrimannastjórnin, að danski iðn-
aðurinn geti kept við iðnað annara
landa á heimsmarkaðinum, og að
hún óskaði einskis annars en að sjá
ný fyrirtæki rísa upp, sem fram-
leiddi þá vöru, er gæti kept á heims-
markaði. En slik fyrirtæki yrðu að
standa á eigin fótum án óeðlilegrar
verndar.
Þjóðverjap og Frakkar.
Wolffs-fréttastofa segir að Rat
henau, ráðgjafi endurreisnarmáianna,
hafi setið á fundi í Wiesbaden 2
daga með franska endurreisnarráð-
herranum Lonmann. Parísarblöðin
telja þetta fyrirboða þess, að nánari
samvinna verði hér eftir en hingað
til milli stór-iðju-rekenda. Þetta er
fyrsti ráðherrafundur, sem Frakkar
og Þjóðverjar hafa átt með sér síð-
an 1871.
Breskur alrikisfundur.
Símað er frá London, að þar heij-
ist alríkisfundur með fulltrú-
um allra nýlendnanna og eigi Eng-
land að ákveða framtíðarsamband
þeirra og móðurlandsins.
Breska verkfallið.
Námumenn greiða enn atkvæði
um nýja tillögu fri stjórninni,
en samkvæmt henni eiga daglaunin
hvergi að lækka fram úr 2 shillings,
fram til 1. ágúst.
Hið nainfræga ameriska
ROYAL Gerduft
Það er fræg-t ^
r um allan heim fyrir
hreinleik og* ágæti -
Hver húsmóðir getur reitt sig
á að úr því verða kökur, kex o. lf|f§l|
s. írv. bragðgott og hollt, það WÍjMí
bezta sem unt
að baka. —
Byðilegst aldreiþví
^ þaðerí selt í dós-
um. Selt í
heildverzlun
Garðars Gíslasonar
Til húsasmiða
og þeirra, sem ætla að byggja.
Eg undirritaður hefi nú komið upp lítilli trésmíðaverksmiðju
með vatnsafli og ætla eg mér sérstaklega að vinna að smíði &
gluggum, hurðum, körmum og allskonar listum, strykuðum og
óstrykuðum til húsabygginga.
Glugga 0g huröar-karma af allskonar stærð og Glugga-
ramma — alt ósamsett mun eg geta selt 20—35% ódýrara en
nú þekkist.
Nú hefi eg fyrirliggjandi hurðir, karma, lista og girð-
ingarrimla 0g margskonar trjávið með niðursettu
verði.
Eg vona að gamlir viðskiftavinir mínir víðsvegar um landið
muni eftir mér og láti mig njóta viðskifta sinna eins og áður.
]óh. ]. Reykðal
Hafnarfirði.
„IXION“ Cabin Biscuits (skipsbrauð) er búið til af mörg-
um mismunandi tegundum sérstaklega hentugt fyrir íslendinga.
í Englandi er „IXION“ brauð aðalfæðan wm borð í fiski-
skipum.
Fæst í öllum helztu verzlunum.
Aðgætið að nafnið „IXION“ sé á hverri köku.
Vörumerkið „IXI0N“ á kexi er trygging fyrir hollri og
góðri fæðu.
„IXION* Lunch og „IXION“ Snowflake Biscuits
ósætt er óviðjafnanlegt með kaffi og te.