Ísafold - 26.07.1921, Síða 3

|SAFOLD
lieilsabilaður; hafði verið á Somme-
vigstöðvanum og fengið gaseitron,
þoldi illa inniverur og varð öðru
hvoru að fara uudir bert loft
vegna andþrengsla. Seigur er John
Bull! — Þar var og annar steina-
leitarmaður, sem var uppi um öll
fjöll, þótt roskinn væri, þáð var
Björn Kristjánsson, varð eg feginn
að hitta hann eins og siðar mun
sagt verða.
Um miðnætti !ét Þórhallur kaup
maður smala okkur farþegum og
skipsmönnum, sem verið höfðu í
landi og flytja um borð á mótorbát
og uppskipunarskipi, annars er lík-
legt, að einhver hefði orðið eftir,
þvi að dimt var orðið og kl. 5 að
morgni átti skipið að fara út. Eg
svaf lítið og vaknaði þegar skipið
létti. Klæddi eg mig i snatri, því eg
vildi gjarnan sjá þegar við færum út
ósinn. Enginn farþegi var uppi nema
eg. Morgurinn var dýrlegur, en
nokkuð svalur. Eg naut nú i annað
sinn Öræfajökuls i alheiðri morgun-
dýrð, um kveldið hafði verið áhon-
nm þoka, Við vorum brátt úti við
ósitm, brimið gaus upp við Hvann-
ey, eins og um kvöldið; skipið stans-
aði stuttlega, þvi »Ióðsin« fór ekki
lengra; svo af stað aftur í snarsnún-
ing til bakborðs fyrir eyraroddann og
sv0 annan til stjórnborðs yfir blá-
faryggjandi boða fyrir Hvanney, og
vorum svo lausir og settum stefnu
fyrir Ingólfshöfða. *Farþegar sváfu
vist allir. Eg fór að hugsa um á
þessari þröngu leið milli skers og
báru svo að segja, hve lítið mætti
út af bera til þess að slys yrði.
Misskilin skipan eða of seint fram-
kvæmd, lítil vangá af hálfu yfirmanns
og »alt í grænum sjó«. En hér gekk
alt eins og f sögu, og þannig geng-
ur það tíðast á hinum vandrötuðu
leiðum með ströndum lands vors, og
þess vegna sofa farþegarnir líka ró-
legir, i fullu trausti til árverkni ís-
lenskra farmanna, og hún hefir hing-
að til, þvi betur, sjaldan brugðist, enda
væri stundum mikið i húfi, ef út af
bæri, t. d. í haustferðum á yfirfylt-
um farþegaskipum, og má sist lasta
þá skipstjóra, sem fara þá gætilega,
það er sjálfsögð afleiðing af fullkom-
inni ábyrgðartilfinningu.
Jæfá, enn vorum við úti á rúm-
sjó, og nú gat maður verið rólegur
fyrir því að vera að flækjast inni i
fjörðum, Vestmannaeyjar voru eini
viðkomustaðurinn sem eftir var.
Veðrið var inndælt mestahluta dags
og eg gat skoðað og skemt mér við
Öræfajökul alheiðan frá báðum hlið-
um, Hann er áreiðanlega langtil-
komumestur af öllum islenskum fjöll-
um, þó að Eyjafjallajökull sé feg-
urri að dráttum. Undiralda var þó
nokkur á móti og sjóveiki töluverð,
svo að fátt var farþega uppi. Með-
al þeirra var Björn Kristjánsson. Við
vorum nú saman í klefa og var það
i þriðja skiftið, sem hann var settur
yfir mig, fyrst sem söngkennari þeg-
ar eg var busi i skóla, svo sem fjár-
málaráðherra og nú í efra rúminu,
og þar var mér minst um hann, —
rúmbotninn hefði getað bilað. Einu
sinni hafði eg katólskan klerk, sem
vóg c. 1 skpd., bókstaflega hengdan
upp yfir mig á »Hólum«, milli Fá-
skrúðsfjarðar og Seyðisfjarðar; þá
nótt svaf eg litið, en böndin, sem
héldu rúminu uppi, voru seigari en
eg héít. Hér varð heldur ekkertslys
og betri félaga gat eg ekki kosið
mér. Hann sagði mér ýmislegt nýtt
úr steinaríki Hornafjarðar.
Annars var saga að segja frá þvi
hvernig mér gekk að fá klefapláss á
þessari ferð. Eg hafði pantað það
fyrirfram, gegnum afgreiðsluna á
Seyðisfirði. Þegar eg kom um borð,
sagði ráðskonan okkar á fyrsta plássi
mér, að eg mætti fyrst um sinn
sofa i klefa, sem hún til tók, en að
eins til bráðabirgða, því að hann
væri ætlaður einhveijum Jóni Ólafs-
syni, sem hún nefndi með sýnilegri
lotningu, og að eg ætti að fá »end-
anlegt* pláss þegar við færum frá
Hornafirði (nokkuð seint annars, því
að það var að tjalda til einnar næt-
ur), Nú, það leið ein nótt og það
leið önnur, en enginn Jón Ólafsson
kom. Fór eg nú að halda að hér
væri ek.ki alt með feldu og sagði þá
ráðskonan mér, að hann væri víst
ekki væntanlegur fyrri en suður á
Fáskrúðsfirði. Varla er þó Jón frá
Kolfreyjustað farinn að materialiser-
ast, hugsaði eg. Eg naut klefans með-
an eg mátti og loks, þegar við fór-
um frá Búðum, sá eg farþega, sem
eg þekti, koma um borð, það var
ungur stúdent, sem hét þessu nafni
og var heitinn eftir Jóni sál. ritstj.
Svo að það munaði minstu, að það
væri hann sjálfur. Næstu tvær næt-
ur svaf eg uppi á hillu í afturenda
salsins, rétt uppi yfir skrúfunni og
fór þar ekki meira en í meðallagi
um mig, því þegar skipið valt, vildi
eg renna á víxl út til hliðanna rétt
eins og loftbóla í hallamæli. Má því
nærri geta, að mér þótti gott að fá
»blívanlegan samastað* hjá Birni það
sem eftir var ferðarinnar.
Það voru ýmsir góðir félagar fleiri
meðal farþega t. d. sjóhetjurnar Kjart-
an Ólafsson og Ólafur Sveinsson,
sem báðir koma síðar við sðguna,
Óli í Hólakoti, eins og nýsleginn
túskildingur — templari, hafði eg
nærri sagt, og »svo megum við ekki
gleyma ein, hann sem frá kúnst-
inni var slitinn og það er hann
Eyjólfur listamálarinn og þess vegna
er hann skrítinn ásvipinn**). Hann
var með mér í klefa á Sterling til
Seyðisfjarðar, fór þaðan upp á Hér-
að og Möðrudal til þess að mála
og var nú á heimleið. Hann var
skritnastur á svipinn af því að hann
var altaf sjóveikur. Nokkrum sinnum
kom hanc þó upp og gerði uppköst,
en þau fóru öll i grænan sjó.
Undir kveldið nálguðumst við
Mýrdalinn og áttum að koma við i
Vík, en þá var góðviðrið búið (Sig-
urður réð nú ekki lengur við neitt).
í lofti sáust einkennileg ský, uppi
yfir Mýrdalssandi, óllk því sem eg
hefi séð áður, hvitgrá á lit og alsett
neðan drönglum eða spenum, likust-
um því, sem oft sést á kalsedón-
skorpum. Boðuðu þau illviðri, enda
var hann von bráðar rokinn á austan,
svo að ekkert varð úr viðkomu i
Vík. Lensuðum við vestur með um
nóttina, þangað til við nálguðumst
Vestmannaeyjar um óttu leytið, og
vaknaði eg við að skipið valt í meira
lagi, því að það hafði hægt á sér og
lagt til djúps, til þess að biða eftir
Vestmannaeyjum. Var lagst undir
Eiðið um morgunin f austan roki,
sem þó stóð svo stutt, að við flutt-
um okkur suður á vikina, og að
vörmn spori var hann genginn i
vestur með stórviðri. Við höfum lít-
ið að gera í Eyjunum og lögðum af
stað um dagmál, í síðasta áfangann.
Við höfðum storm og stórsjó svo
að segja beint á móti og varð dag-
urinn, sem var sunuudagur fremur
órólegur, og leiðin til Reykjaness
löng, en tók þó ekki nema 9 tíma,
þvi að Suðurland hefir góðan gang.
*) Hnuplað og vikið við úr óprent-
uðu kvæði eftir Nathan, um annan
Eyjólf.
Náttúrlega hjó það mikið, rétt eins
og tóbaksjárn, skrolltómt eins og
það var, og allan tímann frá 12 til
4 var skrúfan altaf að sleppa sjó og
jók það hvorki gang né þægindi.
Sjósóttin var voða mikil; flestir lágu,
jafnvel brytinn og ráðskonan; sumt
af kvenfólkinu var sárþjáð og hafði
enga aðhlynningu; tóku þeir sig þá
til sjógarparnir Kjartan og Ólafur
(við Ól. höfðum eitt sinn verið sam-
an vikutíma á Coot) og gerðust
miskunnsamir Samverjar. Eg var ekki
dugs fyrst i stað, en hrestist brátt
og tók mér hina til fyrirmyndar.
Matur var sóttur og borinn þeim,
sem eitthvað gátu i sig látið, en það
er ekki greiður gangur að ná í mat
á Suðurlandi, þegar vont er sjóveð-
ur, því að borðstofan er frammi i,
óraveg frá hibýlum farþega og verð-
ur maður af fara nærri endilangt
skipið ofandekks til þess að komast
þangað, (þetta þyrfti að laga ef unt
væii, þvi að skipið hefir annars þann
mikla kost að vera alt yfirbygt).
Þegar nálgaðist Reykjanes, fór smám-
saman að lygna og lægja sjó og
þegar við beygðum fyrir það, var
öll þraut úti, því að þá fengum við
sjóinn á afturkinnung. Eg sofnaði
nálægt Garðskaga og vaknaði ekki
fyrri en akkerið féll inni á Reykja-
víkurhöfn, kl. 3 um morguninn. Eg
aneri mér á hina hliðina og svaf til
kl. 7, en i land komst eg ekki fyrri
eö kl. 10V21 því að þá fyrst feng-
um við að leggjast upp að bolvirk-
inu. Var þá þessari viðburðaríku sjó-
ferð lokið.
Hélt eg svo heim til min og
hugði, að Hallgrimur mundi vera
búinn að efna til dýrlegrar móttöku,
með hornamúsik og hver veit hverju,
en viti menn, eg finn húsið harð-
læst og enga lifandi sál við það eða
í þvi. Hallgrímur var allur bak og
burt og eg húsviltur. Rann mér þá
svo í skap, að eg setti hann um-
svifalaust af og hét hönum því að
mæla aldrei með honum sem hallar-
verði.
Jæja, ritstjóri góður, það mun nú
vera komið nóg af svo góðu og mál
til að hætta; lesendurnir orðnir fyr-
ir löngu leiðir og liklega farnir að
»segja upp« i hópum, og ekki vil
eg vera valdur að því að hjónaleys-
in fari á kúpuna, svona á fyrsta bú-
skaparárinu. Lesendurna bið eg að
fyrirgefa allar prentvillurnar, sem
ekki verða leiðréttar i blaðinu, fyrir
hinar vænti eg engrar fyrirgefningar.
Geri svo niðurlagsorðin i hinni for-
kostulegu Skipafregn Arna Böðvars-
ar að mínum og segi:
Valete, virðið til góða:
ekkert spé ætlum að bjóða,
heldur gaman græskulaust.
Prentvillur nokkrar hafa verið í
greininni og eru þessar helstar:
Framtiðarból f. framtiðar bol,
birki f. lerki (d: lörk eða lerkitré,
barrfellir). Þistilfjarðartindurinn f.
tindarnir Hágöngur f. Hágangar.
Hólmana f. hólmana.
-------0-------
Sœlir eru einfaldir, saga
Gunnars Gunnarssonar, sem Lögr.
hefur flutt, er nú komin út i
bók, og kostar í laglegu, gyltu
bandi kr. 13,50.
,Morgunn'
Síðara hefti þ. á. er komið út
og verður sent áskrifendum undir
eins og þeir borga árg.
• »
Eftipmæfli.
Jóhann Björnsson
hreppstjóri á Akranesi.
Oáinn 2. jan. 1921.
Eg hef verið að vona og leita
blöðunum eftir að sjá eitthvað um
jennan mann, en sú von og leit
íefir orðið árangurslaus til þessa.
Gegnir það furðu, að svo hljótt
skuli vera um hann, sem stóð svo
framarlega í röð sr.mtiðarmanna
sinna og bar jafnvel höfuð og herð-
ar hátt yfir marga þeirra. Víst er
um það, að héraðsbúar trega höfð-
ingjann spaka og glaða, prúðmennið
og góðmennið, sem átti svo mikl-
um vinsæídum að fagna; hann, sem
var svo drenglyndur, ráðhollur og
hjálpsamur og framúrskarandi gest-
risinn; hann sem lengi var talinn
bestur formaður og mestur sjó-
garpur á Suðurlandi. Mun nafn
hans lengi verða uppi á Suðurnesj-
um, þar sem hann slundaði sjó á
vetrum frá unglingsárum sínum alt
að siðasta aldursári, fyrst á opnum
fleytum en síðustu árin á vélbátum.
Hlektist honum aldrei á þótt oft
ætti hann ^ið úfinn sjá, enda hafði
hann Guð í hjarta, Guð i stafni.
Jóhann sál. var fæddur að Svarf-
hóli i Stafholtstungum 3. apri
1866. Foreldrar hans voru lreiðurs-
hjónin Björn hreppstjóri að Svarf-
hóli Asmundsson, Þórðarsonar prests
að Hvammi i Norðurárdal, og Þaríð-
ar Jónsdóttir, Halldórssonar Páls-
sonar, skálds að Asbjarnarstöðum
Stafholtstungum. Lifir móðir Jó-
hanns í hárri elli og tregar soninn
góða. Systkini Jóhanns sál. á lifi
eru: Gnðmuudur sýslumaður Borg-
firðinga og Mýramanna, Jón póst-
meistari i Borgarnesi, Jósef bóndi
að Svarfhóli, Kristján bóndi að
Steinum og Helga frú Jóns Björns-
sonar kaupmanns í Borgarnesi. Jó-
hann sál. ólst upp með foreldrum
sínum að Svarfhóli. Byrjaði búskap
og bjó nokkur ár að Hvítárbakka,
þar sem lýðskólinn er nú. Vorið
1904 fluttist hann til Akraness og
kvæntist þá um haustið frændkonu
sinni Halldóra Sigurðardóttur ljós-
móður frá Neðranesi í Stafhoíts-
tungum. Eignuðust þau 2 sonu,
Björn og Sigurð, og 1 dóttur, Sig-
ríði; eru 2 innan við fermingar-
aldur.
í 17 ár var Jóhann sál. hrepp-
stjóri á Akranesi, og fleiri trúnaðar-
störf hafði hann á hendi, sem hann
rækti með alúð og samviskusemi.
Allar deilur manna á milli gerði
hann sér far um að jafna með friði
og spekt og honum tókst það oft-
ast, því hann var elskaður og virt-
ur af flestum. Jóhann sál. var mikl-
um hæfileikum og góðum gáfum
gæddur, prýðisvel að sér og Ijóð-
elskur; unni hann öllum framförum,
andlegum og verklegum. Mun minn-
ing hans lifa lengi um Borgarfjörð,
en þó einkum á Akranesi.
S. H.
--------0_—------
Dagana 23.—25. júní var hin ár-
lega prestastefna halcjin hér I bæn-
um að viðstöddum fleiri audlegrar
stéttar mönnum en nokkuru sinni
áður. Alls urðu þeir 52 að með-
töldum guðfræðikennurum háskólans
og nokkrum uppgjafaprestum. Vegna
conungskomunnar hafði fundartím-
inn verið færður lítið eitt aftur, til
æss að fundarhöldam gæti verið
okið áður en alt kæmist á tjá og
tundur i borginni.
Prestastefnan hófst að vanda með
guðsþjónustu í dómkirkjunni. Séra
Þorst. Briem á Mosfelli hélt fagra
ræðu út af orðum postulans í Fil-
ippibréfinu 2. kap. 12. og næstu
versum. En sú ræða var jafnframt
vígslulýsingarræða, þvi að í guðs-
þjónustu þessari vígði biskup tvö
prestsefni, þá Halldór Kr. Kolbeins
til Flateyjar og Magnús Guðmunds-
son aðstoðarprest til Ólafsvíknr;
hafði biskup að ræðutexta orðin i
Matt. 11, 28. En á eftir vigslunni
prédikaði séra Halldór út af orðun-
um Fil. 4. 8—9.
Kl. 4 siðdegis var fundur settur
í samkomusal K. F. U. M. Bauð
biskup fundarmenn velkomna og
vék sérstaklega nokkurum orðum að
hinum nývígðu prestum og að séra
Friðriki Hallgrímssyni frá Argyle í
Kanada, sem eftir 18 ára dvöl vestra
hefði nú aftnr vitjað ættjarðar sinn-
ar sem sumargestur. Kvaddi biskup
til fundarskrifara þá séra Friðrik
Rafnar og Magnús dócent Jónsson.
Siðan gaf biskup stutt yfirlit yfir
helstu kirkjulega viðburði ársins síð-
an síðasta prestastefnan hafði verið
haldin. Mintist hann þar fjögra
presta i embættum, er látist höfðu á
áiinu, þeirra prófastanna: séra Jóns
Jónssonar á Stafafelíi, séra Eiriks
Gíslason á Stað i Hrútafirði og séra
Jóns A. Sveinssonar á Akranesi, og
prestsins séra Ólafs Finnssonar í
Kálfhoiti, og loks uppgjafaprestsins
séra Matthiasar Jochumssonar. Enn-
fremur mintist hann fjögra prests-
ekkna, sem litist höfðu á írinu:
Guðlaugar Jónsdóttur frá Hjarðar-
holti, Guðríður Pálsdóttur frá Asum,
Rannveigar Gísladóttur frá Sauðlauks-
dal og Sigriðar Ölafsdóttur frá Hofi
i Hörgárdal, mætra kvenna og piýði
stéttar sinnar.
Fjórir prestar höfðu á irinu látið
af prestskap, þeir séra Stefán M.
Jónsson á Auðkúlu 69 ára (45 ára
prestur), séra Sig. próf. Jensson i
Flatey 68 ára (41 árs prestur), séra
Björn próf. Jónsson í Miklabæ 6 3
ára (38 ára prestur) og séra Guð-
laugur Guðmundsson á Stað í Stein-
grimsfirði, 68 ára (33 ára prestur),
þeir tveir *Síðasttöldu vegna sjón-
leysis. Tveir nýjir prestar og tveir
settir prestar höfðu verið skipaðir á
árinu og fjórir eldri prestar flutst í
ný prestaköll. Óveitt væru nú 9
prestaköll. Enginn prófastur hefði
verið skipaður, en þrír settir í bili
(séra Ólafur M. Stephensen, séra
Jón Brandsson og séra Einar Thorla-
cíus) Loks skýrði biskup frá lög-
um snertandi kirkjuna, sem alþingi
hafði afgreitt eða á bug vísað, frá
visitaziu sÍDni í Snæfelsnesprófasts-
dæmi á næstliðnu sumri og nokkur-
um bókum, sem út hefðu komið.
Þá lagði biskup fram tillögur sín-
ar um styrkveitingu til uppgjafar-
presta og prestaekkna og voru þær
samþyktar eftir litlar umræður. Gerði
hann síðan grein fyrir hag prest-
ekknasjóðsins, sem á þessu ári hefðu
borist riflegri gjafir og tillög en
nokkru sinni áður, alt að því 900
kr. Væri sjóðurinn nú orðinn kr.
38201,13, enda úthlutað af vöxtum
sjóðsins nú kr. 1500.00.
Kl. 8*/a am kvöldið flutti sira
Friðrik Hallgrímsson fyrir troðfullu
húsi einkar fróðlegt og skemtilegt
erindi »um kirkjulíf í Vesturheimi.«
En að þvi loknu söfnuðust allir
fundarmenn saman á heimili bisk-