Ísafold - 29.06.1926, Blaðsíða 2

2
Í6AF0LD
að brjóta lög, gera það,, en á
sviði strandgæslunnar, í það minsta
að því er snerti.r síldveiðar, hefir
farið saman ófullnægjandi gæsla
og oflágar sektir fyrir þrotin. —
Væri ráðin bót á þessu, mætti svo
fara, að b.reyting til batnaðar yrði
á þessu sviði fyrir okkur Islend-
inga. Því að það hefir nú sýnt sig
nú gera hjer sem glegsta grein
fyri»r.
Ollum, sem til síldveiða þekkjn,
er það kunnugt, að nálega 200
útlend skip koma bingað t.il lands.
ins árlega til þess að stunda hjer
síldveiðar.
/ Þau dreifa sjer, eða halfla sig á
því sva'ði, sem síldveiði er von,
á síðastliðnu ári, að þrátt fyrir og gjöra sjert alt fa.r um að kom-
það þótt sldp, sem stunduðu veið- ast í landvar til þess að verka
ar á „hafinu“, öfluðu vel og gætu síldina og halda henni við, eins og
notið þeir.ra hlunninda, sem gæslu- hjer að framan er bent á. En það er
leysið veitti þeim, hefir útgerð háttur þeirra, þegar vr.rðskip (eða
þeirra illa borið sig. Hvað mundi önnur skip, sem „hætta' ‘ getur
þá verða, ef gæslan væri aukin stafað af) ber þar að, sem þessi
og bætt á allan hátt? Þá gæti svo dkip eru að verka afla sinn, að
farið, að með annari hjálp hefðu hætta þá öllum störfum* meðan
þessi skip enga löngun til þess að gæsluskipið er í námunda við
koma hingað í framtíðinni, og þau, en taka strax til óspiltra
mundu flestir fagna því, að svo málanna jafnskjótt sem gæsluskip-
mætti verða. ið er komið í fjarlægð frá þeim.
Það sýnist því rjett að gjöra Ef nú varðskipið kastar akkerum
hjer nánari grein fyrir því, hvaða hjá þeim skipum, sem það hefir
aðferð við strandgæsluna mundi hitt í landvari við óleyfilega vinnn,
reynast, best, en ve.ra; þó um leið þá má gjöra ráð fyrir því, að
kostnaðarminst fyrir þjóðina. mörg af þessum skipum ljetti
Þegar athugað er strandgæslu- akke.rum og sigli austur eða vest-
svæðið, sem verja verður um síld- ur, en sum liggja kyr. Nú er það
veiðatímann, dldci einungis fyria* víst, að þau, sem burt sigla, hafa
veiði erlendra síldveiðiskipa, held- farið að leita sjer að óhultari
ur og fyrir verkun þeirra á aflan- stað, til þess að hjilda sínu verki
um í landhelgi, sjest, að það nær áfram, og þau slúp, sem eftir
frá Ísafjarðardjúpi alla leið norð- liggja, bíða þess, að gæsluskipið
ur fyrir land og austur að Bakka- fari að elta hin, sem bu.rt sigldu,
firði, eða ea. 360 sjómílur. en þá ætla þau að halda áfrarn
Þegar nú þess er gætt, hve sínum starfa. Fari nú gæsluskipið
vörslusvæðið er stórt og einnig að elta þau skip, sem austur fóru,
þess, hve vandasöm gæslan er, eða þá er ekkert skip til þess að líta
verður að vera, ef að nokkru eftir þeim, sem eftir liggja, eða
gagni á að verða, þar sem aðal- þeim, sem vestur fóru, og geta
áhersl. verður að leggja á, að ekki því þau skip atliafnað sig í næði
fari fram verkun á veiði í landhelgi, þ?," sem þau koma að landi.
■— þá hlýtur öllum að verða það Þessi er gangur strandgæslunn-
ljóst,að til þess duga eklki 2—3 ar þar sem gæslu.dkipin eru aðeins
skip. jafnvel þótt þau væru öll af 2—3, en ef þau eru 7—8, má haga
fnllkomnustu gerð. Á öllu þessu þessu á annan veg. Þá verður að
áður umgetna svæði er síldveiði- skifta varðskipunum niður á gæslu
von, en það e.r nálega undantekn- svæðið, og livert skip látið ve*r,ja
ingarlítil regla þessara erlendu tiltekið svæði. Segjum að sjö skip-
síldveiðiskipa, að leggjast í land- um sje skipað þannig niður, að
var undir eyjum og andnesjum til 1. skipið hafi staðbundna gæslu á
þess að gjöra að veiðinni auk þess svæðinu frá ísafjarðardjúpi til
að ápækla síldina, umbæta tunnur, Geirólfsnúps. 2. skip frá Geirólfs-
„hala“ tómar og saltfullar tunn- núp og inn með Ströndum, svo
ur upp ú,r lestinni og láta síldfuli- langt sem þörf krefur. 3. ákip
a.r tunnur niður í lestina. Stundum beggja megin við Skaga, innundi.i*
einnig að flytja tunnur milli Vatnsnes að vestan, en inn að
skipa. Til þessa starfs er mjög Tindastól að austan. 4. skip frá
gott að hafa stiltan sjó. Þess vegna Tindastól til Flateyjar á Skjálf-
sækjast skipin mikið eftír því að anda. 5. skip Grímsey. 6. skip frá
geta athafnað sig í landvari. Að Flatey á móts við Melrakkasljettu.
eiga að jafnaði að vinna þessi störf 7. skip frá Melralkkasljettu austur
úti á .-úmsjó er allilt venk, og sum að Bakkafirði. — 8. skipið á að
af þeim nálega óvinnandi þar, vera forystuskip af fullkomnustu
nema þá daga, sem best er veður gerð, sem" hafa á aðalumsjá með
og blíðast. Eru þeir dagar fáir, gæslunni. Það á að .renna á milli
‘sem hægt er með góðu móti að allra þessara, staðbundnu gæslu-
leggja skipum borð við boirð úti á skipa, raða þeim niður, færa þau
rúmsjó. eitthvað til, ef þess er þörf að
Það er mjög þýðingarmikið fyr- hafa gæsluna sterkari á einum stað
ir okkur íslendinga, í barátt- en öðrum á þessum eða hinura
unni við útlendingana, að geta tíma, taka við (kærum frá þessum
fyrirbygt það, að veiði og verkun skipum og .rannsaka þær, leita
síldarínnar á skipum þeirra fari uppi sökudólg’a og draga þá lil
fram innan íslenskrar landhelgi, hafnar og fá þá sektaða. Yfir höf-
en það verður ekki fyrirbygt með uð að hafa alla yfirstjórn á þess-
öðru móti með með góðum strand- ari strandgæslu og skipa fyrir um
vörnum; ekki með 2—3 skipum, Það alt, sem hægt er að gjöra í
þótt góð sjeu, eins og áður er tek- þessu efni.
ið firam, heldur þurfa til þess j Staðbundnu gæsluskipin ætlast
minst 7—8 skip. Mönnum kann að, jeg til að sje mótorbátar 12—20
finnast þetta, fljótt á litið, æski- smálesta, með góðum vjelum og í
legt en óframkvæmanlegt vegna góðu standi yfirleitt, en af slíkum
kvæma skýrslu til foringjaskipsins
— og lilýða skipun þess í einu
sem öðru.
Ef þessi aðferð er upptekin, er
strandgæslustarfið að þessu leytí
orðið skipulagsundið starf, og ]>á
fyrst er ve»rulegs árangurs af því
jað vænta, því að þetta fyrirkomu-
lag hefir það í sjer fólgið, að
undir þeim kringumstæðum, sem
;jeg gat um hjer að framan, að út-
lendu slkipin tvístrast burt af þeim
'stað, sem va»rðskipið kemur að
þeim,' en það getur ekki elt þau
nema í eina átt, þá er slíku tæki-
færi ekki til að dreifa, -ef varð-
skipin eru nógu mörg, og geta
ekíki farið annað en inn á gæslu-
svæði einhverra gæsluskipanna —
því ekki annað að gera en fara
til hafs.
Kostnaðu.rinn við áð halda úti 7
mótorbátum mundi verða litlu
meiri, en við að gera út tvö gufu-
skip til þessa starfs, en árangur-
inn af gæslunni yrði langtum
betri með fleiri skipum smáum en
fáum stórum, eins og hjer hefi-r
verið sýnt fram á.
Áætlaðut kostnaður við að gera
' út 12—20 smálesta mótorbát, sem 1
færi 8—-9 mílur, mundi verða sem
næst 7500 kr. yfi.r tveggja mán-
jaða tíma (12/7—12/9), eða alls
fyrir sjö báta 52500 kr Það svar-
ar til 25 aura gjalds á tunnu, ef
saltaðar eru á öllu landinu rúmar
200000 tunnur, en útflutningsgjald
«r kr. 1,50 á hverja tunnu, svo að
það sýnist ekki vera ósanngjarnt
að ætlast til þess að ríkið legði
þetta fje fram til hjálpar þessum
atvinnuvegi, því að svo drjúga
peninga hefir hann mjólkað rík-
issjóði síðan hann varð til, að ein-
hvern greiða mætti honum gjöra,
og y.rði líklega ekki eftirtalið af
neinum. Svo sanngjamt mundiþað
þykja, um leið og það er sjálf-
sögð og heilög skylda að verja
þjóðarhagsmunina eins vel og unt
' er fyrir ágangi erlendra yfirgangs-
seggja.
Sigurjón Ólafsson.
-ooooo-
Vínsmyglunarmál nyrðra.
Vínbrúsar finnast reknir og vín er sett á land í salt-
tunnum.
kostnaðarins, en svo er þó ekki,
því að þess fleiri sem skipin eru,
bátum er hægt að fá nægilega
margt með góðu móti þennan tíma
sem taka þátt í vörninni, undirjárs. Aðalstarf þeirra á að vera
þeim -ikringumstæðum, sem hjer það, að gæta vel þess svæðis, sem
Fyrir stuttu barst blöðunum
hjer skeyti að norðan, um vín-
smyglunarmál. Var það sagt m. a.
að fjórir menn hefðu verið teknir
og settir í gæsluvarðhald. Að
öðru leyti var ekkert nánar frá
þessu sagt.
ísafold hefir frjett nokkru
nánar um málið, eftir því, sem
frá því er sagt fyrir norðan, og
eru þetta helstu ckættirnir.
Einn daginn kemur ísfirska
skipið „Trvggvi“ inn á Siglu-
fjörð. Það er all-stórt vjelskip.
Kváðust skipverjar vera á leið
til Alkurey.rar. Fór það frá Siglu-
firði eftir stutta viðdvöl. En
nokkru síðar kom það upp úr
kafinu, að „Tryggvi“ hafði ald-
rei til Akureyrar komið, og hafði
ekke.rt til þess spurst fyrir nokkr-
um dögum, það menn til vissu á
Siglufirði. En þó var þessu lít-
ill gaumur gefinn.
En einn maður hafði orðið eft-
ir af því á Siglufirði. Fjelkk hann
sjer nú lánaðan vjelbát undir ein-
hverju yfirskyni, og ljet í hann
110 salttunnu.r, og fór síðan út
fjörð.
Eftir nokkurn tíma kemur hann
aftur. Tekur þá eigandi bátsins
1 eftir því, að anker, sem bátnuin
átti að fylgja, er horfið. Tunnun-
um hefir og fækkað, og ka.ssa-
b.rot ýmiskonar voru komin í bát-
:inn. En hitt var þó eftirtektar-
verðast, að bátsmenn voru allir
meira og minna ölvaðir. Fanst
ihonum þetta alt grunsamlegt, en
1 jet þó kyrt liggja um sinn.
! Síðan fór vjelbátu.rinn aftur,
! en eigandinn vildi vita gerla urn
þetta. Fjekk hann sjer menn og
bát, og hjelt rát á Siglunes,. og
austur með því, og alt inn að
Hvanndölum. í Hjeðinsfirðinum
utanverðum að austan, fundu þeir
rekna 13 dunka, alla fulla, og
í öðrum stað 3. . Höfðu þessk-
brúsar allir auðsjáanlega losnað
af tengsli, sem hafði verið lagt
einhverstaðar þar úti fyrir. Fór
þá eigandanum að verða skiljan-
^ legt hvarf ankersins. En etokí
I tókst leitarmönnum að finna
meira. Og var síðan haldið til
! Siglufjatfðar með veiðina. Yar nú
öllum ljóst, að eitthvað mundi
vera görótt við komu ,.Tryggva“
og ferðir bátsins.
Síðan var leitað vestur fyrir
Siglufjörð og fanst þar eitthvað
af víni. En nú e.r að segja, frá
bátnum. Hann hjelt til Eyja-
fjarðar, og kom við í Hrísey, og
bað þar fyrir til geymslu 3 eða
5 salttunnur. Var það auðsótt. En
heldur þótti gutla mikið í salt-
inu. Yar því strax, þega*r bátur-
inn var farinn, sent eftir hrepp-
stjóra upp á Árskógsströnd. Brá
hann við og kom fram í eyna
og sló upp liið skjótasta eina,
tunnuna. Gaus þá upp ste.rikari
lylct og annarskonar, en venja er
að sje af salti. Var tunnan full
líneð áfengi, hverskonar, hefir
ísafold eklci frjett.
Þótti nú auðsætt, að þarna væri
um mei.ri háttar vínsmýglun að
ræða, og að brúsarnir í Hjeðins-
firðinum og tunnurnar væru úr
sama sjóðnum. Var því kært yfir
þessu til bæjarfógeta á Siglufirði
og Akureyri. Og afleiðing þeirrar
kæru var handtekning þeirra
rnanna, sem frá var sa.gt í slkeyt-
inu.
Eitthvað mun hafa verið sett
af víni úr „Tryggva,“ í land á
Skaga. En hvað mikið það er,
hefir ísafold elkki frjett um.
Málið er nú undir rannsókn
norðanlands.
um ræðir, þess síður e.r nauðsyn á
að þau sje öll af stærstu ög vönd-
uðustu gerð. Því fy.rirkomulagi, er
þeim er falið að verja, kæra öll
þau 4kip, sem aðhafast ólöglegan
ve»rknað á því svæði, sem þeir eiga
-o—oOo—o-
jeg álít-að sje heppilegast, vil jeg að gæta, og gefa um það ná-
„E imreiðar“-grein
Jónasar frá Hriflu.
Ritstjóri „Eimreiðarinnar“ tók
upp þá nýbrcytni fyrir nokkru að
fá foitingja helstu stjórnmálaflokk
anna hjer á landitilþess að skrifa
í tímarit sitt ritgerð, er lýsti
stefnu flokkanna hvers um sig og
gæfi lesendum yfirlit um ein-
kenni þeirra og tildrög. Va<r þetta
góð hugmynd og þakkarverð, ef
vel hefði verið með hana farið.
En nú virðist mörgum þeim, sem
iesið hafa síðasta hefti „Eimreið-
arinna.r“, að þar sje góð hugmynd
illa notuð og af litlum drengskap.
Fyrstur reið á vaðið með þéún-
an greinaflokk, Jón fjármálaráð-
herra . Þorláksson, og lýsti hann
að nolkkru jarðvegi þeim, sem
íhaldsfloltkurinn er vaxinn upp
úr, því, sem knúði fram myndun
hans og stofnun, og síðan stefnu
hans og helstu áhugamálum. Var
!grein hans gersamlega ádeilulaus
, til hinna flokkanna, svo sem
Ivera bar — sýndi aðeins tildrög
;og stefnu flokksins og viðhorf
hans til helstu stórmála þjóðar-
linnar.
I En svo kemnr Jónas Jónsson
if,rá Hriflu í síðasta hefti „Eim-
reiðarinnar“, og þar fer nokkuð
á annan veg.
Ritgerð hans er að mestu leyti
sama tón og anda og svæsnustu
ósannindi hans og blekkingar í
„Tímanum“. En þeim þarf akki
að lýsa, þau þekkja allir. í rit-
ger-ð hans í ,,Eimreiðinni“ bólar
ekki á nokkurri viðleitni til þess
að segja satt uni gerðir Fram-
sóknarflokksins á þingi frekar en
í „Tímanum“, og í „Eimreiðar“-
greininni e.ru nákvæmlega sömu
sletturnai* bornar á andstæðing-
ingana, sömu óhróðurs-ósannindm
og sama baknagið og í „Tíma“-
greinum Jónasar. I ritgerð sinni
í „Eim.reiðinni“ þykist hann láta
verkin tala — verk flokks síns.
En öll er> sú frásögn borin fram af
hóflausri blekkingafýst og illgirn-
is-innræti.
j Það þýðir ekki að sælkja J. J-
til sakar um þetta. Almenningnr
veit, eða ætti að vita, að hann
kann sjer elcki hóf, þegar hann
fer að skrifa um flokk sinn og
andstöðuflokikana; hann ræður
1 ekki við eitrið, seni látlaust seitlar
úr hug hans og í pennan, því að
hann er búinn að ala sjálfan sig
upp til að blekkja eins og góðuír
íþróttamaður herðir líkama sinn
til afjrauna. En það ei* ritstjóri
„Eimreiðarinnar“, sem þa.rna á
mesta sökina. Því hleypti hann J.
Lj. inn í tímarit sitt með þessa rit-
gerð svo spilta af óheúindum og
rætni? Hann veit þó eins og aðrir,
að svona er> þessu varíð. Því geirði
hann ekki athugasemdir við hana,
ef hann eklki vildi reka hana til
baka ?
Ritstjóri „Eimreiða.rinnar“ ætl-
ar tímariti sínu sjálfsagt hæriri
hlut en þann, að verða fótaskinn
pólitískra. flugumanna og loddara.
Hann hefir auðsjáanlega vandað
,til þess eftir föngum. En mörgum
þyltir nú, sem hann hafi sett það
skör lægyra en átt hefði að vera
með því að birta þessa grein orða-
laust. Almenpingur fær efalaust
nóg af falsi og lausmælgi, mann-
'níði og rógi í sumum blöðum lands
^ins, þó slíku góðgæti sje haldið
utan við tímarit vor.
Kaupándi Eimreiðarinnair.