Ísafold - 06.08.1926, Blaðsíða 1

Bxtetjórær.
Jón Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Sími 500.
SAFOLD
kostar 5 kronur.
Gjalddagi 1. júlí.
Afgreiðsla og
innheimta
í Austurstræti 8.
Sími 500.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
Sl. árg. 41. «bl.
Föstudaginn 6. ágúst 1926.
Isafoldarprentsmiðja hJ.
Úrslit lanðskjörsins.
Lokið var við að telja atkvæðin um klukkan 10 á
þriðjudagskvöld. — Úrslitin urðu þessi:
A—listi (jafnaðarmanna) 3164.
B—listi (kvenna) 489.
C—listi (íhalds) 5501.
D—listi (Framsóknar) 3481.
E—listi (Sjálfstæðis) 1312.
Á annað hundrað var af auðum og ógildum seðlum.
Kosnir voru því þessir: Jón Þorláksson, Magnús
Kristjánsson og Jón Baldvinsson.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
OG SÍS.
Á aðalfundi Sambands íslenskra
samvinriuf jelaga í fyrra, komu
fram raddk um það, að ósann-
gjarnt væri, að Sambandið styrkti
Tímann og Dag, en gæfi Alþýðu-
blaðinu og öðrum jafnaðarmanna-
«g bolsa-blöðuni ekki eyri af riki-
dæmi sínu.
Frá Akureyri hefir ísafold
frjett, að jafnaðarmenu þek, er
fuiltrúar voru á aðalfundi Sís í
ár hafi endurtekið þessa kröfu
-sína. En vegna [>ess, að jaí'Rað-
ariuenn og bolsar ern ennþá sem
komið er, í minnihluta á aðai-
fundi Sís, var krafa þeirra. ekki
tekin til greiua.
l’að er í fylsta niáta eðlilegt,
að jafnaðarmenn þeir og bolsav,
sem sæti eiga á aðalfundi Sís,
líti svo á, að fy.rst Sambandið á
annað borð styrki stjórnmálablöð
f.jelaga sinna. þá eigi öll fjelögin
nð vera jafn rjettliá í þessn efm.
Alþýðublaðið berst fyrir því.
eins og kuimugt er. að gera ail-
an íslenskan búskap að einyrkja-
búskap, méð því að spana verka-
fólk alt upp á móti vinnuveit-
«ndum,
Það kemur þyí einkennilega
við. þega.r farið er frain á, að
blaðið fái stvrk af spariskikliug-
um bændanna.
En þeir sem dregið liafa kaup-
fjelagsversluuina inn í strauni-
■sog pólitískra flokka, hafa komið
því þannig fyri.r, að að rjettu
lagi á Alþýðublaðið fullkomlega
rjettlætiskröfu á hendur Sís. að
það fái þaðan beinan fjárstyrk.
að tiltiilu við Tímaun, i því hlut-
falli. sem í'lokka rni.r eru innan
Sambandsins. Sje t. d. 40 fjelög
innan Sambandsins. og af þeini
kjósi 10 Alþýðuflokksfulltrúa á
Sambandsfund og fiindurinn
samþykkir að veita styrk til póli-
tískra blaða, [>á Hggur það í aug-
um uppi, að Alþýðuflokksblöðin
eiga heimtingu á 14 af þeún fja.!1-
Stvrk.
Þetta einfalda og augljósa
dæmi mun geta opnað augu
margra bænda, sem áður liafa
eigi veitt J)ví eftirtekt, livernig
liin pólitíska versluna.rstarfserni
hefir leitt þá í ógöngur.
FRJETTA-FALS.
í síðasta tbl. Tímans er löng
frásögn um bændafund einn fjöl-
mennann, sem haldinn var á
Fjóui, ekki alls fyrir löngu. —
Er þar sagt frá ræðu Mad.sens
Mygdal, þa*r sem hann skýrir frá
erfiðloikum þeim, er danskir
bændiw eiga nú við að stríða, m.
a. vegna þess, hve gengi dönsku
krónunnar hækkaði i'wt.
H.ier skulu engar brigður born-
ar á það, a8 bamdaleiðtogarnw' á
.Fjóni liafi skýrt r.jett frá erfið-
leikum danskra bænda, þó fr.jáls-
lyndari blöðin í Danmörku ha.fi
litið svo á, að fullmikið hafi ]iar
verið gert fu- því, að vandræði
landbúnaðarins stafi af gengis-
hækkuniuni. En út í þá deilu
skal ekki favið iijer.
Tfvggvi Þórhallsson segir frá
fundi þessum á Fjóni í þeim ein-
um tilgangi, að gerður s,je saman-
burður á dönskum og islenskuui
landbiinaði. Hann ætlast til þess,
að íslenskir bændur hugsi sem
svo: Fvrst þeir dönsku „í síiiu
lieita og feita landi“ lcvarta und-
an gengishækkuninni, því skyld
um við þá ekki kva.rta í okkar
„kalda og klakafulla“ landi,
Trygpví Þórhallsson og nokkv-
ir aðrir liafa heimtað það, að
íslensk króna verði stýfð.
En fyrst riV. Þ. á annað borð
seilist eftif samlíkingum til Dan-
merkur, þá væri ]>að ekki nema
slcvlda lians — ef hann vildi
teljast heiðarlegur frjettamaður
íslensk.ra bænda, að segja lesend-
um síiium frá því, að bændaflokk
urinn danski, vin>strimennirnir,
er komu saman þarna á Fjóni,
liafa gefið samþykki sitt til geng
ishækkunarinnari — og' sta^da
því á öndverðum meið við stýf-
ing'arpostulann Tr. Þ.
Tíminn gleymir að skýra fra
því.
Bændurnir á Fjóni vildu geng-
ishækkunina — enda þótt þeir
sa'.ju örðugleikaua, vildu þeii’
legg.ja ()á á sig, til þess að eigi
lcæmist óorð og óreiða á viðskifti
þjóðarinnar út á við.
Sennilega veit Tr. Þ. þetta
mæta vel. Því er frásögn bans
af fundi Fjónsbændanna vísvit-
andi, frjettafals.
Landskjörið 1922 og 1926.
Linurit er sýnir atkvœðamagn listanna,
þá og nú.
5500
5000
1
Flugferðir
á íslandi.
Eftir dr. Alexander Jóhannesson.
Svörtu súlurnar tákna atkvæða-
fjölda listanna hveæs um sig. En
hvítn reitirnir við liverja súln
tákna atkvæðamagn tdsvarandi
lista 1922. Við B er sett atkvæða-
magn það, e»r kvennalistinn fjekk
þá (2675). Við C er setl atkvæða-
magn lista »Ións heit,. Magnússon-
ar (3259), við D atlrvæðamagn
Framsóknar (3196). A og E list.ir
voru listar sömu flokkanna þá og
nú. Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðismanna. Framför kosninga-
fylgisins er lang greinilegust hjá
C-listanmn — kvennafylgið kom-
ið um þverbak. Alþýðuflokkurinn
únnið á, en Framsókn tapað,
þegar á |>að er litið að fleiri
greiddu atkvæði nú en þá,
Mjög greinilegur mismunur á
kosningafylgi þá og nú er hlut-
fallið milli Ffamsóknarflokksins
og Ihaldsflokksins. Þá var mis-
munurinn milli flokkanna aðeins
63, en var nú við þetta landkjör
2020.
-o-o-o-
Skipi hleypt í strand vegna leka-
Akureyri, FB. 2. ágúst,
Síldveiðaskipið Varanger strand-
^aði í gær við Skagatá. — Hafði
jkoniið svo mikill leki i skipið. er
]>að var úti á rúmsjó, að skip-
| ver.jar óttuðust, að það mundi
sökkva og sigldu í straud þar sem
,þá bar að landi.
Boð voru í varðskipinu Fvlla
á mánudags- og l>riðjudagslcvöld;
á mánudagskvöld fáment. og þá
boðið landsstjórn og nokkrum
a’ðstu embæt.tismönnum, á þriðju-
dagskvöld fjölmennara.Voru sam-
kvæmi ]>essi hin ánægjulegustu.
Tíminn nálgast, er íslendingar
finna til þess, að þeir geti ekki
Verið án flugvjela. Þúsuudir flug-
vjela svífa nú daglega í geimn-
nm og flytja póst og farþega frá
borg til borgar, frá landi til lands.
Fjarlægðirnar minka og þörf
hraðans vex með ári hverju. —
Fluglistin er nú svo fullkomin,
að loftfíurarta-kin eru jafntraust
og áreiðauleg og járnbrautir eða
gufuskip. En hjer liggnr víðáttu-
mikið land án járnbrauta og með
ljelegum flutningatækjum. íslend-
ingar sniglast áficam og fara á
mörgum sólarliringum vegalengd-
ir fram með ströndum landsins,
er hægt er að fljúga um á tveim
tímum. Margvr sólarhringar fara
til ónýtis, íslendingar liggja £
daunillum klefum og veltast dag
eftir dag á ólgandi sjónum, í stað
þess að svífa. í geimnum, láta
tært uppheimsloftið leika um sig
og finna til hraðans. Enginn er
jafnfrjáls og sá, er lyftir sjer upp
af jötrðinni, liann finnur þunga
fjötra hrökkva af sjer og hann
skynjar, að björgin, firðirnir,
landið drotnar ékki lengivr vfir
sjer, heldur er bann sjálfur orð-
inn jarðvaldur, frjáls eins ogfugl-
inii, með aukna glóð í æðum og
vonirna.v víðar og heiðar, eins og
bláma himingeimsins.
Viðtal við sjerfræðing.
Hingað er korninn þýskur
vísindamaður frá Hamborg, d*\
Georgi, og er liann forstöðumaður
deildar þeinrar í Deutsche See-
warte, er fæst við rannsóknir á
loftstraumum uppi til hagnýtíng-
ar flugferðum. Deutsche Seewarte
hefir samband við allar flugvjei-
ar, er fljúga um Norður-Þýska-
land og fram með ströndum í
Eystrasalti og yfir Norðursjó, og
æski.r þessvegna samvinnu við
veðnrfræðistofu íslands, því að
veðrahrigði á íslandi eru afar-
mikilsvirði fvrir flugferðir í
Eystrasalti og Norðursjó. 1 þessu
augnamiði eru komnir hingað tíl
lands tveir þýskir veðnrfræðing-
ar, d.r. Georgi, er nefndur var, og
dr. Dannmeyer, FariHr eru þeir til
Vestfjarða nú og dvelja þar um
4 vikur til veðurfræðiathugana og
ýmissa mælinga. \
ísland flugstöð
milli Evrópu og Ameríku.
Eftir örfá ár verður flogið dag-
,lega milli Evrópu og Ameríku. —
'Margir vísindamenn hafa .vami-
sakað á undanförnum árum, liver
flugleið væri heppilegust milli
Vesturheims og Norðurálfu. Einn
af þessum mönnum er ck\ Georgi
og hefir liann komist að þeirri
niðurstöðu, að heppilegasta leiðin
myndi vera: yfir Orknej-.jar og