Ísafold - 07.01.1927, Blaðsíða 3

í S A F 0 L D
8
fjelagsins og loks hafi grjörðar-
tciðandi nð honura sjóifum við-
stöddum og án raótmæla frá hans
l'.álfu verið lcosinn þingmaður á
Búnaðarþing á síðasta aðalfundi
líícktunarf jclags Norðurlands, cn
sú staða sjc ósamrýmanleg búnað-
armálastjórastöðunni.
SKIPUN f STJÓEN — UM
ÓÁKVEÐINN TÍMA.
Rjetturinn verður nú að líta svo
á, að atvinnumálaráðherra liafi
viljað — hvort sem honum var ]>að
skvlt, cða ckki — samrænia skipanir
sínar í stjórn Búnaðarfjclagsins
sem mest við lög fjelagsins og því
hafi hann haft skipunina frá 25.
apríl 1924 um óákveðinn tíma, cn
ekki um 4 ár, cins og 10. gr. bún-
aðarf jelagslaganna cins og hún var
þá, mælti fyrir, því það hefði getað
komið í bág við það ákvæði sömu
greinar, að hinir stjómskipuðu
stjórnarmenn skyldu fara frá ann-
að Búnaðarþingsárið, en Búnað-
arþingskjörni stjórnarmaðurinn liitt
og bráðabyrgðarákvæði laganna um
það, að hlutkesti á Búnaðarþingi
skvldi skcra íir, hvorir færu frá
liyort Búnaðarþingsárið, því vel
gat svo farið, að hlutnr hinna
stjórnskipuðu kæmi upp við hlut-
Ivestið, er eklíi fór fram fyrri en
f, Búnaðarþinginu 1925, þótt sú
yrði ckki raunin á, en þá hefði
sldpunin frá 25. apríl um 4 ára
kjörtímabil komið bcint í bág við
hina sömu grein Búnaðarfjelagslag-
unna. Þetta virðist og viðurkent af
umboðsmanni gjörðarbeiðanda, sbr.
þessi ummæli hans, er hann hefir
látið bóka: „Káðherra gat því ekki
tiltekið kjörtímabil, þar sem ekki
var vitað fyrir fram, livor hlutur
Ikæmi upp.“
Atvinnumálaráðþerra var því í
•sinum fulla rjetti til og gat ckki
mrmað. gjört, en að láta skipunina
frá 25. apríl 1924 vera um óákveð-
ínn tírna. En af þvi leiðir aftur,
-að þeir menn — aðalmenn eða
vara.menn -— sem þá voru skipaðir,
öðluðust ekki við skipunina neinn
rjett til að skipa stöðurnar neinn
álcveðinn tíma — 4 ár cða annan
-— heldur urðu að víkja, cr ráð—
herra, eftir tilnefningu landbúnað-
•rncfnda, skipaði aðra menn í
stöðurnar.
Það var og mrsta eðlilcgt og
sýnir vilja ráðhcrra og landbúnað-
arnefnda til að samræma gjörðir
sínar í þessu efni sem mest við
Búnaðarfjelagslögin, að ný skipun
fíeri frnm af bálfu atvinnumálaráð-
berra í stjórnina vorið 192(5, þegar
ntenn þeir, sem skipaðir voru 25.
::príl 1924, voru búnir að vera skip-
uðir í tvö ár, því þá var, eins og
tfcldð hefir verið fram, búið að
J’æra kjörtímabilið eftir 10. gr.
Búnaðarfjelagslaganna niður í tvo
ár og Búnaðarþingið búið að kjósa
mann og varamann í stjórnina af
sinni hálfu eftir því, og búið var
i'.t ném’a bm'tu það ákvæði úr grein-
inni, að stjórnendurnir skyldu fara
frá til skiftis.
En þótt gjörðarbeiðandi hefði
r.;ett fyrir sjer í því, að skipunin
I ró 25. apríl 1924 hefði átt ttð gilda
til 4 árá, ]tá fær rjetfurinn ekki
sjeð, að það hefði bætt aðstöðu hans
: þessu máli að neinu leyti.
ÞAÐ VAR VARAMANNA AÐ
VJEFENGJA SKIPUNINA
STRAX.
Varamennirnir ltefðu þá að vísu
átt rjett á að taka sæti aðalmann-
anna í stjórninni, ef þeir þá hefðu
HVAÐ SKAL GERA?
6. Lurtgnabólga
(taksóft).
í öllum löndum er lungnabólg-
látið af stjórnai'störfum — en í;
málinu eru ekki sönnur á það fau-ð-j
ar gegn neitun gjörðarþola, að þeir |
hafi endanlega sagt störfunum af
sjer, án tillits til þess, hvort ný!
skipun færi fram, eða ekki — en,
aðrir en þeir, hefðu engan rjett1
átt til þess að vefengja hina nýju
skipun, því skipunin frá 25. apríl an ein af tíðustu banameinum og
1924 myndaði eklci rjett fyrir aðra hjer á landi er liún tíðari eu víð-
til þess að álcveðnir menn væru í asf gerist, eklci síst norðanlands.
stjórn Búnaðarfjelagsins kjörtíma- Ef giska skal á úr hverju maðnr
bilið út, en hina slcipuðu menn. Og devr, þá eru mikil líkiudi til þess
þann 'rjett sinn hefðu varamenn- að það verði einmitt lungnabólga.
iinir orðið að gjöra gildaiuli þegar Er því ekki ástæðulaust að
eftir að þeim var orðin hin nýja spyrja livað gera slculi, þegar
skipun kunn, því almannahagur maður legst skyndileg.a í lungna-
lcrefst þess, að ekki leiki til lengdar bólgu-
vafi á því, hverjir eru higlegir Veikin er auðþekt og jafnvel
stjórnendur stofnunar cins og Bún- almenningur þelckir hana venju-
aðarfjelag íslands er. lega. Hún hefst skvndilega með
Rjetturinn fær því ekki betur köldu, höfuðverk og veilcindatil-
sjeð, en að skipun atvinnumálaráð- finningu, en upp iu' köldunni
lierra í stjórnarstöðurnar í Búnað- kemur hár hiti, roði í andliti og
arfjelagi íslands 15. maí 1926 hafi tíður andardráttur. Skömmu síð-
verið fullkomlega rjettnnet og menn ar kemur oft. sárt t.ak undir síð-
J.eir, sem sögðu gjörðarbeiðanda una, svo erfitt er að draga .að sjer
upp búnaðarmálastjórastöðunni 19. andann. Oftast líðúr ekki á löngu
s. m. því bærir um ])að. Og þar áður en fer að bera á nokkrum
sem eigi Iiefir verið fundið annað hósta með einkennilegum uppgangi,
áð upþsögninni, en að hún hafi rauð- eð.a brúnleitum og seigum,
komið frá mönnum, sem eigi voru svo
bærir um að segja stöðunni upp, upp
verður ekki hægt að skoða gjörðar
beiðanda lengur sem búnaðarmála
Heilbrigðistíðmdi.
stjóra Búnaðarfjelags Islands • og
þó ekki að veita honum íógetaað-
Stoð til ]>ess að vera settur inn í
þá stöðu.
Því úrskurðast:
Hin umbeðna innsetnin.s,-
argjörð á ekki fram að
ganga.
NÝ KVIKMYND.
Nýlega hafá Svíar gert kvik-
mynd eftir hinum. fræga kvæða-
flokki finska skáldsins Jolian
Ludvig Runebergs „Fændrik
Stáls Ságner“, seni hvert, manns-
barn hjer á landi kannast við af
hinum ágætu þýðingum Matthías-
ar á sumum kvæðunum. — Mynd
þessa er þegar farið að sýna í
Svíþjóð og þykir hún ágyet. —
óft er erfitt að ná honum
Stundum sjást ljósar blóð-
drefjar í honum.
! Af hverju kemur svo alt þetta ?
Af því að lungnabólgusýklar hafa
sest að í lungunum og vald.a þar
bólgu, en hafa jafnframt brotist,
út í blóðið og út um allan lík-
’ amann. Af sýklum þessum eru
fleiri tegundir.
En hváðan koma svo sýklamir?
Þeir koma oft, frá lungnabólgu-
sjúkl. eða, heilbrigðum mönnum.
sem hafa umgengist þá (sýklaber-
jum). Veikin er því í raun og
A’eru smitandi, en næmari eru
menn fyrir henni ef þeir haf-a,
orðið innknlsa eða lent í vosi og
harðbráki. Lungnabólgufaraldra t
fylgja og sumum kvefsóttum.
Undirbúningstími veikinnar er
stuttur: 2 klst. til 2 dagar.
óbælt. Fari nú svo, að sjúlcl. geti
ekki felt sig A'ið að hafa herða-
dýnu, skal þó elcki neyða hann til
þess.
Ur því sjúklingiir er kominn í
rúmið (hrein rúmföt, hrein skyrta)
má hann ekkert úr því fara, fvr
en honum er batnað og heldur
eklci meðan búið er um það,
nema lælcnir sje viðstaddur eð.a
vön hjúkrunarkona. Elcki má
hann heldur setjast upp (t. d.
meðan hann hefir hægðir) nema
óhjákvæmilegt sje. Verihir því að
skjóta undir hann einhverju íláti
til þeirra þarfa. Það má eigi að
síður hressa upp í rúminu með
því að halla sjúkl. sitt á hverja
hlið.
Að sjálfsögðu má sjúklingur
ekki halla sjer út fyrir rúmstokk-
inn til þess að .hrækja, því slíku
fylgir ónæði og árevnsla. Það þarf
að rjetta sjúkl. hentugt hrákaílát
í hvert sinn, eða öllu heldur bera
]iað upp ,'ið vörum hans og lyfta
jafnframt undir höfuðið. Varast
skal að vera beirit fyrir frarnan
hann, er hann hóstar (sýkin.g-
arhætta.)
Rjett er að skifta með nokkru
millibili um legu sjúkl., láta hann
liggja á víxl á bakið eða hliö-
arnar, en taka þó tillit til þess
sem honum er ]iægilegast. Það
verður ,að hjálpa honum til þessa
svo að því fylgi sem minst
áreynsla.
Þegar það er athugað, sem hjer
er sagt, er það augljóst, að það
þarf að hjúkr.a sjúkl. nótt og dag
Utm miðjan növember tólc sænska' alt mál. að betra sjo í lungna- *>n til þess þarf helst tvær mann-
herskipið „Munin“ þýskan togara • holgu að hafa ljelegan hekni og. eskjnr, ef þess er kostnr. Þá
að veiðum í landhelgi Og fór með á’óða hjúkrunarstúlku. heldur en ,,r^ það ekki lítil þægindi, ef
liann inn til Halmstad. Þar var' góð.an lækni og ljelega hjúkrun
Gamla Stál leiknr Joha Eriesson
og er hjer mynd af honum.
LANDHELGISBROT
í Svíþjóð.
Ilv.að skal svo taka til bragðs
er maður legst skyndilega i
lungnabólgu og máske ókleyft að
ná fljótlega í lækni?
Maður á að fara varlega o
hjúkra sjúklingnnm sem besr:
Ilann er sj.aldnast í mikilli hættu
staddur fyrstu sólarhringana.
Þó veiki þessi s.je ekki mjög
næm er vert að gera sjer það
Ijóst, .nð 'hrákar sjúkbnga ern
morandi af sýklunnm og að þeir
berast fljótlega á alt umhverfis
hann. Strangt hreinlæti er því
nauðsynlegt og lientugt ílát þarf
fvrir uppganginn, sem bera megi
að vörum sjúklingsins, t- d. blikk-
mælir með góðu h.andarhaldi,
Hvað hjúkrunina snertir, ])á i
megin reglan sú, að sjúkl fari
strax i rúmið, að vel fari, þar uin
hann og að honum sje hlíft við
allri áreynslu, livort sem hún er
smá eða stór. Svo miklu máli
skiftir 'hjúkrunin, að það er g.am
dýnu. En það er ekki nóg að
biia þannig um höfðalagið, því
magnlaus sjúklingur sígur óðara
niður í rúipinu undan brattanum,
en þolir hinsvegar ekki .þ ið
hnjask, sem fylgir því að hami
sje færður stöðugt upp á herða-
dýnuna. Ur þessn má hæta með
því að setja vænan, þjettan
stranga, t. d. saman vafinn kodda,
sem trefli er hundið utan um,
þvert yfir rúmið, undir nndirdýn-
unni skamt frá höfðalaginu. •—
Stranginn á að lenda undir neð-
anverðum lærum, þegar sjúkl.
liggur í rúminu, og sje vel frá
honum gengið getur sjúkl. á eng-
an hátt sigið niður, jafnvel þó
h'ann sofi- Ef stranginn vill ýtast
niður undan þyngslunum, svo aÖ
liann lendi undan hnjesbótum eða
neðar, þá verðnr að setja bönd í
hann, sem haldi honnm föstura.
Best lærir maður að búa um rúm
á þenu.an hátt með því a.ð búa
fyrst þannig um sitt eigið rúm
og leggjast svo sjálfur í það. —
Fiunur maður þá óðara hvort
maður hvílir þægilega, bæði í
bak. og hliðarlegu, og hvort
manni hættir nolckuð til að síga
niður. Str.anginn þarf að vera
er nokkur kostur, að láta sjúk1.
liggja nótt og dag fyrir opnum
glugg.a, en þá verður hjúkrun-
arstúlkan að klæða sig svo að
henni sje hlýtt- Sjúklingmiui
stafar engin hætta af kuldanum
meðan hitasóttin helst- Oðar ea
liún hverfur má lolca gluggunum.
Tmkið er oft svo ákaft í byrjun
veikinnar, að sjúkl- hefir ekkert
viðþol. Stundum dregur úr því
ef legið er á sjúku hliðina, ea
annars rná reyna heitan bakstur,
svo heitan sem sjúkl. þolir. Yfir
bakstrinum þarf 'helst að hafa
v.atnsheldan dúk og skifta honum
óðar en h.ann kólnar. Grautar-
bakstur heldur hitanum lengst. Þó
verðnr að gæta ]>ess, að þetta
valdi sem minstu ónæði fyrir
sjúkl. — Ef höfuðverknr er mik-
ill, má reyna að legg.ja kaldan
dúk yfir ennið og skifta honu')i
oft.
Fæði sjúkl. má vera einfalt, t.
d. mjólk og spónamatur. Drvkk
skal ekki spara.
Þó hitinn sje ákafnr, er var-
legr.a að gefa ekki kælandi lvf.nema.
ef vera sk.yldi kínín. Hitann skal
mæla kvölds og morguns og telja
jafnframt aiðaslög og andardrátt
(á mínútu). Þett.a skal skrifa k
miða og getur það verið til mik
illar leiðbeiningar fvrir lækni.
Það er æslcilegt að ná sem fyrst
töluvert þykkur og nálega nppi
við heúðadýnu, þegar rúmið er í lækni, en’ sjaldnast er sjúkl. í
bættu 2—3 fyrstu dagana. Engin
áreiðanleg lyf þekkj.ast, er lækni
lungnabólgu, en margt er það þó,
sem læknir getnr ráðlagt til þess
að draga úr hættunni og Hna
þrautir.
Eins og kunuugt er varir veiki i
oftast um vikutím.a. og endar
skynclilega með bráðum bata, ef
sjúkl. lifir. Hún er hjer á landi
tíðust að vorinu og mest í maí.
Það er því rjett að forðast kulda
og vosbúð að vorinu og þeg.ar
faraldur gengur. G. II-
ENGIN BYLTING.
Verið rólegir bændur,
segir Tr. Þ.
togarinn dæmdur í 800 króna sekt
og afli og veiðarfæri gert upp'
tækt.í ’Giiteborgs Handels og Sjö'
Það borgar sig oftast að búa
strax um rúm sjúkHngsins á sjer-
st.akan liátt, til ])ess að ljetta
fartstidende*, sem þessi fregn er honum
höfð eftir, segir. að þ'etta sje sá hósta,
þyngsti dóimur sem nokkur togari síðasta hluta veikinnar. Er þá
hafi lilotið þar í landi fyrir land- höfðalagið gert svo hátt og ríf-
helgisbrot. legt, að sjúkl. s'tji uppi við lierða-
eru ])að ekki
möglilegt er, að bafa liann í sjer-
stöku herbergi og smitunarhætt-
an er þá miklu- minni.
Enn er eitt meginatriðið í hjúkr
Af bví
sem mest andardrátt og uninni ótalið: hreint loft.
)ó mest reyni á þetta í
í síðasta thl. Tímans, get.ur
Tryggvi þess. að samþvkt hafi
verið á ársþingi .tlþýðusambancL
Islands, að ganga í alþjóða-
samband hægfara .jafnaðarm.anna.
Lítill hluti atkv. var með því, að
aðhyllast stefnu kommúnistann a
rússnesku.
Tr. Þ. kemst svo að orði: „Er
þetta mjög skýr yfirlýsing um að
verkamannafjelögin íslensku ætla
að starf.a fullkomlega á þingræð-
isgrundvelli, en hafna byltinga-
kenningum kommúnista.“ —
Eigi verður lesið annað út úr
linum þessum, en Tr. Þ. sje með
þeim, að fegra málstað jafnaðar-
manna. — Yerið rólegir bændur
góðir. Þessir menn sem nú er i
orðnir bandamenn vorir. liafa
bafnað bylting.astefnunni. Þetta er
kenning Tryggva.
Et’ lionum væri umhugað um,
að skýra nákvæmlega frá árs-
fundi Alþýðusambandsins, þá hefði
hann getað minst á þ.að, að áflog
voru þar og róstur, óbótaskammir
og alskonar strákskapur hafður í
frammi, áður en samþykt var að
sjúkl. getur ekki .andað nema meðjfylgja ])eim spakari að málum. Og
nokkrum hluta lungnanna er þ.ið^einn af innilegustu lærisveinum
óvenjulega áríðandi, að loftið sje, Hriflu-Jón.asar, ísleifur Högnason
gott. Það er því sjálfsagt. ef þess kanpfjelagsstj- í Vestmannaeyjum