Ísafold - 27.01.1927, Blaðsíða 2

V
ÍSAFOLi
En það er ekkA á vaidi ein-
stakiinga eða s.ierstakra fjeiaga
að kippa í lag ninu stórkostlega
ósamræmi ,sem nú er milli fram-
ieiðvslukostnaðar og afurðaverðs í
landinu, ríkisstjórnin verður að
gera sitt til, alþingi sömuleiðis, og
hver ein.asti einstaklingur verður
aið leggja af mörkum til þess, og
vinna að því. Takist þetta ekki,
verður afléiðingin fyrst og fremst
sú, að gengi íslenskra. peninga
lækkar aftur, og mun eflaust
mörgum finnast sá kosturinn
illfær.
Verst af öllu er þó að láta
framleiðsluna falla í rústir svo
sem óhjákvæmilegt er, eigi hún í
framtíð að búa við samskonar
aðstöðu og nú er hjer á Landi-
Gott er ef einhver gæti bent
á aðra*r lieppilegri leiðir út úr
ógöngunum en hjer hefir verið
gert, en svo mikil alvara er hjer
á fetrðum, að óhjákvæmilegt er
að breyta um stefnu ef ekki á
að kollsigla. ^
Páll Ólafsson.
Lokasvar til J. J.
Deilan, sem staðið hefir um hríð
milli mín og Jónasar Jónssonar
alþm. frá Hriflu, um sambtræðslu
jafnaðarmanna og bænda í stjórn
málum, er talsvert eftirtektar-
verð. * Hún er eftirtektarverð
vegna þess, að J- J. leggur svo
afar mikla áherslu á það, að
bændur t, r ú i honum þegar
hann segir, að slík sambræðsla
sje í alla staði eðlileg og sjálf-
sögð.
J. J. reyni.r ekki að .útskýra
það á neinn hátt, hvað það í
raun og veru er í stefnu íhalds-
flokksins, sem geri það að verk-
um, .að nokkritr bændur megi
alls ekki fylgja honum að mál-
um, heldur eigi þeir að vinna
með jafnaðarmönnum, m ó t i
íaldhsflokknum. Nú er það vit-
anlegt, og það veit J. J. vel, að
fjölda margitr bændur fylgja nú
þegar íhaldsflokknum, og þeim
fjölgar óðum bændunum, sem
skipa sjer í fylking með flokkri-
um.
Hví skyldu þessir bændur gera
þett.a Eg- það ekki vegn.a þess,
að þeir hafa sjeð það, og þ r e i f-
a ð á því, að það er fyrst og
fremst íhaldsflokkurinn, sem hef"
ir htrint í framkvæmd stærstu
velferðarmálum Iandbúnað>arins,
og það er þessi flokkiir, sem er
líklegastur til þess að lyfta land-
búnaðinum upp úr þeirri allsherj-
|ar niðurlæging, er hann vatr kom-
inn í? Bændurnir sjálfir hafa
e n g a trú á því, að jafnaðatr-
mannaflokkamir, flokkar umróts
og niðunrifs, hafi nokkurn mögu-
leika til þess að inna þ e 11 a
starf, viðreisn landbúnaðarins, af
höndum.
Þannig er þessu varið. Og jeg
tel engan vafa á því, að því
meitr sem foringj.ar Pramsóknar-
flokksins daðra við jafnaðarmenn,
því færri verða bændurnw- í
Framsókn, og sennilega fer það
svo að lokum, að enginn bóndi
finst í flokknum. Vilji Fram-
sóknarflokkurinn eiga nokkurn
tilverurjett sem bændaflokk
! u »r í f ramtíðinni, verður hann
|að setja skýrar markalínur milli
sinnar stefnu og jafnaðarstefn-
unn.ar. Haldi hanr áfram að
! daðra við jafruaðarmenn, líkt og
hann hefir gert. undanfarið, líð-
jur ekki langur tími þar til jafn-
'aðarmenn hafia náð völdum í
flokknum.
Það er t'kki til neins fy.rir J.
J., eða aðra andstæðinga íhalds-
flokksins, að ætla sjer að hræða
menn frá stetnu flokksins vegn.a
nafnsins, sem er á flokknum- —
Alveg eins og „Framsóknar“-
nafnið getisr ekki til lengdar gint
menn í þann flokk, eins getur
„íhalds“nafnið ekki hrætt menn
frá íhaldsflokknum. Aðalatriðið
er hvað hvor flokkurinn gerir,
Nú hafa menn þreifiað á störf-
um hvors flokksins fyrir sig, og
eftir því hafa menn valið. íhalds-
menn hafa yfir engu að kvarta;
það sýndu landskjörin síðastliðið
ár. En hafi Framsókn yfi,r ein-
hverju kvarta, þá á sú kvört-
un áæeiðanleg.a að beinast að
foringjum flokksins. Það
eru þ e i r sem stefna flokkn-
um á ótal blindsker, og Mýtur
það fyr eða síðar að ríða flokkn-
um að fullu.
Ekkert nýtt er að finna í síð-
asta sv.ari J. J. til mín, í Tím-
anum 22. þ. m. Hann er nokkuð
grobbinn; þykist hafa marg
„skákað“ mjer, og að lokum
„mátað“ mig. Jeg lofa honum að
njóta þeirrar ánægju. Ve>rst er,
,að það eins og skín út úr öllum
þessum skrifum J- J„ að hanji
er e k k i eins ánægður, eins og
hann læst vera. Hann skyldi þó
aldrei hafa orðið einhvers var,
einmitt frá bændum, sem bendir
til þess, að þ e i r eru óánægðir
yfir daðri hans, og þeinra Tíma-
manna, við jafnaðarmenn ?
J. K.
Hndlegar lækningar.
Eftir
Steingrím Matthíasson, lækni.
(Framhald.)
Enn má geta þess, að í Banda-
ríkjunum eru öflugir andatrúar-
flokkar og guðspekissöfnuðir og
meðal þeirra fara víða fram and-
legar lækningar og sumar engu
áhrifaminni en þær sem nú hafa
verið nefndar.
Einn af hinum merkustu lækn-
um guðspekinga heitir Quackenbos
og var fyrrum háskólakennari við
Columbiaháskólann. Hann hefir
mikið orð á sjer fyrir að lækna
þá sem forfallnir eru til áfengis,
tóbaks og annaraeiturnautna. Ilann
notar dáleiðslu í sambandi við
deyfilyf (trional og brómlyf) og
lætur mikið af árangri sinna lækn-
inga.
Biskupakirkjan á Englandi og í
Ameríku Ijet sig lengi litlu skifta
þær sögur, sem fóru af bænalækn-
ingum Christian Scientista og ann-
ara andlegra lækna, enda kom viða
í ljós, að mikið af sögunum voru
ýkjur einar og misskilningur. En
á seinni árum hefir alinannarómur
orðið svo hávær um margar undra-
Jækningar fyrir bæn og dulhrif, að
kirkjan hefir ekki getað setið hjá,
enda hafa ýmsir lærðir læknar tek-
ið upp þ.essar lækningaaðferðir og
hrósað þeim að m. k. sem hjálpar-
aðferðum, þar sem vísindalegar að-
gjörðir reynast ófullnægjandi. Þess
vegna hafa nú kirkjustjórnirnar
bæði í Englandi og í Bandaríkjun-
um, hvor í sínu lagi, kosið stöðug-
ar nefndir (parmanent committees)
valdar úr flokki klerka, sálfræðinga
og lækna, til að íhuga þessi mál og
grafast eftir öllum sannleika., svo
að unt sje fyrir kirkjufjelögin að
taka afstöðu til þessara lækninga og
gangast síðan fyrir samvinnu milli
lækna og presta í söfnuðunum til
að lækna og líkna. Nú í nokkur ár
hafa andlegar lækningar verið þeg-
ar teknar upp við nokkrar kirkjur
í Bandaríkjunum t. d. í N. York
og Boston. Læknir er ráðinn til að
athuga þá sjúklinga, sem leita sjer
lijálpar og velja þá úr, sem helst
eru horfur á að geti fengið bót.
Sumir prestar hafa þegar fengið
orð á sig fvrir að vera sjerstaklega
bænheitir og áhrifamiklir, og það
er farið að tíðkast að yfirlæknar
við sjúkrahúsin kalla slíka presta
sier til aðstoðar við ýmsa þá sjúk-
linga, sem erfiðlega gengur að
lækna. T suinum kirkjunum eru
haldnar lækningaguðsþjónustur einu
sinni í viku. Presturinn gengur um
að lokinni ræðu og bæn og blessar
sjerstaklega hvern sjúklinganna og
smvr þá með ilmandi smvrslum.
Það eru horfur á að fleiri og
fleiri kirkjur taki upp þessa siði.
Læknir eínn, Dr. R. Cabot, sem
Verkfallsmenn
eru böðlar þjóðfjelagsins.
REYNSLA ENGLENDINGA.
Það er nú all-langt síð,an að
menn vissu það, að verkföll eru
ein hin verstu átumein hvers
þjóðfjelags, og áð verkfallsmenn
eru bæði böðlar þjóðfjelagsins og
sínir eigin böðlar. En .aldrei hefir
þetta komið jafn glögt í ljós eins
og á á*rinu sem leið, enda
„hefir í heimi
harðúðugra
einvígi ekki
unnið verið
heldr en það
er þreyta gjörðu“
kolamenn og kolanámueigendur í
EngLandi. Allur heimur veit, að
á verkfallinu gjræddist ekkert,
jen tjónið, sem af því hlaust verð-
! ur aldrei með tölum talið. Það
(má að vísu gera sjer nokkura
! grein fyrir hinu beina tjóni, sem
; af verkfallinu hlautst, en óbeina
tjónið getur enginn metið. Þar
kemur svo margt til greina, sem
'eigi er hægt að virða til peninga;
eða hver mundi dirfast að meta
til fjár það böl, sem verkfallið
! hefir leitt yfir heimili verkfalls-
rnanna, alla þá eymd, sem af því
hefir hlotist, örvílnun feðra og
mæðra, er eigi gátu satt börn sín
vegna þess að föðurnum var bann
;að að vinna? Og hver mundi dirf”
ast að meta til fjár afleiðingar
þess haturs við alt og alLa, sem
atvinnuleysið hefir skapað í sál-
um hund.ruð þúsunda, jafnvel
miljóna manna, kvenna og barna?
Og svo eru lyktimar þær, að alt
er unnið fyrir gíg, og ver þó. —
Einstakir æsingamenn leiða bölv -
un yfir þúsundir heimila, yfi.r alli
þjóðina og hafa ekkert annað
fram að færa sjer til .afsökunar
en það, að þeir skuli gera þetta
aftur hvenær sem tækifæri býðst !
TÖLUR SEM TALA.
Að þessu sleptu, e»r önnur hlið
á málinu, sem er áþreifanleg og
þar kom»a til greina tölur, sem
tala, þau vitni er eigi verða ve-
fengd. Skal hjer nú nokkuð skýrt
frá hinum beinu áhrifum verk-
fallsins.
Á*rið 1926 byrjaði vel í Eng-
landi ogfyrstu mánuði»rþess gáfu
góðar vonir um, .að það mundi
verða farsælt ár. Á tímabilinu frá
1. jan.—30. apríl hafði atvinnu-
leysingjum fækkað um nær «300.000
(1.316.000 1. jan., 1.034.000 þ. 30.
.apríl), eða um 75 þús. á mánuði
hverjum. Fór því þjóðaæhaguris*
stórbatnandi á þessum tíma og
útlit var fyrir að framhald mundi
verða á því.
En 1. m»aí (hátíðardag jafnað-
armanna) skall allsherjarve»rkfall
á. Það stóð í 10 daga. Þegar því
var lokið voru 1.576.000 manna áa
atvinnu, auk rúmlega 1 milj. kola
manna, sem hjeldu verkfallinu
áfram. I júnílok voru atvinnu-
leysingjar 1.699.000 auk kolaverk-
fallsmanna. Hagfiræðingum telst
svo til, ,að innanlands framleiðsla
hafii verið 15% minni meðan á
kolaverkfallinu stóð, heldur ea
| áður var, og á þann hátt hafi
þjóðin hreinlega (netto) tapað
300 miljónum sterlingspunda.
j Fyrstu 16 vikur ársins voí'«
tekjur fjögurra stærstu jám-
brautafjelaganna í EngLandi nasst.
um 1 milj. sterlingspunda hærri
en á sama tíma árið áðu*r. Eu í
miðjum nóvember, þá er kolaverk-
fallið h.afði staðið 6J4 mánuð,
voru tekjur þeirra (fyrir 44 vik-
ur) 26þj> milj. stpd. 1 æ g r i en á
sama tíma 1925.
Líka sögu hefir járn og stál-
iðnaðurinn að segja. — Fyrstu 4
mánuði ársins var framleiðslaa
nær þriðjungi minni en á sama
tíma árið áðu»r. En kolaframleiðsl-
.an mun á sama tíma hafa orðið
140 miljónum smálesta minni en
1925.
Svo kemur verslunin við út-
lönd. Þar er best að láta hag-
skýrslur Breta segja frá. Tölur
þeirra e*ru þessar í milj- stpd.:
19251926:
Innflutt jan—.apríl 462.3—423. í
Útflutt. jan—apríl 321.9—290.7
Innflutt umfram útfl. 140.4—133.2
Innflutt jan—nóv. 1.188.6—1.129.6
Útflutt jan—nóv. 847.1— 713.í
Innfl. umfram útfl. 341.5— 413.4
fylgst hefir með lækningunum við sem nota hið svo nefnda Abrani,-
Emmanuel-kirkjuna í Boston, segir áhald, en það er leyndardómsfull
frá allmörgum sjúklingum, sem þar1 rafmagnsvjel, sem enginn skilur
hafa mætt til lækninga. Alt. voru nema þeir (!) því rafmagnsáhrifin
það taugaveikluna.rsjúklingar og of- eru svo fíngerð að rafmagnsfræð
drykkjumenn. Hann segir svo:
Af 82 taugaslekjusjúklingum
ingar hafa eigi getað sannfærst um
að þau sjeu í rauninrii nokkur.
fengu 17 mikinn bata, 16 dálítinn, Marga fleiri skottulæknaflokkamætti
17 engan. TJm 20 fjekst engin vitn-]nefna, og má óhætt líta svo á, að
eskja. Af 22 ofdrykkjumönnum krkninga.r þeirra byggist því nær
fengu 8 mikinn bata. Um verulegar' eingöngu á andlegum blekkingar-
undralækningar hefir ekki orðið áhrifum. En hvað gerir það til ef
vart; við í kirkjunum, þar sem fólkinu batnar?, segja þeir, sem
læknar hafa verið til að skoða sjúk aðhyllast þeirra aðfarir.
lingana á undan og eftir. | Loks má geta þess, að í Ameríku
Það mætti nú halda lengi áfram gengur kaupum og sölum sá rokna-
og segja frá andlegu lækningunum |sægur af leyndarlyfjum eða undra-
amerísku, því að þeirra tala er Ivfjum, að hvergi á það sinn líka
legío eins og af eftirfarandi má (sbr. „Þar er lnimbúkið þjett og
fá nokkra hugmynd. Ekki má í ótt þæft í myllum — yfir rúmsjúka
þessu sambandi gleyma að minn- rekka skjótt rignir pillum“). Um
ast þess, að hvergi í heiminum þessi skottulyf má fullvrða, að
finst sá aragrúi af allskonar skottu- undraverkun þeirra byggist því nær
læknum eins og í Ameríku. Skal' eingöngu á andlegum áhrifum. Þeg-
jeg sjerstaklega nefna t. d. chiro- ar fólk fær að vita hvaða efni eru
practors. Þeir telja flest alla sjúk- í þeim (og það er vanalega eitt-
dóma stafa af hryggliðaskekkju og hvert ódýrt efnarusl) þá koma
koma öllu í lag með því að hnykkja þau að engu gagni.
liðunum aftur í rjettar skorður og| Nú má enginn halda, að fvrir
hafa þeir til þess undarlegar að- þenna undrasæg af andlegum lækn-
ferðir, sem sjúklingunum finst mik- ingum og skrumlyfjum sjeu vís-
ið til um. Þá eru ostleopaths eða indalegar lækningar að keyrast um
beinalæknar. Þeir eru aðallega nudd koll í Yesturheimi. Langt frá því.
læknar og lækna bein og liðamót Ameríka er heimur stór, og þó að
bæði með nuddi, rafmagni og mag- fáeinar miljónir, segjum 3—5 mil-
netiséringu. jónir manna hænist að átrúnaði
Ennfremur eru Aóram.s-læknar, skottulækninga, þá eru 100 miljónir
á móti, sem lítið gefa þeirn gaum.
Læknavísindin amerísku eru ein-
mitt. stöðugt að eflast, meðfrant
fyrir örlynda hjálp margra mil-
jónamæringa, sem gefa og gefií
liafa afarmikið fje til sjúkrahúsa
og vísindastofnana. Hvert sjúkra-
liúsið er þar öðru betra og sára-
lækningar munu nú standa á hærra
stigi í Bandaríkjunum en nokkn
sinni áður. Á sjúkrahúsunum verð-
ur heldur ekki yfirleitt annars vart,
en að þar sitji vísindin í fyrirrúmi
og hindurvitnalækningar sjeu efti*'
megni fordæmdar.
Jeg kom þó á eitt sjúkrahús í
einni borginni, ]>ar sem kendi ýmsra
kreddukenninga innan vísindamensk
una og þar var það í fyrsta skifki
á æfinni, sem jeg sá skurðlæknt
gera bæn sína. á undan skurði, og
mjer var sagt að hann gerði þaS
ætíð. Það var gömul kona, sem
hann ætlaði að skera. Þegar han»
hafði þvegið sjer og var tilbúina
lagði hann vinstri hendina á kviS
konunnar, en hjelt hnífnum í hinni.
| Síðan bað hann stutta bæn og baS
drottinn að blessa verkið.
Mjer fanst satt að segja, að það
eiga eitthvað illa saman háfbeittur
hnífurinn annarsvegar og bæni«
hinsvegar — en datt þá í hug
„Abrahams dýrðardæmi“ og hugs-
aði svo — „Jæja — nú skulum vik
sjá hvort þessi skurður gengur eklw
langtum betur en hjá okkur hinum.