Ísafold - 18.02.1927, Blaðsíða 4

I S A F O L
Mtira um kyubætur.
yútá- •þarf' ekfei a6 leiða neinar get-
m*£E» prí, að bícndnr hjer it landi gera'
sHrgií- itti5 far mib, að basta búfjen-
• —Hl’ ’
aft. mfin, enda ræða blöðin þá hlið
bSSiiiþariiis af fnll mikilli sparsemi.
P^ft #r örsjaldan að þán flytji hratn-
itígaV orð til bænda í þá átt. Pó vil
j^jg (elja það eitt af aðalhlutverknm
þí&Tfá, að benda bsendum á það, sem
hjð þeim fer aflaga og koma með
tiflfgjítr, sem miða til bóta í búskap
og Siru því, sem t.il þjóðþrifa má
8fg hefi oftsinnis bent á” að nauð-
ifn jhairi til, að bæta hestakyn okk-
arj- eu hvorki blöðin nje aðrir hafa
Htjér ritanlega lagt. því máli liðsyrði,
rn®»a það, sem staðið hefir um þaÖ
í'Bauaðarr. fsl., en það rit er því
tfiÖ&ir ekki í allra bænda hiindum,
þwjfc svo ætti að vera, en á meðan
hÍfe er ekki, verða blöðin að bæta
bÍBÍÚiam það upp, með lioilum ráðum
ogfiiéiðbeimiigum, að öðrum kosti gera
þáfc ekki skyldu sína.
Bhtís og nú standa sakir má slá því
(Qi, að hver ein einasta tegund aí
húsdýrum, sem við fslendingai'
undir höndum, eru ennþá ó
r«|ÉÍ»ð. Ekki má þó ganga fram hjá
þ|f, að stiiku bændur hafa sýnt áhuga
f"pSri, að hæta gripi sína; — þelst
oJSteripi og sauðfje, en svo er sú
vggeitni skamt á veg komin, að hjá
þorra bænda gætir þess ekk’.
KJnbótahrútar, sem seldir hafa verið
ajf þeiui mönáum, sem þá hafa att
bðgfea, hafa verið það dýrt seldir, að
tTéstn'm bændum hefir verið um megn
ttð, eignast þá. Sama hefir gilt um
n0J(tgi'ipina, hafi þeir verið það faii-
i-0í og valdir, að þeir sköruðu fram
þá hafa efnalitlir bændur ekki
eignast þá.
Öðru máli yrði að gegna, ef kyn-
)i<jjíthú væru rekin, þá myndu gripir
6® þeim verða seldir sanngjörnn
v.(*fSi, svo sem flestum veittist ljett
eignast þá. Erinfremur má full
gripirnir betur app aldir, hvort held-
útlanda eða
þá mundu
málaráðherra hefir tóbakstollurinn
árið 1926 nnmið kr. 1135.000.
Er það 410 þúsund krónum meira
ur þeir eru fluttir til
seldir hjer innanltmdé,
þeir borgu í flestum tilfellum betur’en gert var ráð fyrir að fengist með
uppeldiskostnaðin*, og ætti það að^tóbakstolli og söluágóða einkasölvjin'
vera næg ástæða til, að bændur findu ar til samans.
hvöt hjá sjer til að vanda vel til upp-j Ríkissjóður hefir þannig grætt á
eldis hrossanna, eins og yfir höfuð fimta hundrað þúsund krónur á því
rotti að vera á öllnm búpeningi. að tóbakseinkasalan var lögð niður.
Ymsar hentugar jarðir á ríkissjóö- Hversu mikið er ekki hægt að gera
ur, sem reka mætti á kynbótabú, og fyrir slíka fjárfúlgu?
okki ætti að vera skotasknld úr að Hvað segja einokunarpostularnlr
fá hæfa menn til að reka slík bú, því nú? Ætla þeir að halda áfram nð
fyrst og fremst heí'ir Búnaðarfjel. safna mótmælnm gegn afnámi einka-
íslands nokkra ráðna ráöunauta, sem sölunnar?
til ma'tti grípa, enda ættu þeiv aö XTr þessn ættj þó að vera vafasamt
vera iiðrum fremri til þess starfa, nm árangur slíkrar liðssöfnunar. —
og svo koma árlega nýir menn af Löðrungurinn, sem einokunarpostul-
búnaðarskóiunum, sem sjálfsagt er arnir hafa fengið, ætti að vera nægi-
að bera fult traust til í því efni.
. Um fyrirkomulag' slíkra búa ætla.
jeg ekki að ræða að þessu sinni, sjeu
jarðir með góðum leigumála fyrir
höndum, þá er annar kostnaður við
stofnun þeirra ekki afar tilfinnan-
legur, ef ekki er þotið iit í öfgar með
húsabyggingar á þeim til að byrja
með.
pað er enginn sá bóndaglópur til,
að hann ekki kjósi heldur, að eiga
fallegan og góðan hest, heldur en
latan og Ijótan. pá vilja og bændur
heldur eiga fallega og nytháa kú, en
Ijóta og nytlausa, sama má segja ua
sauðfjeð. — pessu eiga kynbótabú að
legur í svipinn.
„Ódinn“
kom á sunnudaginn var.
Nýlega hitti ísafold Jóhann P.
Jónsson skipherra á varðskipinu öðni.
Kom hann hingað á sunnudagsmorg
un úr Danmerkurför sinni.
Ferðin hin ákjósanlegasta ?
Yið vorum aðeins 4 'sólarhringa til
Vestmannaeyja, segir Jóhnnn.
Og viðgerðin gekk fljótt og vel?
Já — hún gekk greiðlega þegar á
1,
daga vegna slæmra gæfta, en í gær
fórtt þrír bátar á sjó og öfluðu mis-
jafnt, einn dável. í dag er útsynn-
ingur, hvast, og ekki sjóveður, endn
eugir bátar í sjó. — Heilsufar dá-i
gott.
Frá Borgarnesi.
Borgarnesi, EB 15. febr. 1927.
Tíðarfar hefir verið umhleypinga-
samt upp á síðkastið. — Heilsufar •
dágotl, nema að vægur kikhósti hef-^
ir verið að breiðast út um hjeraðið. |
Verknmenn í Borgarnesi siofnuð i!
með sjer fjelag í gærkvöldi. Eor j
maður var kosinn Ingólfur Gíslason, -
læknir.
Farmdsalar óskast
sem hafa áliuga fyrir kvikfjérrækt,
og eru líklegir til að selja (taka á
móti pðntunum) á fóöurefni,
*•* allir þuria að nota. Þeir, sem
eiga kýr, hesta. svtn, ldndur e&a
hænsni. Vjer viljum fá umboðs-
menn (farandsala) í öllum sýslum
landsins.
Menn mega vænta góðra
Uum,
Skrifið eftir uppiýsingum, (sem
eru á dönsku). 1 * B
Grabley Mineralsalt
O. Farimagsgade 16.
Köbenhavn Ö.
Kanpgjaldsmálið,
Yinnustöðvun hjer
í Reykjavík.
starfa.
Dan. Daníelsson.
Tóbakseinokunin.
Hvað hefir reynslan
kent okkur?
um það, að verið væri með þessu að
***> að jafnskjótt og bændur sæja sfim næmj
v3 meðfarna og fallega gripi koma íhundru5um þúgtinda króna. Jafn.
m kynbótabúunum, að þá nryndui ^ fnl,yrt) ftð tóbakið yrSi
jiefcr, áðui en l.mgt um liði gera „.ui,, mibln dýj.ara fyrir neytendur, eftir
*** að’ að k0ma bÚp0nÍngÍ Smnm Mað verslunin yrði frjáls, vegna toll-
(kð ástand, að hann gæfi þeim þann .
'• " hækkunannnar, sem logð var a.
Allir, sem nokkuð voru kunnir
viðskifta og verslunarmálum, vissu
a^ð, sem náttúran hefir til sétlast,
vel og viturlega með hann farið.
Ef til vill má gera ráð fyrir, að
á’ xneðal ráðandi manna finnist þeir,
koma- til leiðar eftir hæfilega lang-
,, ... . , , , . ... henni var byrjað. pað tok nokkurn
on tima eftir að þau eru tekm til
tíma, að komast að mðurstóðu um
það, hvað gera skyldi við skipið. En
nú er mönnum kunnugt um það, hvað
gert var.
• Hve miklu nam stækkun skipsins?
{ PaS er nú nálægt 150 tonnura
stærra en það var. Er það góð við-
bót, þegar þess er gætt, að hún kost-
'aði ríkissjóðinn ekki nema 8 þús. kr.
í hæsta lagi.
Hvaða áhrif hefir stækkun haft á
ganghraðann ?
Ganghraðinn er ákveðinn 13þj míla,
þ. e. a. s. skipasmíðastöðin hefir
ábyrgst þann hraða. Er eigi þar meö
sagt, að hann geti ekki verið meiri.
pað kann að vera að skipið sje eigi
alveg eins hraðskreitt í lygnum sjó
nú, eins og það var. En gangurinn
er allur annar nú, þegar eitthvað er
að veðri. Yfirleitt er Jóhann hinn
ánægðasti yfir viðgerðinni.
pcgar verið var nð leggja niður
eitt emokunar-„vígi‘ ‘ þeirra sósíalista
og Tímamanna, tóbakseinkásöluna,
heyrðust háværar raddir frá „víginu' ‘
vel, að allar fullyrðingar einokunas'-
postulanna um þetta, var marklaust
sá|íi segi. að nú sjt síst tím.u til að þvagur mgjndi revnslan sýna
<1j6a landsfje til kynbótabústofnana.
Að Vestan.
Ifejði vegna fjárhagsörðugleika og eins
vfjgna þess, að landbúnaðarafurðir
ráþru að faíla í verðL Hvað fyrri
fijjtbáruna snertir, þá mun það satt
og sanna.
Nú er þegar fengin nokkur sönnun Flateyri 13. þ. m.
í þessu máli. Rúmt ár er liðið síðan Látist hafa nýlega hjer í firðlnum,
tóbakseinkasölunni var ljett af. Hagalín porsteinsson fyrrum bóndi,
Ekki þarf að fræða almenning um háaldraður maður og hinn nýtasti
^a, nð um nokkura fjárkreppu mun þ, staðreynd> sem hann hefir reynt; drengur, og Guðmundur Friðriksson
v»a að ræða, en vonandi þó ekki það^ ^ & t6baki> tekka8i stórum við frá Breiðdal, 18 ára efnispiltur.
■|kla, að ekki sje vinnandi vegur ^ ^ versiunin var gefin frjáls. Afli góður, þegar gefur á sjó. -
jfess vegna að hrindn kynbótabúum á Einnig batna5i yaran. hún yarð fjð)_ Annars ískyggilegar horfur um sjáv-
tí|ggirnar, ef n’Ija og trúin á Þau ,breyttari 0g betur við hæfi neytenda. arútreg á Vestfjörðum.
v^ntaði. ekki. Vi« seinni mótbáruuui^ hefir hjfir endnrtekið _________________
4“ ** nefndi, cr Jm til að svara.i £ Varan ver8ur
4 þegar afurðasala bupemnp er lag,l ^ £ frjálsri 8amkepni,
ríður bændum á, að skepnurnar
_ , neldur en 1 emkasolu.
íri sem mestum arfii, við þao gæt- , ,v ,
Svo er hin hliðin a malinu, su seii
Frá Akranesi.
i« %iinna verðlækkunarinnar á afurð-
oÍmnn.
Fíðastliðið ár
par
er emnig
að ríkissjóði snýr.
reynsla fengin.
I ræðu fjárinálaráðherra, er hanu
9 útlanda og þau íáu, sem þ.in^a bjejt - þjnginu á föstudag, kom fram
seldust örfá hross
sljRust, seldust lágu. verði
Jtjer innanlands seldist noukuð af
a^f-iáttarhrossum; flest þeirra Iítil,
þá gömul afnáms hross, og seld-
þau lágu verði, sem von egt r»r,
jtp’ þau roru rýrt búsflag.
pað er nauðsynlegt fyrir hændur,
loana við þesskonar hross, en um
*
skýrsla í þessu máli.
f fjárlögum fyrir árið 1926 var
tóbakstollur áætlaður 450 þús. kr., og.
tekjur af tóbakseinkasölunni 275 þús. j
kr. Er það samtals 725 þús. kr. Svo j
ákvað Alþingi 1925 að leggja skyldi j
tóbakseinkasöluna niður, en jafn-1
framt skyldi hækka tóbakstoltínn svoj
Akranesi, PB 15. febr.
Mikill afli.
Bátar hafa ekki róið undanfarna
daga vegna gæftaleysis, þangað til í
gær, að allir bátar rjeru og fiskuðu
ágætlega. Einn bátur, mb. Víkingur,
varð að afhausa til þess að koma
aflanum fyrir. — Heilsufar gott.
Frá Sandgerði.
Á sunnudaginn auglýstu útgerðar-
menn kauptaxta, sem gilda skyldi
fvrir hafnarverkamenn. Var þar á-
kveðið kaup í dagvinnu 1.20 fyrir
klst. Dagsbrúnartaxtinn er kr. 1.25.,
Daginn eftir átti að skipa upp kol-
um úr togaranum „Geir11, sem komið
hafði frá Englandi um nóttina. —
Byrjuðu verkamenn um morguninn;
en stuttu eftir að vinnutími liófst,
kom stjórn Dagsbrúnar á vettvang
og stöðvaði vinnu við skipið. Og var
ekkert unnið við það í nllan gærdag.
Útgerðarmenn hafa lýst yfir því,
að þeir láti ekki vinna eitt liandtak
hjer við togarana nema fyrir þaö
kaup, sem þeir hafa ákveðiö og aug-
lýst.
pegar sýnt þótti, að togararnir
fengjust ekki afgreiddir hjer, afrjeðu
útgerðarmenn að senda þá til Hafn-
aríjarðar. Fór Geir þangað. En var
neitað um afgreiðslu af verkamönn-
um. Lágu þá þrír togarar hjer, Ög
biðu þess að lausn yrði á málinu.
16. þ. m. voru lok.s undirskrifaðir
samningar fyrir það kaup, er útgerö-
armenn höfðu auglýst.
í fyrra urðu forkólfar verkamauua
þess valdandi, að margir togaranna
hjeðan voru sendir til Hafnarfjarð-
nr og afgreiddir þar. Var áætlað, að
verkamenn hjer hefðu tapað mn 100
—150 þús. kr. á því ráðlagi foringj-
anna.
En þeim hefir ekki nægt það tap;
þeir hafa ætlað að leika sama leik
inn af'tur.
Frjettir uíösuegar aö.
verða þeir að gæta. þess, að al» RS gjeð yrSi. um að ríkissjóður biSi.
app samskonar gripi. — Væru engan halla. Samkvæmt skýrslu fjár- Bátar
Sandgerði, PB 15. febr.
Slæmar gæftir.
hafa ekki róið undanfarna
Mest öll síld, sem legið hefir á
SiglufirSi, hefir nú vei’ið send á er-
lendan ínarkað. Komu tvö skip um
daginn og tóku hana alla að heita
mátti. Hún var flutt til Svíþjóðar.
Ekki mun hún þó vera seld iill enrt.
600 tonn af kohun komn um dag-
inn til Siglufjarðar, og eru þati se!d
á 55 kr. tonnið úr húsi.
Aflalaust ef gersamlega á Sigiu-
firði um þessar mundir, að því cv
slmað var þaðan nýlega. Tíðarfar hef
ir og verið þar óstilt. En snjór kv.'iS
ekki vera mikill norður þar ura þess-
ar mundir.
Frá ísafi'rði var símað á laugard. aS
þar hefði verið aflalítið undaufarið og
aBalföl
Bajepsktol
Plltner»
BasL - íáýrast.
. IiuiaBt.
t *
og í dag. Eru það aðeins litlir vjel-
ekki gefið á sjó lengi fyr en í gter
. bátar, sem gongo til veiða vestra.
Stærri bátarnir, sem haldið verðnr
út hjer syðra yfir vertíðina, eru að
tínast snður.
j
l Hestamannafjelagið Fákur ætlar að
fara að gefa út blað, og mun fyrsta
eintakið væntanlegt bráðum. Pað her-
ir m. a. inni að halda bendingar Uirt
nýjan markað fyrir íslenska hestn.
♦
Haxaldur prófessor Níelsson var ný-
lega skorinn upp við botnlangabólgu
á sjúkrahúsinu í Hafnarfirði. Voru
sjúkrahús hjer svo full, að ekki var
rúm fyri* hann þar, þegar hapn
veiktist.
Færeyska blaðið „Dimmalætting"
flytur fyrir nokki-u lango grein nm
fsland, og er hún tekin að mestu
leyti upp úr ritgerð porvaldar Thpr-
oddsen í „Land og Polkt ‘. F'ylgja
greininni margar góðar myndir. <—
Greininni er ekki lokið í þeim blöð-
um, sem Mbl. hefir borist.
Adrian Mohr, rithöfundur t’ra'ga!
í'itsins „Was ieh in Island sah,“ hef-
ir verið í Færeyjum í wumar, en er-
nú í Björgvin. Hann er iðinn yið
kolann að skamma fslendinga. Hefír
hann nýlega ritað langa skaiuma-
grein í eitt Björgvinjarblað, utu J6»
Leifs.
Flugmaður þýskur er væntanlegiw
hingað í mars eða apríl, til þess að
undirbúa tilraunaflugið næsta sumac,
sem ioftferðatjelagið þýska hefir boð-
ist til að koma hjer á. Endai'legar
ákvarðani® um fyrirætlanir þessar éru-
þó eigi ftekuar ems.
Smœlki
Dorus Bijkers lieitir Hollendingu
nokkur og er hanu nú áttrœður.
Cím æfitíB lefir hann bjargað 51
mannslífmt ®g 42 skiputm, sem vori
í sjávarláska.