Ísafold - 30.06.1927, Blaðsíða 2

s
ÍSAgOL»
um trú um að „vágesturinn'‘ sje lána sjeu dregnar frá, en svo segir skammarlegu og erfiðu „lausa- og liann gætir þess, eins og sjálf-
kominn — ]>ó jeg viti, að það hann að J. Þorl. hafi reiknað þetra skulc]ir“ á þrem árum. En svo fór sagt er, að láta vegabæturnar ekki
•ekki annað en sólbruni. út líka og komist að noklcuð ann- að þær voru fyr búnar. Olli því vera óþarflega dýrar. —- Það er
Andstygð allra góðra drengja á ari niðurstöðu, sem sje, að halli góðærið 1924 og ’25, en þó má skylda hans. Fjeð sem veitt er til
háttalagi Tímamanna er takmarka
laus.
Jónas frá Hriflu hröklast
ur
þessara ára sje undir iy> miljón, einnig segja að skifti um hver á vegagerða er ríkiseign, eign allra
og muni það vera rjett! heldur. Hefði ekki þingið 1924 landsmanna, allra sem að vegun-
En það var ekki nóg að vera gengið frá tekjulöggjöfinni eins og um vinna, og er veitt einkum til
hverju kjördæmi á fætur ööru. — glöggur á misfellurnar, þó að það það gerði liefði það munað h. u. b. nota fyrir íbúa þeirra hjeraða,
Hann þeyttist austur í Sk'aftafeí.’s- væri strax mikið spor í áttina. — 5 miljónum króna á þessum tveim þar sem vegabætur eru gerðar.
•sýslu. Þar mætti honum falsmálið Næst var að bæta úr þeim. árum. Góðærið hefði gengið um Það er því fáránleg heimska, að
alræmda, þegar Tímamenn föl.mðu Þaið varð að hætta þessum herfi- garð, og lausaskuldirnar staðið álasa vegamálastjóra fyrir það, að
uppsagnir til Varðar. Hann var lega b'úskap' með lialla á liverju kyrrar! , sparlega sje á þessu fje haldið.
gerður þar afturreka eftir tvo ári og stöðuga víxla til þess að Árangurinn af starfi íhaldsfl. 1 En það er að halda sparlega á
fundi. Þóttist ætla norður á geta staðist daglegar greiðslur. í þessu máli, sem hann setti sjer að- því fje, sem vegamálastjórn er
Strandir. Kom ]iar aldrei í 1 jós, sjóði var til dæmis þegar íhalds- allega að vinna ,er sá, að skuldir trúað fyrir, að sæta lægstu boðum
])ó hann væri á næstu grösum er flokkurinn tók við sem svaraði til ríkissjóðs liafa farið það langt. uin kaupgjald. Það er mönnum í
fundur var haldinn á Borðeyr'. tveggja daga útgjalda! Nú eru þir niður, að það sparar yfir y2 mil- sjálfsvald sett, hvort þeir vilja
Hann finnur jörðina brenna nokkrar miljonir! jón á ári í vexti! Á sama vinna fyrir kaup það sem í boði
undir fótum sjer. | Þessari lagfæringu varð ekki tíma liefir verið varið miklu fje er við vegavinnuna. — Ef menn
Á síðustu stundu fyrir kosning- komið á nema með öðru af tvennu: til verklegra framkvæmda. j hækka vegavinnukaupið kemur það
arnar finnur hann hvergi friðland. Niðurfærslu gjaidanna eða hækk- Nú er þá spurningin: Yilja menn fyrst og fremst niður á hjeruðun-
Kosningarnar skera
hvort þjóðlygar og
Hriflu-manns eigi að marka stefnu
úr því, un teknanna
stóriðja tveggja. komi ?
Var það marg reynt til þrautar,
eða helstr'hvoru að þessir ráðsmenn fari, og hinir um þar sem vegirnir eru lagðir.
Því hærra sem kaupið er, því dýr-
M. J.
stjórnmála vora, Jiögar haldin að gjöídunum var ekki hægt að
verður 1000 ára hátíð Alþingis.
Fjármálastjórn
koma það niður, að neins gætti
jmóti svo gífurlegum halla, sem
orðinn var.
Það var því ekki um annað að
ræða, en hækka tekjurnar, og
Uegauinna.
Jari sem hver vegarspottinn er, því
seinna miðar samgöngubótunum
áfram.
j Skrif Alþýðublaðsins miða að
iþví, að reyna að dylja þenna ein-j
'falda sannleikai fyrir lesendum.
Þar er talað eins og Geir Zoega
sprottnar af skilningsleysi — eða
oftar af vísvitandi loddaraskap.
Aldrei liefir slíkt komið betur
fram, en í umræðum á þingi og
umræðum blaða um ábyrgðarheim-
ildina til Landsbankans í vetur.
Landsbankinn hefir í mörg ái
haft mikinn hluta af erlendum
viðskiftum sínum við Landsmands-
bankann. Vegna erfiðleika hins
danska banka, er hætt við að
Landsbankinn geti eigi treyst á
þau viðskifti í sömu mynd og áð-
ur. Til þess að hafa tryggingu
fyrir nægilegu fje til atvinnuveg-
anna, þarf Landsbankinn að hafa
vissu fyrir því, að liann hafi fje
í bakhöndinni til ígripa.
Landsbankanum er lofað láni
Ameríku með hagfeldum kjÖrurn.
Lánið fæst ineð svo hagfeldu móii,
að það vekur eftirtekt erlendis.
Meðal fjármálamanna eru láns-
kjörin talin bera vott um, að fs-
lendingar sjeu betur stæðir, en
alment var álitið.
, en tiæJrka tekjurnar, og A Eitt af „númerum“ „Alþýðu
Ihaldsflokksins. þingið vatt sjer að því með lofs- blaðsins“ um þesar mundir, er að vegamálastjóri borgi verkakaup
—------- j verðum samtökum flestra, eftir að gera veður út af kaupi því, sem úr sínum vasa!!!
Eftir kosningarnar 1923 þótti augu þeirra höfðu verið opnuð. greitt er víðsvegar við vegavinnu --------
það sýnt, að stjórnarskifti mundu Stjórnin hafði undirbúið lög um ríkissjóðs. Kaup það, sem nú er I En þetta uppþot Alþbl.manna
verða. Þjóðin hafði tekið þannig 25% gengisviðauka, sem svo var greitt, er nokkru lægra en alment'er hentug bending til bænda nú
í taumana. kallaður, á tollum. -Við það ætlaði gerðist í fyrra. fyrir kosningarnar. Eftir því að
Rjett fyrir þingbyrjun flutti Jón hún að láta sitja. En það var alls Út af þessu er ókvæðisorðum dæma, munu bændur eigi þurfa
Þorláksson, sem varð formaður ófullnægjandi, og því bar fjár- dengt yfir vegamálastjóra, lands- að bíða þess lengi, að jafnaðar-
íhaldsflokksins og tók við fjár- hagsnefnd neðri deildar fram stjórn, verkstjóra og yfirleitt alla menn vaði inn á verksvið þeirra,1
málaráðuneytinu þegar flokkur- verðtollslögin, en þau hafa meira þá menn, sem nokkru ráða um leiðtogar reykvíkskra, kommún-
inn myndaði stjórnina, fyrirlestur en nokkur lög önnur reist við fjár- vegavinnuna. Mö'nnum þessum er ista vilji ákveða hvað bændur eigi
í Bárunni. Þar var í fyrsta sinn hag ríkissjóðs. Skal ekki hjer að úthúðað fyrir það, að þeir gjaldi! að borga kaupafólki sínu norður'
gerð ljóslega grein fyrir því, svo stöddu vikið meira að þeim lægra kaup en í fyrra, og sama j á Ströndum og Sljettu.
hvernig fjárhag ríkisins var kom- merkilegu lögum. Yerðtollurinn kaupgjald eða líkt gildi ekki um
ið. Má það undarlegt heita, að gaf í ríkissjóð á tæpum þrem ár- land alt. En kaup við vegavinnu
það skyldi vera maður utan stjórn- um fullar 4*4 miljón krónur. er talsvert misjafnt eftir því, hvar
arinnar, sem þetta gerði, og spáði Eitt af því, sem mest þjakaði unnið er á landinu.
góðu um tök hans á fjármálunum, ríkissjóðinn voru hinar svo kölluðu En hvað er hjer að gerast? I
en sýndi eymd og volæði stjórn- „lausu skuldir“, þ. e. ósamnings- stuttu máli þetta. Veittar erui -------
arinnar. En að þetta var þannig bundnar skuldir, skuldir, sem segj.^vissar upphæðir til vega, nýrra I A .Rústir atvinnuveganna! Lík
má sanna. T. d. játar fjármálaráð- mátti að væru í sífeldri óreiðu, og vega, vegabóta og brúa, og það, atvinnufyrirtækja! Landauðn sveit'
herra Tímans þetta nokkrum dög- jafnvel móti lögum, eins og skuld- er verkefni vegamálastjóra að sjájanná! Alt að fara í kalda kil!
um síðar. í fjármálaræðu sinni or ir við Landlielgissjóðinn. Þessar um, að því fje sem fyrir hendi segja Tímaritar.ar. Ekki við öðru-
hann að gera upp tekjuhalla ár-' „lausu skuldir“ höfðu hrúgast upp er, sje sem best varið, fyrir það að búast, taka Alþýðublaðsmenn
anna 1920—’22 og kemst að þeirri í h. u. b. 5 miljónir. fáist sem mestar og bestar sam- ujip. Það er ’auðvaldsskipulaginu
niðurstöðu að hann sje um 6þ4' Fjármálaráðherra Ihaldsflokks- göngubætur. Honum er trúað fyrir af kenna.
miljón, eða þó öllu heldur ekki ins hafði sett sjer það fyrir, að því, að sjá um þessi verk á sem
nema 4 miljónir, ef afborganir losa ríkissjóðinn alveg við þessar hagkvæmastan hátt fyrir ríkissjóð,
Lán.
i
lyrkjarániS 1627.
Framh.
Ræningjar skiftust nú í smærri
hópa og voru 4—8 í hverjum. —
Nokkrir fóru upp að Fiskahellr-
um og „ekki stóð fyrir þeim björg
eða hamrar framar en þeim alfæru
íslensku, svo að þeir án festa eða
vaða fóru upp þau björg eða
hamra .... hver eð mælist frá
sljettlendingu 100 faðmar, en ofan
310. Þenna veg sóttu þeir konurn-
ar með sínum börnum án hand-
færa, og þetta veitti þeim auðvelt.
En þá þeir þóttust það ekki auð-
veldlega sótt geta, skutu þeir það
í hel, svo fólkið datt fjTsagðan
veg ofan úr hömrunum.... Sumir
sátu þar eftir í hel skotnir sem lif-
andi væru.“
1 tvo daga (17. og 18. júlí) voru
víkingar at ræna eyjarnar. Fólkið,
sem þeir kertóku, var flest hnept
í fjötra jáfnharðan og síðan rekið
sem búsmali niður til Dönskuhúsa.
Var þar sv* margt fanga, að þrjú
hiisin tóku ekki meira og stóð þú
maður við mann. Unglingspiltur|
nokkur smeygði sjer niður milli
fólksins og skreið eftir gólfinu
millum fóta manna út að litlu
ræsi. Komst hann þar út og u-
ræningjum. En þeir fóru nú að
velja úr fólkinu það sem þeim
þótti vænst, eins o’g þegar fje er
dregið sundur í rjett. Þeir, sem
valdir voru úr, voru fluttir á báta
og síðan neyddir til að róa um
borð í foringjaskipið. þegar þang-
að kom, hittu þeir fyrir fólkið,
sem hertekið hafði verið eystra,
og voru karlmenn allir enn í bönd-
um. Bjuggust Vestmannaeyingar
við, að þeir mundu sæta sömn
meðferð, en það var eigi, heldur
voru Austfirðingar nú leystir og
öllum gefinn ma.tur og drykkur.
Urðu Austfirðingar fegnir, því að
þeir höfðu hvorki bragðað vott nje
þurt síðan þeir voru herteknir.
Sætti enginn maður illri meðferð,
eftir að um borð var komið, nema
sjera Ólafur. Hann var leiddur
fyrir Morat.h Flaming foringja,
bundinn á höndum Og fótum,
klæðflettur og síðan barði for-
inginn hann með kaðli svo misk-
unnarlaust, að prestur gat varla
ldjóðað seinast. Þá skipuðu þeir
honum að segja sjer til peninga
á eyjunum og hvar fjárvon vær:,
en liann sór og sárt við lagði, að
hann ætti enga peninga og vissi
eigi til að aðrir ætti þá. Með það
var honum slept.
Nú er að segja frá sjera Jóni
Þorsteinssyni þar sem hann sat i
hellinum. Voru þar lijá honum
Margrjet kona hans, Margrjet
dóttir hans og Jón yngri (Jón
eldri var ekki heima um þetta
leyti). Þar var ennfremur aldr-
aður maður, próventukarl hjá sra
Jóni, er Snorri hjet Eyjólfsson.
„Sjera Jón prjedikaði fvrir sínu
fólki og huggaði það. Síðast las
hann litaniuna.“ En Snorri karl
toldi ekki inni í hellinum og var
sífelt að rápa úti fyrir. Prestur
bannaði honum það, en hinn
skeytti því ekki. Einhverju sinni
er prestur gekk fram í hellirinn,
sá hann hvar blóðlækir runnu inn
á hellisgólfið. Gekk hann þá út
og fann Snorra höfuðlausan úti
fyrir hellinum. „Höfðu ræningjar
sjeð hann og skutu af honum höf-
Allar þessar upphrópanir eru
vindbólur einar, annað hvort
Nú skyldu menn halda að menn
þeir sem bera almenningsheill fyr-
ir brjósti, væru ánægðir með þessi
málalok. Fjármálastjórn vor und-
anfarin ár hefir aukið traust vort
út á við. Við fáum möguleika til
hagfeldari lána til atvinnuveg-
anna, til aukinna athafna, aukinu-
ar atvinnu, aukinnar búsældar í
landinu. — En stjórnarandstæð-
ingar látast ekki skilja það.
Lán! Miljónalán! Og þó ekki
væri nema lánsheimild! Alt lætur
þetta illa í eyruin kjósenda. Getur
vakið tortrygni, ótta, grun um að
hjer sje hletta á ferðum, þ.e.a.s.
hjá þeim mönnum, sem vaða alger-
lega í villu og svima um málið.
Með endurteknum blekkingum
stjórnarandstæðinga, er reynt að
láta kjósendur verða sem lengst.
úti á þekju.
En með leyfi að spyrja. Eru
ekki blöð samherjanna, stjómar-
andstæðinganna, Alþvðublaðið og
Tíminn og allir þeirra fylgifiskar
að tönnlast á því, að landið sja
ekki ræktað, húsnæðisleysi í kaup-
stöðum, vjelar vanti og fullkomin
tæki, o. fl. o. fl. ? Þetta er rjett,
og meira til. Hjer þarf að rísa
uðið, og hefir hann verið þeim
skalkum svo sem ávísun til liell-
isins. Gekk þá sjera Jón inn aftur,
segjandi þennan atburð, skipaði
og áminti alla að biðja aþnátt-
'ugan guð sjer til hjálpar, því nú
mætti það sjá, hvar komið væri
og hver óþjóð að því drifi. Strax
eftir þetta stefndu þessir blóð-
jhundar að hellinum, svo hann
heyrði þeirra fótadunk. Þá mælti
hann: Þar koma þeir, Margrjet!
’ með sínu fótasparki. Nú skal
óskelfdur í móti þeim ganga. Hiin
bað hann guðs vegna eltki frá sjer
1að fara.“
I í því bili komu ræningjar að
hellinum og er sagt að í för tneð
jþeim hafi verið þorsteinn sá, sem
fyr er nefndur. Þegar hann sá
sjera Jón, mælti liann: „Því ertu
hjer sjera Jón? Skyldir þú nú ekki
vera heima í kirkju þinni?“ Prest-
ur svaraði: „Jeg hefi verið þar í
morgun.“ Þá er mælt að Þor-
steinn hafi sagt: „Þú skalt ekki
vera þar á morgun.“ Hjó þá '■'un
af ræningjum í höfuð sjera Jóni,
en hann breiddi út hendnrnar og
. mælti: „Jeg befala mig mínum
guði, þú mátt gera það frekasta."
Hjó ræninginn þá annað högg, ea
sjera Jón mælti: „Jeg befala mig
mínum herra Jesu Christo.“ Mar-
grjet kona hans skreið þá að fót-
um illmennisins og greip um knje
hans grátandi, en hann blíðkaðist
ekkert við það og hjó þriðja högg-
ið og klauf höfuð sjera Jóns. Það
seinasta, sem menn lieyrðu prest
segja, var þetta: „Það er nóg.
Herra Jesú! meðtak þú minn
anda,.“ Þannig ljet sjera Jón líf
sitt og varð harmdauði öllum er
liann þektu. Upp úr liellinum var
dálítil smuga. þar leyndust tvær
konur, er sáu allan þennan atburð
og heyrðu hvað fram fór. Hafa
þær sagt frá þessu.
Þegar sjera Jón var fallinn,
gripu ræningjar fólk hans og
drógu það niður að Dönsku-hús-
um þangað sem hitt fólkið var
fyrir. Sagan segir, að Þorsteinn
hafi fengið makleg málagjöld hjá
Tyrkjum fyrir svik sín, því að
þeir liafi hengt hann á hásiglúnni
á foringjaskipinu áður en þeir
ljetu í haf.
Tyrkir fluttu nú um borð alt
það fólk, er þeim þótti slægur í
vera, eigi síður börn en fullorðna,
eigi síður konur en karla. En
nokkra höfðu þeir rekið inn í hús-