Ísafold - 20.09.1927, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Jón Kjar.tansson
Valtýr Stefánsson
Sími 500.
ISAFOLD
Afgreiðsla og
innheimta
í Aasturstræti 8.
Sími 500.
Gjalddagi 1. jólí.
Árgangurinn
kostar 5 krónur.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
52. árg. 44. tbl. Þriðjudaginn 20. sept 1927. ísafoldarprentsmiSja h.f.
1111 ■ — ■ • ■■ - 1 1 ■■■"--"■' ■ ■ ■ 1 ■■-■■■ ■ ■■■ ■ ■■-■ —- — — -■■ --■ ■- ■-■■■■ ——— — ~
Asarskðft
stjóruarinnar.
Lætur dómsmálaráðherrann sósía-
lista kúga sig til þess að virða
vettugi gildandi lög?
ekki hægt að afnema gildandi lög
með reglugerð.
Nýtt hneykslismál.
Þetta blað hefir oft sagt, að
iþað mtmdu verða sósialistar, sem
rjeðu mestu um framkvæmdir rík-
isstjórnarinnar. Þeir liefðu líf
stjórnarinnar í hendi sjer o
mundu nota sjer þá aðstöðu til
hins ít.rasta ,og kúga stjórnina á
«llan máta.
Framsóknarstjórnin hefir nú set
ið við völd í 3 vikur tæpar. En
þót.t tíminn sje ekki langur, er
"það þegar farið að koma í ljós og
það í stórum stíl, að það eru fyrst
<og fremst sósialistar, sem ráða
gerðum stjórnarinnar.
Hefir áður verið skýrt frá hinni
svokÖlluðu „sparnaðarnefnd“, þar
sem stjórnin kaupir sjer stundar-
frið hjá sósialistum með því að
stinga beini upp í Harald Guð-
mundsson, þm. ísfirðinga. Lætur
hún 2 af sínum eigin gæðingum
njóta góðs af, og rjettir þeim bein
líka.
En síðan kunnugt varð um
-„sparnaðarnefndina1 ‘ rangnefndu
hefir annað hneykslið komist upp.
'Og það enn alvarlegra. Dómsmála-
ráðherrann virðir vettugi gild
andi lög, og ekki verður annað
sjeð, en að það sjeu sósialistar
sem kúga hann.
A síðasta þingi voru samþykt
'tvenn lög snertandi varðskip rík
isins: Lög um varðskip ríkisins og
sýshmarmenn á þeim (nr. 41, 31.
maí 1927) og lög um laun skip-
herra og skipverja á varðeimskip-
um ríkisíns (nr. 51, 31. maí 1927).
Bæði þessi lög hafa iiðlast gildi,
hin fyrnefndu 31. maí og hin síð-
arnefndu 1. júlí s. 1. — Byrjað var
að framkvæma lögin, en svo kem-
ur fyrirskipun frá dómsmálaráð-
herranum um það, að lögin skuli
ekki komast í framkvæmd fyrst
um sinn, heldur alt sitja við sama
•og áður.
í 5. gr. laganna um varðskip
ríkisins og sýslunarmenn á þeim,
-segir berum orðum, að „slrráning
manna á skipin fyrir skráningar-
stjórum skal ekki fram fara.“ En
• domsmálaráðherrann hirðir ekki
um þetta , ákvæði laganna, fremur
•en önnur, heldur fyrirskipar hann
að láta lögskrá á Óðinn nú áður
en hann sigldi til Kaupmannahafn-
ar. — Sama ljet hann gera
á Þór, nú á.ður en hann fór út.
Skráningin fór fram hjá lög-
reglustjóra. TJm kjör skipshafnar
segir í skipshafnarskránni, að þau
sjeu samkv. „bráðabirgðareglu-
gerð“. Ekki fylgdi þó sú bráða-
birgðareglugj. með eintaki því af
•skránni, sem liggur hjá skráning-
mrstjóra, og ekki hefir sú reglu-
Hvernig stendur á því, að dóms-
málaráðherrann leyfir sjer að
virða vettugi gildandi lög?
Þeir, sem fylgst hafa með gangi
laganna um varðskipin, sem hjer
um ræðir, verða víst ekki í nein-
um vafa hverju það sætir, að slíkt ir:
á sjt>r stað. Það eru sósialistar,
sem kúga dómsmálaráðherrann.
Á síðasta þingi, þegar varðskips-
lögin voru til umræðu, gerðu sósia
listar alt sem þeir gátu til þess
að koma lögunum fyrir lcattarnef.
Þeir æt.luðu gersamlega tryltir að
verða, þegar andróður þeirra ork-
aði cngu og lögin voru samþykt.
En livers vegna voru sósialistar
svona, andvígir lögum þessum? —
Það var vegna þess, að allir starfs
menn skipanna skyldu verða sýsl-
unarmenn ríkisins. Af því leiddi
aftur það, að starfsmenn þessir
máttu ekki gera verkfall.
Þetta þótti sósialistum gersam-
lega óþolandi. Þeim þótti óþol-
andi, að mega ekki segja liásetum
varðskipanna að leggja niður
vinnu, hvernig sem á stæði. Þeir
vildu geta kallað varðskipin í
höfn um hávertíð, til þess að geta
kúgað stjórnina til þess að ganga
Læknastjettin
°g
dómsmálaráöherrann.
Iir. Jónas Jónsson, dómsmála-
ráðh., skrifar í Tímann næstsíðasta
langa kjallaragrein, er liann nefn-
„Gamalt og nýtt.“ Kennir
margra grasa í grein þessari, og
virðist Jónas alveg hafa verið bú-
inn að gleyma því, er hann skrif-
aði grein þessa, að hann er nú
hærra settur og hefir meiri ábyrgð
en meðan hann aðeins jós auri yf-
hr andstæðinga sína í Tímanum.
Á einum stað í grein þessari
kemst hr. Jónas Jónsson þannig
að orði: „Jeg hefi oftar en einu
sinni lagt til á þingi að felt væri
íiiður embætti eins læknis, sem
'ménn vita ekki að sinni til muna
öðru en áfengislækningum. En
meiri hlut.i þingsins, sem var í-
haldsmeirililuthm, áleit þetta
ófært.“
Þegar Jónas Jónsson skrifaði
þes.si, orð, liefir hann auðsjáanlega
ekki munað í hvaða stöðu hann
var kominn. Hann hefir ekki mun-
að eftir því, að honum er nú fal-
in .yfirstjórn heilbrigðismálanna í
landinu. Og honum er falið meira
að þeim kröfum, er þeim þóknað-' starf. Hann hefir ákæruvaldið í
ist að setja.
héndi sjer. Þetta finst Jónasi nátt-
En nú liafa sósialistar kúgað ^ úrlega undarlegt, og hefir ekki
dómsmálaráðherrann til þess að fyllilega áttað sig á því ennþá. Er
hindra framkvæmd laganna, sem! lionum fylsta vorkunn í því efni;
hann liefir ekki minstu heimild til en svona er það nú samt.
að gera. Á sama hátt gæti dóms- 1 Nú segir dómsmálaráðherrann
málaráðherrann lýst því yfir einn! opinberlega í blaði, að til sje lækn
góðan veðurdag, að hegningarlög- ■ ir í embætti lijér á landi, „sem
in slcyldu ekki lcoma t.il fram-1 menn vita ekki að sinni til muna
kvæmda f'yrst um sinn, iim óákveð-. öðru en áfengislækningum.“ M. ö.
inn tíma. 'Máske fara bófar og o. maður, sem þverbrýtur landslög.
glæpamenn á fund dómsmálaráðh. j Jónas Jónsson er m. a. settur
og fá hann til þess arna? Við yfir embættislækna landsins. Hann
Nýja stjórnin.
Mynd þessi er tekin af ráðherrunum þrem í móttökuherbergi for-
sætisráðherra, nokkrum mínútum eftir að þeir komu fyrst í stjórnar-
ráðið. Er dálítið gaman að sjá svipinn og tilgerðina á þeim; forsæt-
isráðherrann, Trvggvi Þórhallsson, breiðir úr sjer eftir föngum, Jónas
dómsmálaráðherra gefur honum dálítið alnbogaskot, eins og honum
sje ekki ógeðfelt að vera í fremst.u röð, en Magnús Kristjánsson, fjár-
málaráðherra er feiminn og óframfærinn eins og nýuppdubbaður ferm
ingardrengur. . - }
Afglðp
dDmsmálaráöhErrans.
Hann játar afbrot sitt, en reyn-
ir að verja sig með ósannindum.
hverjul er ekki að búast?
Þetta framferði dómsmálaráð-
lierra er tvímælalaust landsdóms-
sök. 1 3. gr. laga nr. 2, 4. mars
1904, um ábyrgð ráðherra, segir
svo ■ „Og enn varðar það ráðherr-
ann ábvrgð eftir lögum þessum,
ef hann veldur því, að brotið sje
gegn öðrum lögum landsins en
stjórnarskipunarlögum þess:
b. með því að framkvæma eða
valda því, að framkvæmt sje nokk
uð það, er fer í bága við fyrir-
mæli laganna, eða með því að láta
nokkuð ógert., sem heiintað er í
löguin, eða verða þess Valdur, að slík
framkvæmd farist fyrir.“ Varðar
það ráðherrann alt að 5000 kr.
sektum eða embættismissi, ef út
af þessu er brotið.
Það sætir furðu, ef Alþingi lætur
bjóða sjer annað eins og þetta? Ef
einum ráðh. á að haldast það uppi
bótalaust,. að þrjóskast við frarn-
kvæmd gildandi laga, ]iá er Al-
^þingi orðið áhrifalaust og þjóðin
varnarlaus gagnvart yfirgangi of-
stækisfullra og óbilgjarnra ráð-
herra.
á að gæta þess, að þeir ekki brjóti
landslög, og ákæra þá og koma
ábyrgð fram á þeim er það gera.
Væri ekki mannlegra fyrir
dómsmálaráðherrann, í stað þess
að vera með dvlgjur um lækna-
stjettina í málgagni sínu, að gæta
sinnar eigin skyldu og ákæra
þann læknir, „sem menn vita ekld
að sinni öðru en áfengislækning-
um?“ Veit ekki dómsmálaráðherr-
ann, að það er vanræksla af hans
hálfu, að hafa mann í embætti,
isem er eins brotlegur og hann
/gefur í skyn í áðurnefndri grein
í Tímanum, án þess nokkuð að
aðhafast?
Jónas Jónsson má ekki nú ó-
hugsað hlaupa með róggreiu í
blað, á sama hátt og hann gerði
áður. Nú hefir hann meiri skyld-
um að gegna en áður, og kröfurn-
* ,
ar til hans eru líka meiri.
Dánarfregn. Á föstudagskvöld
andaðist hjer á Landakotsspítala
Ifrú Tngibjörg Skúladóttir frá
Norðtungu í Borgarfirði. Var
fyrir nokkru gerður á henni upp-
skurður, sem heppnaðist vel, en
lijartabilun mun hafa orðið henn
að bana.
Skýrsla fsaf. í dag úm síðasta
en stærsta afbrot dómsmálaráð-
herrans nýja, mun áreiðanlega
,vekja almenna undrun. peir verða
líklega margir, sem í fyrstu
eiga erfitt með að trúa frásögn
blaðsins. Að ráðherra leyfði sjer
annað eins og það, að fyrirlíta
lög, er Alþingi hafði samþykt
og konungur staðfest, er meira
en menn alment geta trúað.
En sjón er sögu ríkari. Dóms-
málaráðherrann hefir nú sjálf-
ur tekið af allan vafa. Hann
hefir sent út opinbera tilkynn-
ingu um málið. Sú tilkynning
birtist í Tímanum s. 1. laugar-
dag og er svo hljóðandi:
„Dómsmálaráðuneytið tilkynn-
ir: TJt af ummælum í einu dag-
blaðinu í dag, þar sem sagt er
frá þeirri staðreynd, að yfir-
mönnum varðskipanna hafi ekki
enn verið veitt embætti sín, skal
tekið fram, að Magnús Guð-
mundsson frestaði að skipa starfs
menn þessa svo mánuðum skifti,
eftir að lögin komu í gildi. Hann
jijet skdpsmennina vera skrásetta
svo mánuðum skifti eftir að önn-
iur lög voru komin í gildi, sem
ekki gerðu ráð fyrir skrásetn-
ivgu. Ástæður fyrverandi stjórn-
ar til að fresta skipun eru ó-
Jcunnar. En ástæður núverandi
istjórnar til frestunar byggjast á
því, að það sje óheppilegt, eins
,og fjárhag landsins er varið, að
binda landið við að veita tveim-
ur af þessum starfsmönnum 3000
kr. uppbót hvorum, æfilangt, of-
ian á frumlaun, sem eru miklu
hærri en laun sýslumanna, pró-
fessora og annara starfsmanna í
sambærilegum stöðum. Á 30 ár-
um gæti þessi uppbót orðið 180,-
000 kr. í ofanálag á 9000 kr. föst
laun handa hvorum þessara
manna."
Efast lengur nokkur um það,
að alt, sem sagt er hjer í blað-
inu um þetta hneykslismál, er
satt? Dómsmálaráðherrann játar
hvert einasta atriði í tilkynningu
sinni.
En svo kemur „vörn“ ráðherr-
ans. Hana hefði hann ekki átt að
senda frá sjer.
Þessi tilkynning dómsmálaráð-
herrans er einstök í sinni röð.
Hún sýnir a. m. k. það, að til er
dómsmálaráðherra, sem ekki hik-
ar við, þegar svo ber undir, að
segja ósatt um staðreyndir, sem
sannanlegar eru. Og ráðherrann
er svo forhertur, að hann sendir
ósannindin út í opinberri til-
kynningu frá ráðuneyti sínu.
I tilkynningu þessari gefur
ráðherrann í skyn, að fyrverandi
stjórn hafi vanrækt að láta fram
ikvæma umrædd lög um varðskip
ríkisins. Þetta er ósatt. Lögin
gengu í gildi um mitt sumar (1.
júlí), eh fyrv. stjórn var þegar
byrjuð að láta framkvæma þau.
Hún hafði gefið út reglugjörð
með þliðsjón af lögunum; hún
liafði látið afskrá af báðum skip-
unum og hún hafði sett
menn í stöðurnar eftir ákvæð-
i