Ísafold - 07.10.1927, Síða 1

Ritstjórar:
Jón Kjartansson
Valtýr Stefánsson
Sími 5M.
SAFOLD
AfgTeiSsla og
innheimta
í Austurstrœti 8.
Slmi 500.
Gjalddagi 1. jálL
Árgangur
mn
kostar 5 krónux.
est«
DAGBLAÐ:MORGUNBLAÐIÐ
52. árg. 47. ftSsf.
Föstudaginn 7. okt. 1927.
ísafold&rprentsmiðja
h.f.
+
Magnús Einarson
dýralæknir.
Magnús Binarson dýralæknír
í.iest að heimili sínu lijer í bæn
um á sunnudagskvöldið kl. 8y2.
bilið 1903—1907; í niðurjöfnunar-
nefnd bæjarins átti hann sæti um
mörg ár, og' var hin síðari ár for-
\inir hans vissu, að heilsa hans
var ekki örugg frá því er hann
kendi bilunar í höfði fvrir áramót-
m síðustu, en saxnt mun ándlát
bans er svo brátt hefir að borið.
koma þeim á óvart, því að hanri
virtist hafa náð góðri heilbrigði
aftur, og gekk að venjulegum
störfum sínum að því er virtist
áieð nýjum kröftum.
Magiiús Einarson var fæddur að
•Ööskuldsstöðum í Breiðdal hiun
lf>. apríl 1870. Foreldrar lians
voru Einar Gíslason bóndi þar og
k°na hans'GÚðrún Jónsdóttir. —-
■^agnús geklv í Latínuskóla lívík-
llr og útskrifaðist árið 1891. Fór
^nn þá samsumars utan til dýra-
^knisnáms og tók embættispróf á
^ýralteknaskólanum í Kaupmanna
böfn J júnímánuði 1896 með fvrstu
°*nkunn. Kom hann liingað t.ii
^°ykjavíkur um sumarið og var
Gupaður dýralæknir í Suður- og
yesturamtinu hinn 27. nó\. þess
Hís frá s- m- að telja. Var hann
•Gfnframt ráðunautur þings og
kjórnar um þau atriði í löggjöf
’S framkvæmd laga, er snertu
fræðigrein hans.
sinna hefir|
____ o_gnt mörgum
1 únaðarstörf um í bæjarf jelagi
/0l'u. Þannig átti hann sæti í bæj-
lFstjórn Reykjavíkur kjörtíma-
Auk embættisstarfa
a&nús Einarson op.
maður nefndarinnar, þar til skip-
un þeirrar st.ofnunar var breytt
með lögum fyrir nokkrum árum.
Fvrir Búnaðarfjel. íslands gegndi
hann um tíma trúnaðarstörfum,
sem og fvrir Oddfellow-fjelagið
og mörg einkafyrirtæki þessa bæ j-
ar nutu starfskrafta lians.
Magnús Einarson var hinn mesti
hæfileikamaður. Á námsárunum
var hann talinn einn ineð hinum
bestu námsmönnum, jafnvígur á
alt nám og lá honum flest í aug-
um uppi í námsgreinunum. Þar
sem hann beitti kröftum sínum i
borgaralegu fjelagi, var hann tal-
inn tillögugóður og ráðhollur; og
þar sem hann var áhugamaður um
öll þau mál er hann taldi horfa til
héilla var það að vonum, að á
harm hlæðust, störf í þágu margra
málefna.
En eitt var það umfram alt ann-
að, er einkendi dagfar hans. bæði
í opinberu lífi lians og einkalífi;!
það var hið einstaka hreinlvndi og
fágætt rjettlæti hans Og dreng-
skapur.
Hinn 2. maí 1901 kvæntist Magn
ús eftirlifandi eiginkonu sinm,
Ástu, dóttur Lárusar Sveinbjörn-
son háyfirdómara. Eru börn þeirra ■
öll l föðurgarði. Lárus stud. med., |
Guðrún, Helga og Birgir; eru þau
uppkomin nema Birgir. Og ekki
mun Lárus Sveinbjörnson, sem ver
'ið hefir á heimili þeirra hjóna frá
barnsaldri og notið hefir sama at-
lætis sem þeirra eigin börn síður
sakna vinar í stað, við fráfall
Magnúsar Einarsonar en börnin
hans.
Magnús dýralæknir var maður
fríður sýnum. Hann var meðal-
maður vexti, eða rúmlega það,
beinvaxinn, grannur og svaraði
sjer vel, ljettur í hreyfingum og
hvatlegur. — Öll framkoma hans
lýsti því, að hann var göfugur
maður. Þó vann hann enn meir við
nánari kynni eins og allir hans
líkar, — þeir sem geyma barns-
lega hreint hjarta eins og hann í
brothættu keri.
Yinir hans munu minnast hans
sem eins hins besta drengs er þeir
mættu á æfileiðinni.
P. H.
. Mjer er það ljúft að verða við
ósk ísaf., að minnast með nokkr-
um orðum hins nýlátna dýralækn-
is Magnúsar Einarsonar. Er þar
skjótt af að segja, að jeg liefi jafn-
an, síðan jeg kyntist honum, talið
hann meðal hinna nýtustu ög
bamviskusömustu embættismanna
landsins. Hann var skipaður dýra-
læknir haustið 1896 og liafði hann
því verið embættismaður í hjerum
bil 31 ár. Allan þennan tíma var
hann ráðunautur landsstjórnarinn-
ar í öllum þeim efnum, sem
snerta fræðigrein hans og er mjer
kunnugt um, að tillögur hans
þóttu jafnan skýrar, ákveðnar og
skynsamlegar. Mun það hafa verið
örsjaldan sem ekki var eftir þeim
farið að öllu levti.
Hann hafði brennandi áhuga á
því að verja landið erlendum dýra-
sjúkdómum og þótt tillögur hans í
þeim efnum liafi ekki lilotið ein-
róma samþykki, þá er það víst, að
öll þau ár, sem liann í raun og
veru bar aðalábyrgð þessara mála,
hefir ekkert það gerst, er sýni, að
lionum hafi skjátlast. Hann var
upphafsmaður ýmsra laga um
bann gegn innflutningi dýra frn
útlöndum, svo og þeirrá vara, sem
hætta er á að smitúnarliætta fylgi.
Veit enginn live mikið gagn hann
hefir með þessu unnið, en benda
má á hina stöðugu stórhættu, sem
áður vofði vfir vegna ipiltisbrands.
Með ráðstÖfunum, sem bann var
upphafsmaður að, er að mestu girt
fyrir þá hættu.
Hann ljet að vonum mjög til sín
taka fjárkláðamálið. Hjelt hann
því mjög ákveðið fram, að kláðan-
um yrði aldrei útrýmt með böðun
einni. Var hann því mótfallinn'
höðun Myklestads á sínum tíma
og réynslan hefir sýnt, að hann
hafði á rjettu að standa, þótt því
hinsvegar verði ekki neitað, að sú
böðun gerði mikið gagn.
Yfirleitt er ekki efi á því, að
íslenskir bændur eiga hinum látna
dýralækni mikið gott upp að nnna.
En í mestri þakkarskuld standa
þeir við hann vegna afskifta hans
af bólusetningu sauðfjár til rarn-
ar bráðapest. Það mun enginn efi
vera á því, að hann var upphafs-
maður þess máls. Fjekk hann í
lið með sjer prófessor C. Jensen í
' Kaupmannahöfn, þann er hefir
haft á hendi tilbúning bóluefnis-
lins síðan. Yrði of langt mál að
’rekja samstarf þeirra hjer, en öll-
um sem kunnugir voru þeim geysi-
skaða, sem bráðapestin gerði bænd
um lijer á la^idi áður en bólusetn-
ingin liófst, mun vera það ljóst,
livílílct þjóðþrifaverk sá maður
vann, sem varð þess valdandi, að
bólusetningin var tekin upp. Hinn
látni dýralæknir hafði frá byrjim
á þendi útvegun og útbýtingu á
bóluefninu og var óþreytandi í
söfnun skýrslna um árangurinn og
gaf þeirri stofnun, sem bóluefnið
býr til, margar og mikilsverðar
upplýsingar um, hvers þyrfti að
gæta við tilbúning bóluefnisins. Á
síðari árum var hann oft áhyggju-
fullur yfir því, að honum þótti ár-
angur bólusetningarinnar ekki
vera eins góður og hann hafði bú-
ist við.
Ymislegt fleira raætti telja af
nytsamlegum embættisstörfum
'hans, en þó verður mi við þetta
^að sitja að sinni, en það er víst,
að íslenskir bændur eiga hjer á bak
að sjá hollum vini og veigerða-
*manni og embættismannastjettin
'góðum starfsbróður.
Magnús Guðmundsson.
Joan kominii fram.
Hinn 5. ágúst kom hingað frá
Englandi þessi litli bátur (aðeins
2 smál.) og var á leið vestur um
haf. Á honum voru tveir menn,
Sinclair skólakennari og B. Jack-
son stúdent. Þeir lögðu á stað
lijeðan um miðjan ágvist og bjugg-
ust við að komast til Labrador á
mánuði, ef alt gengi að óskum.
Fyrst í stað gekk ferðin vel og
voru þeir komnir vestur undir
New Foundland. Þar hreptu þeir
voðaveður sem stóð í viku sam-
fleytt. Hefðu þeir að líkindum far-
ist, ef gufuskip, sem ,,Aleor“ heit-
ir. hefði ekki rekist á þá í Belle
Isle sundi og bjargaði þeim. Voru
þeir þá svo aðfram komnir, að
þeir gátu sig varla breyft.
„Alcor“ flutti þá til Montreal.
Stjórnarafglöpin.
Hvað kemur næst?
Þessi spurning er efst í huga
allra hugsandi manna í landinn
um þessar mundir. Afglöp stjórn-
arinnar eru orðin svo stórfengleg
og tíð, að menn spyrja ósjálfrátt:
Hvað kemur næst?
Það hefir verið sagt frá þeirri
fyrirætlun dómsmálaráðherrans, að
ætla sjer að starfa.áfram í banka-
ráði Landsbankans, þótt hann sje
orðinn ráðherra. Sýnir þetta eink-
ar glögt, hve ráðherrann er út á
þekju um alt, er að stjórnarstörf-
unum lýtur. Veit ráðherrann ekki,
að Landsbankinn er ríkisstofnun,,
sem stjórnin er sett yfir, alveg á
sama hátt og aðrar stofnanir rík-
isins? Ríkisstjórninni ber að hafa
eftirlit með þessari stofnnn, eins
og öðrum ríkisstofnunum. Getur
ráðherrann þá ekki sjeð, að það er
óverjandi af honum að sitja í
stjórn þess fyrirtækis, sem ríkis-
stjórnin á að hafa eftirlit með?
Frá „æðri stöðum“ hefir komið
önnur tilkynning, sem ekki er síð-
ur athyglisverð. Sú tilkynning
kom frá fjármálaráðherranum. —
Skýrir hann þar frá því, að hann
verði áfram forstjóri Landsversl-
unarinnar, þótt hann sje orðinn
ráðherra.
Það er vitaskuld sama að segja
nm forstjórastöðu Landsverslunar-
innar, og sagt var um bankaráðs-
stöðuna við Landsbankann, að
hún er gersamlega ósamrýmanleg
ráðherrastöðu. Og vegna þess hve
mikið er í húfi við Landsverslun-
ina, fyrirtæki sem veltir miljónum
króna á ári, er afbrot fjármála-
ráðherrans enn alvarlegra, en af-
brot dómsmálaráðherrans.
Forstjórastaðan við Landsversl-
’unina hefir verið launuð 12 þús.
kr. á ári. Hefir ekki þótt tiltæki-
legt, að launa þessa stöðu minna,
vegna þess hve ábyrgðarmildl
staðan er. Landsverslunin hefir
miljónir fjár í veltu. Eftirlitið með
stofnun þessari er í höndum ríkis-
stjórnarinnar.
Hvað segja menn um það athæfi .
fjármálaráðherrans, að hafa eng-
an forstjóra fyrir þessu miljóna-
fyrirtæki ríkissjóðs? Ráðherrann
segist, sjálfur ætla að gegna for-
stjórastarfinu kauplaust, meðan
hann er ráðherra. Hann ætlar líka
sjálfur, eða fjelagi hans í ráðu-
neytinu, að1 hafa á hendi eftirlit-
ið með þessari stofnun! Er þetta
forsvaranleg ráðstöfun?
Landsverslunin liefir vafalaust.
sjálf Sullfæra- menn í sinni þjón-
ustu, sem eru færir til að stjórna
versluninni þann stutta tíma, sem
hún, á eftir að starfa. Kostnaðar-
ins vegna var því óþarft af ráð-
herranum, að hafa stjórn verslun-
arinnar sjálfur. Fyrst ríklð er að
burðast með verslunarfyrirtæki,,
verður að sjá nm, að fyrirtækin
sjeu ekki stjórnlaus og eftirlits-
laus, eins og mannlaust skip á
hafi. Yerður að krefjast þess af