Ísafold - 14.11.1927, Blaðsíða 1

Ritatjórar:
J6n Kjar.tansson
Valtýr Stefánsson
Sími 500.
ISAFOLD
Afgreiðsla og
innheimta
í Austurstrasti 8»
Sfmi 500.
Gjalddagi 1. jAlL
ÁrgangTirinu
kostar 5 krónur
DAGBLAÐ:MORGUNBLAÐIÐ
i 52. árg. 53. ibl.
IWánudaginn f4. nóv. 1927.
taafoldarprcntamiCja h.f.
,gmiuitayggitii‘.
Því nafni nefnir Alþýðublaðið ,þá
sem ekki vilja gefa landið
hverjum sem hafa vill.
Þetta segir blaðið fyrra laug-
arciag. — Bti fivað sagði blaðið
laugardaginn næsta á undan? Er
Hatlbjöni búinn að gleyma því?
El' svo ér ,er rjett að minna hann
á. Þ'ar stendur skráð :
„........Allir þeir, sem björt-
ustum jafnrjettisbugsjónum halda
á loft: mannkyninu til handa,
þeimta jafnan rjett manns gagn-
vart manni, eigi aðeins innan
hver.s þjóðfjélags, heldur hvar-
vetna á jörð mannanna —.............
Alþýðuhlaðið er komið í klípu.
Það hefir komið óþyrmilega upp
um leiðtoga Alþýðuflokksins í
■skrifum sínum undanfarið um fjár
styrkinn danska. Það, sem upp-
lýst er um athæfi leiðtoganná, er
fyrst og fremst þetta: —
1. Það «r móti ,,hcigsjón“ jafn- __
aðarstefnunnar, að íslendingarj
hafi nokkurn meiri rjett til þess og frá þessu sjónarmiði er þjóð-
lands, sem þeir hyggja, en þegn-j legur fæðingarrjettur aðeins hindr
ar annara þjóða. | tuu {>ess, að mennirnir fái notið
2. Þar af leiðandi heímtuðu sjálfsagðs sonarrjettar síns til móð-
leiðtogar Alþýðuflokksins það ur jarðar. Þessu hjelt vitanlegu
1918, þegar verið var að semja um fulltrúi danskra jafnaðarm. fram í
sjálfstæðismál Islendinga, að Dan-' sambandslaganefndinni, og þykir
ir nytu hjér sama rjettar og inn- víst engum furðulegt, þótt hann
fæddir íslendingar. j vildi ekki bregðast einhverri víð-
3. Leiðtogar Alþýðuflokksins feðmustu hugsjón stefnu sinnar
fá Öflugan stjórnmálaflokk í Dan-' og kaupa því verði að ljá íslensk-
mörku (sósíalista), til þess að bera tim jafnaðarmönnum fylgi flokks
fram jafnrjettis- og sameignar- síns, til að koma fram viðurkenn-
kröfur sínar 1918, og koma þeim ingunni á fullveldi íslendinga. Yf-
inn í sambandslögin. jirlýsingu Alþýðuflokksins 1918 er
4. Þegar leiðtogarnir eru bún- 'því nánast að skoða sem yfirlýs-
ir að koma þessu öllu vel í kring, ingu um það, að þótt flokkurinn
þá fá þeir stóra fjárfúlgu frá vildi fá fullveldiskröfunum fram-
dönskum sósíalistum til stjórn- gengt, þá væri það ekki í því
málastarfa á Islandi. | skyni að leggja stein í götu sam-
------- þjóðlegra hugsjóna jafnaðarmanna,
lieldur ryddi sambandssamningur
Þetta er i stórum dráttum það lslendinga og Dana rúm hinum
sem sannað er viðvíkjandi hinu nýju fæðingarrjettarhugmyndum,
hneykslanlega athæfi Alþýðn- sem ]jestu menn heimsins aðhyll-
flokksleiðtoganna. Hvað á enn eft- 'aSt << (LetUrbr bjer.)
ir að kohia fram í málinu ,er ekki
Þessi framkoma Alþbl. gagnvart
þeim flokksmönnum, sem vilja
standa á verði gagnvart ásælni
og ýfirgangi erlendra þjóða, sýni-
ir best hvert er hið rjetta innræti
blaðsins og þeirra manna, sem
gerst hafa leiðtogar Alþýðuflokks-
ins. Blaðið heimtar það af sjó-
mönnum, verkamönnum óg öðrum,
sem hafa stutt stefnu Alþýðu-
flokksins, að, þeir segi já'og amen
við sjerhverri heimsku sem leið-
togunum kann að detta í hug. —
Þótt sjómenn og verkamenn sjái,
að framferði leiðtoganna verði
fjrrst og fremst til þess að eyði-
leggja framtíð þeirra sjálfra, mega
þeir ekkert segja. Það eru aðeins
þeir útvöldu, sein hafa orðið.
Nei, Alþbl. þekkir ekki íslenska'
alþj'ðu, ef það lieldur að hún horfi
. þegjandi á, meðan verið er í laumi
j að afsala dýrmætustu rjettindum
; þjóðarinnar í hendur útlendingum.
j íslensk alþýða hefir hingað til
jfarið sína beinu götu, þegar sjálf-j
(stæðismál Islendinga hefir verið
t á dagskrá. Og hún mun svo enn
, gera, þrátt fyrir máttlaus hæði-
yrði og hrópyrði einhverra „leið-
toganna“, sem vilja óáreittir fá
, að gæða sjer á gullinu danska.
f Það eru leiðtogar Alþýðuflokks-
ins sem eru grunnhyggnir oghirðu
lausir um málefni Islendinga, ekki
alþýðan sjálf. Þeir hafa sett blett
á íslenska alþýðu með framferði
sínu og þeim ferst þess vegna ekki
að senda alþýðunni hrópyrði fyrir
það, þótt hún fylgi þeim ekki út
í voðann.
Beinahúsið mikla hjá Douaumont vígi. — Reist var nýlega bygging
þessi í nágrenni Verdun á Frakklandi, þar sem háðar voru mann-
skæðustu orusturnar í ófriðnum mikla. Mælt er að um ein miljón her-
manna hafi þar fallið. Aðeins lítill hluti þeirra var greftraður. Líkia
og beinahrúgurnar' lágu eins og hráviði um alt, bæði í jörðu og á að
ófriðnum loknum. Um leið og það jarðrask hefir farir fram hafa
mannabeinin verið týnt saman á einn stað. Hefir verið búið um þáu
í kistum. En kisturnar verða geymdar í húsi því er myndin sýnir.
í turninum er kastljós. Er dimma tekur á kvöldin er ljósgeisla
miklum varpað yfir umhverfið, yfir hina fyrri vígvelli er mánuðum.
og árum saman voru blóði drifnir.
gott að giska á. En vafalaust, er
það bæði margt og milcið. Meðal
annars vantar upplýsingar um það,
hversu mikið fje leiðtogarnir bafa
þegið hjá dönslcum sósíalistum.
Einnig vantar upplýsingar um það,
hvenær þeir fyrst fengu fje það-
an. Grxmur leikur á, að það sje
ekki langt frá árinu 1918, sem
fyrstu dönsku gullkrónurnar
streymdu hingað. Svo milcið er
víst, að stuttu eftír þann tíma,
tóku helstu leiðtogar Alþýðuflokks
ins að láta veruíega á sjer bera
á stjórnmálasviðinu.
Ef Alþýðublaðið meinar nolckuð
með þ.ví, þegar það er að halda
því fram. að danskar pólitískar búinn að samþykkja og birta op-
fjegjafir sjeu elckert launungar- mberle^a 1 málgagm sínu. Vill
mál, það sje mál sem allir megi svo A1í,bl' haIda l,v! fram ! al'
(og eigi?) að vita um, þá ætti það vöru’ að Alþýðuflokkurmn hafi
Þarna segir blaðið, að það hafi
verið fulltrúi danskra jafnaðar-
manna, er barist Iiafi fyrir jafnrjett
is-„lragsjóninni“ og komið lienni
inn í sambandslögin!
Það voru ekki íslensku fulltrú-
arnir, sem báðu um þessa jafn-
rjettis-„hugsjón“. Hún var skil-
yrði frá fulltrúa danskra sósía-
lista, sem íslensku fulltrúarnir
urðu að ganga að, ella að verða
af samningnum.
Enda þótt Alþýðuflokkurinn
ætti engan íslenskan fulltrúa í
nefndinni, átti hann danskan full-
trúa þar. Hann barðist þar fyrir
þeim kröfum, sem flokkurinn var
ðfngstreymi.
að skýra nákvæmlega frá því, sem
enn er óupplýst í málinu.
engan fulltrúa átt í nefndinni?
------ { Isafold leyfði sjer að vara
bændur, sjómenn og verkamenn
Broslegt er að lesa Alþbk á við þeirri alvarlegu hættu, sem
laugardaginn 'var. Þar fer blað- þjóðinni hlýtur að stafa af
ið að afsaka frumhlaup leiðtoga jafnrjettiskenningum Alþýðu-
Alþýðuflokksins, viðvíkjandi jafn- flokksleiðtoganna. Alþýðubl. hefir
rjettiskröfirnni 1918. Blaðið segir, auðsjáanlega orðið þess vart, að að
að flokkurinn liafi engan fulltrúa varanir ])essar hafa fengið eigi lít-
átt í sambandslaganefndinni, hin- inn byr meðalstuðningsmannablaðs
ir flokkarnir hafi þar átt fulltrúa, ins. Og vegna þessa kann blaðið
og þeir hafi gengið að jafnrjettis- sjer hvergi hóf. Það ryður úr sjer
ákvæðinu. Vill blaðið þar með skömmum og brigslyrðum til þess-
gefa í skyn, að Alþýðuflokkurinn ara manna. Kallar þá „grunn-
eigi enga sok á þessu. ; hyggna“, „hirðulausa“ og fleiri
i ókvæðisorðum.
Eins og skýrt hefir verið frá
lijer í blaðinu. fórn nýafstaðnar
kosningar í Noregi þannig. að
sósíalistar unnu stóran sigur. Hafa
þeir nú 60 þingsæti (af 150), en
höfðu áður aðeins 32 þingsæti. —
Þeir eru langsamlega sterkasci
flokkurinn í þingi Norðmanua nú.
Sigur sósíalista. í Noregi er eft-
irtektarvérður og ætti að verða
áminning fyrir borgarafloklcana,
að ganga eklci til lcosninga aftur
jafn tvístraðir eins og þeir gerðu
nú. Kosningasigur sósíalista í Nor- \
egi er því einu að kenna, að borg-
araflokkarnir gengu tvístraðir til
kosniuganna. Ymsir merkustu
stjórnmálamenn Noregs reyndu
mjög fyrir kosningarnar, að fá
borgaraflokkana til þess að sam-1
einast rnóti sósíalistum. En það
tókst ekki. — Þeir otuðu hver
fram sínum tota við kosningarnar:
og útlcoman varð sú, að flokkur
sósíalista vann stórkostlegan sig-(
ur, en flestir borgaraflolckanna!
töpuðu þingsætum, sumir mörg-
um sætum.
ur Tíminn, blað Framsóknarflokks
ins. Ef nokkur hefir áður efast
um hugarfar þessa ísl. „bænda-
blaðs“ gagnvart sósíalistum, þá
hlýtur sá efi nú að liverfa með
öllu. Um sigur sósíalista í Nor-
egi farast Tímanum m. a. orð á
þessa leið:
„Er lijjér einn vottur þeirrá
stefnuhvarfa, sem eru að verða
meðal þjóðanna víða um heim.
Trúin á forsjón anðvalds og ein-
staklingshyggjunnar þokar fyrir
allsherjar umbótayiðleitni í skipu-
lági og, samstarfi manna. Fjelags-
menning þróast i stað einræðis
nokkurra stóreignamanna og valdi
birreeisaflOkkanna á þingum þjóð-
anna er hrundið af vaxandi um-
bótaflolckum í löndunum.“
Blaðið fer eklci dult með skoðun
sína. Fögnuðurinn gat ekki orðið
innilegri eða meiri þótt blaðið
hefði verið opinbert málgagn sósía-
lista.
Eðlilega varð mikill fögnuður í!
lierbúðum sósíalista hjer yfir þess-
um sigri flokksbræðranna í Nor-
egi. Undir þann sigurfögnuð tek-
Borgaraflokkarnir hjer ættu
margt að geta lært af kosningun-
um í Noregi. Hjer standa flokk-
arnir dreifðir og ganga tvístraðir
til lcosninga. Þeir deila hver á
iixii, smámuni, í stað þess
að standa sameinaðir móti höfuð-
óvinunum, sósíalistum og komm-
únistum. Kosningarnar fóru líkt
hjer s. 1. sumar, eins og í Noregi
í haust. Sósíalistar og lcommún-
istar fóru með signr af hólmi
▼egna þess að borgaraflolckamir
voru dreifðir eins og í Noregi.
Haldi þetta öfugstreymi áfrain,.
að borgaraflolckarnir gangi dreifð-
ir til kosninga, verður afleiðing-
in sú sama og í Noregi, að flokk-
ar sósíalista og kommúnista vinna
„sigra“ á tvístringu hinna. Borg-
araflokkarnir tapa á víxl, og sá
mest, er með völdin fer þegar
gengið er til kosninga.
Er nokkur von til þess, að þetta
öfugstreymi verði lagfært? Geta
borgaraflokkarnir sameinast móti,
byltingaflokkunum ?
Eins ög ástandið er lijá okkur,.
er vonin ákaflega lítil, ef hún er
])á nokkur. Hjer er fjölmennur
flokkur, er telnr sig bændaflokk,
en honum stýra menn er tilheyra
byltingaflokkunum méð húð og
hári. Þessir menn fagna sjer-
hverjum nýjum sigri sósíalista og
kommúnista, eins og sjá má á Tím
anum síðasta. Þeir vinna ákaft
að tvístring innan borgaraflokk-
anna til þess að sigrar byltinga-
flokkanna verði sem stærstir.
Eina vonin til þess að eitthvað
lagist, er sú, að íslenskir bændur
fari að sjá hvert stefnir. Haldi
þeir áfram að velja forystumenn-
ina úr flokki byltingamanna, hlýt-
ur afleiðingin að verða sú, að
flokkur þeirra verður með tíð og
tíma ofurliði borinn af byltinga-
flokkunum. En ef bændur gá að
sjer í tíma, hreinsa til innan flokks
síns og sameinast móti höfuðóvin-
inum, byltingastefnunni, þá er
L