Tíminn - 30.07.1981, Qupperneq 12

Fimmtudagur 30. júll 1981
Hússtjómamám tengt sam-
ræmdu framhaldsskólakerfi
Ofnæmi —
astmi og fleira
Ofnæmi má oft kalla
óvenjulega viðkvæmni
fyrir einhverju
ákveðnu. Þeir, sem
hafa ofnæmi fyrir
ákveðnum hlutum hafa
innbyggða óvenjulega
mikla viðkvæmni sem
kemur fram i þvi, að
ofnæmið segir til sin,
hvort sem er með út-
brotum, andþrengslum
eða öðru óeðlilegu.
Eksem, nefrennsli, asmi og
kláöi í augum eru allt dæmi um
ofnæmi.
Ef um astma er aö ræöa eru
þaö öndunarfærin, sem bregö-
ast við ofnæminu. Ondunariærin
dragastsaman á krampakennd-
an hátt. broti kemur 1 sjim-
himnu og börn eða fullorðnir
eiga erfitt meö aö ná andanum.
beim gengur reyndar vel aö
draga aö sér andann, en útönd-
unin veröur erfiöari. Astmakast
má greina með þvi að andar-
drátturinn verður erfiöur og
blásturshljóö myndast við önd-
unina.
Barnaastmi er mjög algeng-
ur. 1 Svíþjóö er til dæmis taliö aö
2% skólabarna sé meö astma.
Tveir þriöju astmatilfellanna
koma fram hjá drengjum.
Venjulega verður astmans fyrst
vart á aldrinum 2-4 ára og i
flestum tilfellum vaxa börn burt
frá astmanum, þ.e.a.s. þegar
þau eldast hverfur hann alveg.
Astæöurnar fyrir þvi aö börn
fá astma geta verið margar.
Sumir fá astma af raka, frjó-
kornum og gróðri, súkkulaöi
og hnetum svo nokkuö sé nefnt,
og einstaka af salrænum ástæö-
um. Angist, streita, óróleiki og
sitthvaö fleira eru mjög algeng-
ar ástæöur.
Mjög mörg börn eru meö of-
næmisem lýsirsér i eksemi (út-
brotum).
Vessað getur úr ekseminu og
einnig klæjar börn. Hægt er aö
draga ur kláöanum meö þvi aö
bera áburö á eksemisblettina,
og stundum meö þvi aö þvo
barninu úr köldu vatni. Ef
eksemiö er á háu stigi verður að
leita læknis og fá viöeigandi lyf
viö þvi.
Eksem eöa ofnæmi i húö getur
stafaö af ýmsum ástæöum, t.d.
af þvottaefnum, sem notuðeru i
barnaþvottinn, af efnum ifötum
barnanna, af mat, og einnig af
sálrænum ástæðum, t.d.
hræöslu, streitu og óróleika.
Eyrnabólga
Evrnabólga stafar
af bakteríum, sem
komist hafa inn i mið-
evrað. Likaminn ræðst
gegn bakteriunum og
evrnabólgan fylgir á
eftir. Eyrnabólga er al-
geng meðal barna, og
sum böm era mjög
næm fvrir þessum
bakterium, og hættir til
að fá evmabólgu frek-
ar en öðruin. Sem betur
fer er þvi svo háttað, að
eyraabólgan eldist af
börnunum.
Einkenni:
Eyrnabólgan byrjar með
óþægindatilfinningu og verk i
eyra. Börnin finna fyrir þrýst-
ingi i' eyrunum og að lokum
verður eyrnaverkurinn illbæri-
legur. Siðan kemur hitinn.
Verkurinn er nokkurn veginn
stanslaus og illþolanlegur fyrir
börnin.
muni þvistarfa með mismunandi
hætti. Næsta skólaár gefa skól-
arnir kost á námi eins og hér seg-
ir:
Hiisstjórnarskólarnir á Varma-
landi og Laugarvatni munu báðir
veita heilsárs hússtjórnarnám, en
auk þess gefa kost á hálfsárs
námi fyrir þá nemendur sem
kjósa að taka styttri námsáfanga
annað hvort i hússtjórnar- eða
hannyrðagreinum.
Hússtjórnarskólinn i Reykja-
vik: A haustönn verður um að
velja styttri námskeið af ýmsu
tagi, m.a. áfanga til stúdents-
prófs. Á vorönn verður gefinn
kostur á 5 mánaða námskeiði i
hússtjórn og vefnaöi auk nokk-
urra kvöldnámskeiða i mat-
reiöslu og fatasaumi.
Hiisstjórnarskólinn ósk á tsa-
firði:Styttrinámskeiðog áfangar
til stúdentsprófs. Kennsla fyrir
grunnskólanemendur eftir þvi
sem við veröur komið.
Hdsstjórnarskólinn á Löngu-
mýri: Gert er ráö fyrir aö skólinn
annist hússtjórnarkennslu fyrir
grunnskóla eftirþvi sem við verð-
ur komið og styttri námskeið.
Hússtjórnarskólinn á Akureyri:
Námskeið af ýmsum gerðum og
lengdum. Afangar til stúdents-
prófs.
Iliísstjórnarskólinn á Laugum:
A haustönn styttri námskeið og
hússtjómarkennsla fyrir nem-
endur annarra skóla á staðnum.
A vorönn 4ra mánaða námskeið i
hússtjórnargreinum.
Hússtjórnarskólinn á Hall-
ormsstað: Kennsla fyrir nemend-
ur i' grunnskólum á Austurlandi
og á vorönn 4ra mánaða nám-
skeið i hússtjórnargreinum.
Meöferð:
Lyf, sem slá á hitann og einn-
ig væg verkjastillandi lyf geta
komið sér vel. (Engin lyf ætti þó
að nota án þess að ræöa fyrst viö
lækninn.) Svo gerist það oft, aö
eyrnabólgan hverfur eins og af
sjáifu sér, án þess að mikið hafi
verið til þess gert að lækna
hana. Ef eyrnaverkurinn hverf-
ur ekki fljótlega verður að ræða
við lækni, og láta skoða barnið
hjá sérfræðingi.
Ef eyrnaverkurinn er lang-
varandi og bólgan mikil er lik-
legt, að barninu verði gefið
penicillin. Hér áður fyrr var
venja að stinga á hljóðhimnuna,
en minna er gert af þvi nú i
seinni tið. Hins vegar er nokkuð
algengt, að settar séu svo-
kallaðar pipur i eyrun á börn-
um, sem fá eyrnabólgu æ ofan i
æ.
Athugasemdir:
Meira að segja ungaböm geta
fengið eyrnabólgu. Fólk getur
villst á gráti vegna eyrnabólgu
og kveisu hjá ungbörnum. Ráð
til þess að finna, hvort eitthvað
er að eyranu er að þrýsta á eyr-
aö eða aftan við eyrað, og láti
barnið greinilega i ljós, að þvi
falli það illa, er liklegt, að um
eyrnabólgu sé að ræða.
Nemendur fá námid vidurkennt f samræmi vid lengd þess og umfang
Sterkari
litur á
blómunum
Langar ykkur til þess að gera
tilraun meðað fá fram sterkari lit
á einhverju af stofublómunum
ykkar? Sagt er, að sé kolamylsnu
stráð i blómapott, verði liturinn
sterkari á blómum alparósarinn-
Þetta á eflaust við um fleiri
blómstrandi pottaplöntur. Nú er
bara vandinn á að finna einhvers
staðarkol,þvihvergieru þaunot-
uð til upphitunar, nema ef vera
skyldi i stöku sumarbústað og á
sveitabæjum.
— Viö höfum orðið varir viö
það undanfarið, að mikill áhugi er
hjá m enn taskólafólki á að taka
matreiöslu sem valgrein, og sami
áhugi hefur lika komið i Ijós I fjöl-
brautarskólunum. Þess vegna
hefur verið unnið að því að skipu-
leggja og aðlaga nám f hússtjórn-
argreinum og hannyrðum breytt-
um aðstæöum og kröfum um nýja
kennsluskipan, sagði Stefán ólaf-
ur Jónsson deildarstjóri i
Menntamálaráðuneytinu. En á
næsta skólaári er ráðgert að hinir
ýmsu hdsmæðraskólar á landinu
gefi nemendum kost á námi i
þessum fræöum í mislangan
tima, en ekki aðeins héilsárs-
námi, eins og áður var i hús-
mæðraskólunum.
Breytingin er f þvi fólgin, að nú
er unnt að taka ákveðna áfanga i
þessum greinum og tengja þá
öðru námi i fjölbrautaskólum og
sem valgrein til stúdentsprófs i
mennntaskólum.
Stefán ólafur benti t.d. á aö
fólk vill nd gjarnan fara inn á
matartæknibraut i fjölbrauta-
skólunum. Þá undirbýr það sig
t.d. undir nám i hótel- og veit-
ingaskólum. Komin er út reglu-
gerð, sem kveður á um réttindi
matartækna, en það er starfsfólk
i eldhúsum sjúkrahúsa og mötu-
neytum. Þetta er þriggja ára
nám, og tengist það þessari nýju
skipan, sem komin er á hús-
stjórnarskólanámið.
Hússtjórnarskólamir geta nú
skipulagt kennslu si'na með ýmsu
móti með mislöngum námskeið-
um, en nemendur geta safnað sér
ákveðnum fjölda námseininga,
sem verða viðurkendar að fullu i
fjölbrautaskólum komi nemand-
inn inn i skólann á hússtjórnar-
eða handmenntasviði. A sama
hátt á menntaskólanemandi að
geta nýtt sér námið til stúdents-
prófs, en þeim sem hyggja á
kennaranám með hússtjórn eða
hannyrðir sem valgrein er þetta
nám nauðsynlegt.
— Okkar áhyggjuefni hefur
verið það, að aðsókn að hús-
mæöraskólunum með gamla
forminu hefur dottið niöur. Hins
vegar er þörfin fyrir þekkingu á
þessu sviði ekki minni en áður, og
fólk leitar þekkingar, ef það getur
sótt stutt námskeið. Sem dæmi
um það má nefna að árum saman
hefur skólinn á Akureyri starfað
með þessum hætti, og alltaf verið
yfirfullt á öll námskeið þar. Þetta
finnst okkur benda til þess að fólk
vilji þessa kenm lu, og þar af leið-
andi erum við að skipuleggja
kennsluna þanníg, að allar ein-
ingar, sem fólk ávinnur sér, geti
það fengið viðurkenndar i sam-
bandi viö stærra og umfangs-
meira nám, sagði Stefán Ólafur
Jónsson.
I fréttatilkynningu frá Mennta-
málaráðuneytinu segir, að megin
hlutverk hússtjórnarskóla sé að
veita hagnýta fræðslu i hússtjórn-
ar og hannyrðagreinum eftir að-
stæðum á hverjum stað og eftir-
spurn eftir náminu. Skólarnir
Barnasjúkdómar