Tíminn - 03.01.1927, Blaðsíða 2

2
TIMINN
W' W"mf'W W W'"W 1 ....wmmw,
Sambandi ísl. samvinnufélaga.
*
i
CITROEN vöru- og fólka-flutningabifreiðarnar eru
Bmíðaðar aérstaklega með þarfir bænda fyrir augum. Að
útliti til eru bifreiðar þesaar eins og venjulegar fólksflutn-
ingabifreiðar, en á nokkrum minútum má taka aftursætið
burt og bifreiðin er þá hentug vöruflutningabifreið með
400 kilóa burðarmagni.
CITROÉN bifreiðarnar eru ótrúlega ódýrar í rekstri,
eyða aðeins 8 til 10 lítrum af bensíni á hverjum 100 kíló-
metrum og skatturinn er ekki nema kr. 88,00 á ári. Allar
frekari upplýsingar fást hjá umboðsmönnum verksmiðjunnar
*

A
iLða.lfiandnr
H.f. JEimsliipafélags'Suðurlands verður^haldinn mánu-
daginn 21. febrúar’,1927 á skrifstofu^herra hæstaréttarmálafiutnings-
manns Lárusar Fjeldsted, Hafnarstræti 19, Reykjavík, og hefst kl. 4
eftir hádegi.
Dagskrá samkv. 14. gr. félagslaganna.
Reykjavík, 30. desember 1926.
Félagsstjórmn.
Frá uíiönauflL
Eigi litla eftirtekt hefir það
vakið hve mjög þýsku atkvæðun-
um fjölgaði á Suður-Jótlandi við
dönsku kosningamar síðustu. 1
sumum sóknum eru þau helmingi
fieiri en við næstu kosningar
áóur, en alls urðu þau 35% fleiri
en þá. Mundi það valda Dönum
mikillar áhyggju mætti af þessu
ráða það að í þessum landamæra-
héruðum, sem þeir fengu frá
Þjóðverjum í Versalafriðnum*
væri hugur almenmngs mjög að
verða þeim fráhverfur, en hníga
aftur að Þjóðverjum, því að af
því myndi fyr eða síðar leiða það,
að þeir mistu landið aftur. En
þess ber að gæta annarsvegar, að
kosningar þessar voru mun bet-
ur sóttar en næstu kosningar á
undan, og hinsvegar er talið að
fjölgun þýsku atkvæðanna muni
meðfram stafa af almennri
óánægju bændanna á Suður-Jót-
landi’ yfir stjómarfarinu danska
og hækkun krónunnai’ sérstak-
lega Krónuhækkunin hefir komið
alveg sérstaklega hart niður þar
syðra og er ekki að undra þótt
bændur snúi réttlátri reiði sinni.
gegn valdhöfunum.
— Þýska stjórnin hefir orðið
að beiðast lausnar. Báru Jafnað-
armenn fram vantraustsyfirlýs-
ingu á'hendur henni og var hún
samþykt, því að allur þorri hinna
róttækustu íhaldsmanna greiddi
atkvæði með henni. Ný stjóm er
ókomin enn.
— Heryaldsbylting hefir verið
framkvæmd í Lithaugalandi.
Töldu byltingamenn gömlu stjórn-
ina um of vinveitta Rússum. En
jafnframt er talið, að þeir séu
mjög fjandsamlegir Pólverjum og
er talin hætta á að ófriður hefj-
ist milli Lithaugalands og Pól-
lands. Heitir sá maður Wolde-
maras og er prófessor, er mynd-
að hefir hina nýju stjóm.
— Afarmiklar æsingar urðu á
Þýskalandi rétt fyrir jólin út af
dómi sem herréttur setuliðsins
franska í Rínarlöndunum dæmdi.
Hafði franskur liðsforingi drepið
þýskan mann, en herrétturinn
sýknaði liðsforingjann. Hinsvegar
dæmdi herrétturinn nokkra
Athugasemd eftir
Benjamín Kristjánsson,
stúd. theoL
------- NL
VI.
Þetta skýrist aðdáanlega vel af
síðari kaflanum í grein séra Gunn-
ars. Þar er vant að sjá, hvort
hann hyggur, að drýgra muni
reynast til dygðugs lífemis, ást-
in á Kristi eða hræðslan við dóm
hans. Telur hann, að það geti orð-
ið öllum prestum „sár spori til að
rækja sem best skyldur sínar“ að
þeir hljóti að fá þyngstan dóm-
inn þar sem þeir áttu að kenna
öðrum. — Þegar þannig er farið
að grundvalla guðsþjónustuna á
helvítisóttanum (og það er svo
sem gamalkristilegur siður), þá
virðist mér vísa Þorsteins fara að
láta nærri lagi: „ó, kirkjunnar
hornsteinn, þú helvítisbál“ o. s.
frv.
Að hræðsla geti nokkumtíma
orðið undirrót fagurra dygða eða
sannrar guðselsku er vitanlega
fjarri öllu lagi. Eins og þræll,
sem verður að smjaðra og skríða
fyrir húsbónda sinum til að forð-
ast refsingar hans, hlýtur að*hata
hann í hjarta sínu, þannig er það
guðssamband, sem er grundvailað
á hræðslu. í>ví hræðsla er haturs-
kend, og verður undirrót hvers-
konar lasta — og er þess vegna
alls ólíkleg til eflingar guðsrík-
inu.
Eg vil halda því fram, að þeir
menn, sem að öðru leytinu eru
Þjóðverja, sem liðsforinginn
særði, í fangelsi, fyrir það, að
þeir hefðu móðgað setuliðið
franska. Sendiherra Þjóðverja í
París mótmælti dóminum opinber-
lega, með þeim ummælum, að
hann gæti haft skaðleg áhrif á
sáttamál landanna í milli. Þýsku
blöðin heimtuðu hástöfum, að alt
franska setuliðið færi þegar á
burt. En síðustu fregnir eru þær'
að Þjóðverjamir hafi verið náð-
aðir.
— I vikunni fyrir jólin var tal-
ið að framleiddar væm á Bret-
landi fjórar og hálf miljón smá-
lesta af kolum, en áður en verk-
bannið hófst, var meðalfram-
leiðslan á viku talin fimm og
hálf miljón smálesta.
— Flotamálanefnd öldunga-
deildar Bandaríkjanna leggur til
að smíðuð verði tíu ný herskip
— beitiskip. Er fullyrt að Cool-
idge forseti sé þeirri tillögu sam-
þykkur. Þá segja símskeyti og að
nefnd í sænska þinginu leggi til
að sænski flotinn verði stórlega
aukinn og varið til þess 150 milj-
ónum króna á næstu 10 árum.
— Japanskeisari, Yoshihiti, er
nýlega látinn.
— Reipdráttur er mikill milli
Bandaríkjanna og Mexikó, svo að
jafnvel horfir til meiri tíðinda,
um það hvort þeirra eigi að fá að
ráða meira í smáríkinu Nicaragua
í Mið-Ameríku. Eiga þar bæði
mikilla hagsmrma að gæta. Er
núverandi forseti í Nicaragua á
bandi Mexícómanna, svo að
Bandaríkjamenn telja sína hags-
muni í hættu. Hafa þeir því sent
herlið til Nicaragua til þess að
treysta vini sína þar.
.— Um jólin komst upp sam-
særi um að koma af stað byltingu
í Austurríki. Vora það liðsfor-
ingjar allmargir sem riðnir vora
við samsæri þetta og þar af leið-
andi má telja vist að um Ihalds-
manna byltingu hafi verið að
ræða, eins og á Lithaugalandi.
— Jafnhliða fregninni um það
að tillaga sé borin fram á þingi
Bandaríkjanna um aukning flot-
ans og að Coolidge forseti sé
henni samþykkur, berst önnur
fregn um það a^ hinn sami
Bandaríkjaforseti ætti að gang-
ast fyrir því að haldin verði bráð-
lega ný ráðstefna með takmörkun
knúnir af eintómri persónulegri
ást á Kristi, en era að hinu leyt-
inu hraktir af dauðans angist við
dóm hans og djöfulinn, þeir séu
allra manna ólíklegastir til að
vinna guðsríkinu gagn. Heiguls-
skapur eiim er hvöt þeirra manna
til dygða og vegna hins andlega
ístöðuleysis vita þeir aldrei
hverju þeir trúa eða trúa ekki.
Þeir kunna engan greinarmun að
gera á því, hverju þeir trúa í raun
og veru og hverju þeir halda að
þeim beri skylda til að trúa.
Þessvegna eru engin takmörk
fyrir því hvíiík fim af heimsku-
legum mótsögnúm þeir geta lagt
guði sínum í munn. Flestir, sem
komnir era til vits og ára, munu
hafa heyrt og séð fjölda umferða-
predikara og sáluhjálparher-
manna með þessum einkennum.
Þetta fólk þykist elska Krist og
lofar guð hástöfum úti á strætum
og gatnamótum fyrir ást hans og
mildi. Þó er í sömu andránni látið
í veðri vaka, að hann muni í hin-
um síðasta dómi steypa langsam-
lega mestum hluta mannkynsins
(þessu fólki sem hann á þó sjálf-
ur allan veg og vanda af að hafa
skapað) í eilíft helvíti, þar sem
þeir lifi í æfinlegu kvalalífi í sam-
búð við illa anda o. s. frv. Liggur
mjög nærri að álykta, að þeir sem
hafa svona þokkalega guðshug-
mynd mundu hafa einstaklega
mikla ánægju af því sjálfir, að
steikja alla þá, sem þeim eru
ósammála í trúmálum, yfir gló-
andi eldi. Enda sannar sagan það,
að slík hefir að jafnaði orðið
herbúnaðær, bæði á sjó og landi.
Og því er bætt við að hann álíti
lækkun á herkosnaði Norðurálfu-
ríkjanna nauðsynlega ’til að rétta
fjárhag þeirra — til þess að þau
geti borgað Bandaríkjunum ó-
íriðarskuldimar,
-----O ■ "■ ’
Látinn er hér í bænum Ársæll
Gunnarsson kaupmaður, sonur
Gunnars kaupmanns Gunnars-
sonar.
raunin á, þegar þeir mexm fara í
meiri hluta, sem þannig trúa
statt og stöðugt. Helvíti trúarof-
stækisins hefir brent margan
góðan dreng strax í þessum
heimi. En leiðinlegt er það, þegar
prestar Krists fara að gera and-
skotanum hátt undir höfði.
Séra Gunnar segir: „sá einn
getur verið prestur, sem veit
hverju hann trúir. að Kristur hafi
sagt, hver hafi verið kenning
hans“. Það er nokkuð satt í því,
þótt ófimlega sé að orði komist.
En athugi klerkur það, að það fer
svo mjög eftir skynsemi og
þroska hvers og eihs, hvemig hann
skilur Krist og kenningar hans.
Því að við spumingu Pílatusar:
„Hvað er sannleikur?“ var aldrei
neitt allsherjarsvar gefið og mun
ekki verða —• heldur er þroska-
leið hvers einstaklings fólgin í
því, að hann leitist við að svara
henni fyrir sitt leyti altaf betur
og betur eftir því, sem hann vex
að visku. Að af persónulegri ást
á Kristi leiði svo það, að menn
tileinki sér kenningar hans, nær
engri átt. — Það sannast best
á Pétri og postulunum, skilnings-
leysi þeirra á Jesú bæði fyrir og
eftir upprisuna.
Varlega skyldi Gunnar klerkur
dæma um það hverjir séu „kall-
aðir“ til að boða og útskýra kenn-
ingar Krists og hverjir ekki. Hon-
um getur svo hæglega skjátlast
með mælikvarðann, því að mæli-
kvarði hans er ekkert nema hans
eigin trúarhugmyndir. Og hví
skyldi sá maður, eins og sr. G.
Fréttir.
Veðrið. Heita má að hláka hafi
verið um alt land alla jólavikuna.
Var áður kominn mikill snjór í
flestum sveitum, en hefir nú að
mestu tekið upp í lágsveitunum,
eftir því sem fréttir herma. Mik-
ill smjög var kominn á Hellis-
heiði fyrir jól, en nú ganga bif-
reiðar austur fyrir fjall eins og
um hásumar.
heldur, vera færas'tur um að
flytja kenning Krists, sem viss-
astur er um að sér skjátlist ekki
í „guðsorði“? Heimskustu menn
og fáfróðustu era jafnan viss-
astir í sinni sök. Heyrt hefi eg
ofstækisfulla predikara, sem beð-
ið hafa öðrum óbæna í nafni
Krists, vera allra rnanna vissasta
um óskeikulleik sinn og að þeir
væru „kallaðir af guði“ til þeirr-
ar þokkaiðju.
Gunnar prestur dæmir við-
stöðulaust um það hvemig menn
það eru, sem drottinn sendir og
gengur þess ekki dulinn hverja
hann hefir ekki kallað. Mér þyk-
ir klerkur vita ekki svo lítið ofan
í drottinn! Ef haim væri nú í
sannleika eins auðmjúkur og
hreinskilinn og hann vill vera, þá
kynni honum ef til vill fara að
þykja vandast málið. Því að
hvorki er það vandalaust né
skemtilegt af presti, að gruna
ýmsa samþjóna sína um þá
græsku, að þeir „selji sig fyrir
peninga í þjónustu Krists“, nefna
þá „leiguþý lágra hvata“ og fá
ekki nógsamlega gert sér í hug-
arlund örvænting þeirra á dóms-
degi. Verður dómurinn enn örð-
ugri fyrir séra Gunnar, er þess
er gætt, að prestar líldega undan-
tekningarlaust selja sig í þjón-
ustu kirkjunnar. Það er staðreynd
sem ekki tjáir í mót að mæla. I
þeim skilningi verða „leiguþýin“
æðimörg og fær séra Gunnar ekM
svarist úr fylMngunni fyrr en
hann neitar að taka við launum
sínum.
Gestir í bænum. Hér í bænum
er staddur um jólin Steingrímur
Steinþórsson kennari á Hvann-
eyri.
Látinn er nýlega Jóhann Möller
verslunarstjóri Sameinuðu versl-
ananna á SauðárkróM. Hann var
sonur Jóhaims heitins Möllers
kaupmaxms á SauðárkróM og
kvæntur Þorbjörgu Pálmadóttur
prests á Hofsós.
Gott bílíæri er nú aftur komið
yfir Hehisheiði.
Sektardómar fyrir bannlagabrot.
L. Rasmussen í „Hamri“ var
dæmdur í 500 kr. sekt, Guðmund-
ur Jónsson, Bergstaðastræti 53, í
400 kr. sekt, Ingvar Sigurðsson,
Vegamótastíg, í 300 kr. sekt, Helgi
Nikulásson, Hverfisgötu, í 300 kr.
sekt og Þórarinn Guðmundsson,
Laugavegi 111A, í 300 kr. sekt,
allir fyrir vínsölu. Þeir höfðu ekM
verið dæmdir fyrri. Hjörleifur
Þórðarson frá Hálsi var dæmdur N
í 500 kr. sekt. Fundust þrjár
áfengisflöskur í vörslum hans, en
annað sannaðist ekki á hann.
Fangelsisvist er þeim dæmd til
vara, svo sem venja er til, ef
sektirnar eru ekki greiddar.
(Alþbl.).
Merkilegur samkomusalur. Iðn-
aðarmannafélagið hér í bænum
hefir búið sér til fundasal á efstu
hæð Iðnskólans. Er salurinn uppi
undir súð og að öllu í ramíslensk-
um baðstofustíl. Mikill útskurður
er yfir dyrum og að baM stjórn-
arsætum. Hefir Ríkharður Jóns-
son skorið út en Sigurður Hall-
dórsson trésmíðameistari að öðra
leyti séð um framkvæmd verks-
ins. Munu allir þjóðlegir menn
kunna vel við sig í þessum funda-
sal. Gísh Guðmundsson gerlar
fræðingur er nú formaður Iðn-
aðarmannafélagsins. Hefir það
lengi verið eitt af merkustu fé-
lögum í bænum og er enn og á
vonandi eftir að vinna éhn miMð
og gott verk um að lyfta þeirri
þörfu stétt.
Látinn er í Kaupmannahöfn
Jakob Gunnlaugsson stórkaup-
maður, einn hinna kunnustu stór-
kaupmanna þar, er viðsMfti hafa
rekið á Islandi.
Stórtjón af skriðu. Aðfaranótt
annars jóladags, féh aur- og
grjótskriða á bæina á Steinum
undir Eyjafjöllum, tvö býh, og
Þetta sannar meðal annars að
kirkja vor er þjóðMrkja, þótt sr.
Gunnar neiti því. Hitt get eg
verið honum sammála um, að
kirkjan eigi fyrst og fremst að
vera kirkja Krists. Það er einmitt
að vissu leyti ógæfa vor, að vér
erum öll alin upp við slíkan lög-
boðinn og „leigðan“ kristin-
dóm. ÞesS vegna öðlast meiri
hluti manna trúna ekki fyrir
sannfæring, heldur tekur hana
að erfðum. Menn læra sinn
kristindóm utan að — ekki innan
að. Ekki ætla eg neitt að fara út
í þá sálma frekar, að athuga
hversu herfilegur skrípaleikur það
er, að fara að lögbjóða trúar-
brögð. Hitt er íhugunarvert ein-
mitt fyrir séra Gunnar að athuga
hvemig hefðarvald Mrkj unnar —
þessa leigða og erfða kristindóms
— kúgar og beygir menn uns þeir
voga ekki frarnar að eiga neitt
atkvæði um sína sáluhjálp sjálf-
ir, né hafa nokkurt vit eða vilja
á þeim málum. Þetta er því íhug-
unarverðara fyrir séra G., sem
hann virðist falla betur í faðm
þessarar þjóðkirkju með „leigu-
þýunum“, sem hann afneitar þó
í orði kveðnu.
Naumast er það svo mikill
fjárgróðravegur. að „stunda
prestskap“, að mikil ástæða geti
verið til að ímynda sér að marg-
ir slægist til þess fjárins vegna.
Hitt hygg eg að sé sönnu nær,
að flestir þeir, sem prestar ger-
ast, hafi minsta kosti einhvem-
. tíma æfinnar orðið snortnir af
kenningum Krists og haldi það í