Tíminn - 28.12.1983, Side 7

MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1983
■ Niftulla Agajev talar við börnin í þorpinu.
TÍRÆÐUR ÍBÚI
ZUVUCH-ÞORPS
■ Niftulla Agajev, sem býr
Zuvuch-þorpi í Azerbajdzjan í
Kákasus, hélt nýlega upp á 100
ára afmæli sitt. Hann er ættar-
höfðingi í stórri fjölskyldu, sem
í eru 150 m anns.
Niftullla Agajev hefur lifað
athafnasömu lífi. Hann er vanur
landbúnaði frá því í æsku og
heldur enn áfram að vinna og
gerir það sem aldur hans þolir.
Hann elur upp barna-barnabörn-
in sín og innrætir þeim ást á
tarfinu. Hann heggur við í
starfinu. Hann heggur við í
nautgripunum og vinnur í garð-
inum. I frístundum segir gamli
maðurinn börnunum í þorpinu
sögur og ævintýri.
Niftulla Agajev lifir eingöngu
á mjólkurafurðum, grænmeti og
brauði.
Hann er einn af 140 manns,
sem eru komnir yfir tírætt og búa
í þorpunum í Lerik-héraði í
Azerbajdzjan.
■ Samkvæmt áætlunum Terri
Shields átti Brooke dóttirhennar
að fara með hlutverk Kamelíu-
frúarinnar.
pólitík. Þegar þar að komi, verði
hann að eiga flekklausa fortíð,
og það líst henni ekki á að séu
líkur til, ef hann er að þvælast í
misjöfnum hlutverkum í meira
og minna vafasömum kvikmynd-
um.
Jacquelinc fékk sitt fram og
þar af leiðandi verður ekkert úr
■ John Kennedy yngri vill
verða leikari, en móðir hans
hefur aðrar hugmyndir.
framkvæmdum hjá Terri í billi.
Hún er nú sögð gnísta tönnum í
Hollywood yfir ósigrinum.
Brooke hins vegar lætur sig litlu
skipta málalok, enda er hún
sögð njóta lífsins til fullnustu í
þægilegri fjarlægð frá móður
sinni, en hún stundarnú háskóla-
nám í Princeton.
Rósa? „Eg lærði fyrst hér heima
og síðan í Kaupmannahöfn."
- Hvar hefur þú starfað sem
lyfjafræðingur? „Ég hef verið í
20 ár í Vesturbæjarapóteki, og
áður hafði ég starfað í Ingólfs-
apóteki, ég lærði reyndar þar,
hjá Guðna heitnum Ólafssyni,
en ég var ein af fyrstu lærlingun-
um hans. Þá starfaði ég í nokkur
ár í Laugavegsapóteki hjá Stef-
áni heitnum Thor, eftir að ég
kom heim frá námi, og þess utan
hef ég oft verið um tíma í
Vestmannaeyjum, en þar er ég
fædd og uppalin. Ég hef því oft
leyst apótekara þar af á sumrin.
og svo starfaði ég þar í eitt ár
með minnihlutapróf eða aðstoð-
arlyfjafræðingur."
- Þú ert því vel að apótekara-
starfinu komin, með svonageysi-
mikla starfsreynslu að baki.
Verður ekkert nýtt sem þú þarft
að læra, eða kynna þér? „Ég hef
já mikla reynslu í sambandi við
afgreiðslu lyfja. en öðru máli
gegnir með skrifstofuhaldið, en
það kemur örugglega fljótt. ág
hef engar áhyggjur af því."
- Nú eruð þið aðeins örfáar
konur sem eruð í starfi apótek-
ara hér á landi. Er það starf eitt
af þessum dæmigerðu karla-
veldisstörfum?
„Nei, það held ég að sé ekki
rétt. Ég held að það hvað konur
eru fáar í starfi apótekara, sé
ekki vegna þess að það hafi verið
gengið framhjá okkur. Við
höfum alltaf verið í jafnvel laun-
aðri vinnu og karlmennirnir í
stétt lyfjafræðinga, en þetta er
ein af fáum stéttúm, þar sem
konur hafa ekki þurft að heyja
slíka baráttu. Ég held einfald-
lega að meginorsök þess hve
konurnar eru fáar apótekarar,
sé sú að konur séu alltof hikandi
að sækja um svona stöður, því
þetta er jú rekstur eigin fyrirtæk-
is, sem getur vel verið að vaxi
konum frekar en körlum í aug-
um. Það eru mjög margar konur
í lyfjafræðingastéttinni með
meirihlutapróf og hefðu að mínu
mati ágætar aðstæður til þess að
verða apótekarar."
Rósa sagði að nóg hefði verið
að gera frá því að hún opnaði
apótekið, og sagðist hún vera
ágætlega bjartsýn á reksturinn.
-AB
7
erlent yfirlit
fllill
■ Nakasone og Reagan
Staða Nakasone erfiðari
eftir þingkosningarnar
Hann getur tæpast efnt loforðin við Reagan
■ ÞÓTT Nakasone hafi mynd-
að stjórn að nýju eftir þingkosn-
ingarnar, sem fóru fram í Japan
18. þ.m., verður staða hans ekki
eins styrk og áður, sökum ósigurs
flokks hans í kosningunum. Það
mun hafa veruleg áhrif á aðgerð-
ir hans út á við, en stefnan í
innanlandsmálum verðurvafalít-
ið svipuð og áður.
Út á við munu áhrifin helzt
verða þau, að Nakasone hefur
bundnari hendur í samskiptum
við Bandaríkin. Ætlun hans hef-
ur verið sú að draga úr höftum á
innflutningi bandarískra vara til
Japans og koma þannig í veg
fyrir, að Bandaríkjamenn gripu
til frekari innflutningshamla á
japönskum vörum til Bandaríkj-
anna. Bandaríkjamennhafahót-
að því og það ekki að ástæðu-
lausu.
Mörg síðustu árin hafa Japanir
flutt margfalt meira af vörum til
Bandaríkjanna en Bandaríkja-
menn hafa flutt til Japans, vegna
strangra innflutningshafta þar.
Því hafa aukizt stöðugt þær
kröfur í Bandaríkjunum, að ann-
að hvort yrðu settar hömlur á
innflutning japanskra vara eða
dregið úr höftum í Japan hvað
bandarískar vörur sncrtu.
Það var annað af þeim erind-
um, sem Reagan forseti átti til
Japans á síðastliðnu hausti að fá
stjórnina í Japan til að draga úr
innflutningshöftum, Nakasone
mun hafa gefið nokkurt fyrirheit
um þetta, einkum ef kosningarn-
ar yrðu honum hagstæðar, en
trú margra var sú, að heimsókn
Reagans yrði til þess að styrkja
Nakasone í sessi.
Hitt erindi Reagans var að fá
stjórnina til að auka framlög til
varnarmála og draga þannig úr
hinum mikla kostnaði við varnir
Bandaríkjanna á Kyrrahafs-
svæðinu, en þær eru ekki sízt í
þágu Japana. Nakasone hefur
lengi verið því fylgjandi, að Jap-
anir ykju varnir sínar, en það
mætir ekki aðeins andstöðu
stjórnarandstæðinga. heldur
margra áhrifamanna í stjórnar-
flokknum. Frjálslynda
flokknum. Því hafa framlög til
varnarmála hækkað lítið á
undanförnum árum.
Nakasone mun hafa gefiö
Reagan fyrirheit um. að Japanir
myndu hækka þessi framlög og
þannig létta á Bandaríkjunum
vegna varnanna á Kyrrahafi. Eft-
ir kosningarnar verður erfiðara
fyrir hann að standa við þessi
loforð.
■ Tanaka og einkaritari hans
Heimsókn Regans til Japans
hefur því ekki borið þann árang-
ur, sem til var ætlazt.
ORSÖK þess, að Nakasone
rauf þingið og efndi til kosninga
mun fyrr en hann þurfti, var
Tanakamálið svonefnda.
Tanaka, sem var forsætisráð-
herra Japans um skeiö, varð að
láta af stjórnarforustunni vegna
ákæru um að hann hefði þegið
stórfelldar mútur af bandarísku
fyrirtæki í sambandi við flugvéla-
kaup. Þrátt fyrir þessa ákæru og
brottför hans úr embætti forsæt-
isráðherra, hélt hann áfram að
vera áhrifamesti leiðtoginn í
Frjálslynda flokknum.
Frjálslyndi flokkurinn er í
raun klofinn í marga sérhópa,
sem hver hefur sinn leiðtoga.
Tanaka hefur síðasta áratuginn
vérið foringi stærsta hópsfns.
Hann studdi Nakasone til for-
sætisráðherraembættisins og réði
stuðningur hans úrslitum. Það
sýndi sig þá eins og oftar, að
Tanaka er áhrifamesti leiðtogi
Frjálslynda flokksins bak við
tjöldin.
Málaferlin gegn Tanaka hafa
dregizt á langinn, enda hafa verj-
endur hans beitt ýmsum
brögðum til aö tefja þau. Dómur
undirréttar féll loksins á síðast-
liðnu hausti og var á þá leið, að
Tanaka var sekur fundinn og
ekki aðeins dæmdur í miklar
fjársektir, heldur til fangels-
isvistar.
Það var strax krafa stjórnar-
andstæðinga, að Tanaka segði af
sér þingmennsku. Því neitaði
hann og kvaðst bíða eftir dómi
hæstaréttar, en það getur tekið
langan tíma þangað til hann er
kveðinn upp.
Stjórnarandstæðingar gerðu
eftir þetta þá kröfu til Nakasone,
að hann bcitti sér fyrir því, að
Tanaka 'yrði sviptur þinghelgi.
Því neitaði Nakasone. Stjórnar-
andstæðingar svöruðu með því
að hætta að mæta á þingfundum.
Svar Nakasone var að rjúfa þing-
ið og láta kjósa.
SKOÐANAKANNANIR
spáðu því, að Frjálslyndi flokk-
urinn myndi halda velli og vcl
það. Úrslitin urðu hins vegar
önnur. Flokkurinn tapaði 36
þingsætum og meirihluta sínum
á þingi. Hann fékk 250 þingsæti
af 511 alls.
Atkvæðatap flokksins varð
hins vegar minna en framan-
greindar tölur benda til. Hann
•fékk 45.8% greiddra atkvæða,
en fékk 47.9% í kosningunum
1979. Kosið er í einmennings-
kjördæmum.
Það er talið eiga verulegan
þátt eða mestan þátt í þessu tapi
flokksins, að kosningaþátttakan
var með minnsta móti eða 68%.

Þorarinn 1^2
Þórarinsson, K
ritstjóri, skrifar
Venjulega er kosningaþátttaka í
Japan miklu meiri. Það er talið
aö ýmsir fyrri kjósendur Frjáls-
lynda flokksins, einkum úr þeim
stéttum, sem betur eru settar,
hafi setið hcima vegna Tanaka-
málsins.
Tanaka kom samt út úr kosn-
ingahríðinni sem sigurvegari.
Hann sigraði í kjördæmi sínu
mcð hærri atkvæðatölu en
nokkru sinni áöur. Hópur hans í
Frjálslynda flokknum stóð sig
li'ka betur en aðrir hópar
flokksins. Aðeins fjórir
þingmenn, sem höfðu fylgt Tan-
aka að málum, féllu. Tap ann-
arra hópa varð hlutfallslega mun
meira.
Stjórnarandstöðuflokkarnir
bættu við sig þingsætum, án þess
að atkvæðatala þeirra hækkaði
að ráði. Undanskilinn er þó
Kommúnistaflokkurinn, sem
tapaði þremur þingsætum og hef-
ur nú 26 þingsæti.
Stærsti stjórnarandstöðu-
flokkurinn Sósíalistaflokkurinn,
bætti við sig 11 þingsætum, fékk
112 þingsætk Flokkur Búddh-
ista, sem berst fyrir heiðarlegu
stjórnarfari, bætti viðsig24 þing-
sætum og fékk 58 þingmenn
kjörna. Hann vann flest þingsæti
af Frjálslynda flokknum.
Ýmsir smáflokkar ýmist töp-
uöu þingsætum eða stóðu í stað.
Þá náðu kosningu nokkrir utan-
flokkamenn, sem flestir eru til
hægri.
Það voru þessir utanflokka-
menn, sem tryggðu Nakasone,
aö hann gat myndað ríkisstjórn
að nýju. Hin nýja stjórn fékk
stuðning 265 þingmanna, þegar
atkvæði voru greidd um hana á
þingfundi í Iok síðustu viku.
Þótt hin nýja stjórn Nakasone
hafi þannig hlotið stuðning
meirihluta þingsins. er hún talin
veikari í sessi en fyrri stjórn
hans. Henni stafar ekki sízt
hætta frá leiðtogum hinna ýmsu
hópa í Frjálslynda flokknum,
sem eru engir vinir Nakasone.
Tveir af þessum leiðtogum
eða Fukuda fyrrv. forsætisráð-
herra og Komoto, sem er talinn
einn helzti hagfræðingur
flokksins, lýstu báðir yfir þeirri
skoðun sinni, þegar kosningaúr-
slitin voru kunn, að Nakasone
ætti ekki að mynda næstu stjórn.
Sú varð samt niðurstaðan, en
andstaða þeirra Fukuda og Ko-
moto er samt ekki úr sögunni.
Hún mun binda hendur Naka-
sone á margan hátt.