Tíminn - 30.01.1987, Síða 10

10 Tíminn
Föstudagur 30. janúar 1987
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra í viðtali:
Erfiðleikar í sjávarútvegi
mesta vandamál Suðumesja
- segist bjartsýnn á kosningar
og telur þrjú stjórnarmynstur
líklegust
Nú bíða þín fjörmörg óleyst verk-
efni í Reykjancskjördæmi. Hver eru
að þínu mati brýnustu mál sem
takast þarf á við í kjördæminu?
„Rétt er að hér bíða mörg verk-
efni. Það vekur satt að segja undrun
mína hversu margt þarf hér að færa
til betri vegar. Hér hefur ekki verið
staðið nógu vel að ýmsum málum og
úr því þarf að bæta og að því mun
ég vinna. Atvinnumálin ber hæst og
þá sérstaklega erfiðleikar sem hér
eru í sjávarútvegi.
Ef svona hefði hallað undan fæti í
sjávarútvegi fyrir vestan er ég
hræddur um að okkur þingmönnum
kjördæmisins hefði verið best að
halda okkur í burtu. í þessu máli
verða menn að taka höndum saman
og snúa vörn í sókn.
í öðru lagi vil ég nefna mennta-
málin, sem eru sá framtíðargrund-
völlur er á þarf að byggja. Eg hef
mikinn hug á því að efla hér
menntakerfið alveg frá grunni. Fjöl-
brautaskóla Suðurnesja þarf stór-
lega að efla. Skólinn er góður en
hann býr við alltof þröngan húsakost
og úr því þarf að bæta myndarlega.
Fjölmörg fleiri mál mætti nefna, sem
þarf að takast á við hér í kjördæm-
inu.“
IVandamál í
sjávarútvegi
Nú sagðir þú áðan að ef ástandiö
í sjávarútvegi væri svipað á Vest-
fjörðum og í Reykjaneskjördæmi
hefði þingmönnum Vestfirðinga ver-
ið best að halda sig í burtu. Hver er
að þínu mati ástæða þess að svo er
komið í Reykjaneskjördæmi?
„Sjávarútvegur var hér lengst
framan af byggður á miklum vertíð-
arafla. Hér kom gífurlegur afli á
land á skömmum tíma. Þessi tími er
liðinn. Nú er nauðsynlegt að sjávar-
útvegurinn sé heils árs atvinnugrein.
Frystihús þurfa að vera miklu full-
komnari en áður bar nauðsyn til.
Kröfur til hollustuhátta hafa stór-
aukist. Fiskvinnslan hér hefur á
undanförnum árum dregist afturúr.
Þegar ofan á þetta bætast síðan
erfiðleikar í sjávarútvegi eins og
urðu á árunum 1982-’83 þá verður
aðstaða fiskvinnslunnar hér mjög
erfið. Erfiðleikar í sölu á skreið hafa
líka valdið miklu tjóni ekki síst hér
á Suðurnesjum.
Mér finnst ekki hafa verið tekið á
þessum vandamálum af nægilegri
festu af hálfu þeirra þingmanna sem
kjörnir hafa verið til þess að vinna
að þessum málum fyrir Reyknes-
inga. Það hafa gerst hér ýmsir at-
burðir sem komast hefði mátt hjá ef
þessir menn hefðu rétt fram hjálpar-
hönd fyrr. Nú rjúka þessir menn upp
þegar enn einn togarinn er að hverfa
frá Suðurnesjum. Þeir hefðu þurft
að grípa til aðgerða miklu fyrr.“
Heldur þú að sú staða geti komið
upp að sjávarútvegur leggist af á
Suðumesjum í framtíðinni?
„Það dettur mér alls ekki í hug.
Hér í kring eru einhver bestu fiski-
mið í heimi og það kemur ekki til
mála að leggja sjávarútveg hér
niður.“
Nú hefur þú starfað mikið að
málefnum Hraðfrystihúss Keflavík-
ur. Hvað vilt þú segja um framtíð
þess?
„Samvinnuhreyfingin er nú með
ákaflega mikið átak til þess að rétta
fyrirtækið við. Ekki má heldur
gleyma að samvinnuhreyfingin og
Kaupfélag Suðurnesja hafa á undan-
förnum árum gert mikið til þess að
reyna að tryggja framtíð fyrirtækis-
ins. Fiskvinnslan hefur t.d. verið
endurbyggð af miklum myndarskap
og eru nú með því besta sem maður
sér. Auðvitað er erfitt að leggja í svo
mikla fjárfestingu á sama tíma og
samdráttarskeið er í sjávarútvegi.
Eiginfjárstöðu fyrirtækisins þarf að
rétta við. Samvinnuhreyfingin er í
samvinnu við Byggðastofnun að
fjalla um það mál. Eg er bjartsýnn á
að farsæl lausn finnist á þessu máli.
Mér sýnist að Byggðastofnun muni
veita lán til þessa verkefnis upp á 40
milljónir og samvinnuhreyfingin
muni með ýmsum hætti veita a.m.k.
öðrum 40 milljónum inní fyrirtækið.
Menn bundu miklar vonir við að
Keflavíkurkaupstaður kæmi inn í
fyrirtækið sem hluthafi. Ég hefði
talið mjög æskilegt að svo hefði
orðið. Það er best að sem flestir taki
þátt í þessu uppbyggingarstarfi. Af
einhvérjum ástæðum virðist hlutur
bæjarins ætla að bregðast þótt þarna
sé um að ræða eitt af kosningaloforð-
Steingrímur
Hcrmannsson,
forsætisráðherra á
hádegisverðarfundi á
Glóðinni ■ Keflavík, s.l.
laugardag.
um Alþýðuflokksins að því er mér
skilst."
Sú staðreynd virðist nú blasa við
íbúum í Garði að missa togarann
sinn, Gaut. Hefur þú reynt að hafa
einhver afskipti af því máli?
„Sem sjávarútvegsráðherra útveg-
aði ég þennan togara hingað. Þá var
skortur hér á skipum og ég held að
þarna hafi verið unnið gott verk á
sínum tíma. Hinu er ekki að neita
að vegna aflabrests og fleiri erfið-
leika hefur eigandinn ekki ráðið við
rekstur skipsins að fullu þótt margt
hafi hann gert mjög vel. Krafa
Útvegsbankans er að togarinn verði
seldur. Ég vildi gjarnan beita mér
fyrir því að togarinn verði heima.
Hins vegar verður eigandi togarans
að ráða því hverjum hann selur.
Þessu máli var slegið á frest í
Byggðastofnun til þess að heima-
menn fengju ráðrúm til að skoða
hug sinn og finna einhver ráð. Því
miður hefur það þó ekki tekist."
IKvótakerfíð verður
endurskoðað
Hvað vilt þú segja um þá fískveið-
istefnu sem mótuð hefur verið í tíð
þessarar ríkisstjórnar?
„Sá samdráttur sem varð í sjávar-
útvegi 1982-83 leiddi til þess að
mönnum þótti sú fiskveiðistefna sem
fram að því hafði verið fylgt þurfa
endurskoðunar við. Niðurstaðan
varð sú að taka upp kvótakerfi.
Kvótakerfið hefur vissulega sína
kosti og gerir mönnum kleift að
sækja aflann á eins hagkvæman hátt
og mögulegt er. Útgerðarmenn geta
hagað sókn sinni að vild innan þeirra
marka sem kvótinn setur þeim.
Vissulega er það kostur að geta átt
sinn kvóta alltaf vísan. Þetta kerfi
i hefur hins vegar stóra ókosti. Það
kallar á mjög strangar reglur um
fjölgun fiskiskipa. Ekki er hægt að
fjölga skipum nú nema með laga-
breytingum. Þetta leiðir til þess að
skipin ganga úr sér. Þau eru ekki
endurnýjuð eins og nauðsyn ber til.
Ég óttast því að framundan kunni að
vera kollsteypa sérstaklega í endur-
nýjun bátaflotans. Lögin um kvóta-
kerfið ganga úr gildi eftir eitt ár og
ég er ekki í vafa um að þá verður
fiskveiðistefnan endurskoðuð. Ver-
ið getur að kvótakerfmu verði haldið
áfram en það verður endurbætt.“
Styður þú núverandi fískveiði-
stefnu?
„Ég hef verið nokkuð tregur í
stuðningi mínum við kvótakerfið.
Ég hef hins vegar fallist á ósk mikils
meirihluta útgerðarmanna og sjó-
manna að taka upp kvótakerfið. Ég
vil ekki ganga gegn vilja þessa meiri-
hluta og hefði heldur ekki gert það
sem sjávarútvegsráðherra."
INýsköpun
atvinnulífs
Að undanförnu hefur verið mikil
gróska í laxeldi á Suðurnesjum. Þó
ber þar nokkum skugga á þar sem
verulegur hluti þess físks sem á land
berst er selbitinn. Á síðasta þingi var
svokallað selafmmvarp fellt. Hvað
vilt þú segja um það?“
„Fyrst vil ' ég segja að ég hef
ákaflega mikla trú á laxeldi hér þótt
ýmsir erfiðleikar muni verða til að
byrja með. Fiskeldi verður tvímæla-
laust ein okkar aðalatvinnugrein í
framtíðinni. Ég held að úr hafbeit
komi yfirleitt betri lax en sá sem
ræktaður er í þró, en hann kemur á
stuttum tíma árs sem veidur erfið-