Tíminn - 27.05.1987, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Miðvikudagur 27. maí 1987
Frá Menntaskólanum
við Hamrahlíð
Innritað verður í öldungadeild skólans þriðjudag-
inn 26. og miðvikudaginn 27. maí kl. 16-19.
Kennt er til stúdentsprófs á málabraut, félags-
fræðabraut, náttúrufræðabraut, eðlisfræðibraut og
tónlistarbraut (í samvinnu við tónlistarskóla).
Vakin er athygli á að hægt er að stunda nám í
einstökum greinum án þess að stefna að lokaprófi.
Eins er algengt að stúdentar bæti við sig einstökum
námsáföngum. Kennd eru m.a. mörg erlend
tungumál: danska, enska, þýska, franska,
spænska, ítalska og rússneska. Einnig eru í boði
áfangar í íslensku, stærðfræði, raungreinum og
félagsfræðigreinum og námskeið fyrir byrjendur
og lengra komna í notkun á BBC- og PC-tölvum.
Brýnt er að allir sem hyggjast stunda nám á
haustönn 1987 innritist á þessum tíma gegn
greiðslu 1000 kr. staðfestingargjalds. Kennslu-
gjald fyrir haustönn verður um 4000 kr.
Rektor
Grasfræ — Grasfræ
Höfum til afgreiðslu strax:
ADDA-vallarfoxgras
í 50 kg sk., kr. 83.- pr. kg
LEIK-túnvingull
í 25 kg sk., kr. 130.- pr. kg
PIMO-vallarsveifgras
í 50 kg. sk., kr. 288.- pr. kg
Gerið verðsamanburð.
Hafið samband við sölumenn
til að tryggja tímanlega
afgreiðslu.
LÁGMÚLA 5 - PÓSTHÓLF 8160 128 REYKJAVÍK - ® 91 -681555
Sveit
Mann vantartil starfa nú þegar. Upplýsingar í síma
93-5388, á kvöldin.
+
Sonur og tengdadóttir boöa ti! jarðarfarar
Þórðar Sturlaugssonar
fyrrverandi stórkaupmanns
föstudaginn 29. maí n.k. frá Dómkirkjunni kl. 13.30.
Ólafur Sturla Margrét Gísladóttir
og börn
+ Faðir okkar tengdafaðir og afi
Hólmgrímur Sigurösson
Ystu-Vík
verður jarðsunginn frá Svalbarðskirkju laugardaginn 30. maí kl. 14.00. Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna.
Sigurður Hólmgrímsson Guðrún Eiríksdóttir
Kristfn Hólmgrímsdóttir Magnús Vilhjálmsson
Bjarni Hólmgrímsson Sigríður Guðmundsdóttir
Bergljót Hólmgrimsdóttir Einar Sigfússon
barnabörn og barnabarnabörn
MINNING

Zophonías
Zophoníasson
bifreiðastjóri, Blönduósi
Fæddur 6. júlí 1906
Dáinn 10. maí 1987
Allt fram streymir. Lífið er á
stöðugri hreyfingu, eins og áin, sem
liðast í gegnum byggðina út í ómæl-
ishafið og sameinast þar upphafi
sínu. Við menn stöndum á árbakka
elfunnar og getum engu um það
ráðið, hvert okkar endanlega lífs-
hlaup verður, fremur en sandkornin
mörgu sem áin safnaði saman við
ósinn í fyrra, en eru nú allt í einu
horfin út á hafið djúpa. Þannig er
lífið á stöðugri ferð, jafnt mannlífið
- þar sem kynslóðirnar koma og
fara, einstaklingar fæðast, þroskast
og lifa lífinu mislengi og hverfa svo
á brautu - og svo hin árvissa hringrás
náttúrunnar frá vori til sumars,
sumri til hausts, vetri til vors.
Og nú á þessu vori, nánar tiltekið
13. apríl sl. voru liðin sextíu ár frá
því að ungur maður var á ferð frá
Bjarnastöðum í Vatnsdal út á
Blönduós við Húnafjörð. Það var
vor í lofti þennan dag. Þessi ungi
maður fór hratt yfir og hljóp við fót.
Hann hugðist fara ferð fyrir mann,
sem kennt hafði honum á bifreið.
Þessi ungi maður, sem hér var á ferð
var Zophonías Zophoníasson frá
Bjarnastöðum. Hann hafði fengið
orðsendingu frá ökukennara sínum,
Páli Bjarnasyni á Blönduósi, sem
fyrstur eignaðist bifreið í Austur-
Húnavatnssýslu. Páll hafði lofað að
flytja fólk frá Blönduósi fram að
Sveinsstöðum í Húnaþingi, þar sem
bílvegur endaði til suðurs. En þenn-
an umrædda dag varð Páll skyndi-
lega upptekinn við að annast um
konu sína, sent tók léttasótt og
eignaðist dreng. Þess vegna hafði
hinn ungi maður, Zophonías Zop-
honíasson brugðið hart við, er hann
fékk orðsendinguna frá Páli og vildi
mál hans leysa. Leiðin sem Zophon-
ías þurfti að fara er yfir 20 km.
Þegar út á Blönduós kom lagði
Zophonías strax af stað með fólkið
í bifreið Páls og ók því fram að
Sveinsstöðum, síðan skilaði hann
bifreiðinni til baka út á Blönduós og
gekk svo heim um nóttina. Þar með
hafði Zophonías farið sína fyrst ferð
í bifreið á eigin ábyrgð og leysti um
leið vanda kennara síns.
Á þennan hátt hóf Zophonías
starf sitt sem varði nær sextíu ár. Því
var þessi ferð hans upphafið af
giftusamlegu starfi sem Zophonías
lagði fram á lífsleiðinni til að ryðja
brautina til hagsbóta fyrir Blönduós
og nágrannabyggðir. Þar áttu vissu-
lega fleiri hlut að máli, en Zophonías
var þessi einstaki maður, greiðvik-
inn, hjálpsamur, og úthaldsgóður.
Zophonías Zophoníasson var
fæddur 6. júlí 1906 að Æsustöðum í
Langadal. Foreldrar hans voru hjón-
in Zophonías Einarsson Andrésson-
ar frá Bólu og Guðrún Pálmadóttir
Sigurðssonar, frá Æsustöðum. Faðir
hans féll frá áður en hann fæddist og
var hann skírður eftir honum. Bróðir
Zophoníasar hét Pálmi og var eldri
en hann. Hér stóð því ekkjan ein
með tvo syni sína kornunga, en
Guðrúnu Pálmadóttur var ekki fisj-
að saman. Hún hélt áfram búi á
Æsustöðum, þar til Zophonías var
kominn nær fermingu, en þá bauðst
henni jörðin Bjarnastaðir í
Vatnsdal. Flutti hún því þangað
ásamt sonum sínum. Fljótlega tók
hún í fóstur sex mánaða svein,
Þorbjörn Ólafsson, sem nú býr í
Reykjavík. Hann varð þannig upp-
eldisbróðir Zophoníasar.
Bjarnastaðir eru lítil jörð yst í
Vatnsdal, austan við einkar vinalegt
stöðuvatn, sem Flóðið nefnist. f
þessu fallega og víðfeðma umhverfi
átti Zophonías heima næstu árin og
vann við hin gömlu hefðbundnu
störf íslensks sveitabúskapar eins og
þau höfðu gengið til öld eftiröld. En
einmitt á þessum árum var nýtt vor
í lofti yfir íslandi. Ný tækni og ný
hugsun var að ryðja sér braut. Hið
gamla fsland, sem átti sér í ýmsu
tilliti merka sögu, var slegið sprota
nýjunga, sem áttu eftir að gerbylta
gamla lífsstílnum. Ein þessara nýj-
unga var bifreiðin, sem fyrst kom til
landsins á fyrsta áratug þessarar
aldar og átti erfitt uppdráttar til að
byrja með. En ungir menn eins og
Zophonías skildu að hér var eitthvað
á ferðinni, sem bar framtíðina í
skauti sér.
Eins og áður er getið hafði verið
rudd braut frá Blönduósi að Sveins-
stöðum skammt frá Bjarnastöðum.
Eftir að Zophonías sá fyrsta bílinn
fara þessa braut ákvað hann að fá
bílstjórann, Pál Bjarnason til að
kenna sér á bifreið. En til Reykja-
víkur varð Zophonías að fara til að
taka ökupróf. Hann lagði af stað
með Goðafossi, nýlegu skipi Eim-
skipafélags fslands í ársbyrjun 1927.
Skipið hreppti vonskuveður og var
veðurteppt á Húnaflóahöfnum í
viku, svo að ferðin til Reykjavíkur
tók hálfan mánuð. Þar tók Zophon-
ías svo ökuprófið. Prófdómari var
Egill Vilhjálmsson. Zophonías hlaut
ökuskirteini númer eitt, gefið út af
embætti sýslumannsins í Austur-
Húnavatnssýslu. Heim hélt Zophon-
ías svo um Borgarnes, Borgarfjörð
og Holtavörðuheiði og gekk mest af
leiðinni og var rétt mátulega kominn
heim til þess að fara áðurnefnda
ferð 13.’ apríl 1927.
Næsta ár 1928 keypti Zophonías
sína fyrstu bifreið og varð bifreiða-
akstur lifibrauð hans upp frá því.
Þetta sama ár, þann 23. desember
gekk Zophonías að eiga Guðrúnu
Einarsdóttur frá Blöndubakka. Þau
stofnuðu heimili, þar sem nú er
Aðalgata 3 á Blönduósi og bjuggu
þar í nær 60 ár. Börn þeirra á lífi eru:
Zophonías, búsettur á Blönduósi,
kvæntur Grétu Arelíusdóttur, Guð-
rún Sigríður, búsett á Eiðurn, gift
undirrituðum, Kolbrún, búsett á
Blönduósi, gift Guðjóni Ragnars-
syni. Auk þess ólst upp hjá þeim um
árabil Sigurlaug Ásgrímsdóttir frá
Ásbrekku í Vatnsdal.
Zophonías og Guðrún byrjuðu
búskap af litlum efnum, en með
bjartsýni til hins nýja íslands, sem
gaf fyrirheit um betri tíma. En samt
var erfitt að stofna til heimilis og
hefja bílarekstur um 1930. Um allar
aldir hafði „þarfasti þjónninn" haldið
uppi samgöngum á íslandi yfir veg-
leysur og óbrúaðar ár. Vegir fyrir
bíla þekktust því vart úti á lands-
byggðinni og þjónusta var þá lítil.
Zophonías varð því að gera meira
en að aka bílum sínum, hann varð
sjálfur að gera við, ef eitthvað bilaði
og stundum að búa til varahluti með
góðra manna aðstoð.
Síðan skall kreppan á. Peningar
hurfu þá úr daglegum viðskiptum.
Þegar þá var komið sögu, hafði
Zophonías tekið að sér áætlunar-
ferðir inn í Vatnsdal, en vegur hafði
verið ruddur inn í dalinn vestanverð-
an. Bændur höfðu ekki beinharða
peninga í kreppunni og gátu frekar
borgað með afurðum. Svo að Zop-
honías og Guðrún tóku það til
bragðs að koma sér upp dálitlu
kúabúi. Jafnhliða tóku þau að sér
afgreiðslu fyrir Olíuverslun íslands,
sem þau önnuðust í 35 ár, frá
1929-1964. Þá sáu þau í árabil um
þjónustu fyrir Bifreiðastöð Akureyr-
ar en það fyrirtæki hélt uppi áætlun-
arferðum milli Akureyrar og
Reykjavíkur. Einnig ráku þau lengi
litla verslun á bakka árinnar Blöndu
í sambandi við bensínafgreiðsluna.
Þessi umsvif jukust svo til muna eftir
að ísland var hernumið í heimsstyrj-
öldinni síðari og íslendingar urðu
fyrir áhrifum frá þeim darraðar-
dansi.
Það var því löngum á þessum
árum í mörg horn að líta á heimili
þeirra hjóna og urðu þau og börn
þeirra er þau ólust upp, að veita
gestum og gangandi ýmiskonar þjón-
ustu. Þá var aldrei spurt um hver
tími sólarhringsins var. Sem dæmi
má nefna, að ósjaldan kom fyrir,
þegar fjölskyldan var sest öll við
matborðið og ætlaði að taka sér hlé
frá erli dagsins, að allir höfðu orðið
að standa upp frá borðinu áður en
máltíð lauk, nema gamla konan
Guðrún, móðir húsbóndans. Þess
skal og getið að Zophonías hafði
umboð um árabil fyrir Almennar
Tryggingar. Ef frístund gafst frá öllu
þessu kenndi Zophonías á bifreið.
Zophonías var virkur í bifreiðafélag-
inu Neista á Blönduósi og heiðurs-
félagi síðustu árin.
Zophonías var farsæll bifreiðar-
stjóri. Hann kunni þá list að aka
jafnan heilum vagni í hlað. Með
lagni og þrautseigju komst hann
leiðar sinnar jefnvel þegar sundin
virtust lokuð. Þeim eiginleika hans
og hug þeirra sem hann ók fyrir er
vel lýst af Ólafi Sigfússyni frá For-
sæludal í eftirfarandi ljóði:
Til Zophoníasar Vatnsdælingabfl-
stjóra.
Þig hefur alltaf audnan stutt
ökukempan slynga.
Þú hefur margan farminn flutt
fyrir Vatnsdælinga.
Þó að fannir féllu á grund
í ferðum vetrar ströngum
fannstu einhvern opin sund
- utan vegar iöngum.
Þökk og heiður, þeim sem ber
því frá okkar kynning
hvarfiar hljótt um huga mér
hlý og litrík minning.
Þannig var Zophonías, traustur
maður, rólegur og æðrulaus og
hirðusamur um sitt starf, barngóður
og vinahlýr.
En nú skiljast leiðirnar, því að
krossgötur skerast og allt fram
streymir, en stefnumarkið er þó eitt.
Allt okkar ráð frá lífi til lífs er í
hendi hans, sem var í upphafi er og
verða mun - Drottinssjálfs. í saman-
burði við hans almættisdýrð erum
við menn eins og lítil sandkorn á
bakka hinnar miklu elfar, sem stöð-
ugt streymir fram og leitar síns
upphafs, eins og áin hér hjá gamla
heimilinu hans Zophoníasar. Og nú
sit ég hér í stofunni hans og horfi út
um gluggann, yfir ána slétta og
lygna, út yfir Húnaflóann til
Strandafjallanna í norðvestri, sem
gnæfa yfir eins og útverðir hins
gamla og nýja íslands. Þess nýja
Islands, sem ýmsir brautryðjendur
hefa lagt stein í götuna og varðað
veginn, svo að við getum ekið í
vagninum okkar áfram á vit framtíð-
ar.
Á þessari stundu við krossgöturn-
ar eru mér því efstar í huga þakkir
til míns kæra tengdaföður, þakkir
fyrir hans starf, þakkir fyrir hvað
hann var okkur fjölskyldunni á Eið-
um, í sambandi við heimsóknir aust-
ur og móttökur hér.
Megi Drottinn, sem öllu stýrir,
tryggja lífsvagninum hans á nýrri
akstursleið, valfarnað um alla eilífð.
í þá miklu för lagði Zophonías
Zophoníasson bifreiðastjóri 10.
þ.m. og var burtkvaddur 16. þ.m. að
vistöddu margmenni. Það var hug-
næm stund, hjálpaði þar til ljúfur
söngur kirkjukórs Blönduósskirkju
undir stjórn Jóns Tryggvasonar Ár-
túnum, góð ræða sóknarprestsins sr.