Tíminn - 14.06.1989, Qupperneq 8

8 Tíminn
Miðvikudagur 14. júní 1989
SAMVINNUMÁL.
Brunabót og Samvinnutryggingar formlega í eina sæng:
Vátryggingarfélagi
veitt starfsleyfi
Starfsleyfi til handa Vátryggingar-
félagi íslands hf. var gefið út af
tryggingarráðherra um mánaðamót-
in, að fengnum meðmælum Trygg-
ingaeftirlits.
Vátryggingarfélag íslands hf.
verður með umboð og skrifstofur á
samtals 142 stöðum um land allt. Á
tuttugu stærstu stöðunum verða sér-
stakar svæðisskrifstofur sem verða í
beinu tölvusambandi við höfuð-
stöðvar félagsins í Reykjavík. Um-
boð verða alls 49 og starfandi full-
trúar 43.
Brunabótafélag íslands og Sam-
vinnutryggingar standa að baki
stofnun hins nýja félags. 1 byrjun
næsta mánaðar verður öll starfsemi
þessara tveggja félaga flutt undir eitt
þak, í Ármúla þrjú. f stofnsamningi
hins nýja félags er kveðið á um að
stjórn þess geti ákveðið ágóðahlut-
deild og úthlutað tekjuafgangi til
viðskiptavinanna á sama hátt og
eftir sömu reglum og giltu hjá stofn-
félögunum.
Nú er unnið að samræmingu eyðu-
blaða, bréfsefnis, skilmála gömlu
félaganna sem fram til mánaðamóta
starfa undir sínum gömlu nöfnum og
undirbúning samkeyrslu upplýsinga-
kerfa og tölvuvinnslu er á lokastigi.
Auk þess starfsmenn beggja félag-
anna gangast þessa dagana undir
þjálfun og kynningu. jkb
Kínverska sendinefndin skoðar Þjóðskjalasafn Islands.
Heimsókn stjórnenda
kínverskra skjalasafna
Sendinefnd frá kínverskum
skjalasöfnum og ráðuneyti skjala-
mála heimsótti nýverið Þjóðskjala-
safn íslands. Heimsóknin var liður í
Norðurlandaför, þar sem sendi-
nefndin kynnti sér ýmsa þætti í
starfsemi skjalasafna á Norðurlönd-
um.
Starfsemi og hlutverk Þjóðskjala-
safns var kynnt ítarlega og sérstök
sýning mikitvægra skjala úr safninu
var undirbúin í tilefni heimsóknar-
innar. Einnig var þeim kynnt skjala-
safn Landsbanka Islands sem dæmi
um stórt nútímaskjalasafn og helstu
viðfangsefni og vandamál rædd.
Kínversk skjalasöfn standa á
ævafornum merg, elstu varðveittu
skjöl eru frá um 700 f.Kr. rituð á
pappír. Alls munu starfa um 500.000
manns við kínverska skjalavörslu en
3800 sérfræðingar vinna í skjalasöfn-
um ríkisins og eru þá ótalin sveitar-
félögin.
Stjóm Bréfaskólans á fundi, frá vinstri: Sigríður Ingimarsdóttir Kl, Amþór Helgason ÖBÍ, Harald S. Holsvik FFSf,
Sjöfn Ingólfsdóttir BSRB, Guðrún Friðgeirsdóttir skólastjóri, Þráinn Hallgrúnsson MFA, formaður, Jón
Sigurðsson, SÍS, Jónas Guðmundsson, SÍS, Hákon Sigurgrímsson, SSB, og Stefanía M. Pétursdóttir KÍ.
Bréfaskólinn að
Nóatúni 17
Það kom fram á ársfundi fulltrúa-
ráðs Bréfaskólans hinn 6. júní að
árið 1988 innrituðust 885 nýir nem-
endur til náms þar, auk þess sem á
annað hundrað manns hófu sjálfs-
nám í tungumálum með gögnum frá
skólanum. Fyrstu fjóra mánuði
þessa árs hafa 353 nýir nemendur
innritast og 45 hafið sjálfsnám. Er
það töluvert meira heldur en undan-
farin ár. Um síðustu mánaðamót
flutti skólinn úr húsnæði að Suður-
landsbraut 32, þar sem hann hafði
aðsetur í allmörg ár, í um 100
fermetra húsnæði sem tekið var á
leigu að Nóatúni 17.
Eigendur Bréfaskólans eru Sam-
band ísl. samvinnufélaga, sem á
30%, Menningar- og fræðslusam-
band alþýðu, Bandalag starfsmanna
ríkis og bæja, Farmanna- og fiski-
mannasamband íslands, Kvenfé-
lagasamband íslands, Stéttarsam-
band bænda og Öryrkjabandalag
íslands, sem eiga 10% hvert. Einnig
hefur Ungmennafélag íslands óskað _
eftir að gerast aðili að skólanum
með 10% hlutdeild, og verður vænt-
anlega gengið frá því máli nú í lok
júní.
Árið sem leið var kennt í 29
námsgreinum við skólann og í tveim-
ur áföngum í nokkrum þeirra. Þá
hefur skólinn á boðstólum bóka-
varðanám fyrir ófaglært starfsfólk á
almenningsbókasöfnum í samstarfi
við menntamálaráðuneytið. Á árinu
tók skólinn m.a. í notkun nýtt náms-
efni í algebru, þýsku, ensku og
siglingafræði. Fleira er í undirbún-
ingi, svo sem nýtt námsefni í dönsku
og kennsla í víxla- og verðbréfa-
reikningi.
Á liðnu ári hófst einnig samstarf
Bréfaskólans og Fræðsluvarps. Voru
útvarpsþættir fyrir byrjendur í þýsku
fyrsta verkefnið, en síðan tóku við
sjónvarpsþættir um algebru. Þá fór
á síðasta ári af stað samstarf Bréfa-
skólans og Bankamannaskólans,
auk þess sem samvinna við fleiri
aðila er í undirbúningi. Þar á meðal
er samstarf við Ferðaþjónustu
bænda og Iðntæknistofnun íslands
um starfsmenntun.
Bréfaskólinn er eina skólastofn-
unin í landinu sem hefur sérhæft sig
í fjarkennslu, og gegnir hann nú
vaxandi hlutverki í fullorðins-
fræðslu. Á næsta ári fagnar þessi
sérstæði skóli, sem stofnaður var af
Sambandi ísl. samvinnufélaga en er
nú rekinn sem sameignarstofnun,
hálfrar aldar afmæli.
Skólastjóri Bréfaskólans er Guð-
rún Friðgeirsdóttir, og tók hún við
starfinu í júní í fyrra. Formaður
stjórnar er Þráinn Hallgrímsson frá
MFA. Afgreiðslu skólans annast
Ásta Ögmundsdóttir. —esig
llllllllllllllllllllllllllll VIÐSKIPTALÍFIÐ
I háalofti IUSA
Frá því að flug með farþega innan
Bandaríkjanna var leyst undan sér-
leyfiskvöð hafa bandarísk flugfélög
séð tímana tvenna og sum þeirra
ekki lifað þá af, (nú síðast Eastern
Airlines á eftir TWA, Pan
American, Braniff, Continental and
Eastem). Áhrifin af afnámi sérleyf-
iskvaðarinnar hafa hnigið að sam-
einingu flugfélaga. í Bandaríkjunum
er nú innlent áætlunarflug að mestu
leyti á vegum sex stórra félaga:
United, American, Texas, Delta,
Northwest og USair.
Fyrst í staö eftir afnám sérleyfis-
kvaðarinnar, 1983-1985, var hörð
samkeppni á milli flugfélaga. Frá
1982 jókst þó samanlögð umsetning
þeirra hægar en áður, og hafa stóru
flugfélögin átt viðgang sinn að þakka
flugi til útlanda. Af flugi innanlands
féll arður flugfélaga til 1986. En
fargjöld á innlendum flugleiðum
voru árin 1987 og 1988 hækkuð
umfram verðlag yfirleitt og fór af-
koma flugfélaga batnandi og varð í
fyrra, 1988, með albesta móti.
f launamálum starfsfólks hefur
þessi framvinda sagt til sín. Frá 1983
til 1985 lækkuðu laun hjá flugfélög-
um að meðaltali um 1,4%, en hækk-
uðu um 6,8% að meðaltali í Banda-
ríkjunum yfirleitt. Aftur á móti
hækkuðu laun hjá flugfélögum frá
1985 til 1988 um 19,6%, en um 7,8%
í Bandaríkjunum yfirleitt. f
Financial Times 25. febrúar sagði:
„Maður þarf ekki að vera doktor í
hagfræði til að koma auga á, að
meginaflið, sem lyft hefur flugfar-
gjöldum upp frá 1986, hefur ekki
verið afnám sérleyfa, heldur einok-
unarvald."
Einkavæðing fangelsa á
Bretlandi
Breska ríkisstjórnin vinnur að
frumvarpi um, að einkaaðilum verði
frá 1992 leyft að reka betrunarhús á
Bretlandi. Douglas Hurd, breski
innanríkisráðherrann, skýrði frá því
1. mars 1989, að ráóuneyti hans
hefði borist skýrsla um málið, samin
af ráðgjafafyrirtækinu Delvitte,
Haskins ánd Seils áð beiðni þéss.
Segir í skýrslunni, að einkafangelsi
muni bæta aðbúnað fanga og lækka
kostnað ríkisins af fangavörslu. Jafn-
framt yrði einkaaðilum leyfðir
fangaflutningar. Roy Hattersley,
varaformaður Verkamannaflokks-
ins, hefur fordæmt þessar fyrirætlan-
ir.
Kringlur blómstra ekki
alls staðar
á heimskringlunni
Útflutningur Japans 1988 nam
$265 milljörðum eða 56% hærri
upphæð en 1984. Innflutningur Jap-
ans hefur ekki vaxið að sama skapi,
þannig að verslunarjöfnuður hefur
orðið æ hægstæðari. Þótt Japan hafi
á síðustu árum greitt fyrir innflutn-
ingi, hefur innflutningur þess vaxið
hægt. (Innflutningur þess á vindling-
um frá Bandaríkjunum er þó kom-
inn upp í $1 milljarð á ári). í fyrra
nam innflutningur Japans af iðn-
varningi um 3% af landsframleiðslu
eða miklu lægra hlutfalli en ti'ðkást í
öðrum helstu iðnaðarlöndum.
Iðjuhöldar og kaupsýslumenn á
Vesturlöndum telja fyrirkomulag
smásölu, og þá einkanlega hinir
fjölmörgu litlu sölustaðir, valda því
að útlendar vörur eigi ógreiðan að-
gang að japönskum kaupendum. f
Japan eru um 1,6 milljónir litlar
sölubúðir. Njóta þær talsverðrar
lagaverndar. Búðir með færri ep 5
starfsmenn hafa 57% smásölunnar,
(en 3% í Bandaríkjunum og 5% á
Bretlandi). Þá eru heildsölur líka
óvenjulega margar í Japan.
Þrengsli í japönskum borgum eru
sögð standa í vegi fyrir breytingum:
Stórmarkaðir krefjast bílastæða og
greiðrar aðkeyrslu. Að auki veita
lítil fyrirtæki í vörudreifingu fólki
vinnu, sem á framfæri sínu hefur um
20 milljónir fullorðinna og barna. Þá
njóta litlar sölubúðir sérlega góðra
innkaupaskilmála í mörgum jap-
önskum verksmiðjum: Að selja eða
skila aftur (hinu óselda).
Allmargir stórmarkaðir hafa þó
verið opnaðir í Japan frá 1960, á
meðal þeirra Daier, Nichii og Ito-
Yokado.
Aðbakafé
Innflæði útlendra peninga til Sviss
er ekki heft að lögum. Tollverðir
leggja ekki hald á ferðatöskur komu-
manna, fullar af útlendum banka-
seðlum. Á það lag hafa ýmsir miður
vandaðir gengið, að undanfömu
einkum seljendur fíkniefna. Fé
þeirra er sagt þvegið, þegar seðlar
þeirra em orðnir að innstæðum í
bönkum. Þykir svissneskum yfir-
völdum lög vera sniðgengin að þess-
um hætti, hvort sem til lagabreyting-
ar kemur. -