Tíminn - 27.10.1990, Qupperneq 7

Laugardagur 27. október 1990
HELGIN
15
SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL SAKAMÁL
Fleira var einkennilegt við þetta.
Á því svæði sem líkið fannst var
sáralítið um eikur og hafþyrni.
Hvar hafði bfllinn þá farið um á
ferðalagi sínu og hvers vegna hafði
enginn séð hann?
Raunar hafði sést til bílsins en það
kom ekki fram fyrr en seinna. Nú
voru foreldrum Janie sagðar sorg-
arfréttirnar og þegar Iögreglu-
menn fóru að ræða málin komu
einkum fram tvær kenningar um
hvernig þetta hefði gerst. Önnur
þeirra reyndist síðar næstum ná-
kvæmlega rétt.
Alltaf var sá möguleiki fyrir hendi
að Janie hefði verið numin á brott í
kynferðislegum tilgangi en ekki
peningalegum. Það hefði gerst áð-
ur í Notting Hill-hverfinu að stúlk-
ur voru gripnar á götu og þeim
nauðgað tímunum saman í ein-
hverju skúmaskotinu áður en þeim
var sleppt, blóðugum og illa til
reika í allt öðrum borgarhluta.
Þessi kenning stóðst ekki nema
Janie hefði verið flutt út úr borg-
inni og fleygt þarna úr öðrum bíl
en sínum eigin. Því var bíllinn
hennar þá svona óhreinn? Ef hún
hafði orðið fórnarlamb margra
nauðgara er næsta víst að einhver
þeirra hefði freisast til að hirða
skartgripi hennar.
Hvernig hafði einhver getað farið
svona með skynsama og vel þjálf-
aða stúlku án þess að vekja nokkr-
ar grunsemdir? Vitað er að nauðg-
arar nota ýmsar aðferðir. Ef þær
reynast vel eru þær gjarnan notað-
ar aftur. Sumir nálgast fórnarlamb
sitt með því að spyrja til vegar eða
skoða kort og þykjast vera villtir á
ókunnum slóðum. Aðrir spyrja
hvað klukkan sé og segja að úrið
sitt sé stansað. í svona tilvikum
gefst nægur tími til að dreifa at-
hygli fórnarlambsins og láta til
skarar skríða.
Þá var það söluspjaldið á bflnum.
Það eitt var næg ástæða fyrir Janie
til að stöðva bflinn og gefa sig á tal
við einhvern sem veifaði. Mooney
lögregluforingi þóttist viss um að
náunginn hefði ekki verið að gera
svona lagað í fyrsta sinn á ævinni.
Hann væri vísast á skrá hjá lögregl-
unni.
Nú var leitað mjög til almennings
um að veita lögreglunni alla þá að-
stoð sem mögulegt væri. Fólk var
einkum spurt hvort það hefði séð
bílljós á óvenjulegum stað að
kvöldi 4. febrúar eða heyrt bílvél
erfiða eins og bíllinn sæti fastur
eða séð bíl standa í grennd við
staðinn þar sem líkið fannst.
Óleyst mál árum
saman
Eitt vitni gat raunar gefið allná-
kvæma lýsingu á síðustu ökuferð
Janie Shepherd. Kona ein kvaðst
hafa séð lítinn, dökkan bíl í Hert-
fordshire seint þetta kvöld. Kona í
framsætinu hefði slengst til á und-
arlegasta hátt eftir hreyfingum
bílsins.
Öllum var lofað að með upplýs-
ingar þeirra væri farið sem trúnað-
armál en fáir gáfu sig fram af þeirri
einföldu ástæðu að kalsasamt og
blautt febrúarkvöld er ekki hent-
ugur tími til ástarfunda úti í nátt-
úrunni og gluggagægjar sem á ferli
kunnu að vera hafa haldið sig inni í
bæjum þar sem meira var um
glugga.
Morð Janie Shepherd var lagt á
hilluna sem. óleyst mál en þó var
því ekki lokað alveg. Líkið var
brennt og foreldrarnir tóku öskuna
með sér heim til Ástralíu. Eins og
gefur að skilja voru þeir ekki
ánægðir með gang mála og við það
sama sat árum saman.
Lögreglan gat ekkert gert nema
vottað ættingjunum dýpstu samúð
sína og á þeim bæ ríkti líka beiskja
af öðrum ástæðum og skiljanleg-
um sem ekki mátti opinbera.
Rannsóknarlögreglumenn vissu
nefnilega mætavel hver morðing-
inn var en ekkert var hægt að gera
því jafnvel villimannlegustu
glæpamenn hafa sinn rétt. Sá sem
um var að ræða var 38 ára gamall
náungi með heilsuræktardellu,
fyrrum hnefaleikamaður frá Barb-
ados í Vestur-Indíum. Hann hafði
verið látinn laus gegn skilorði í
mars 1976 eftir að hafa setið af sér
hálfan 12 ára dóm fyrir nauðganir.
Hann var vel kunnugur á svæðinu
þar sem lík Janie fannst því hann
lagði oft leið sína þar um með hóp-
um heilsuræktarfólks. Það vissi
lögreglan og ræddi við hann viku
eftir hvarf Janie. Hann var fyllilega
rólegur við yfirheyrsluna og hafði
ekki hugmynd um hver Janie
Shepherd væri. Hann var vel
þekktur á þeim slóðum sem bíll
Janie fannst.
Fingraför hans voru hvorki á
hnífnum né bílnum en vinnufélag-
ar hans þekktu hnífinn. Hann var
frá veitingahúsinu þar sem maður-
inn starfaði stundum við að flysja
kartöflur og hreinsa grænmeti.
Reyndir fréttamenn voru líka í
klemmu því þeir vissu hver maður-
inn var en máttu ekki birta staf-
krók um það. Lögreglumenn og
glæpafréttamenn lifa í heimi glæp-
anna rétt eins og glæpamennirnir
sjálfir og meðal þeirra skapast líka
samstaða. Merkilegt er hversu
miklar fréttir geta borist yfir kráar-
borð og þeir sem vilja heyra eru
ekki f vandræðum með það.
Þess vegna vissu fréttamenn
hvern lögreglan taldi sekan en gátu
ekkert aðhafst heldur. Enginn í
Notting Hill gat hreyft við mannin-
um en eins og sagt er eru til marg-
ar aðferðir við að flá kött.
Annað fórnarlamb
lifði
Þremur mánuðum eftir að sá
grunaði var látinn laus úr fangelsi,
stóð aðlaðandi ljóshærð stúlka ut-
an við heimili sitt í Kensington
þegar svartur maður gaf sig á tal
við hana. Hann brosti breitt og
spurði í afsökunartóni hvað klukk-
an væri.
Hefði stúlkuna grunað hvað
klukkan sló hefði hún hið snarasta
hlaupið inn og læst að sér, en hana
grunaði ekkert misjafnt. Hún leit
ósjálfrátt á úrið og svaraði mannin-
um en það gaf honum tíma til að
grípa hana, draga hana að bíl henn-
ar sem stóð rétt hjá, opna, fleygja
henni inn, setjast undir stýri,
draga upp hníf og aka af stað.
Hann lagði bflnum á afskekktum
afleggjara í Notting Hill og veifaði
hnífnum ógnandi meðan hann af-
klæddi stúlkuna og nauðgaði
henni. Þegar hún neitaði að gera
afbrigðilega hluti sem hann skip-
aði henni, greip hann um háls
hennar og hótaði að drepa hana.
Eins og var um Janie Shepherd,
hélt hann krepptum hnefa að hálsi
hennar. Stúlkunni fannst augun
vera að springa út úr höfði sér og
hún var sannfærð um að deyja. Þá
var það einhver hávaði utan frá
sem truflaði manninn, ljósglampa
brá fyrir og hundur gelti. Maður-
inn bölvaði og sleppti hálstakinu.
Hann lét þó ekki alveg þar við sitja.
Áður en hann opnaði bíldyrnar og
hvarf út í nóttina brá hann hnífn-
um á annan úlnlið stúlkunnar svo
sá í bein.
Stúlkan gat lýst manninum og
sagt að meðan á ósköpunum stóð
hefði hann sífellt stagast á hvað
hann fyrirliti hvftt fólk og einkum
ungar konur fyrir það sem honum
hefði verið gert. Teiknari lögregl-
unnar dró upp mynd af honum
sem sýnd var í sjónvarpinu. Þá
stakk vinur hins grunaða upp á því
að hann breytti útliti sínu snarlega
áður en lögreglan næði honum.
Eftir að lík Janie Shepherd fannst
var þessi maður kallaður til að
standa í röð með öðrum svertingj-
um og stúlkan fengin til að reyna
að bera kennsl á sinn eigin kvalara.
Henni tókst það auðveldlega þótt
liðið væri meira en hálft ár frá
árásinni. Maðurinn hét David Las-
hley og var 38 ára, upprunninn á
Barbados en hafði flust til Eng-
lands um fermingu.
Hann kom fyrir rétt í desember
Þannig leit David Lashley út um
það leyti sem hann myrti Janie og
misþyrmdi annarri stúlku sem
kom honum í fangelsi.
1977 ákærður fyrir nauðgun,
morðtilraun og fyrir að bera á sér
banvænt vopn. Hans var vandlega
gætt því hann hafði hótað að
myrða rannsóknarlögreglumann
sem bar vitni gegn honum. Roger
Lewis sagði kviðdómi að David
hefði rúmum sjö árum áður verið
dæmdur í 12 ára fangelsi fyrir
sömu sakir gagnvart fimm konum
en aðeins setið af sér helming
dómsins.
Gripinn við
fangelsisdyrnar
Nú stóð hann aftur í sömu spor-
um en mál Janie Shepherd lá enn á
hillunni sem óleyst. Rannsóknar-
lögreglumenn skorti sannanir
gegn David og gátu ekkert gert
nema bíða þess að hann kæmi upp
um sig sjálfur. Þeir höfðu sæðis-
sýni í frysti, þeir höfðu hár af höfði
hans og hnífinn af vinnustað hans
en engin fingraför og góður lög-
fræðingur gæti hnekkt sönnunar-
gildi alls hins. Á þessum árum var
ekki 100% öruggt að bera saman
blóðflokka og sæði og DNA-grein-
ing var hreinlega ekki til. Eitthvað
haldbetra varð að fá. David nauðg-
aði aftur og aftur og hreykti sér af
því. Skyldi hann geta þagað í þetta
sinn við meðfanga sína?
Árin liðu og David Lashley var fyr-
irmyndarfangi. Hann stefndi að því
að 18 ára dómur hans yrði styttur
um þriðjung og svo varð. Því skyldi
hann látinn laus í febrúar 1989,
eftir 12 ára vist, og sá dagur nálg-
aðist óðum.
Þann 23. janúar birtist grein í
blaði þar sem sagði að hugsanlegt
væri að moi;ðingi Janie Shepherd
hefði komið upp um sig og að lög-
reglan hefði farið fram á handtöku
manns sem látinn yrði laus úr
fangelsi innan skamms eftir að
hafa afplánað dóm fyrir svipaðan
verknað gagnvart annarri konu
sem slapp þó lifandi.
Þegar hér var komið sögu var fað-
ir Janie látinn en móðir hennar var
fús til að byrja enn á ný að hjálpa
lögreglunni og ræða við blaða-
menn. Harry Mooney var látinn af
störfum og við tók Ian Whinnett
sem nú eyddi kvöldum sínum í að
lesa sér vandlega til um David Las-
hley og glæpaferil hans. Hann
hafði aðeins verið frjáls maður í 10
mánuði á 20 árum en á þeim mán-
uðum hafði Janie Shepherd látið
lífið í höndum hans og önnur
stúlka órðið fyrir alvarlegum mis-
þyrmingum.
Af/ úmsögnum fangavarða um
David mátti sjá að hann var mál-
gefinn mjög og hældi sér af öllum
hlutum. Farið var að ræða við hina
fangaína um hann og þá kom ýmis-
legt fram í dagsljósið, eins og lög-
reglan hafði beðið eftir árum sam-
an. David hafði tjáð þremur með-
föngum sínum, ekki öllum í einu,
nákvæmlega hvernig hann nauðg-
aði og myrti Janie Shepherd.
Þegar hann steig út úr fangelsinu
20. febrúar 1989 biðu lögreglu-
menn eftír. honum og hann var úr-
skurðaður f gælsuvarðhald meðan
málaferlin gegn honum fyrir
morðið á Janie Shepherd voru
undirbúin.
Öðrum morðingja
ofbauð
Tveir fanganna sem heyrt höfðu
sögu Davids báru vitni gegn hon-
Um. Annar þeirra var Robert
Hodgson sem afplánaði lífstíðar-
dóm fyrir að myrða stúlku í Ford
Escort. Hann sagði að David hefði
hlegið að því og sagt að það væri
ekkert. Hann hefði myrt stúlku í
Mini-bfl sem hlyti að vera mun
meira afrek.
David hefði sagt honum að hann
hefði séð stúlkuna koma út úr
verslanamiðstöð og ganga að bfln-
um á bak við húsið. Þar hefði hann
gómað hana þegar hún settist inn í
bílinn aftur. Hann dró upp hníf-
inn, settist inn við hlið hennar,
hótaði henni og ók til Notting Hilí
þar sem hann batt hana og nauðg-
aði henni. Á eftir kyrkti hann hana
og fleygði líkinu út á óbyggðu
svæði. Hodgson hafði þagað yfir
þessu árum saman í fangelsinu en
loks ákveðið að segja frá því þegar
hann frétti að lögreglan hefði
augastað á David vegna morðsins
og að annar fangi sagði frá því sem
David sagði honum í íþróttasaln-
um nokkrum mánuðum áður.
David varð öskureiður þegar
hann las um mann sem dæmdur
hafði verið í lífstíðarfangelsi fyrir
nauðgun. Hann sagði að náunginn
hefði átt að drepa stelpuna og
bætti við: —Ég er hér fyrir nauðg-
un en hefði ég drepið hana eins og
Janie Shepherd, væri ég frjáls. Síð-
an sagði hann fanganum hvernig
hann gekk frá Janie.
Sá fékk að heyra að löguleg stúlka
hefði komið út úr verslun og geng-
ið að bíl sínum sem greinilega var
til sölu. David kvaðst hafa notað
skiltið sem afsökun til að gefa sig á
tal við hana en síðan notað hnífinn
sem ógnun. Fanganum ofbauð lýs-
ingin á ýmsum atriðum sögunnar,
einkum þegar David hló mjög er
hann sagði frá því hvernig hann ók
með líkið spennt í bílbelti við hlið
sér svo það dinglaði hjákátlega til í
beygjunum. Loks stóðst fanginn
ekki mátið og ákvað að segja lög-
reglunni frá þessu.
Það var loks í júní 1989, meira en
12 árum eftir morðið á Janie Shep-
herd, að David Lashley fékk loks að
svara til saka fyrir það. Michael
Kalisher saksóknari sagði að ýmis
atriði þess sem meðfangar Davids
sögðu væru svo nákvæm að þau
gætu ekki komið frá neinum öðr-
um en morðingjanum.
Kviðdómur var fljótur að komast
að einróma niðurstöðu um að Dav-
id Lashley væri sekur um morðið
og síðan var hann dæmdur í lffs-
tíðarfangelsi. Hann sýndi engin
svipbrigði þegar hann heyrði dóm-
inn en móðir Janie hvísaði: —Guði
sé lof og var síðan Ieidd grátandi
úr réttarsalnum.
13 ár var ekki hægt að sanna morð Janie Shepherd á David en þegar
hann loks kom upp um sig var hann ekki lengur glæsimenni með heilsu-
ræktardellu, heldur þreytulegur, miðaldra maður.