Tíminn - 06.06.1991, Blaðsíða 6

6 Tímirtn
Fimmtudagur 6. júní 1991
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin (Reykjavik
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gislason
Aðstoðamtstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Ásgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofur.Lyngháis 9,110 Reykjavík. Sfml: 686300.
Auglýsingasfmi: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaðaráskrift kr. 1100,-, verð f lausasölu kr. 100,- og kr. 120,- um
helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Biðstöðin EES
Þegar forsætisráðherra Noregs lagði til að ríkisstjómir
íslands og Noregs ræddust við um stöðuna í samninga-
málum EFTA og EB um evrópska efnahagssvæðið,
heyrðust þær raddir frá íslenskum ráðamönnum að
vafasamt teldist að um eitthvað væri að tala sem kalla
mætti bitastætt.
Hvað sem slíkum efasemdum leið og hversu útbreidd-
ar þær kunna að hafa verið í stjórnarráðinu, er eigi að
síður víst, að þrír íslenskir ráðherrar sóttu fund um
málið með forsætisráðherra Noregs eins og stungið
hafði verið upp á. Sá fundur fór fram á laugardaginn.
Heim komnir úr þeirri för segja ráðherrarnir að á fund-
inum hafí verið unnið að því að samræma sjónarmið
Norðmanna og íslendinga.
Utanríkisráðherra íslands segir um niðurstöðu fundar-
ins í viðtali við Morgunblaðið að hún væri „einfaldlega
sú að á þessu stigi máls reynum við að halda samflotinu,
en það getur því aðeins haldist til loka að einstök aðild-
arríki önnur [að samningum EB og EFTA], 18 talsins,
séu þá reiðubúin að kosta nokkru til, ef þörf krefur, til
þess að slík samstaða haldist."
Ekki verður séð að þessi niðurstaða sé ákaflega skýr,
nema síður sé, um árangurinn af fundi þessum. Gagn-
semi fundarins er samkvæmt þessu býsna óljós og ekki
sýnt hvað leggjandi er upp úr eftirfarandi ummælum,
sem höfð eru eftir forsætisráðherra, Davíð Oddssyni:
„Ég er þeirrar skoðunar eftir þennan fund í Noregi á
laugardag, að ef Evrópubandalagið ætlar að fylgja því
fram sem endanlegri kröfu að fyrir aðgang að markaði
verði að koma veiðiheimildir, þá verði hvorki við né
Norðmenn inni í þessum samtökum.“
Eftir þessu virðist Davíð Oddsson vera þeirrar skoðun-
ar að Norðmenn ætli að láta afstöðu Islendinga ráða
gerðum sínum í þessu máli, þ.e. hvort þeir verða með í
evrópska efnahagssvæðinu eða ekki, sem af mörgum
ástæðum er ótrúlegt, þótt forsætisráðherra vilji trúa
því.
Það sem haft er eftir Jóni Baldvini um niðurstöðu
fundarins í Ósló er trúverðugra, þegar hann segir:
„Norðmenn lýstu þeim sjónarmiðum sínum að þeir
vildu mikið á sig leggja til þess að EFTA- löndin gætu
haft samflot til loka.“ í þessum orðum segir ekkert um
það að Norðmenn ætli að hafna aðild að EES ef íslend-
ingar gerðu það, heldur vill norska ríkisstjómin leggja
nokkuð á sig til þess að samstaða EFTA-ríkjanna um
fiskveiðistefnuna haldist svo lengi sem unnt er. En á því
em takmörk.
Eins og alkunna er um öll lönd, en íslenskir ráðamenn
eru sífellt að reyna að fela, líta Norðmenn á evrópska
efnahagssvæðið sem biðstöð á strætisvagnaleiðinni sem
liggur inn í Evrópubandalagið. Norðmenn eru ekki ein-
ir um þessa skoðun. Svo til allar EFTA-þjóðirnar eru
sama sinnis. Af sjö ríkjum Fríverslunarsamtakanna
(EFTA) eru fjögur þeirra staðráðin í að ganga í Evrópu-
bandalagið, Austurríki hefur löngu sótt um aðild, Sví-
þjóð mun ganga frá umsókn sinni næstu daga, Finnland
og Noregur undirbúa umsókn sína kerfisbundið. Sviss
bíður átekta meðan banka- og iðnaðarauðvaldið reynir
að finna leið til að sigrast á almenningsálitinu gegn EB.
En hvað er íslenska ríkisstjórnin að hugsa? Hver er af-
staða íslenskra alþingismanna?
■

œun
sem
i.
$em
•*:
lí:
m
cn
sem
i.

ií?::
sem
sem
enn

if

■n VÍTT OG BREITT '
Grætt á kurteisinni
Þjóðemissinnaður íhaldsmaður
lét nýverið þá skoðun í ljósi að
mikla nauðsyn bæri til að erlendur
banki opnaði útibú á íslandi. Þeir
sem þekktu til undruðust þau
sinnaskipti að þessi góði borgari
vildi hleypa erlendu lánafyrirtæki
inn í landið og hváðu hvers vegna.
Jú, það er til að kenna okkar pen-
ingastofnunum kurteisi og til þess
dugir einn erlendur banki.
Þetta sjónarmið sýnir að það er
ekki einvörðungu erlent lánsfé sem
mundi fást með því að hleypa er-
lendri peningastofnun inn í landið,
heldur væri kannski líka von til að
kenna mætti peningastofnunum
siðlega framkomu ef upp kemur
samkeppni á því sviði. Hér er átt
við viðskiptasiðferði fremur en
hvert viðmót gjaldkera er gagnvart
viðskiptavinum, sem jafnframt er
mikils virði í rekstri peningastofn-
ana sem annarra þjónustufyrir-
tækja.
Tókuð þið eftir þessu: bankar em
þjónustufyrirtæki.
Námskeið í manna-
siðum
Ekki þarf að kenna fólki það sem
það kann og því er fyrirsögn í Þjóð-
viljanum í gær ekki út í hött, þótt
ekki sé hún kurteisleg. Hún er
svona: Námskeið fyrir ókurteist af-
greiðslufólk.
Þegar að er gáð fjallaði fréttin
undir fyrirsögninni um að allt
starfsfólk fyrirtækja í Borgar-
kringlunni hafi sótt námskeið í
kurteisi.
Borgarkringlan er afskaplega fín
og flott, listræn og elskuleg og allt
er þar fyrsta flokks, útlit, vömr og
starfsfólk. Eigendumir em búnir
að segja þetta svo oft í ræðum og
viðtölum og auglýsingum og auka-
blöðum, að það hlýtur að vera satt.
En til að allt fari saman í stíl þurfti
að halda námskeið til að fága
starfsfókið og kenna því framkomu
sem hæfir vinnustaðnum.
Framtakið er lofsvert og á áreið-
anlega eftir að borga sig, því móðg-
aðir og óánægðir viðskiptavinir em
það versta sem fyrir þjónustufyrir-
tæki getur komið, eins og segir í
Þjóðviljafréttinni um ókurteisina.
En það að halda þurfi sérstakt
námskeið til að kenna fólki sjálf-
sagða mannasiði eða efna til sam-
keppni við erlendar lánastofnanir
til að kenna innlendum bönkum
siðlega framkomu, sýnir að á þess-
um sviðum er einhverju ábótavant
í þjóðlífmu.
En hvar á að kenna kurteisi og sið-
lega umgengni? í heimahúsum, í
skólunum, á vinnustöðum?
Eða hvergi?
Lífsgæöi
Mannasiði og framkomu lærir
ungviðið eins og móðurmálið og
þrifnað, af því sem fyrir því er haft.
Skortur á kurteisi og siðlegri um-
gengni við náungann stafar sjaldn-
ast af illum ásetningi, heldur ein-
faldlega af kunnáttuleysi og veldur
dónunum ef til vill enn meiri
óþægindum og hugarangri en
þeim sem fyrir ruddaskapnum
verða.
Ókurteisi og lítilsvirðing fyrir rétti
annarra er ótrúlega
algeng meðal upp-
lýstrar þióðar, eins
og við Islendingar
höldum að við sé-
um. Skortur á regl-
um í umgengni við
náungann veldur
ónauðsynlegum
óþægindum og
bókstaflega dregur
úr lífsgæðunum.
Djöfulgangurinn í
umferðinni þar sem
þorri bílstjóra
þjösnast hver fram
fyrir annan og
skeytir hvorki um
lög né reglur eða líf og limi, svo
ekki sé talað um annan rétt sam-
ferðamannanna til að nota sama
gatna- eða vegakerfið, er í rauninni
ekkert annað en argasta ókurteisi.
Ungt og reglulega myndarlegt
fólk, stundum kallað íþróttaæskan,
veður áfram á gangstéttum og í al-
menningshúsum, svo sem verslun-
um og veitingahúsum, á hvað sem
fyrir verður og verða þeir sem
minni máttar eru eða kæra sig ekki
um árekstra að vera á varðbergi og
víkja þegar dónunum þóknast að
vaða á það sem fyrir verður. Svona
framkoma er orðin svo algeng að
fólk er hætt að taka eftir henni.
Gefið gaum að þessu í Bankastræti
eða á göngum Kringlanna.
Kurteisi er ekki endilega það að
kunna að bugta sig og beygja eða
glenna falskt tannburstabros fram-
an í viðskiptavin í þeirri von að
hægt sé að hafa af honum fé.
Mannasiðir, góðir eða slæmir, eru
lífsstíll. Kurteisi er að umgangast
samferðamennina af hæversku og
eins árekstralitið og mögulegt er.
Kurteisisvenjur þarf að temja sér
og svipaðar umgengnisreglur þurfa
að gilda í samfélagi. Annars verða
öll samskipti í rugli og lögmál
frumskógarins taka gildi og dón-
arnir völdin.s OÓ