Tíminn - 07.04.1993, Side 8

8 Tíminn
Miðvikudagur 7. apríl 1993
Guðmundur Sigfusson
frá Eiríksstöðum
Fæddur 20. maí 1906
Dáiun 27. mars 1993
Horfinn er af sviðinu Guðmund-
ur Sigfússon frá Eiríksstöðum í
Svartárdal í Austur-Húnavatns-
sýslu, hátt á áttugasta og sjöunda
aldursári. Hann var landskunnur
hestamaður og hrossaræktandi og
vafalaust kunnastur Húnvetninga
á því sviði á síðari áratugum. Hann
var einn af stofnendum hesta-
mannafélagsins Neista, en það fé-
lag er fimmtíu ára í ágústmánuði á
næsta sumri. Síðar stofnaði hann
hestamannafélagið Óðin og var
forustumaður í því félagi um ára-
bil. Seint á ævinni fluttist hann
svo á félagssvæði Neista og starfaði
í því meðan starfsorka entist hon-
um, en hinn brennandi áhugi fyrir
málefnum hestamennskunnar
fölskvaðist aldrei.
Síðustu æviárin var Guðmundur
svo lánsamur að fá að dvelja í
skjóli dóttur sinnar Ingibjargar og
tengdasonarins Páls Þórðarsonar,
búenda í Sauðanesi. Hafði hann
þar aðstöðu til þess að fylgjast með
málefnum hrossabúskapar og
hestamennsku, auk þess að eiga
hross sjálfur. Skemmst er að
minnast, í því efni, að hann var
einn af þeim hrossaræktarmönn-
um, sem kynntu hross sín í bók-
inni Hestar í norðri, sem út kom á
s.l. ári á vegum bókaútgáfunnar á
Hofi í Vatnsdal. Guðmundur átti
eigin reiðhest til endadægurs og
fór á bak þegar færi gafst, en látið
hafði hann af lengri ferðalögum
fyrir fáum árum.
Guðmundur Sigfússon var einn
af þeim mönnum sem aldrei sáust
á ferðinni nema vel ríðandi og svo
virtist sem hann gleymdi aldrei að
krefja hesta til kostanna og kunni,
að sjálfsögðu, á því góð skil. Hann
var fæddur og vaxinn upp í hesta-
Framsóknarfélögin í Hafnarfirði
Opið hús að Hverfisgótu 25 alla þriðjudaga kl. 20.30.
Komiö og fáið ykkur kaffisopa og spjallið.
Framsóknarfélógln
Sumarfagnaður
Sumarfagnaður Framsóknarfélaganna I Reykjavik verður
haldinn á Hótel Borg miövikudaginn 21. aprll (siöasta vetr-
ardag) og hefst kl. 19.30.
Heiðursgestur: Steingrlmur Hermannsson.
Steingrfmur
Kópavogur— Framsóknarvist
Spilum að Digranesvegi 12 fimmtudaginn 8. aprll kl. 15.00. Góð verðlaun og kafR-
veitingar.
SffómFreyju.
Skaftfellingar
Alþingismennimir Jón Helgason og
Guðni Ágústsson verða til viðtals og
ræða þjóðmálin i Kirkjuhvoli, Kirkju-
bæjarklaustri, þriðjudaginn 13. april
kl. 21.00.
Jón
Afmælis- og
minningargreinar
Þeim, sem óska birtingar á afmælis- og/eða
minningargreinum í blaðinu, er bent á, að
þær þurfa að berast a.m.k. tveimur dögum
fyrir birtingardag.
Þœr þurfa að vera vélritaðar.
Tii sölu
Til sölu Massey-Ferguson 3060 Turbo, 94 hö., árgerð
1987, með vökvaskekktri tönn.
Upplýsingar í síma 96-43500 og 96-43630.
Plógur
Óska eftir tví- eða þrískeraplóg, auk þess áburðarkassa
fyrir raðsáningu.
Sími 98-34507 eftir kl. 20.
mennskuna fyrir daga utanað-
lærðrar skólunar, en hafði þann
eiginleika sem betri reyndist að
vera fæddur hestamaður. Á langri
ævi tileinkaði hann sér þá kunn-
áttu í faginu að verða í sögunni
skráður í hópi kunnustu íslend-
inga á því sviði. Ekki var hann þó
afturhaldssamur eða með fordóma
um nýjan tíma og siði.
Varla er það efa blandið að það,
sem mun halda nafni Guðmundar
Sigfússonar lengst á lofti um
ókomin ár, er hrossarækt hans,
sem hlotið hefir nafnið Eiríks-
staðakynið. Þarf þar um ekki mörg
orð, því þegar raktar eru ættir fjöl-
margra þekktustu kynbótahrossa
landsins í dag, tengjast þær mjög
Eiríksstaðakyninu og þó nánar til-
tekið stóðhesti Guðmundar, Feng,
sem reyndist óvenju farsæll til
framræktunar, þótt Guðmundi
tækist ekki sjálfum að halda veg
afkomenda hans, svo sem ákjósan-
legt hefði verið. Víst er það að eldri
Húnvetningum og Skagfirðingum
eru minnisstæðir hvítir gæðingar,
synir Fengs, á blómaárum eiganda
hestsins. Settu þeir mjög svip á
hestamót Óðins, fjórðungsmót og
landsmót á þeim tíma.
Sá, sem þessar línur ritar, mun
hafa haft þau orð um Guðmund
Sigfússon í áttatíu og fimm ára af-
mælishófi hans, að hann væri
hvorutveggja í senn, lífslistamað-
ur og lífsnautnamaður. Fyrir því
væru þau rök að hann hefði notið
mikils í lífinu, samkvæmt eðli
sínu. Hann hefði verið rómaður
söngmaður, notið ríkulega ásta
góðra kvenna, og eignast stóran
hóp mannvænlegra afkomenda,
sem veittu honum umhyggju í ell-
inni. Þannig hefði hann á langri
ævi fengið að njóta hugðarefna
sinna, þar með talin umsýsla hans
við hrossin og hestamennskuna
sjálfa. Allt þetta hefði gert líf hans
litauðugt umfram hversdagsleik-
ann, sem að vísu getur líka verið
góður.
Nú er Guðmundur Sigfússon hef-
ir lokið lífsgöngu sinni, hljóta
húnvetnskir hestamenn að heiðra
minningu hans. Og þegar blöðum
minninga og sögu verður flett,
mun nafn hans bera fyrir augu, og
þá ekki síður er saga íslenskrar
hrossaræktar verður skoðuð um
síðasta hálfrar aldar skeið.
Guðmundur Sigfússon verður
jarðsettur að Bergsstöðum í Svart-
árdal, í dag, miðvikudaginn 7. apr-
fl.
Grímur Gíslason
Guðmundur Sigfússon frá Eiríks-
stöðum er látinn.
Guðmundur var fæddur í Ból-
staðarhlíð 20. maí 1906. Foreldrar
hans voru Sigfús Eyjólfsson og
Kristvina Kristvinsdóttir. Fjöl-
skyldan fluttist að Blöndudalshól-
um og bjó þar í 15 ár og þar voru
æskustöðvar Guðmundar. Þá
bjuggu þau þrjú ár á Bollastöðum,
en vorið 1927 fluttu þau að Eiríks-
stöðum og bjó Guðmundur þar
síðan í meira en 40 ár, fyrst í félagi
við foreldra sína. Systkini Guð-
mundar voru Ingiríður, Sigurlaug
og Herdís, Pétur bóndi í Álftagerði
og Jósef, sem lengi bjó á Torfu-
stöðum.
1931 kvæntist Guðmundur Guð-
mundu Jónsdóttur frá Eyvindar-
stöðum, gáfaðri, listrænni og fal-
legri konu. Þau eignuðust fjögur
börn: Óskar, hann fórst í bflslysi
rúmlega tvítugur, mikill efnis-
maður og hvers manns hugljúfi og
harmdauði öllum sem honum
höfðu kynnst; Sigfús, bflstjóri á
Blönduósi, kona hans er Jóhanna
Björnsdóttir; Jón, rafvirki í Kópa-
vogi, kona hans er Steinunn Ingi-
mundardóttir; og Guðmunda,
skrifstofumaður í Hafnarfirði,
maður hennar er Ari Guðmunds-
son.
1937 varð fjölskyldan á Eiríks-
stöðum fyrir því óskaplega áfalli að
Guðmunda lést frá fjórum smá-
börnum. Þá var ekki bjart í ranni
Guðmundar. Hann eignaðist son-
inn Erling með Huldu Aradóttur.
Guðmundur kvæntist aftur Sól-
borgu Þorbjarnardóttur, hinni
mætustu konu. Þeim varð fjög-
urra barna auðið. Þau eru: Pétur,
smiður í Reykjavík, kona hans er
Svandís Ottósdóttir; Ingibjörg,
bóndi í Sauðanesi, maður hennar
er Páll Þórðarson; Þorbjörn, smið-
ur í Reykjavík, kona hans er Lísa
Guðjónsdóttir; og Eyjólfur, hesta-
maður á Blönduósi, kona hans er
Sigríður Grímsdóttir. Sólborg lést
á miðjum aldri.
Þá átti Guðmundur tvær dætur
með Guðrúnu Þorbjarnardóttur:
Ragnheiði, bónda á Marbæli, mað-
ur hennar er Árni Sigurðsson; og
Sóleyju, húsfreyju á Egilsstöðum,
maður hennar er Broddi Bjarna-
son.
Guðmundur brá búi um 1970 og
starfaði við byggingu Húnavalla-
skóla í nokkur ár. Þá átti hann
heima í Öxl í Þingi um árabil. Síð-
ustu árin átti hann heimili hjá
Ingibjörgu dóttur sinni og Páli
manni hennar í Sauðanesi.
Það hefur legið vel á skaparanum
þegar hann efndi í Guðmund Sig-
fússon, því honum var gefið meira
en flestum mönnum. I fyrsta lagi
var Guðmundur listamaður að
upplagi. Hann hafði mjög fagra og
hljómmikla tenórrödd og tónlist-
argáfu eins og fjölmargir ættmenn
hans. Hann var organisti í Berg-
staðakirkju um fjölda ára, einn af
stofnendum Karlakórs Bólstaðar-
hlíðarhrepps og um hálfrar aldar
skeið einn af burðarásunum í
starfi kórsins. Sá kór hefur haldið
uppi merkilegu menningar- og fé-
lagsstarfi óslitið frá 1925 og með
nokkrum hætti víkkað dali austan-
verðrar Húnavatnssýslu. Guð-
mundur var aðaleinsöngvari kórs-
ins um langt árabil. Þar að auki
skemmti Guðmundur með ein-
söng víða um Húnaþing og Skaga-
fjörð. Þá var Guðmundur mjög vel
að sér gerr líkamlega, glæsilegur á
velli og hrífandi í framkomu.
Reisnin og glæsimennskan entist
honum til elliára og hélt hann
góðri heilsu og færni allt þar til fá-
um dögum fyrir andlát sitt.
Guðmundur var verkmaður
ágætur og sérstakur fjármaður. Þá
var hann mjög félagslyndur og um
hann mátti segja eins og Guð-
mundur sagði sjálfur um einn vin
sinn: „Hann er svona maður sem
bætir allt í kringum sig.“ Guð-
mundur var vel viti borinn, hug-
sjónamaður og eindreginn sam-
vinnu- og framsóknarmaður.
Þá er að geta um það sem mark-
aði dýpst spor í ævistarfi Guð-
mundar og heldur nafni hans
lengst á lofti. Það er hesta-
mennska hans og hrossarækt.
Eins og áður sagði var Guðmund-
ur listamaður. Þetta gerði það að
verkum að hann var hestamaður
af Guðs náð. Hestamenn af Guðs
náð verða ekki aðrir en þeir sem
hafa einhverja listræna æð. Guð-
mundur fór vel á hesti, var elskur
að hestum, tamningamaður ágæt-
ur og öllum öðrum mönnum
snjallari þeim er ég hef kynnst að
temja sívakra hesta og hreinsa úr
þeim lullið. Hann ráðlagði mér
svo, er ég var í vandræðum með
einn slíkan: „Láttu hann aldrei í
friði meðan hann lullar." Þetta var
aðferð hans, en svo skapstilltur var
hann og mjúkhentur að aldrei
vissi ég til að hann deyfði vilja í
hesti þótt hann beitti þessari að-
ferð. Ég horfði hvað eftir annað á
hann gera kraftaverk á svona
tryppum. Sívakrir lullarar urðu
hreingengir töltarar og fóru að
brokka undir sjálfum sér á nokkr-
um dögum, þótt þeir hefðu aldrei
á ævi sinni tekið brokkspor fyrr en
undir Guðmundi. Hann hafði per-
sónulega reiðmennsku og vildi
hafa töltið rúmt og greitt, gerði sig
ekki ánægðan með að ríða alltaf á
sama gírnum, ljúfur og snyrtileg-
ur á hægu, en hafði líka gaman af
flugtölti og veitti sér það gjaman.
Eiríksstaðatöltið þekkist hvar sem
það finnst, þar er mýkt og teygja.
Hrossaræktarstarf Guðmundar
hefur breytt íslenska hrossastofn-
inum verulega, öllum sem hafa
smekk fyrir hesta til mikillar gæfu.
Uppúr stríðslokum, þegar niður-
læging íslenskrar hestamennsku
varð hvað sárust, var Guðmundur
einn þeirra fáu manna sem varð-
veittu drauminn um íslenska gæð-
inginn, jafnvel þótt umhverfi hans
mæti það ekki mikils þá.
Guðmundur eignaðist graðhest-
inn Feng 457. Fengur var undan
Jarp frá Finnstungu, sem var und-
an Ægi 178 frá Brandsstöðum, en
hann var undan Þokka 134 Sig-
urðar Jónssonar frá Brún. Guð-
mundur uppgötvaði hvflíkur
snilldargripur Fengur var. Það var
þó mikið slys að Fengur öðlaðist
ekki verðskuldaða frægð fyrr en
hann var orðinn gamall og því ekki
nýttur sem skyldi. Guðmundur
ætlaði að sýna Feng á landsmótinu
á Þingvöllum 1958. Þá var Fengur
á besta aldri og hefði vafalaust
hlotið verðskuldaða athygli, en þá
varð það óhapp að kálfur komst í
stertinn á Feng og stýfði hann svo
að Guðmundur vildi ekki sýna
hestinn og Fengur kom ekki fram
á landsmóti fyrr en fjórum árum
seinna. Þessi ólukkukálfur varð ís-
lenskri hrossarækt til mikils tjóns.
Hinn frábæri hrossaræktarmaður
Sveinn Guðmundsson á Sauðár-
króki fékk augastað á Feng og
lagði drög að hinum kynsæla
Sörla 653. Sörli hafði margt frá
Síðu móður sinni, en eiginleikam-
ir frá Feng leyndu sér ekki. Fengur
var hvítur og útaf honum kom
margt af hvítum góðum hrossum.
Guðmundur var aðalhvatamaður
að stofnun hestamannafélagsins
Óðins 1957, formaður þess til
margra ára og síðast heiðursfélagi
þess. Þá var hann einn af stofnend-
um og forystumönnum Hrossa-
ræktarsambands Norðurlands og
síðar Hrossaræktarsambands
Austur- Húnavatnssýslu.
Ég sakna vinar í stað. Kynni okk-
ar Guðmundar hafa staðið óslitið
frá æsku minni og enga skugga
þar borið á. Ég er þakklátur fyrir
að hafa átt vináttu hans og félags-
skap í gegnum árin. Hann hefur
gert mig ríkari með samvinnu, við
söng og hrossastúss og einnig með
hrossaræktarstarfi, en fyrir þann
tilverknað hef ég átt ótal ánægju-
stundir og öðlast mikla lífsfyll-
ingu.
Nú er Guðmundur allur. Ég
hugsa mér að hans bíði gæðing-
arnir sem komnir voru á undan
honum, Vinur, Hörður, Sindri, Óð-
inn og Elding. Þá þarf ekki að ótt-
ast um ferðalag Guðmundar um
Gjallarbrú.
Guðmundur verður borinn til
moldar frá sinni gömlu sóknar-
kirkju að Bergstöðum í dag. Vinir
hans nokkrir munu fylgja honum
síðasta spölinn á hvítum hestum
með virðingu og þökk íslenskra
hestamanna í farteskinu.
Guðmundur Sigfússon var mað-
ur hinna hvítu hesta.
Páll Pétursson
BLÓMIÐ
— góð blómaverslun —
Blóm - Skreytingar - Gjafavara
Kransar - Krossar - Kistuskreytingar
Úrval af serviettum
OPIÐ FRÁ KL. 1D-21
GRENSÁSVEGI16 - SÍMI 811330