Tíminn - 22.06.1995, Qupperneq 4

4
Fimmtudagur 22. júní 1995
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmibja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Stóribja eöa
loftkastalar
Uppbygging iðnaðarsvæða á Innnesjum er eitt höfuð-
verkefni Aflvaka hf., sem nú hefur fært út kvíarnar með
því aö Hafnarfjöröur er orðinn meðeigandi, en fyrir-
tækið var áður aðeins í eigu Reykjavíkurborgar.
Þegar kynntar voru hugmyndir um nýtt iðnaöar-
svæði í Geldinganesi, benti Ingibjörg Sólrún Gísladótt-
ir, borgarstjóri, á að ekkert markvert hafi gerst í mark-
aðssetningu orkufreks iðnaðar í 16 ár, eða frá því að far-
ið var að bræða járn á Grundartanga. Taldi borgarstjóri
aö hér þurfi að verða breyting á og leggur til aö málin
verði tekin öðrum tökum en hingað til.
Það er orðið tímabært að þeir, sem valdir eru til for-
ystu, fari að horfa raunsæjum augum á stóriðjudrauma
og möguleika á að laða erlenda fjárfestingu til landsins.
Lengi var þeirri þjóötrú haldið á lofti að ísland væri
mjög ákjósanlegur kostur fyrir erlenda fjárfesta og að
fallvötn og jarðhiti væru auðlindir, sem sótt væri í af
miklu kappi og græðgi.
Bygging virkjana, sem framleiða óseljanlega orku, og
16 ára bið eftir að fjárfest sé í orkufrekum iönaði ættu
að færa heim sanninn um að einhvers staðar er vitlaust
að málum staðið og að hugmyndirnar um hve ísland sé
ákjósanlegt fyrir orku- og mannfrekan iðnaö eru ekki á
rökum reistar.
Gífurlegu fjármagni hefur veriö varið til að undirbúa
ný iðjuver, sem ráðamenn og sérfræðingar þeirra hafa
séð í hillingum og lofað að brátt skyldu rísa. Kjördæmi
og byggðarlög hafa togast á um loftkastalana og heimt-
aö stóriðjuver til sín, og ekki hefur staðið á lýðskrumur-
um að lofa fulltingi sínu til að skapa „atvinnutækifæri"
á ólíklegustu stöðum sem líklegum.
Allt taliö um auðlegðina í fallvötnum og uppbygg-
ingu orkufreks iðnaðar er farið að hljóma heldur hjá-
róma þegar allar þær væntingar, sem gerðar eru, springa
eins og loftbólur vegna þess að málin sýnast aldrei
komast af umræðustiginu. Undantekningin er brota-
járnsbræðsla og hefði betdr farið að hún hefði aldrei
komist af umræðustigi, svo rugluð sem sú framkvæmd
reyndist öll.
Oft er tíundað hvers vegna ísland sé svona afbragðs-
góður valkostur til að fjárfesta í orkufrekum iðnaði.
Enda er mikil uppbygging ávallt á umræðustigi og
framkvæmdir á næsta leyti. En árin líða, iðnaðarráð-
herrar koma og fara og er nú svo komið að rætt er jöfn-
um höndum um að stækka álver ísals eða loka því fyrir
fullt og allt.
Hins vegar er minna fjallað um hvers vegna svona
illa gengur að ná samningum við erlenda fjárfesta um
að reisa og reka iðjuver hér. Það er ekki einleikiö hve
orö og efndir stangast sífellt á í þessum efnum. Á þessu
hljóta að vera skýringar og mætti gjarnan veita ein-
hverjum fjárhæðum til að draga þær fram í dagsljósið.
Séu íslendingar ekki samkeppnisfærir á þessum svið-
um, er réttast að viðurkenna það og hætta að sóa fé í
óþarfar virkjanir og undirbúning iðjuvera sem aldrei
rísa. Sé aftur á móti einhver alvara í því að byggja upp
orkufreka framtíð, verður að láta hendur standa fram úr
ermum og það strax, áður en enn eitt stórslysiö veröur.
Folinn, borgarhlibin og ESB
Ef marka má yfirlýsingar for-
manns Evrópusambandsvinafé-
lagsins, þá er Davíö Oddsson
kominn út á hálan ís í Evrópu-
málunum. Evrópufélagsformaö-
urinn hefur gefiö út þann úr-
skurö aö forsætisráöherrann sé
ekki einungis kominn á skjön
viö stefnu flokksins sem hann
er formaöur í, heldur sé hann
líka kominn á skjön viö stefnu
ríkisstjórnarinnar sem hann er í
forsvari fyrir.
Davíð var óvenju skorinorður
í þjóöhátíðarræðu sinni og
benti á aö ef íslendingar gengj-
ust undir Evrópusambandiö,
myndi staöa Alþingis líkjast
einna helst því sem þaö var fyr-
ir 150 árum, þegar þaö var end-
urreist. Forsætisráðherra benti
líka á þá staðreynd aö þjóðarat-
kvæðagreiðslur um aðild aö Evr-
ópubandalaginu væru ekki end-
urteknar ef menn játuöust und-
ir Brussel, aöeins ef menn neit-
uöu.
Stubabur krataarmur
Eflaust talaði Davíð Oddsson
forsætisráðherra fyrir munn
margra þarna, en greinilegt var
að hann hefur stuðað krataarm-
inn í Sjálfstæöisflokknum auk
þess auövitað aö hann hefur
stuöaö fyrrum samstarfsmenn
sína í Álþýðuflokknum, sem
vilja inn í ESB sem allra fyrst.
Gera veröur ráö fyrir aö Davíð
Oddsson hafi gert sér fulla grein
fyrir því hvaða áhrif þessi orö
hans myndu hafa, og engum
kemur á óvart þó honum sé ós-
árt um að hrista svolítið upp í
krötum. Hins vegar er athyglis-
veröara aö hann skuli gefa yfir-
lýsingar af þessu tagi, í ljósi þess
aö fjölmargir flokksmenn hans
eru eindregnir ESB-sinnar. Dav-
íö viröist ekki óttast að styggja
þennan hóp í flokknum og ögr-
ar þessum aöilum í rauninni
með því að gefa þeim langt nef.
Fyrir mörgum árum, þegar
Davíö var enn borgarstjóri, var
Indriði G. Þorsteinsson fenginn
GARRI
til aö fella palladóm um Davíð
Oddsson í sjónvarpsþætti. Indr-
iöi sagði þá að Davíð væri eins
og gæðingur, graður foli. Hann
yröi ótvíræöur foringi sjálfstæð-
ismanna sem vinstrimenn yröu
aö passa sig á þegar hann slyppi
út fyrir borgarmúrana. Þegar
Indriði fer að tala um hross eða
líkja mönnum viö hross, þá er
ástæba til aö hlusta, því Indriði
veit manna mest um hegðun
hesta, eftir aö hafa legið sem
barn í vegkantinum í Skágafiröi,
borðað lakkrís og fylgst meö
skagfirskum stóðum í haga. Eöa
svo hefur hann sjálfur sagt.
Spádómur rætist
Aö sumu leyti hefur þessi spá-
dómur Indriða um Davíö nú
ræst, því í Sjálfstæðisflokknum
er Davíö folinn sem stjórnar
stóöinu og vinstri menn þurfa
aö vara sig á.
Davíð virðist nú vera búinn
aö tryggja stööu sína svo í
flokknum, aö hann er hinn
óumdeildi leiðtogi, sem getur
leyft sér aö fara sínu fram án
þess aö þurfa að spyrja andstæö-
inga sína um þaö áður. Davíð
sýndi þessi merki öryggis í ríkis-
stjórnarmynduninni og þegar
' hann skipti um í ráðherralið-
inu. Þar kom skýrt fram að þaö
var Davíð sem var formaöur og
formaðurinn réö. Nú kemur
þetta aftur fram, formaðurinn
storkar andstæöingum sínum í
flokknum í Evrópumálum meö
þjóðhátíðarræöunni.
Þjóöhátíöarskilaboöin frá for-
manninum til flokksmanna eru
aö minna á aö þeir hafi sterkan
formann. Davíö getur leyft sér
aö slaka á, því stööu hans verö-
ur ekki ógnaö. Folinn er kom-
inn út fyrir borgarhliöin og get-
ur rólegur litiö af merarstóöinu
um stund án þess að hafa
áhyggjur af því aö einhverjir séu
að kássast upp á hans pólitísku
hryssur.
Enda dettur engum í hug að
takast á við formanninn nema
einum strák í ESB-vinafélaginu,
sem rífur kjaft eins og hann eigi
lífiö aö leysa. Sá er hins vegar
formanninum engin ógn, ekki
ennþá í þaö minnsta — poodle
hundar gelta mikið, en þeir eru
meinlausir.
Garri
Kardimommulistauki
Búiö er aö sækja um aö Reykjavík
veröi menningarborg Evrópu
aldamótaárið. Af því tilefni er
fariö aö tjasla upp á ryðkumb-
alda Alþingis við Kirkjustræti og
útikömrum komiö fyrir á áber-
andi stööum í miðborginni.
Margt er samt ógert í menning-
unni, en flest stendur þar þó til
bóta.
Leikhús borgarinnar stefnir í
lokun vegna tíkarlegra framlaga
skattgreiðenda og leikhússtjór-
inn er að hætta vegna þess að
hann veit ekkert hvernig á aö fá
áhorfendur til aö koma í leikhús-
iö til aö meötaka listina.
Þaö vita þeir i Þjóðleikhúsinu,
sem er niöurgreitt af þjóöinni, en'
ekki bara borginni eins og
Kringlumýrarkúltúrinn. Nú er
boöað aö höfuöverkefni íslenskr-
ar leiklistar veröi tekið til sýn-
inga enn einu sinni aö hausti.
Kardimommubærinn hans Egn-
ers svíkur aldrei og hæfir vel list-
rænum markmiðum og er meö
afbrigbum kassavænt stykki.
✓
Oskahlutverkin
í háborg leiklistarinnar, Eng-
landi, er toppurinn á leiklistar-
ferli þarlendra listamanna aö fara
meö glansrullur úr höfuöverkum
Shakespeares, Hamlet, lafði Mac-
beth, Lear kóng, Ríkharð 3. og
draumahlutverk ungra prímad-
onna er og veröur Ófelía.
íslenski leiklistarheimurinn á
sér líka sín óskahlutverk, en eng-
in jafnast á viö aö fá tækifæri til
aö túlka aðalpersónur Kardim-
ommubæjarins, ræningjana
söngelsku Kasper, Jesper og Jón-
atan og keppikefli ungra sem ald-
inna leikkvenna hlýtur aö vera
Soffía frænka, sem er stjórnsöm
og ástsæl frænka allra íslendinga
þriggja ára og eldri.
Nú er búiö aö skipa í óskahlut-
verkin og eru það allt þekktir og
vinsælir leikarar, margsjóaðir í
skaupum sjónvarpanna og hafa
jafnvel komist alla leiö upp á
stjörnuhimin auglýsinganna.
Svona er misskipt menningar-
láninu. Þegar Borgarleikhúsið er
ab missa sinn leikhússtjóra
vegna lélegrar aösóknar, dregur
Þjóðleikhúsið sitt trygga kassa-
stykki upp úr pússi sínu og
menningarlegum markmiðum
næstu leikára er borgið.
Veröi hægt aö standa svona
gáfulega að menningarári Evr-
______________________*»
Á víbavangi
ópu í Reykjavík, þegar þar aö
kemur, þarf engu aö kvíöa. Bara
setja nýtt bárujárn á húsaræflana
og grafa upp gömul og vinsæl
leikrit og borgin blómstrar með
sínar 100 ölkrár.
Elexíraheimt
Fleira gamalt og gott er grafib
upp og eru margar vísinda- og
framfarastofnanir búnar að finna
kínalífselexírinn upp á nýjan
leik.
í Tímanum í gær var mikil frétt
um fjallagrös í nýrri mynd, sem á
aö markaðssetja sem hollustu-
varning í ýmissi mynd. Meðal
annars er þar fjallagrasasnafs,
sem miklar vonir eru bundnar
viö.
Aldraður lyfjafræðingur kann-
aðist viö uppskriftina, þegar
hann las Tímafréttina. 38% alkó-
hól meö fjallagrasabragði. Hann
kvað þetta sömu uppskrift og var
uppistaðan í kínalífselexírnum,
sem hann seldi í Reykjavíkurapó-
teki sem ungur maöur. Elexírinn
var framleiddur í skúrræfli á
Seyðisfiröi, aö sögn lyfsalans, og
var aldrei annaö en brennivín
meö ögn af bragðefni sem gaf
sullinu svolítinn lit.
Sortirnar voru tvær, brama-
lífselexír og kínalífselexír, og áttu
aö bæta margháttaða kvilla. En
dugöu skammt nema til aö lina
timburmenn, einsog brennivín
hefur náttúru til og skiptir ekki
máli hvaöa bragöefni eru sett í
þaö.
En fjallagrasaelexírinn á ekki
aö lækna neitt, heldur veröur
hann markaðssettur sem alkóhól
meö fjallagrasabragöi, eins og
segir í fréttinni. En aö þaö þurfi
styrki frá Rannsóknarráði ís-
lands, Framleiönisjóði landbún-
aöarins, Byggöastofnun, Iön-
lánasjóöi, Iðntæknistofnun og
fleiri merkum aöilum til þess aö
búa til kokkteil af brennivíni
með fjallagrasabragöi er snilldar-
lausn á atvinnuþróunarvanda-
málum tiltekins landshluta.
Séu einhverjir í vandræðum
meb nýjar atvinnuhugmyndir,
væri ráö að leita til gamla apótek-
arans. Hann gæti kannski kennt
aö blanda norsku hóstasaftina,
sem kvað vera svo ágæt eins og
kínalífselexírinn foröum og fleira
og fleira sem nútíminn þarf aö
finna upp aö nýju ti' aö markaðs-
átökin geti haft sinn gang.
OÓ
Ps. Svo má alltaf steyta kardim-
ommur og markaössetja í lekker-
um umbúöum, og jafnvel finna
upp snafs meö kardimommu-
bragði. En það veröur ekki gert
nema meö víötæku styrkjakerfi.