Tíminn - 07.07.1995, Síða 5

Föstudagur 7. júlí 1995
5
Listasumar '95 virkar sem sprauta a mermingarlif
Akureyrarbœjar:
Listamenn
sækja á
Akureyri
Mikil gróska hefur verib í
menningarlífi Akureyrarbæj-
ar meb tilkomu Giljamanna.
Gilfélagiö stendur nú í þribja
sinn fyrir uppákomu, sem ab
þessu sinni er nefnd Listasum-
ar '95. Akureyrarbær styrkir
verkefnib og flestar menning-
arstofnanir bæjarins koma
nálægt framkvæmdinni. Ab-
sókn nú í byrjun sumars hefur
verib svipub og í fyrra, en þá
fór aösóknin fram úr björt-
ustu vonum.
Aö sögn Ólafar Siguröardótt-
ur, framkvæmdastjóra Lista-
sumárs á Akureyri, var dagskrá-
in upphaflega hugsub sem
þjónusta viö feröamenn og kom
hugmyndin frá atvinnumála-
nefnd Akureyrarbæjar. Raunin
varö hins vegar sú, ab Listasum-
ariö varb álíka vinsælt meöal
bæjarbúa og íslenskra ferba-
manna eins og erlendra túrista.
Enda segir Ólöf ekki hægt ab
bjóöa feröamönnum upp á eitt-
hvab sem fólkiö á staönum
kunni ekki aö meta. Ætlunin
hafi veriö aö gera menningu aö
marktækum valkosti í feröa-
þjónustu og er Listasumariö
m.a. sprottiö úr því umhverfi
sem hefur skapast í Listagilinu á
Akureyri. Þetta var hugsaö sem
leið til að virkja þá grósku, sem
þar á sér stað, og nýta í ferða-
þjónustu. Um leið hefur Lista-
sumariö virkað sem sprauta á
menningarlífið á Akureyri og
hefur framboö á listamönnum
og efni aukist mikiö. Ólöf segir
Gilfélagið ekki beinlínis leita
eftir fólki eöa standa sjálft fyrir
listviðburðum, heldur virki
Listasumarið fremur sem mót-
tökuaðili og reyni frekar aö
greiöa götu þess fólks, sem fer
sjálft af staö, og fá til sín þá
listamenn sem hafi hugsað sér
aö fara út á land meö sýningar
eöa tónleika.
Þaö virðist hafa tekist býsna
vel, því viöburöir á vegum Lista-
sumars eru á nánast hverjum
degi á tímabilinu frá 23. júní til
2. sept.
Mánudaga til fimmtudaga er
föst dagskrá, sem er endurtekin
í hverri viku. Á mánudögum sér
Már Magnússon um söngdag-
skrá, á þriðjudögum og fimmtu-
dögum eru söngvökur í kirkju
Minjasafnsins, á miðvikudög-
um er dagskrá í Davíðshúsi um
Davíð Stefánsson skáld og á
fimmtudögum heldur djass-
klúbburinn tónleika. Af annars
konar sýningum má nefna
skúlptúrsýningu í listasafninu
og einnig er fólki velkomið aö
skoöa listamennina að störfum
Frá Akureyri.
Arna Kristín Einarsdóttir flautuleikari og C eir Rafnsson slagverksleikari eru
mebalþeirra sem halda tónleika á Listasumri '95. Þau leika í Listasafni
Akureyrar á sunnudagskvöld, 9. júlí.
á skúlptúrverkstæði í Ketilshús-
inu, sem er í eigu Kaupfélagsins
og Listasumarið fékk til afnota í
sumar. Kaupfélagið á einnig
verslunarglugga, sem Listasum-
ariö hefur fengið til að setja upp
myndlistarsýningar, og stendur
hver þeirra í eina viku. Ólöf seg-
ir þetta hafa verið tilraun til að
taka myndlist úr hefðbundnu
samhengi og beinlínis út á götu.
Það hafi gefist vel og þarna hafi
margir ungir og sprækir lista-
menn sýnt verk sín.
Meðal þess, sem í vændum er
hjá Listasumri '95, er gítarfesti-
val sem haldið verður dagana
19.-23. júlí. Nú um helgina
verða opnaðar tvær myndlistar-
sýningar á verkum Birgis Andr-
éssonar, önnur í verslunar-
glugga á Vöruhúsi KEA og nefn-
ist hún „Raunveruleg íslensk
hamingja", en hin í Deiglunni
þar sem viöfangsefni Birgis er
lestur og skynjun og stendur
hún frá 8.-20. júlí. í kvöld kl.
21.00 verður kvöldstund með
þýskum myndlistarmanni, Lud-
wig Gosewitz, í Deiglunni.
Hann stýrir glerlistadeild við
Listaakademíuna í Múnchen og
í kvöld les hann ljóð, spjallar
um verk sín og sýnir litskyggn-
ur. Næstkomandi sunnudag,
þann 9. júlí kl. 20.30, veröa tón-
leikar í Listasafninu á Akureyri
meö Örnu Kristínu Einarsdóttur
flautuleikara og Geir Rafnssyni
slagverksleikara og notast hann
við ýmis hljóðfæri, svo sem
marimbu og víbrafón. Á tón-
leikunum veröa spiluö verk eftir
Niel DePonte, Alice Comez,
Claude Debussy, André Jolivet
o.fl. ■
Söfnunarklúöur Súöavíkur
Hörmungar þær, er íbúar Súöa-
víkur máttu þola í snjóflóöinu í
vetur leið, eru öllum íslending-
um enn í fersku minni. Brugðist
var skjótt við og efnt til al-
mennrar söfnunar, sem raunar
náði út fyrir landsteinana, því
frændur okkar Færeyingar gáfu
til hennar rúmar tuttugu og
fimm miljónir króna. Hér
heima söfnuöust tvö hundruð
sextíu og fimm miljónir króna.
Ekki er að efa, að þeir sem
gáfu til söfnunarinnar, gerðu
það í þeim tilgangi, að pening-
arnir kæmu því fólki að notum,
sem helst hefði þörf fyrir þá.
Flestir Súðvíkingar urðu fyrir
tjóni, sem ekki veröur bætt með
fjármunum. En heimili fólks má
þó reisa úr rústum, og þá að
sjálfsögðu hvar á landi sem fólk
hefur vilja til. Má í því sam-
bandi einu gilda, hvort fólk fýs-
ir að búa áfram í Súðavík eða
endurreisa heimili sín annars
staðar á landinu eða jafnvel ut-
an þess.
Söfnunarnefndin virðist hins-
vegar vera þeirrar skoöunar, ab
tilgangur gefendanna hafi ekki
aðeins verið sá, að rétta hjálpar-
hönd fólki í neyð, heldur einnig
hinn að viðhalda þeirri
krummaskuðsrómantík sem
kallast byggðastefna og er eink-
um til þess fallin, að telja fólki
trú um aö einskisnýtir smá-
kóngar séu stórir karlar.
Söfnunarnefndin byrjabi á
því ab taka hina höföinglegu
gjöf Færeyinga og eyrnamerkja
hana byggingu barnaheimilis.
Vitanlega þarf barnaheimili á
Súðavík, fyrst menn endilega
vilja endurreisa plássið. En fé til
byggingar þess á ekki að taka
með þessum hætti.
Þessu næst ákvab söfnunar-
nefndin að taka sjötíu og þrjár
miljónir til viðbótar af söfnun-
arfénu og afhenda það þeim
Súbvíkingum, sem ætla sér ab
búa áfram á staðnum. Hinir,
sem af eðlilegum ástæðum
treysta sér ekki til annars en að
flytja á brott, geta að mati söfn-
unarnefndarinnar étið það sem
úti frýs, dugi þeim ekki ab deila
hundrað og níutíu miljónum
SPJALL
PjETUR
HAFSTEIN
LÁRUSSON
milli sín og þeirra, sem eftir
verða fyrir vestan.
í spjalli mínu hér á síðum
Tímans þann 27. janúar s.L,
benti ég á nauðsyn þess að fólk
staldraði vib eftir Súðavíkurslys-
ið og færi ab huga að þéttingu
byggða til samræmis við breytta
atvinnuhætti til sjávar og
sveita. Sérstaklega er nauðsyn-
legt að leggja af þær fortíðar-
byggðir, sem frá náttúrunnar
hendi eru slíkar dauðagildrur
sem Súðavík. Ætli menn sér til
lengdar að viöhalda byggb í ör-
deyðuþorpum hringinn í kring-
um landið, mun það fyrr eba
síðar leiöa til þess að heilu hér-
uðin leggjast í auðn. Þetta er
eyðistefna en ekki byggða-
stefna.
Með nútíma atvinnuháttum
og stöðugt bættum samgöngum
er létt verk ab reisa lítil og með-
alstór atvinnufyrirtæki, bæði í
þjónustugreinum, iðnaði og
upplýsingaöflun og -dreifingu.
Slík fyrirtæki þurfa ekkert endi-
lega ab vera í Reykjavík. Þau
geta allt eins verið t.d. á Akur-
eyri, ísafirði, Selfossi eöa Egils-
stöðum, svo nokkur dæmi séu
tekin.
Auövitað veröur þjóbin að
halda áfram að draga fisk úr sjó,
meðan einhverja tutlu er þaðan
ab hafa. En hafið er misveitull
höfbingi heim að sækja. Þjóð,
sem byggir meginafkomu sína á
jafn duttlungafullri undirstöðu
og fiskveiðum, getur aldrei náð
að skipuleggja efnahagslíf sitt til
langframa. Fyrr eða síöar munu
högg betlistafsins boða komu
hennar á fund annarra þjóða.
Og má þá einu gilda hvort við
stöndum utan eða innan Evr-
ópubandalagsins. ■
FÖSTUDAGS
PISTILL
ÁSGEIR
HANNES
ÚTBURÐIR OG
FÓSTUR
Kínverjar bjóöa konum heimsins til
ráðstefnu í Beijing innan skamms.
Ráðstefnan hefur orðið mönnum efni
til að ræða um mannréttindi og
sjónir manna hafa beinst að lögum
Kínverja sem banna fólki aö eignast
fleiri en eitt barn. Fyrir bragðið bera
Kínverjar út stúlkubörn því piltar
þykja vænlegri fyrirvinnur en stúlkur
í Kína. Auðvitað eru þetta skelfileg
vinnubrögð og andstæð bæði guðs
og manna lögum eins og við þekkj-
um þau á íslandi.
íslenskar konur verða margar á
ráðstefnunni og íslenska sveitin er
kvenna líklegust til að taka útburðar-
málið í sínar hendur í Beijing. Von-
andi finnast brátt lausnir á dapurlegri
sjálfheldunni sem kínversku lögin
hafa búið litlum stúlkubörnum í
landinu og framtíðin megi blasa við
þeim ekki síðuren piltunum. Mikil
fátækt er í Kína og þrátt fyrir gróna
menningu fer þar margt á annan
veg en á íslandi. Sinn er siðurinn í
landi hverju, og þó?
íslensku fulltrúarnir geta vissulega
sagt Kínverjum frá því hvernig ís-
lenskir foreldrar eru að mestu hættir
að bera út börnin sín hin síðari ár og
langt er síðan rauðhærðir sveinar
voru seldir í erlendar duggur til að
beita fyrir hákarla. í staðinn losa for-
eldrar á íslandi sig við börnin sín á
viðeigandi stofnanir.
Fyrsta heimili íslenskra reifabarna -
er vöggustofan og síban koma leik-
skólar og dagheimili ýmis konar. Þá
tekur skólaskyldan vib hlutverki for-
eldranna og nú ætla yfirvöld að ein-
setja alla skóla svo úrskurða megi
skólabörn í heils dags vistun á virk-
um dögum og í heimavist um helg-
ar. En ekki eru öll íslensk börn svona
heppin og sumum þeirra bíða ennþá
sömu örlög og meybörnum Rauða
Kína. Bann íslendinga við útburði ná
abeins til þeirra barna sem eru svo
lánsöm að fá að fæbast á annab
borð.
Á hverjum degi eru tvö íslensk
börn borin lifandi út úr móburkvibi
samkvæmt heimild í lögum. Þab
svarar til ab níuþúsund kínversk börn
séu borin út daglega eba hátt á
fjórbu milljón barna árlega. Hér á ís-
landi eru ekki að verki illa upplýstir
foreldrar austan úr kínverskri fátækt
og þrúgaðir af harðneskjulegri laga-
setningu um fjölda barna heldur há-
menntabir læknar sem hafa svarib
læknaeiðinn um að vernda líf en ekki
útrýma því. Og þessi ólánsömu börn
eru ekki borin út í skjóli myrkurs og
upp til fjalla heldur á bestu sjúkra-
húsum íslenska rfkisins um hábjartan
dag.
Offjölgun fólksins f landinu sligar
ekki íslensku þjóðina í dag eða hitt
þó heldur. Fólkspýramídinn hefur
snúist við hér á landi og stendur nú
á haus. Þjóðinni veitir ekki af fleira
fólki að taka til hendinni og kynslóð
foreldranna þarf fleiri vinnufúsar
hendur til ab sjá henni fyrir eftirlaun-
um í ellinni. En þab er nú önnur
saga.
Islenska sendinefndin á kvenna-
rábstefnunni í Kína hefur því af nógu
að taka þegar útburbir verða á dag-
skrá austur í Beijing.