Tíminn - 28.07.1995, Blaðsíða 4

4

Föstudagur 28. júlí 1995
SÍMÍljfljlf
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerb/prentun: ísafoldarprentsmiöja hf.
Mánabaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verb ílausasölu 150 kr. m/vsk.
Skattbyrði ein-
staklinga og at-
vinnufyrirtækja
Álagning opinberra gjalda fyrir áriö 1994 liggur nú
fyrir. Þau tíðindi, sem lesa má út úr álagningunni nú,
eru einfaldlega þau að hagur einstaklinga fer versn-
andi, en hagur fyrirtækjanna í landinu fer batnandi.
Versnandi hagur einstaklinga kemur bæði fram í
því að færri en áður greiða tekjuskatt og sú upphæð
sem einstaklingar greiða í eignaskatt lækkar einnig.
Þessar staðreyndir sýna minnkandi tekjur og
skuldasöfnun einstaklinganna í þjóðfélaginu.
Á sama tíma hækka tekjuskattar á fyrirtæki um
22% milli ára og eignaskattur á fyrirtæki hækkar
einnig.
Þaö eru vissulega góð tíðindi að afkoma fyrirtækja
hefur batnað, því þetta er annað árið í röð sem það er
staðreynd. Hins vegar veldur skuldasöfnun og versn-
andi afkoma heimilanna miklum áhyggjum, og var
meðal annars fjallað um þá hlið sem að sveitarfélög-
unum snýr í forustugrein Tímans í gær.
Á sama tíma og þetta gerist er ríkissjóður rekinn
með halla, og hefur svo verið um árabil. Þessi halli
hefur verið jafnaður með innlendum og erlendum
lántökum. Þetta hefur gert það að verkum að vaxta-
kostnaöur ríkissjóðs hefur rokið upp úr öllu valdi og
er nú um 12 milljarðar króna. Verði sama þróun
áfram í afkomunni mun þessi kostnaður nema 18
milljörðum króna eftir fjögur ár, og skuldasöfnunin
vaxa í samræmi við það.
Stjórnvöld standa frammi fyrir þeirri staðreynd að
þessa skuldasöfnun verður að stöðva. Stjórnmála-
menn hafa legið undir ámæli fyrir að hafa ekki
spornað við þessari þróun með árangursríkum hætti.
Sú gagnrýni hefur verið áberandi frá samtökum
vinnuveitenda í landinu.
Það veröur hins vegar ekki framhjá því litið að þró-
un atvinnumála er með þeim hætti að opinberir að-
ilar verða að koma til skjalanna í síauknum mæli
með bótagreiðslum til atvinnulausra og beinni fé-
lagslegri aðstoð.
Sú spurning er áleitin nú, ekki síst þegar tölur
liggja fyrir svart á hvítu um batnandi afkomu fyrir-
tækjanna í landinu, hvort nú sé ekki kominn tími til
þess að þau láti meira til sín taka í nýsköpun og fjár-
festingu en verið hefur. Það er eina raunhæfa lausn-
in til lengdar á atvinnumálum og afkomumálum
einstaklinga. Enn er fjárfesting í sögulegu lágmarki,
sem þýðir það að atvinnulífið er mjög slakt og þrýst-
ingur er mikill á opinbera aðila að bæta þar úr með
framlögum til átaksverkefna og opinberra fram-
kvæmda.
Vissulega er afkoma fyrirtækjanna í landinu mis-
jöfn, og alkunna er aö ekki árar vel í sjávarútvegi um
þessar mundir einkum hjá fyrirtækum sem selja af-
urðir í dollurum og pundum. Það er einnig vitað að
fyrirtækin sem hafa haft góða afkomu, hafa veriö að
styrkja eiginfjárstöðu sína. Þetta dregur þó ekki úr
því að ástæða er til að spyrja hvort ekki sé að vænta
meiri viðbragða í atvinnusköpun og fjárfestingu frá
einkaaðilum í landinu en verið hefur nú um skeið.
Þar fengu þeir þab
Garri er tryggur lesandi Alþýðu-
blaðsins, enda ríður þar hver
hetjan eftir annan fram á rit-
völlinn með bleklensur sínar.
Misjafnt er hvað þessir riddarar
andans eru vígabarðalegir, en
sumir froðufella af bræöi eins
og sannir riddarar eiga að gera í
alvöru bardaga.
„Minningar úr
stríðinu"
Ritstjórinn sjálfur skrifar nú í
vikunni grein sem hann nefnd-
ir „Minningar úr stríðinu". Þaö
er alltaf gaman af endurminn-
ingum ef þær em vel skrifaðar
og það eru minningar Hrafns
Jökulssonar vissulega. Hann er
lipur penni eins og hann á kyn
til. Hann er greinilega búinn að
setja sér það takmark ab verða
ritstjóri Morgunblaðsins þegar
skáldið Matthías Jóhannessen
hættir þar einhverntíma, því
undir greininni stendur með
smáletri „Meira næsta sunnu-
dag". Skáldið Matthías hefur
skrifað langhund í Morgunn-
blaöið alla sunnudaga og eng-
inn man hvenær hann byrjabi
og því síður ab nokkurn gruni
hvenær hann muni enda.
Kannske veröa Hrafni svo drjúg-
ar pólitískar endurminningar úr
Alþýðubandalaginu. Nú er bara
að bíða og sjá til.
Málefnalegir ritsnill-
ingar
Þótt að Hrafn Jökulsson sé lip-
ur penni, fölna þeir hæfileikar
þegar hinn ritstjórinn, Sigurður
Tómas Björgvinsson, þeysir
fram á völlinn og þá ekki síður
Þingeyingurinn Arnór Benónýs-
son. „Fyrst sjá þeir byssan og
svo sjá þeir mé, þá má nú alle
fuglene fara ab vara sé" sagði
Danskurinn forðum. Þegar þess-
ir félagar birtast mega Fram-
sóknarmenn fara að vara sig.
Garra þótti margt vel sagt og
GARRI
málefnalegt í greinum þeirra
núna í vikunni, og ef þessar
tímamótagreinar skyldu hafa
farib fram hjá einhverjum
áhugamönnum um stjórnmál
leyfir hann sér að vitna í kjarna
málsins. Sigurður Tómas segir
eftirfarandi:
„Þar sem það var aldei mein-
ingin hjá framsóknarmönnum
að leysa vandamálin, heldur
búa til ný, þá var þab upplagt ab
senda úlfinn í sauðargærunni í
félagsmálaráðuneytið, sálfræb-
inginn í landbúnaðarráðuneyt-
ib, liðhlaupann í utanríkisrábu-
neytið og vaxtaflónið í við-
skiptaráðuneytið."
Síðan bætir Arnór Þingeying-
ur um betur og í grein hans í
blaðinu fimmtudaginn 27. júlí
má lesa eftirfarandi um ríkis-
stjórnina:
„Þar ægir saman afdaladeyfð-
inni, nesjamennskunni, heim-
óttarskapnum og hrokafullri
þrjósku hins lítilssiglda." og síð-
ar „verkleysið og hysknin og
vangetan til framkvæmda ríkir
þar ein."
Mátulegt á þá
Já Garra finnst þetta mátulegt
á þá. Þar fengu þeir þab sem þeir
verðskulduðu. Það er greinilégt
að eftir svo rökstudda og mál-
efnalega gagnrýni sem lesa má á
síðum Alþýðublaðsins nú þessa
dagana hlýtur að styttast í
valdaferli þessarar ríkisstjórnar,
og vanir menn og fram-
kvæmdasamir taka við. Garri
hefur alltaf gengiö með þing-
mann í maganum og er að hug-
leiða að bjóða sig fram næst.
Kannske er sú stund nær en
margan grunar. Það er útilokaö
að nokkur ríkisstjórn standist til
lengdar svo hvassa og málefna-
lega gagnrýni eins og lesa hefur
mátt í Alþýðublaðinu nú und-
anfarið. Garri
Algjört dúndur
„Ég er að velta þessu formanns-
kjöri fyrir mér því bábir fram-
bjóðendur eru dúndrandi góð-
ir." Þetta hefur Alþýðublaðið
eftir einni af forystukonum alla-
balla í stórfrétt í gær. En sú hin
sama kemst að því ab enn meira
dúndur er í Margréti en Stein-
grími og mun því að sjálfsögöu
kjósa hana.
Framboðsfrétt Mogga var upp
á fimm dálka eins og venjulega
og þar voru góðar og nákvæmar
leiðbeiningar um hvernig á að
gerast meðlimur í Alþýðu-
bandalaginu til að geta kosið á
milli Steingríms og Margrétar í
formannskjörinu.
Vikum saman hafa allir fjöl-
miðlar verið fullir upp með
fréttir og vangaveltur um hver
veröur næsti formaður allaball-
anna. Maður fréttir af miklum
samsærum á flokksskrifstofunni
og víðar þar sem allt er í hers
höndum óg dilkadrættir miklir.
Misjafnlega merkilegir alla-
ballar eru yfirheyrðir um for-
mannsslaginn og reynt að toga
upp úr þeim hvorn frambjóð-
andann þeir styöji og telst til
rokufrétta ef einhverjir kosn-
ingabærir láta uppi hug sinn, en
flestir eru sammála konunni
fyrir vestan, að báðir séu þeir al-
gjört dúndur.
Enginn ágreiningur
Margt er frambjóöendum tal-
ið til ágætis í því fjölmiðlafári
sem blásið eru upp af litlu til-
efni. Annar er vinstrisinnaður
og hinn talar mál alþýðunnar
og annar er kvenkyns og hinn
hefur blaðrað um íþróttir í sjón-
varp. Sem sjá má hafa þeir sér til
ágætis nokkuð og báðir efni í
dúndrandi góða formenn alla-
ballaflokksins.
Hitt kann að orka tvímælis
hvaða erindi allur þessi útbólgni
fréttaflutningur af litlu tilefni á
til fjölmiðlaneytenda almennt.
Alþýöubandalagið er flokkur
á milli vita, sem vill hvorki
muna fortíð sína né byggja
framtíðina á öðru en fordómum
og hégiljum. Allt samneyti við
Á víbavangi
lýðræöisþjóbir er tortryggilegt
en miklar vonir eru bundnar vib
einræðisherra og þrælahaldara
þriðja heimsins og að treysta
viðskiptasambönd við þjóðir
hinu megin á hnettinum.
í landsmálapólitíkinni ráðsk-
ast allaballar með láglaunafólk-
ið og er góður slatti af forystu-
sauðum þess í miðstjórn Al-
þýðubandalagsins, sem kvað
vera svakalega verkalýðssinnuð
og blasir árangurinn af áratuga
baráttu við allra augum. Lúsar-
laun og félagslegar skuldir eru
hlutskipti verkalýðsins þrátt fyr-
ir eða vegna þeirra leiðtoga sem
forsjónin skammtaði honum.
Skiptir engu
Formannskjörið núna er til
komið vegna sérviskulegra
flokkslaga um kvóta. Hverjum
formanni er skammtaður ára-
kvóti og nú er komin kynja-
kvóti í flokksstarfið, sem verður
sífellt hnökróttara eftir því sem
ofskipulagningin verður meiri.
En allt eru þetta mál allaball-
anna, en flokkur þeirra er varla
annað en áhrifalítið rekald sem
hrekst um án fortíðar og þessa
stundina er framtíðarsýnin ein-
hvers staðar lengst austur í Asíu
eða suður í Ameríku og er út-
flutningsleiðin leiðarljósið.
Hvort það skiptir einhverju
máli hvor þeirra frambjóðend-
ana malar hinn í formannskjör-
inu er vafamál. Annar er að vísu
sagður vinstrisinnaður og hinn
talar mál alþýöunnar og hlýtur
hvorutveggja að teljast nokkur
kostur í augum flokksmanna,
en að ófmata alla landsmenn á
svona fróðleik er að verða held-
ur leiðigjarnt. Enda hefur ekkert
komið fram um að frambjóð-
endurna greini á um eitt eða
neitt og er ekki um það spurt.
En fréttirnar og pistlaskrifin
öll veröa að hafa sinn gang í
miðri gúrkutíð og oft velta lítil
tíðindi þungu hlassi, eins og
fréttamaðurinn sagði, og því
veröur formannsslagurinn I
allaballaríinu að viðvarandi
stórfréttum, að ekki er á skárra
völ.
Annars segja innvígðir, að
ekki sé um neina baráttu að
ræöa milli frambjóðendanna,
einsog flokksskrifstofan veit. Al-
þýöubandalagsmenn eru heila-
þvegnir femínistar og karlremb-
urnar þar eru aðeins undan-
tekningar sem sanna regluna.
Þaö er kannski þess vegna sem
látið er lita svo út að allt sé í
háalofti í kosningaslag, sem
enginn er eða verður. OÓ