Tíminn - 12.08.1995, Side 9

Laugardagur 12. ágúst 1995
9
IKwtiw
UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND .
Tilraun nasista í velferöarmálum:
Hashude-búð-
irnar í Bremen
Nasistar ger&u allskonar til-
raunir me& fólk. Hér segir frá
einni slíkri, en markmi&ib
meö henni var a& endurhæfa
„félagslega vanhæfa" einstak-
linga og fjölskyldur í Bremen á
árunum 1936-1940.
Félagslega vanhæfir
Hugtakiö „félagslega vanhæf-
ur" var notaö um þá þegna
þri&ja ríkisins sem af hinu opin-
bera voru álitnir vera jaðarhópar
í samfélaginu, einstaklingar sem
voru álitnir vera „veikir" per-
sónuleikar, latir, siðfer&ilega
„gallaöir" og „andlega fátækir".
Hugtakið átti einnig viö flæk-
inga, betlara, samkynhneigöa,
gleðikonur, einstæðar mæður og
glæpamenn.
Á tímum Weimar lýðveldisins
í Þýskalandi(1918-1933) jukust
áhyggjur valdamanna vegna
þýsku þjóðarinnar, bæði vegna
mannfjöldans og gæða þjóðar-
innar. Töldu menn m.a. að ef
fæðingatíðni hrapaði, þá myndi
þjóðin aðeins eldast um of og að
endingu deyja út. Hugmyndin
um arfbætur var því tekin til al-
varlegrar skoðunar. Og þeir sem
töldust hæfir í það voru aðallega
menntamenn, miðstéttarfólk og
þeir sem stjórnvöld álitu „félags-
lega verðmæta" einstaklinga.
Geldingar
Því varð að losna við hina
gölluðu. Árið 1932 var sett fram
lagafrumvarp sem átti að heim-
ila geldingu þeirra sem óæskileg-
ir þóttu. Þetta lagafrumvarp
vakti hrifningu en var ekki af-
greitt vegna stjórnmálaástands-
ins í landinu á þessum tíma. En
eftir nasistar komust til valda
árið eftir voru samþykkt tvenn
lög sem aö þessu sneru. Fyrra
lagafrumvarpið bannaði þeim
sem höfðu einhverja arfgenga
sjúkdóma að fjölga sér. Þrátt fyr-
ir að arfgengi margra sjúkdóma
sem nefndir voru í lögunum
væri dregið í efa voru margir
„vanhæfir" geltir, t.d. vegna
kynhegðunar sinnar á grund-
velli þessara laga. Síðara laga-
frumvarpið fjallaði um síbrota-
menn og heimilaði að einstak-
lingi með meira en tvö brot á
sakaskrá mætti halda í gæslu í ó-
takmarkaðan tíma. Og fleira var
gert til að losna við þá vanhæfu;
í september 1933, stóð yfir frá
18. til hins 25. svokölluð „Betl-
aravika", en henni var komið á
samkvæmt skipun frá Jósef
Göbbels, áróðursráðherra Þriðja
ríkisins. Þá voru 100.000 betlar-
ar og flækingar handteknir og
settir í gæslu. Frá og með 1934
urðu aðgerðir ríkisins gegn hin-
um félagslega vanhæfu mun
harðari. Og þá kom upp hug-
mynd um sérstakar búöir fyrir
þetta fólk.
Hashude búbírnar
Árið 1936 voru byggðar fjöl-
skyldubúðir í bænum Hashude, í
nágrenni Bremen í v-hluta
þýskalands. Hugmyndin var í
sjálfu sér ekki þýsk, því fyri-
myndin voru búðir í Englandi
Hashude búöirnar í Bremen voru
tilraun nasista til oð endurhœfa þá
sem þeir töldu „samfélagslega
vanhœfa"
og Hollandi frá 16. öld, sem
voru notaðar til að aga hinar fá-
tæku stéttir samfélagsins. En
þýskir vildu með sínum búðum
endurhæfa sína vanhæfu
þegna, sem féllu ekki undir hin
eðlilegu viðmið þriðja ríkisins.
Um það var þó deilt hvort haégt
væri að endurhæfa þetta fólk. í
búðunum áttu karlmenn að
vinna þegnskylduvinnu undir
eftirliti og þjálfa átti konurnar í
því að halda heimili, að sjálf-
sögðu undir eftirliti. Peningaleg
rök voru einnig fyrir búðunum,
þ.e. að spara útgjöld ríkisins
vegna þessa fólks. Búðirnar, sem
voru settar upp af SS foringjan-
um Hans Haltermann, ráðherra
atvinnu-, velferðar- og tækni-
mála, voru í raun sambland af
velferðarstofnun og þrælkunar-
búðum. Þær samanstóðu af 84 í-
búöarhúsum (ein fjölskylda í
hverju), stjórnunarbyggingu,
baðhúsi og barnaheimili. Búð-
irnar voru hannaðar þannig að
unnt var að hafa stöðugt eftirlit
var með íbúunum, t.d. voru eng-
ar bakdyr á íbúðunum. Starfs-
menn voru 12 talsins.
Ekki ógn vi& ríki&
Fjölskyldurnar sem dvöldu í
Hashude voru oftast sendar
þangað vegna beiðni frá yfir-
völdum í þeirra heimaborg.
Áður en í búðirnar kom þurfti
fjölskyldan að gangast uridir
læknisskoðun og föt og eigur
hreinsuð vandlega. Öllum börn-
um var gert skylt að ganga ann-
að hvort í Hitlersæskuna
(drengirnir) eða Samband þýskra
stúlkna (League of German
Girls).
Dvölin var oftast eitt ár og
skiptist það í tvö tímabil. Á því
fyrra var fjölskyldan endurhæfð
þannig að hún gæti lifað sam-
bærilegu lífi og nágrannafjöl-
skyldur þeirra, þ.e. að fjölskyldu-
faðirinn hefði vinnu, heimilinu
væri haldið hreinu o.s.frv. Ef
engar framfarir voru sjáanlegar
eftir þetta tímabil mátti fram-
lengja það. En ef framfarir voru
sjáanlegar flutti fjölskyldan á
annað svæði þar sem heilbrigt
fjölskyldulíf fór fram. Og strax
og framfarir voru sjáánlegar
skrifaði yfirstjórnandi búðanna
bréf til velferðaryfirvalda og
skýrði þéim frá því að fjölskyld-
an teldist ekki lengur ógn við
ríkið og gæti því fengið frelsi. En
fjölskyldurnar gátu aðeins yfir-
gefið búðirnar að því tilskildu aö
heimilisfaðirinn hefði atvinnu
og að húsnæði væri fyrir hendi.
Mjög nánum upplýsingum var
safnað um fjölskyldurnar meðan
á dvölinni stóð.
Haröar refsingar vi&
brotum
Hugsað var um börnin í búð-
unum frá kl. 9 að morgni fram á
miðjan dag, þegar þau fengu að
snúa til mæðra sinna: Voru þau
menntuð og þeim kennd líkam-
leg umhirða. En eitt megin
markmiða búðanna var að finna
heimilisfeðrunum vinnu. Það
var gert með aðstoð umsjónar-
manns. Flestir karlanna höfðu
vinnu, ýmist í Bremen eða ná-
grenni borgarinnar. En þeir sem
ekki höfðu vinnu, voru látnir
vinna ýmis störf innan búðanna
sjálfra. Ströng viðurlög voru við
öllum brotum á reglum búð-
anna, allt frá launaupptöku og
til þess að vera skellt í myrkvaða
sellu í allt að þrjá daga, án mat-
arbita. Þeir sem gerðu sig seka
um skringilega hegðun voru
sendir í þrælkunarbúðir í Teu-
felsmoor í allt 12 mánuði, ef þeir
voru „erfiðir". Allra verstu til-
fellin voru send í þrælkunarbúð-
ir af lögreglunni, en það voru yf-
irleitt einstaklingar sem höfðu
gert sig seka um að dreifa stjórn-
málaáróðri sem ekki var þókn-
anlegur ríkinu.
Lokaö áriö 1940
En þar kom að Hashude búð-
unum var lokað árið 1940. Það
var m.a. gert vegna húsnæðis-
skorts í Bremen og í búðirnar
fluttu „venjulegar" fjölskyldur,
gaddavírinn og járnhliðið
heyrðu sögunni til í Hashude.
Þeir sem töldust hæfir til ab búa
þar áfram, fengu það, aðrir voru
sendir í braggahverfi. Deilt var
um ágæti búðanna, þeir sem
töldu árangurinn jákvæðan
bentu á að af síöustu 84 fjöl-
skyldunum hefðu aðeins 18 eng-
ar framfarir sýnt, sjö höfbu tekið
einhverjum framförum og 59
fengju að búa utan búðanna
þegar þeim yrði breytt. Af þess-
um 59 þóttu 12 sérstaklega góð-
ar. En andstæðingar búðanna af-
greiddu þær sem rándýra tilraun
og vitnuðu máli sínu til stubn-
ings í skýrslu um síðustu íbúa
Hashude, m.a. herra D. sem eftir
dvölina í búðunum hélt áfram
aö berja konuna sína og drekka
óhóflega. Þá sáust frú S. og frú W
í „slæmu" hverfi í Bremen.
Þrátt fyrir að Hashude tilraiin-
in hafi ekki gengið upp er hún
þó dæmi um það hvað nasistar
teygöu sig langt í að losa samfé-
lagið við hina óæskilegu, eða
reyna aö breyta þeim í takt við
þau samfélagslegu viðmib sem
þeir settu upp á tímum þriðja
ríkisins.
Byggt á History Today.
VINNINGASKRÁ
8. flokkur 1995
Útdráttur 9. ágúst
Kr . 1.000.000 Kr. 300.000
36121 28982
Kr. 1-00.000 Kr. 50.000
35839 45881 20619 73648
1067
3356
3491
4020
7217
7312 17665
9452 18422
9962 19866
13481 20503
26148
26835
29347
29532
30087
30831
31882
34610
36175
38297
40727
41035
42106
42123
42607
45994
46809
47097
47327
47932
51102
52221
52748
53139
53526
59426
62994
64016
13512 23384 30064 35797 41345 46118 50653 53359 70513
K r . 10.000
28
41
108
122
221
244
482
558
653
655
755
793
837
869
928
1053
1064
1119
1144
1197
1363
1371
1430
1447
1452
1454
1536
1546
1570
1613
1754
1920
1995
2083
2149
2156
2163
2196
2250
2291
242
2 4 3 u
2456
2468
2520
2544
2559
2583
2658
2676
2704
2895
2962
2981
3048
3054
3110
3116
3187
3208
3256
3276
3312
3338
3364
3368
3376
3406
3415
3420
3438
3487
3645
3767
3942
3946
4011
4019
4236
4251
4277
4337
4398
4432
4502
4646
4676
4758
4772
4905
4918
5144
5240
5306
5359
5426
5439
5480
5495
5527
5545
5631
5644
5712
5716
5765
5890
6067
6242
6409
6531
6616
6620
6660
6673
6683
6705
6762
6810
6882
6920
6921
6968
7000
7056
7057
7140
7185
7224
7299
7311
7332
7529
7598
7686
7736
7744
7 84 7
7913
7931
8017
8221
8304
8350
8465
8495
8517
8556
8621
8624
8789
8796
8843
8857
9036
9072
9253
9283
9288
9378
9410
9495
9527
9529
9646
9669
9704
9733
9756
9930
9968
9981
10074
10075
10139
10166
10189
10255
10301
10318
10490
10542
10569
10608
10621
10686
10731
10744
10761
10812
10841
10886
10905
11004
11094
11134
11249
11274
11307
11308
11537
11639
11722
11876
11933
11942
11950
11976
11997
12105
12106
12304
12360
12407
12489
12614
1271?
12823
12947
12969
13022
13090
13124
13165
13231
13320
13349
13359
13407
13526
13577
13650
13651
13668
13686
13694
13743
13871
13992
14015
14087
14099
14171
14193
14337
14417
14465
14583
14608
14648
14672
14684
14710
14716
14725
14735
14866
14888
14905
14909
14925
14930
14951
14986
15003
15027
15032
15065
15081
15090
15131
15242
15337
15497
15596
15643
15692
15705
15732
15749
15761
15795
16234
16238
16351
16412
16466
16476
16508
16557
16563
16613
16632
16653
16671
16688
16738
16788
16846
16923
16938
17018
17055
17120
17321
17348
17388
17511
17549
17558
17775
17914
17971
18041
18115
18184
18285
18286
18305
18387
18399
18401
18455
18553
18627
18841
18864
18869
18896
18939
19051
'19211
19282
19347
19373
19391
19498
19526
19569
19868
19898
20009
20054
20182
20256
20317
20321
20391
20446
20450
20455
20463
20499
20554
20567
20576
20580
20625
20691
20739
20795
20916
20953
20979
21135
21249
21313
21342
21505
21549
21577
21587
21674
21729
21735
21807
21849
21857
21946
21977
22213
■22228
22239
22318
22323
22444
22484
22540
22602
22614
22722
22787
22842
22857
22958
22988
23128
23144
23168
23253
23450
23493
23525
23564
23634
23646
23682
23697
23719
23737
23850
23878
23912
23982
24072
24139
24162
24166
24206
24284
24309
24381
24440
24506
24563
24609
24671
24784
24786
24831
24902
24910
24929
24933
25014
25050
25081
25100
25104
25142
25174
25273
25321
25359
25468
25498
25566
25570
25619
25722
25736
25737
25740
25778
25803
25936
26003
26029
26117
26126
26168
26169
26237
26307
26347
26382
26385
26403
26406
26437
26485
26491
26502
26510
26533
26559
26586
26589
26624
26718
26739
26783
26853
26915
26930
26971
26990
27063
27189
27319
27375
27376
27440
27474
27489
27502
27526
27557
27629
27893
27919
27963
28074
28092
28167
28207
28352
28355
28557
28574
28583
28620
28885
28910
29059
29070
29103
29165
29314
29464
29491
29531
29597
29601
29639
29651
29667
29746
29778
29815
29890
2 9 914
29928
30082
30200
30297
30359
30365
30398
30457
30485
30584
30623
30744
30785
30863
30920
31039
31070
31127
31571
31597
31632
31663
31715
31805
31817
31846
31904
31914
32044
32050
32190
32239
'32245
32289
32320
32378
32382
32417
32540
32588
32592
32717
32823
32824
32857
32870
32937
33018
3 3 0 56
33168
33378
33579
33580
33623
33643
34020
34030
34059
34074
34082
34101
34103
34152
34206
34232
34369
34423
34432
34535
34611
34619
34726
34761
34864
34884
34982
35095
35217
35383
35555
35573
.35649
35657
35678
35711
35720
35752
35807
35825
35885
35906
35939
35945
35976
35989
36038
36156
36204
36342
36446
36498
36542
36679
36710
36712
36727
36851
36867
36941
37037
37067
37250
37310
37382
37396
37443
37541
37561
15
32
202
206
322
396
398
422
436
465
472
551
691
828
847
917
957
977
1098
1145
1204
1221
1257
1352
1395
1443
1592-
1601
1692
1723
1757
1765
1878
1961
1970
1979
2008
2097
2120
2143
2284
2338
2404
2683
2753
2771
2976
3008
3119
3146
3211
3213
3243
3269
3405
3448
3464
3576
3675
3810
4056
4218
4261 .
4310
4319
4371
4426
4444
4480
4484
4535
4546
4629
4707
4756
5906
5939
6163
6256
6275
6363
6508
6548
6572
6610
6628
6667
6730
6734
6797
6879
6926
6932
6964
6966
£970
6983
7044
7111
7258
7266
7329
7424
7469
7589
7629
7645
7989
8006
8049
8052
8178
8252
8292
8570
8607
8679
8818
8983
9049
9054
9069
9126
9131
9149
9154
9166.
9180
9190
9191
9239
9264
9265
9285
9389
9391
9401
9499
9576
9673
9723
9754
9854
9867
9912
9975
10011
10015
10042
10056
4824 10069
5257
5441
5602
5607
5722
5741
5742
10324
10441
10499
10S36
10599
10663
10665
10743
10827
10907
10913
10933
10942
11001
11053
11061
11105
11210
11219
11403
11516
11539
11693
11738
11782
11816
11879
11998
12009
12076
12120
12123
12195
12204
12216
12357
12376
12394
12446
12449
12581
12587
12861
12890
12966
13000
13030
13070
13146
13156
13271
13377
13406
13445
13462
13495
13616
13642
13883
13896
13918
13964
14133
14374
14382
14419
14448
14480
14515
14534
14551
14557
14599
14666
14679
14695
14698
14781
14832
14861
14881
14883
14915
14939
14969
15083
15166
15222
15248
15354
15399
15576
15641
15778
15837
15863
15876
16026
16147
16289
16304
16470
16628
16681
16851
16855
22211
22234
22296
22359
22374
22439
22494
22547
22770
22820
17015 22826
17049
17052
17082
17136
17242
17259
17270
17329
17333
22887
22974
22976
23013
23035
23068
23115
23132
23143
17457 23176
17591
17629
17641
17666
17667
23183
23291
23350
2338Q
23407
17742 23417
17743
17766
17919
18063
18075
18143
18180
18182
18189
23452
23486
23491
23530
23534
23557
23562
23628
23746
18265 23805
18319
18368
18392
18412
18431
18443
18483
18492
18518
18795
18837
18924
19202
19256
19276
19291
19451
19505
19729
19899
19952
20064
20090
20112
20131
20221
20254
20355
20452
20496
20517
20598
20650
23846
23863
23866
23950
23997
24038
24125
24155
24324
24326
24491
24585
24586
24630
24734
24801
24839
24907
24974
25074
25131
25196
25445
25475
25532
25701
25753
25767
25783
25818
25823
25902
25980
26900
26923
26966
26994
26999
27015
27113
27577
27580
27604
27637
27695
27734
27908
27948
28015
28038
28070
28079
28143
28183
28265
28270
28285
28338
28399
28613
28657
28707
28961
29019
29086
29163
29271
29290
29315
29316
29611
29638
29669
29677
29700
29845
29897
32203
32268
32318
32654
32679
32905
33015
33073
33081
33102
33133
33157
33183
33195
33227
33352
33400
33435
33638
33708
33759
33767
33848
34045
34054
34057
34150
34213
34296
34605
34813
34854
34883
34901
34918
34985
35043
35288
35514
35540
35597
35628
35785
35854
29935 35904
20669 26092
20672
20700
20932
20978
21297
21504
26102
26186
26270
26280
26311
26367
21684 26402
21720
21728
21776
21840
21855
22146
22170
22197
26407
26594
26617
26632
26664
26669
26751
26767
22205 26894
30021
30131
30144
30309
30339
30371
30397
30631
30634
30725
30755
30771
30861
30894
30952
31071
31090
31193
31258
31304
31321
31334
31504
31544
31568
31569
31679
31982
32024
32031
35947
36160
36235
36329
36363
36538
36603
36945
37060
37240
37374
37477
37549
37578
37630
37701
37716
37942
38079
38084
38153
38159
38184
38202
38303
38383
38514
38652
38717
38718
37996
38015
38022
38286
38293
38340
38401
38412
38441
38479
38558
38646
38672
38710
38760
38839
38856
38913
38915
38957
39185
39202
39229
39289
39334
39424
39603
39631
39649
39706
39743
39791
39806
39813
39818
39851
39888
39901
40041
40057
40158
40224
40292
40368
40463
40490
40564
40626
40668
40677
40769
40807
40898
41092
41125
41137
41153
41364
41496
41618
41730
41763
41774
41777
41797
41870
41976
41977
42107
42127
421)3
42174
42176
42228
42230
42408
42448
42639
42903
42949
42954
43131
43144
43190
43206
43242
43303
43321
43376
43428
43495
43542
43574
43587
43686
43715
43733
43734
43813
44004
44076
44083
44096
44144
44253
44256
44434
44555
44651
38740
38743
38827
38882
38889
38918
39073
39091
39123
39148
39183
39242
39256
39310
39370
39376
39450
39451
39539
39676
396.82
39775
39785
39845
39922
39925
39991
40040
40132
40272
40301
40312
40362
40382
40457
40511
40625
40662
40786
40851
40893
40966
41013
41030
41206
41213
41221
41246
41323
41440
41518
41537
41552
41561
41622
41626
41646
41652
41683
41746
41782
41795
41886
41898
41931
42035
42062
42130
42232
42319
42337
42377
42529
42537
42548
42554
42556
42592
42595
42649
42650
42696
42706
42739
42762
42816
42990
43005
43017
44692
44746
44801
44837
44846
44954
45013
45063
45218
45387
45508
45539
45576
45584
45623
45657
45786
45807
45873
45891
45923
46071
46075
46098
46179
46286
46323
46333
46496
46522
46583
46635
46796
46825
46840
46937
47109
47194
47328
47350
47385
47450
47523
47531
47543
47656
47671
47768
47773
47882
47897
48010
48043
48116
48154
48294
48363
48419
40425
48428
48531
48540
48604
48612
48621
48634
48668
48769
48785
48914
48915
48923
49067
49113
49220
49229
49233
49401
49404
49803
49827
49889
49891
49899
49940
50179
50146
50202
50212
50217
50221
50251
50260
50303
50416
50485
50585
50625
50671
50755
50920
50957
51095
51120
51313
51319
51324
51327
51435
51476
51524
51614
51742
51837
51866
51923
51938
51977
52080
52087
52120
52138
52451
52456
52495
52665
52814
52845
52850
53038
53041
53172
53241
53270
53347
53438
53481
53599-
53660
53725
53764
53797
53853
53881
53907
53972
54171
54239
54259
54307
54362
54366
54390
54414
54482
54502
54560
54600
54612
54624
54678
54718
54726
54754
54800
54847
54965
54972
54997
55266
55302
55469
55621
55629
55699
55761
55809
55839
55843
56047
56186
56227
56280
56335
56345
56348
56381
56391
56421
56582
56594
56618
56620
56670
56680
56743
56834
56854
56888
56931
56942
56976
57003
57119
57153
57306
57313
57430
57456
57481
57495
57525
57749
57779
57856
57874
57946
58097
58220
58264
58287
58289
58392
58425
58426
58459
58465
5851 3
58587
58686
58716
58717
58758
58783
58794
58801
S8861
58892
58931
58970
59021
59049
59112
59148
59187
59190
59252
59288
59307
59321
59400
59439
59486
59492
59555
59558
59581
59610
59625
59733
59756
59799
59829
59944
60030
60032
60144
60166
60187
60193
60270
60350
60357
60387
60411
60435
6 0 4 3 7.
60558
60583
60655
60674
60847
60920
60991
60995
61007
61027
61032
61089
61192
61196
61257
61281
61305
61371
61440
61445
61451
61550
61646
61743
61745
61766
61784
61810
61854
61903
61913
61922
62052
62141
62172
62234
62245
62429
62487
62545
62555
62S62
62677
62855
62870
62895
62966
62970
63017
63093
63119
63125
63179
63311
63405
63407
63415
63435
63483
63504
63510
63548
63736
63779
63826
63903
64090
64106
64289
64356
64412
64436
64526
64552
64680
64686
64689
64749
64816
64023
64996
65063
6 S1 41
65244
65366
65418
65449
65475
65658
65662
65742
65863
65891
66004
66122
66265
66344
66410
66519
66542
66626
66731
66743
66816
66927
66951
67054
67057
67133
6 713 5
67210
67215
67225
67301
67540
67559
67626
67642
67653
67683
67752
67862
67881
67921
67933
68001
68050
68055
68062
68085
68102
68172
68179
68193
68214
68280
60375
68484
68516
68530
68539
68672
68802
68858
68892
68907
68910
68934
69025
69073
69110
69166
69247
69297
69338
69348
69401
69493
69615
43358
43516
43617
43634
43658
43660
43672
43690
43716
43736
43819
43863
43948
43964
44050
44084
44175
44178
44223
44227
44290
44404
44514
44574
44600
44749
44765
44771
44795
44796
44811
44893
44922
44956
44958
45049
45114
45145
45156
4S167
45169
45247
45292
45316
46339
46400
46426
46430
46502
46525
46621
46699
46813
46830
46860
47057
47081
47192
47294
47393
47432
47584
47628
47785
47837
47843
47879
47943
47962
48109
48133
48246
4B269
48440
48S63
48585
48661
48694
49156
49160
49250
49285
49326
49435
49452
49492
49616
49682
49806
49831
50045
50227
50310
50312
50322
50344
50355
50414
50427
50477
50489
50643
50646
50764
50786
50805
50858
50865
50872
50911
50948
51049
51065
51086
51215
51220
51274
52115
52251
52272
52314
52369
52398
52411
52475
52521
52522
52778
52841
52889
52922
52929
52987
53010
53026
53160
53386
53615
53721
S3869
53895
53984
54089
54104
54145
54149
54188
54197
54299
54354
54437
54440
54489
54531
54539
54550
54671
54751
54773
55058
55130
55131
55160
55206
55350
55390
55452
55537
55620
55648
55733
55797
55887
55923
56136
56394
56423
56440
56452
56580
56598
56639
56652
56713
56721
56767
56893
56899
56918
56944
56958
57098
57132
57139
57143
57145
57156
57192
57249
57265
57372
57563
57646
574>7 3
57678
57812
57892
57969
58114
58198
58316
58353
58388
58415
58447
58486
58559
58672
58748
58896
58989
59080
59082
59238
59267
59290
59302
59315
59391
59429
59458
59518
59567
59672
59776
59813
59923
60087
60178
60229
60231
60297
60329
60336
60356
60406
60476
60509
60665
60673
60726
60732
60743
60908
60915
61044
61159
61175
61201
61249
61338
61357
61384
61435
61437
61485
61500
61519
61573
61580
61637
61650
61683
61807
61931
61953
62084
62156
62317
62417
62448
62462
62470
62506
62511
62522
62588
62590
62650
62675
62726
62867
62869
62874
62933
62978
63069
63071
63117
63130
63132
63249
63327
63339
63406
63451
63527
63528
63565
63576
63646
63695
63701
63800
63816
63820
63852
63869
63923
63942
63954
63977
63984
64126
70732
70927
7326 1
74095
74403
69618
69684
69764
69835
69842
69958
70067
70109
70151
70213
70316
70424
70461
70468
70472
70506
70549
70579
70604
70673
70785
70886
70917
70931
70960
70963
71004
71029
71058
71110
71118
71237
71358
71373
71381
71430
71490
71523
71536
71544
71560
71571
71626
71888
71994
71998
72067
72429
72442
72500
72604
72727
72759
72864
72890
73008
73225
73268
73346
73364
73471
73496
73615'
73634
73670
73675
73679
73680
73723
73736
73811
73825
73827 ,
73954
74054
74100
7 414 2
74157
74193
74200
74242
74311
74329
74336
74436
74495
74502
74510
74535
74619
74649
74656
74673
74708
74747
74756
74766
74767
033
64242 70710
64300 70802
64392
64393
64418
64494
64684
64729
64733
64850
65026
65326
65576
6S655
65705
65781
65835
65913
65930
65976
65982
66166
66189
66300
66334
66388
66 587
66682
66744
66859
66874
66904
66938
66958
66973
67005
67036
67043
67123
67220
67254
67265
67275
67377
67476
67571
67696
67732
67835
67874
67953
68491
68600
68664
68832
68870
69078
69080
69154
69168
69328
69365
69571
69628
69652
69674
69836
69934
70010
70119
70254
70363
70395
70403
70419
70458
70500
70558
70633
70829
70964
70969
70972
71009
71086
71120
71138
71206
71211
71266
71404
71439
71443
71453
71548
71556
71576
71578
71616
71756
71799
71880
71890
71919
71940
71956
71961
72020
72024
72038
72102
72120
72187
72192
72352
72380
72489
72594
72618
72635
72762
72843 ,
72976 *.
72985
73030
73058
73293
73436
73819
73844
73913
73962
74050
74168
74235
74244
74363
74422
74425
74499
74568
74593
74639
74735
74783
74798
74927
Aukavlnnlngar kr.
36120 36122
Olíumálverk eftir Þorbjörgu Höskuldsdóttur kom á miða númer 53932
Leirlistaverk eftir Kolbrúnu Kjarval kom á miða númer 2783