Morgunblaðið - 08.03.2007, Síða 23

ferðalög
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. MARS 2007 23

 



        
Íþýska bænum Guben í Brandenburg var17. nóvember síðastliðinn opnað hið svo-nefnda Plastinarium þýska vísinda-mannsins Gunter Von Hagens. Um er
að ræða verkstæði og sýningarrými þar sem
mannslíkaminn er í aðalhlutverki …
Líklega þekkja fáir betur en Gunter Von
Hagens hve magnað fyrirbæri mannslíkaminn
er. Síðan 1977 hefir hann unnið linnulaust að
því að þróa hugmyndir sem lúta að varðveislu
hans, svo sjá megi hvernig hann virkar og hvað
þar er að finna. Aðferðin er flókin en felur í sér
að plastefnum er sprautað í líkamann þannig
að niðurstaðan verður eins konar plastlík-
ami …
Auk þessa notar hann líkama í listrænum
tilgangi sem nokkurs konar innsetningar og
formar þá í alls slags aðstæður. Hann hefir
enda borið sjálfan sig saman við listamanninn
Joseph Beuys og svipar um margt til hans í út-
liti. Þess ber svo að geta að hann fær efnivið-
inn ánafnaðan.
Plastinarium
Afrakstur þessarar vinnu var fyrst að sjá í
Japan árið 1995, en svo hafa sýningar undir
nafninu Bodies: The Exhibition farið sigurför
um heiminn. Um þessar mundir er Bodies:
The Exhibition að finna í Amsterdam, Miami,
Seattle, Las Vegas og New York. Einnig er
vert að minnast á að hluta verkanna er að sjá í
einni senu nýjustu James Bond-myndarinnar.
Það sem greinir Plastinarium frá þessum
sýningum er að í Guben er verkstæði að finna.
Þar er hægt að fylgjast með „verkun“ líkam-
anna. Einnig er hægt að fræðast um það sem
lýtur að verkefninu sem slíku, til dæmis beina-
grindargerð og um vélarnar sem notaðar eru
við framleiðsluna auk margra myndbanda sem
sýna ferlið. Þegar undirritaður átti svo leið
þarna um átti sér einmitt stað hreinsun á til-
vonandi sýningargrip.
Þess ber þó að geta að gripirnir eiga lítið
sammerkt uppstoppunum. Aðaláherslan er
lögð á innvolsið; vöðva, bein og lífæri. Það er
skyggnst bak við tjöldin, enda er yfirskrift
Plastinarium: Hinter den Kulissen der Kör-
perwelt (bak við leiktjöld líkamsheimsins).
Umdeilt
Auðvitað er ekki hægt að gera svona lagað
án þess að koma við kaunin á fólki. Kirkjunnar
menn hafa til dæmis mótmælt og segja að lík-
amarnir eigi að tilheyra jörðinni. En ólíklegt
er þó að Plastinarium verði lokað. Efnahags-
legi ávinningurinn er of mikill á svæði þar sem
mikið atvinnuleysi er viðvarandi.
Aðra gagnrýni hafa Plastinarium og Bodies:
The Exhibition einnig fengið; að líkamarnir
séu gervilegir sakir plastsins sem heldur þeim
saman og því mistakist sú ætlun að færa dauð-
leika okkar aðeins nær. Vissulega má til sanns
vegar færa að nálykt og rotnun er ekki fyrir að
fara. Engu að síður er Pastinarium sannarlega
áhugavert. Og alltént hvað greinarhöfund
varðar hefir hann ekki getað varist þeirri
hugsun, síðan hann var þar að hann hafi hugs-
anlega horft á „vélvirki“ nágranna síns.
Helsti gallinn við Plastinarium er líklega sá
að allur texti og leiðbeiningar eru á þýsku. Því
stendur þó til að breyta. En jafnvel þótt
þýskukunnáttu sé ekki fyrir að fara ætti ekki
að vera vandkvæðum bundið að njóta þess að
skyggnast bak við tjöldin.
Bak við leiktjöld líkamsheimsins
Ljósmynd/ Ólafur Guðsteinn Kristjánsson
Fræðsla Í Guben er hægt að fræðast um það sem lýtur að verkefninu t.d. beinagrindargerð.
Líkaminn Aðaláherslan er lögð á innvolsið;
vöðva, bein og lífæri í verkunum.
Mannslíkaminn er í aðalhlut-
verki í Plastinarium, sem Ólafur
Guðsteinn Kristjánsson segir
geyma margt áhugaverðra
sýningargripa.
Til að komast til Guben er best að taka lest-
ina RE 1 (RegionalExpress) frá Berlín í áttina
til Frankfurt (Oder) eða Eisenhüttenstadt.
Þaðan er svo RE 11 til Guben tekin. Einnig er
hægt að taka RE 2 til Cottbus og þaðan RE 11
til Guben. Þegar til Guben er komið ætti að
vera auðratað til Plastinarium, enda bærinn
lítill og sýningin er í fimm til tíu mínútna
göngufæri frá brautarstöðinni.
www.plastinarium.de
www.guben.de
www.bodiestheexhibition.com
Sveitastúlkan Hugrún Geirsdóttir
lagði af stað ein með bakpoka í
mánaðarferðalag um Austur-
Evrópu í febrúar. Hún ferðast milli
landa með lestum (interrail) og
gistir heima hjá fólki á hverjum
áfangastað í svokallaðri sófa-
gistingu. Stúlkan er stolt af upp-
runa sínum, er úr Gaulverjabæjar-
hreppi í Flóa og kallar sig fjóskonu
á ferðablogginu. Hún var skipti-
nemi í Prag fyrir rúmum þremur
árum og fór aftur á gamlar slóðir
síðastliðið haust og settist þar á
skólabekk til að læra tékknesku
betur. Hún er mikil tungumála-
kona, talar auk ensku og tékk-
nesku, ágæta rússnesku, þýsku og
frönsku.
21.02.07 Drottning Póllands
Pólverjum er almennt illa við
ríkisstjórnina sína. Að völdum sitja
tvíburabræðurnir Kaziensky, annar
er forsetinn og hinn er forsætisráð-
herra. Já, ég spurði mig líka hvern-
ig í ósköpunum það væri löglegt að
svo skyldir einstaklingar færu með
lögin í landinu. Þeir eru hægri
sinnaðir, afar íhaldssamir og kaþ-
ólskir. Forsætisráðherrann kom
með þá hugmynd fyrir ekki svo
löngu að gera Jesú að opinberum
konungi Póllands (!) Pólverjar
segja að María mey sé drottning
Póllands en auðvitað ekki í eig-
inlegri merkingu. Aðeins út af því
að hún hefur bjargað mörgum
manninum eftir að einhver hefur
beðið til hennar.
26.02.07 Trylltur dans
Um kvöldið skannaði ég nætur-
lífið en toppurinn var að fara í
gamalt tyrkneskt baðhús klukkan
tvö um nóttina. Mjög leyndardóms-
fullt og þægilegt. Það er sagt að
þetta baðhús sé frá 16. öld. Í gær
fór ég á Van Gogh-sýningu og í
annað spa sem var utandyra –
minnti mig á sundlaugarnar heima.
Kvöldið endaði á því að fara á tón-
leika þar sem villt sígauna-
hljómsveit spilaði og fólk steig
trylltan dans.
Endurfundir Í Litomysl í Tékklandi hitti Hugrún gamla bekkjarfélaga frá
skiptinematímanum í Tékklandi, þá Jakob og Filip.
Fjósakona fer út í heim
ferðablogg | Hugrún Geirsdóttir bloggar frá Póllandi
www.blog.central.is/fjosakona
ÞÓ AÐ SALT sé óhollt í
miklu magni er það engu að
síður nauðsynlegt í flestan
mat, sem hættir raunar til að
verða bragðlaus án þess. Í
gamla borgarhlutanum í
borginni Ljubljana í Slóveníu
er að finna búð sem sérhæfir
sig í salti, saltmunum og engu
öðru.
Búðin sem nefnist Piranske
Soline er vinsæll viðkomu-
staður kokka sem kunna vel
að meta hina sérstæðu áferð
og bragð af saltinu úr Se-
covlje Salina-þjóðgarðinum
við strönd Adríahafsins, sem
selt er í Piranske Soline.
Tæknin sem notuð er við salt-
gerðina er frá 14. öld, en notaðar
eru sérstakar pönnur við söfn-
unina. „Í meira en 700 ár hefur
saltgerðin ekki breyst,“ hefur New
York Times eftir Alojz Jurjec
forstjóra Soline Pridelava Sol-
ine, fyrirtækisins sem rekur
verslunina. „Bara sjórinn, sólin,
vindurinn og hendur saltgerð-
armannanna koma að fram-
leiðslunni.“
Piranske Soline hefur yfir sér
nýlegan sveitastíl, en auk salt-
pokanna frægu er þar að finna
alls konar afurðir með salti,
m.a. saltaðar súkkulaðitrufflur
og súkkulaðistykki, saltvatn
sem nota má gegn gigt, saltsk-
rúbb, baðsölt, saltolíur og
margs konar litlar krukkur með
fjölbreytilegum leirmeðferðum.
Svo má ekki gleyma fylgihlut-
unum – sem að sjálfsögðu tengj-
ast líka salti – s.s. saltstaukar, salt-
skeiðar og mortél.
Salt jarðar í Ljubljana
Piranske Soline
Mesni trg 19,
1000 Ljubljana
sími: 386 1 42 50 190
www.soline.si
Piranske Soline Salt og vörur því tengdar
eru eini söluvarningurinn í búðinni.