Morgunblaðið - 14.09.2008, Qupperneq 37

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. SEPTEMBER 2008 37
Sölukynning á glæsilegum einbýlishúsum í dag frá kl. 16:30-17:30
Þessi glæsilegu hús verða kynnt í dag frá kl. 16:30-17:30.
Húsin sem eru staðsteypt "Funkis"hús, skilast fullbúin að utan og fokheld að innan og verður lóð
grófjöfnuð. Kaupendur geta samið um að kaupa húsin lengra komin. Skemmtileg staðsetning þar
sem stutt er í alla þjónustu svo sem skóla, íþróttasvæði, heilsugæslu, verslun og fl.
Bárður sölustjóri á Valhöll sími 896-5221
verður á staðnum í dag með teikningar og upplýsingar.
Verð 59,5 millj.
Stærð hússins er 273 fm
Frjóakur nr. 4
Verð 88,50 millj.
Stærð hússins er 390,4 fm
Gullakur nr. 3
Verð 89,0 millj.
Stærð hússins er 366,4 fm
Gullakur nr. 7
VIÐHORFA-
BREYTING er að
eiga sér stað í geð-
heilbrigðismálum á
Íslandi, bæði hjá not-
endum, aðstand-
endum og fagfólki. Á
undanförnum árum
hafa notendur, að-
standendur þeirra og
fagfólk í auknum mæli unnið
saman að því að bæta þjónustu
við geðsjúka og fjölskyldur
þeirra. Þegar börn tilheyra fjöl-
skyldu þar sem foreldri glímir við
geðsjúkdóm er barnið aðstand-
andi. Geðrænn vandi foreldra
hefur áhrif á daglegt líf allra í
fjölskyldunni og geðsjúkdómur
foreldra getur haft áhrif á líðan
og virkni barna frá unga aldri.
„Hafa skal það
sem betra reynist“
Á undanförnum 20 árum hafa
rannsóknir á börnum geðsjúkra
gefið okkur innsýn í það hvað
gerist þegar foreldri veikist og
getur ekki sinnt foreldraskyldum
sínum eins vel og áður. Rétt eins
og þegar annars konar alvarleg
áföll eða veikindi steðja að í fjöl-
skyldum reyna börn foreldra sem
glíma við geðsjúkdóma oft að
axla ábyrgð fullorðinna. Geðrænn
vandi foreldra getur aukið líkur á
að börn þrói með sér sekt-
arkennd, skömm, óraunhæfa
ábyrgðartilfinningu og vonleysi.
Þau geta orðið félagslega ein-
angruð og þróað sjálf með sér
geðrænan vanda. Það er hins
vegar alls ekki sjálfgefið að öll
börn lendi í erfiðleikum eða að
erfiðleikarnir leiði til geðræns
vanda hjá börnunum. Komið hef-
ur í ljós að ákveðnir þættir, s.s.
góð félagsleg samskipti utan
heimilis, vellíðan í skóla, þátttaka
í tómstundum og sérstaklega ein-
hver fullorðinn utan heimilisins
sem börnin treysta, virka vernd-
andi og hjálpa þannig börnunum
að fást við erfiða upplifun.
Þróun stuðningsúrræða
fyrir fjölskyldur
Til að efla þessa verndandi
þætti hafa verið þróuð stuðnings-
úrræði innan heilbrigðisgeirans
fyrir fjölskyldur þar sem for-
eldrar glíma við geðsjúkdóma.
Þau eru byggð á niðurstöðum
rannsókna á sértækum fjöl-
skyldustuðningi sem fagfólk veit-
ir sem hefur sýnt fram á lang-
tíma árangur hjá börnum og
foreldrum. Árangurinn mælist
m.a. í aukinni fjölskylduvirkni,
auknum skilningi barna á veik-
indum foreldris og minnkun
þunglyndiseinkenna barnanna.
Það hefur öflugt forvarnargildi
við að draga úr millikyn-
slóðaflutningi geðrænna erf-
iðleika. Megintilgangur slíks
stuðnings er að stuðla að því að
börn foreldra sem glíma við geð-
ræna erfiðleika nái að þroskast
sem best, að trú þeirra á eigin
hæfni eflist og þau aðgreini sig
frá sjúkdómi foreldris. Leið-
arljósið er að glæða von um
bjartari tíma hjá fjölskyldu og
styrkja foreldra í hlutverki sínu
sem foreldrar. Fagfólk á geðsviði
LSH hefur þróað stuðnings-
úrræðið „Fjölskyldubrúna“ á
geðsviði LSH en nauðsynlegt er
að efla stuðning við foreldra með
geðsjúkdóma innan heilsugæsl-
unnar á næstu misserum. Með
stuðningi geta foreldar með geð-
sjúkdóma ræktað foreldra-
hlutverk sitt betur um leið og
þeir takast á við það erfiða verk-
efni sem glíma við geðsjúkdóma
er.
Þögnin innan og utan
fjölskyldunnar
Í samfélaginu hefur lengi ríkt
þögn um geðræna erfiðleika og
möguleg áhrif þeirra innan fjöl-
skyldna. Allar fjölskyldur glíma
við erfiðleika – erfiðleikarnir hafa
ekki áhrif á alhliða þroska barna
svo framarlega sem þeir eru
ræddir innan fjölskyldunnar á
opinn og einlægan hátt. Þegar
geðrænir erfiðleikar eru í fjöl-
skyldu er það því miður enn al-
gengt að um erfiðleikana ríki
þögn innan fjölskyldunnar sem
utan hennar. Af ýmsum ástæðum
veigra foreldrar sér við að ræða
um áhrif geðrænu erfiðleikanna á
börnin og fjölskylduna í heild.
Viðhorfið sem ríkir í samfélaginu
og í geðheilbrigðisþjónustu er að
vilja ekki íþyngja börnunum með
því að tala um veikindin. For-
eldrar leggja sig því fram um að
hlífa börnunum í góðri trú um að
þannig sé hægt að halda þeim
fyrir utan erfiðleikana. Börnin
vita og skynja hins vegar alltaf
meira en haldið er.
Rjúfum þögnina saman!
Það er vandmeðfarið en mik-
ilvægt að rjúfa þögnina um börn
sem aðstandendur geðsjúkra.
Foreldrar með alvarlegan geð-
sjúkdóm þarfnast stuðnings en
ekki fordæmingar.
Með fundi um málefni aðstand-
enda geðsjúkra á Grand hóteli
Reykjavík 18. september nk.
verður reynt að tala saman á op-
inn og einlægan hátt. Fundurinn
er undir yfirskriftinni „Glímutök
geðsjúkdóma á aðstandendum“.
Glímutök geðsjúkdóma
á aðstandendum
Eydís K. Svein-
bjarnardóttir og
Hulda Dóra Styrm-
isdóttir skrifa um
geðheilbrigðismál
» Þegar geðrænir erf-
iðleikar eru í fjöl-
skyldu er það því miður
enn algengt að um erf-
iðleikana ríki þögn inn-
an fjölskyldunnar sem
utan hennar.
Eydís K. Sveinbjarn-
ardóttir
Eydís er geðhjúkrunarfræðingur og
sviðsstjóri á geðsviði og Hulda Dóra
er aðstandandi.
Hulda Dóra Styrm-
isdóttir
EINS og flestir vita
er farið að hægjast um
í hagkerfinu. En skoð-
um hvernig byrjunin á
hagsveiflunni var.
Einkavæðing bank-
anna hófst og á sama
tíma margar stórar
framkvæmdir, svo
sem Kárahnúkjavirkj-
un og margar minni
framkvæmdir. Bank-
arnir komu inn á
íbúðamarkaðinn.
Og flestir ákváðu að
kaupa íbúð eða hús áð-
ur en verðið hækkaði
enn meira. Flestir, ef
ekki allir, kjöftuðu
fasteignaverð upp úr öllu valdi.
Sveitarfélögin eltu og fengu að sjálf-
sögðu enn meira í kassann vegna
hækkandi verðmats fasteigna. Lóða-
verð snarhækkaði og flestir vildu
innleysa hagnaðinn strax. Sem sagt:
flestra hagur að fasteignaverð
hækkaði sem mest. Fólkið fór í
bankann sinn og tók íbúðalán tengd
erlendri myntkörfu. Þetta sama fólk
vissi ekki þá að íslenska krónan er
„verðtryggð flotkróna“ og hefur
reyndar verið alllengi. Og bankarnir
eru sumir með ákvæði í samningum
þessum um að endurskoða vexti eftir
fimm ár. Verðbólga nú er um 14% og
gengi krónunnar hefur rýrnað um
tugi prósenta frá áramótum.
En hvers vegna er ég að rifja
þetta upp? Jú, það er einföld ástæða
fyrir því, við þurfum á öllu okkar
besta fólki að halda til að finna
lausnir á því að ein-
staklingar og fyrirtæki
fái efnahagsumhverfi
eins og best gerist í
Evrópu.
Forsætisráðherrann
okkar, sá ágæti dreng-
ur, viðurkenndi nýlega í
blaðaviðtali að gengi ís-
lensku krónunnar hefði
verið „rangt skráð“. Já,
vissulega eins og það
þarf að stjórna fiski-
miðunum við Ísland þá
þarf að stjórna efna-
hagslífi Íslendinga,
þetta viðurkenna allir
heilvita menn.
En eru ekki aðrar
leiðir færar til að
stjórna „eyðslu“ þjóð-
arinnar en verðtryggðir
vextir með „flotkrónu“?
Ég nefni t.d. skatta.
Eða vill Sjálfstæðisflokkurinn
bara hafa þetta svona? Ráða kannski
fjárfestar íslensku samfélagi? Kjós-
endur Sjálfstæðisflokksins sem fá
verðtryggðu greiðsluseðlana inn um
bréfalúguna sína þessa dagana
hljóta að hugsa hlýtt til þessa flokks
sem vill engu breyta og styðja þann-
ig banka og fjárfesta sem hafa ein-
staklinga og fyrirtæki í heljar-
greipum sínum. Þetta kalla ég
„frelsi“ hinna fáu og útvöldu.
Ég skora á alla Íslendinga hvar í
flokki sem þeir standa að taka þátt í
umræðunni í vetur um framtíðar-
skipulag efnahagsmála á Íslandi.
Það ætla ég að gera með mínu fólki í
Framsóknarflokknum.
Hagstjórn
á villigötum
Sveinn Halldórsson
skrifar um efna-
hagsmál
Sveinn Halldórsson
»Ráða
kannski fjár-
festar íslensku
samfélagi?
Höfundur er húsasmíðameistari og
formaður Framsóknarfélags Hafn-
arfjarðar.
SANDUR MÖL
FYLLINGAREFNI
WWW.BJORGUN.IS
Sævarhöfða 33,
112 Reykjavík,
sími 563 5600