Skinfaxi - 01.09.1911, Blaðsíða 6

70
SKINFAXI
sjá, hvílíkur voði þetta er þjóðlífinu og
öllum framförum í landinu. Enda hefir
mörgumhugsandisveitamanniþóftískyggi-
legt útlitið nú á síðari árum, og það hefir
verið öllum Ijóst, að hér þyrfti holl og
góð ráð til bóta og varnar, því straumur
þessi til kaupstaðanna er í sjálfu sér engu
minna tjón en Ameríkuferðirnar, sem
fjöldi manna hefir barmað sér yfir —
heldur talsvert meira og hættulegra.
En ráðin hefir engin fundið enn, og
furðanlega lítið hefir verið ritað um mál
þetta opinbera, þótt fátt liggi miklum
hluta þjóðarinnar framar á tungu.
Eg hefi talsvert hugsað mál þetta nú
undanfarin 4—5 ár, og það var þegar í
upphafi von mín, að hér gætu ungmenna-
félögin unnið mikið verk og þarft, því
tækist þeim á annað borð að halda áhuga
sínum vakandi og stefna rétt, þá hlyti
það að verða eðlileg afleiðing, að æsku-
lýðurinn tengdist fastar við sveitirnar, en
nú er raun á. — Reynslan hefir líka sýnt
þetta og sannað í einstöku sveitum, þar
sem ungmennafélögin hafa náð góðri
fótfestu — og vinna þar í samrœmi við
el' ra fólkið!
Hér eru bjargráð fólgin. Undir þessari
ungufélagshreyfingu er það að miklu leyti
komið,hvort vér eigum nokkura þroska-og
framfara-von sem þjóð eður eigi. Hér
á landi hafa ungmennafélögin byrjað það
starf, er á Norðurlöndum og víðar
um heim — hefir orðið grundvöllur
framtíðarhamingju þjóðanna: Innileg og
slerk þjóðernis vakningl Því allri sannri
vakning fylgir þroskun og framfarir.
Eg heíi á öðrum stað í þessu tbl.
drepið á framtíðarhorfur ungm.fél. hér á
landi, — og ber nú hér að sama brunni:
Bjargráð íslands er góður og öflugur lýðhá-
skóli á krisiilegum grundvelli! Skóli er
vakið getur æskulýð vorn,djúpri ogvaran-
legri vakningu. Lýðháskóli í sveit, er
kent getur æskulýðnum að skilja, meta
og elska sveitalífið og vinnuna.
Nú er fylling tímans komin hér á landi!
— I Danmörku hafa lýðháskólarnir þegar
lokið mesta þrekvirki sínu, að vekja þjóð-
ina og þroska; þeir björguðu henni, er
mest reið á! — í Noregi standa þeir
með mesta blóma — í miðju starfi —
og setja áhrif þeirra æ dýpri og dýprt
merki á þjóðina.
Nú höfum vér nýskeð fengið háskóla,
og er það gleðiefni mikið hverjum góð-
um íslending. En meiri og brýnni þörf
er oss þó á öflugum lýðháskóla! Handa
allri þjóðinni. Ætti því helst að vera
einn fullkominn skóli fyrir alt landið.
H. V.
Ungmennamál.
Framtíðarhorfur ungm. fél. íslensku.
íslenskur iýðháskóli.
í síðasta tbl. »Skinfaxa« gerði eg lítillega
grein fyrir skoðun minni og skilningi á starfi
og stefnu ungni félaganna íslensku, upphaf:
þeirra og takmarki, og veit eg vel, að þar
er eg í fylsta samræmi við fyrstu forgöngu-
menn þessarar hreyfingar hér á landi.
Bjart'r og hlýir lýðháskólastraumar höfðu
snortið svo fyrstu og fremstu forgöngu-
mennina, sinn í hvoru landi, að vísu á tals-
vert ólíkan hátl, en þó í fullu samræmi, svo
að hrifni þeirra og hugsjónir mynduðu fasta
heild, er lögð var til grundvallar að »U. M.
F. í.« — Og það mun síðar í sögur fært,
að betri grundvöll hafi tveir menn ungirog
lítt reyndir sjaldan lagt að nokkuru verki!
— Það var því heldur engin tilviljun, að
þeir fáu íslendingar meðal yngri manna, er
snortnir vóru af lýðháskólahreyfingunni nor-
rænu, slógust þegar í lið með »landnáms-
mönnunum« nýju ogtókust forustu á hendur.
Þannig var ungmennafélagsskapurinn ís-
lenski beinlínis grundvallaður á lýðskólahug-
sjónurn þeim, er reynst hafa grannþjóðum
vorum svo giftusamlegar og blessunarríkar.
— Þær hugsjónir fram kvæmdar í verki