Skinfaxi - 01.11.1912, Blaðsíða 6

86
SKINFAXI
a<5 ekkert gœti úr útgáfunni orðið sakir
þess eins, að þjóðin hefði ekki hugsun á
að eignast hana.
Hitt er um tímarit er Einar skáld Hjör-
leifsson hugsar sér að koma á fót, en ger-
ir ekki nema að nógu margir áskrifendur
fáist. — Það á að ræða mál á öllum svið-
um þjóðltfsins, án jiess að ritið verði flokks-
málgagn. Sögu eða sögukafla hugsar hann
•sér i hverju hefti og fögur kvæði. Sér-
-staka stund ætlar hann að leggja á það,
að ritið fræði menn sem mest um það sem
best er hugsað og mesta eftirtekt vekur í
útlendum bókum og tímaritum, og flestir
landsins ritfærustu menn hafa heitið því
stuðningi sínum.
Menn eru vísir til að hafa skiftar skoð-
anir um þörfina á slíku tímariti, sumir sjá
hana en aðrir ekki. Ætli nokkur óski
þess að Skírnir og Eimreiðin hefðu aldrei
verið til. Eg held ekki. En hins vegar
get eg búist við því, að mörgum skjótist
yfir að skynja það, að hér er verið að
spyrja þjóðina að því, hvort hún vilji eign-
ast álika rit og þau er eg nefndi, eða jafn-
vel miklu betra, og að hennar skylda er
strax að segja til, hvort hún vill það eða
ekki. Og þó að nú svo illa færi, að áskrif-
endurnir yrðu ekki nógu margir og ekkert
yrði þess vegna af útgáfu ritsins, þá veit
eg fyrir víst að það stafaði ekki af neinu
öðru en tómlæti, svo mikill hluti lands-
manna hefði tekið þau bókakaup fram yf-
ir önnur, þegar hann hefði farið að átta
sig á því.
Og færi þjóðinni það ekki hálf-illa, að
hafna tímariti sem helsta skáldið og rit-
snillingurinn hennar býður, eu hampa á
meðan hinum allra-aumustu bókanefnum,
sem fégjarnir menn prakka inn á hana?
Nokkrar likur eru til þess, að ekki hafi
verið haft „nógu hátt“ um hvorttveggju
þessar ráðagerðir, útgáfu orðabókarinnar
og tímaritsins. Þess vegna ætla eg að
senda formönnum Ungmennafélaganna
boðsbréfin, svo að þeir gefi mönnum kost
á bókunum. Vænti þess að þeir láti und-
an ganga ef kostur er.
Guðbrandur Magnússon.
Um tóbak.
Þaö er ekki fullur mannsaldur síðan að
veldi Bakkusar fór að huigna hér á landi.
Aldraðir menn segja, að nú sé önnur öld-
in, en þegar þeir voru að alast upp. Þá
hafi enginn þótt maður með mönnnra, sem
ekki hafi haft glas í vasa og í samkvæm-
um hafi jafnvel ódrukknir menn gert sér
upp drykkjulæti, til þess að vera eins og
aðrir menn, en ekki eins og siðlaus grey.
Svona var almenningsálitið, en því hefir
verið breytt. Nú skartar það ekki á nein-
um, að sóa fé sínu fyrir vín né veikja
krafta sína með víndrykkju.
Nú er Bakkus að sönnu landrækur að
kalla, en frásögn gömlu mannanna minn-
ir mig á annan óvin, sem hefir óskertan
borgararétt í landinu, það er tóbaksnautnin.
Það þykir nú enginn maður með mönn-
um nema hann reyki; gangi með vindil
milli tannanna og auðvitað gerir hann sig
mannalegan með stubbinn, vingsar honum
spölkorn til hliðar, — púar reyknum lag-
lega frá sér með þar til heyrandi fettum
og brettum. Það er list að reykja þótt
margir kunni. Það þykir ókurteisi að
þiggja ekki viudil og bjóða ekki vindil, en
að reykja, það þykir fínt, og í kaupstöð-
unum byrja börnin á því 7—Sáragömul.
Aldrei varð vegur Bakkusar svo mikill
með hinni íslensku þjóð, að honum væri
knésett 7—8 ára gömul börn. Þess eru
líka fá dæmi, að konur hafi drukkið, en
færist það nú ekki í móð að konur reyki?
Hvað leiðir af því? Og þegar allir eru
komnir á það að reykja, ungir og gaml-
ir, er þá tóbakið ekki orðið beimilisvarn-
ingur einsog kaffi og te? Á ofdrykkju-
öldinni var það kvenfólkið, sem hélt þjóð-
inni að hálfu leyti á floti og forðaði henni