Skinfaxi - 01.10.1916, Page 1

Úr gamalli ferðasögu.
Þegar eg heyri, eða sé í riti, kastað
Imiitum að ungmennafélögunum, detta
mér alt af i hug fáein atvik, viðvíkjandi
ferð, sem eg fór fyrir nokkrum árum til
ungmennafélags eins á Suðurlandi. Eg
var alls ókunnugur þar um slóðir áður,
en kyntist í það sinn allmörgum eldri og
yngri mönnum. Sveitin er talin í betra
lagi, og fólkið sparsamt og vinnugefið. En
meðal eldra fólksins var lítið um félags-
skap, helst eiuhver þátltaka í óheilbrigðu
kaupfélagi, sem slarfaði þar um slóðir, en
annars varla nein önnur samvinna. I
þessa sveit höfðu |>á fyrir nokkru komið fjár-
glæfrumenn úr höfuðstaðnum, og flækt
allmarga af bændunum í hættulegum
ábyrgðnm, sem síðar hafa orðið þeim
ílestum að falli. Drykkjuskapur var þar
nokkur. Ekki svo að skilja, að bænd-
urnir keyptu vín til muna sjálfir. En þeir
voru helst til margir fúsir að dreypa á
vasaglasi filisteanna, og }>að varð nóg til
að gera þá örari og ótortrygnari gagnvart
þeim hættulegu gestum. íeinuorði: Sveitin
var fremur góð, en daglegt líf manna
nokkuð þunglamalegt og á eftir tímanum.
Svo kyntist eg ungmennafélaginu í sveit-
inni. Það var mjög fáment, félagsmenn
eitthvað milli 20—30. Talsvert var þar
meira af ungu fólki í sveitinni. En ekki
kom fleira i félagið af þvi að sumum þótti
það of ófrjálst, að mega ekki drekka. En
aðrir fengu ekki að vera með fyrir for*
eldrum sínum eða yfirboðurum. Mér
skildist samt, að félagið hefði náð til sfn
ílestum þeim, sem einhver fengur var í,
því að varla gat talist mikil eftirsjón í
áhugalausa eða nautnasjúka fólkinu, sem
barst með straumi gamallar venju. En
það sem gerði mig undrandi, voru verk
þessara fáu áhugasömu unglinga, sem í
félaginu voru. Þ’élagið hafði bygt sér lag-
legt og traust fundarhús, mest fyrir sam-
skotafé innan félags og með sjálfboðavinnu.
Konur jafnt sem karlar höfðu lagt fram
sinn skerf, bæði til samskotanna, við að-
flutning á efni, og við sjálfa bygginguna.
Góður vilji og framtakssemi var hér alt,
og gerði alt. Ufan um húsið var dálítill
ræktaður blettur, inniluktur í traustri girð-
ingu, lika verk félagsmanna. Mér er enn
fyrir minni alúðin i orðum eins félags-
manns, þegar hann var að tala um girð-
inguna, um hjáverkavinnuna, sem til henn-
ar hafði gengið, og um það, hvað enn
þyrfti að gera við hana svo að vel væri.
Eg vissi að maðurinn vann baki brotnu
fyrir sínu heimili, bæði vetur og sumar.
En því eftirtektarverðara var að sjá, að
hann hafði líka nógan vilja og nógan tima
til að vinna fyrir félagið sitt. Meðan fé-
lagið var húslaust, átti það hvergi griða-
stað. Þinghúsgarmur var i sveitinni, en
hann hafði þótt félaginu of góður. En
nú var úr því bætt. Félagið gat haldið
sína fundi óátalið af öllum húseigendum í
sveitinni. Þar voru lika haldnir opinberir
fyrirlestrar, og tekið við utanfélagsmönn-
um meðan rúm var til. Þar höfðu ungu