Skinfaxi - 01.04.1957, Blaðsíða 27

SKINFaXI
27
áður en eðlishvatir til kyn-
greininga gera vart við sig.
Þá verður enginn útundan í
þessari fögru almenningsíþrótt.
Gautlöndum, 4. marz 1957.
Böðvar Jónsson.
O
Peter Freuchen
Núna í apríl kom hingað til
landsins hinn víðkunni land-
könnuður Peter Freuchen, í
boði Stúdentafélags Reykjavík-
ur. Freuchen hélt fyrirlestra og
sýndi kvikmyndir frá Græn-
landi, við mikla aðsókn hér í
Reykjavík þá fáu daga, sem
hann dvaldi á landi okkar.
Seinni kona hans, frú Dagmar
Freuchen, en hún er dönsk,
var í för með manni sínum.
Peter Freuchen er fæddur í
Danmörku árið 1886 og varð
stúdent þaðan árið 1904. Hóf
hann nám í læknisfræði, en
hvarf frá því námi, þegar hann
gerðist þátttakandi í hinum
danska könnunarleiðangri til
Norðaustur-Grænlands, sem
stjórnað var af Mylius Erichsen
og þar aðstoðaði hann prófessor
Wegener við veðurathuganir.
Nokkru seinna vann Freuchen
með Knud Rasmussen að stofn-
un Thule stöðvarinnar og stóð
þar fyrir verzlun til 1919. Þaðan
fór hann í leiðangur með Knud
Rasmussen yfir norðurhluta
Grænlandsjökuls og fann þar
áður ókunna landshluta.
Knud Rasmussen er einn af
mestu heimskautalandkönnuð-
Peter l<‘reuchen.
um allra tíma og þeir félagar
voru sí og æ á ferðalögum með
hundasleða yfir hafísbreiður og
jökla Grænlands.
Árin 1921—24 tók Freuchen
þátt í einum mesta og árangurs-
ríkasta leiðangri, sem farinn
hefur verið um Norðurheim-
skautslöndin, 5. Thuleleiðangr-
inum, er ekið var á hundasleð-
um frá Grænlandi alla leið til
Alaska undir stjórn Knud Ras-
mussen. í þeirri ferð varð Fre-
uchen fyrir allmiklu kali á
vinstra fæti, sem leiddi til þess
að taka varð af honum fótinn
og gengur hann nú við tréfót.
Peter Freuchen er frægur
fyrirlesari og rithöfundur. Hann
hefur verið ritstjóri danska
vikublaðsins Ude og Hjemme og
er blaðamaður hjá Politiken.
Þá hefur hann skrifað nær tvær
tylftir bóka, skáldsögur, ferða-
sögur og bækur um eigin ævi.
Bækur hans eru byggðar á
mikilli reynslu og skilning-s-
góðri þekkingu á högum þeirra,
er búa við hin nyrztu höf. Tvær
af ferðabókum hans. Æskuár
min á Grænlandi og Ævintýrin
heilla, hafa verið gefnar út á
íslenzku.
Peter Freuchen hefir á seinni
árum ýmist dvalizt í Danmörku
eða í Ameríku. Hann hefur
ferðazt um báðar álfur Ameríku
þverar og endilangar og farið
í tvo leiðangra til norðurhéraða
Síberíu. Til Alaska gerði hann
út kvikmyndaleiðangur 1932 og
stjórnaði töku kvikmyndarinn-
ar Eskimói, sem hlaut heims-
frægð.
í Thule kynntist Freuchen
Eskimóum, sem voru nær ó-
snortnir af menningu hins hvíta
heims. Freuchen lærði að
þekkja þetta fólk og meta, hann
dæmir það og lýsir því eftir
manngildi þess en ekki ytra út-
liti. í Thule giftist hann Eski-
móastúlku, Navarönu Meqúpa-
lúk.
í tilefni af komu Freuchens
hingað til lands, gaf bókafor-
lagið Helgafell út bók í smá-
bókaflokki sínum, með völdum
köflum af Jóni Eyþórssyni, úr
Æskuár mín á Grænlandi, í
þýðingu Halldórs Stefánssonar.
Formála rita þeir Sturla Frið-
riksson og Sigurður Þórarins-
son. Sigurður segir þar m. a.
um Freuchen. „Þessi bláeygði
hávaxni síðskeggur virðist hafa
átt fleiri líf en kötturinn“.
©
Norðurlandaferð U.M.S.K.
Framhald greinar þeirrar, sem
Axel Jónsson skrifaði í síðasta
hefti Skinfaxa, kemur í næsta
hefti.