Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1976, Qupperneq 30

Mosulu sigldi aðeins með kjölfestu
og var létt í sjónum, eða átti að
vera það, svo að þetta var nokkuð
sérstakt og athyglisvert.
Á meðan að á þessu stóð var ég
úti á einni ránni, ásamt viðvan-
ingi, englendingi Jim að nafni.
Hann sló hnefa sínum í síðu mína
og benti niður á þilfarið og þegar
ég leit niður sá ég að hið tvöfalda
stýrishjól var mannlaust, en þar
áttu tveir menn að vera. Allir
aðrir, fyrir utan skipstjórann,
höfðu verið við seglavinnu á
ránum. Síðar frétti ég að skipstjór-
inn hefði séð að stýristaumur hafði
slitnað, en með snarræði sínu hafði
hann komið varahjólinu i sam-
band, áður en skipið snerist upp í
veðrið. Þetta snarræði hefur vafa-
laust bjargað mönnunum, sem
uppi voru frá bráðum bana, því
seglin hefðu orðið óviðráðanleg, ef
skipið hefði snúist uppí, og hefði
þá þessi saga sennilega aldrei verið
skráð.
Við vissum ekki þá vindhraðann
í þessum ofsa, en löngu seinna
komumst við að því að hann hafði
komist yfir 100 mílur á klukku-
stund, eða 14 stig á Beaufordmæli.
Það var miklu meira en segl voru
talin geta þolað, fyrir tíð Mosulu,
eða hámark 75 mílur á klukku-
stund. Þessi stóru skip, eins og
Pamir og Mosulu, áttu, að flestra
áliti, að standast öll veður, en
seglatap og slysi á mönnum, mátti
alltaf reikna með. Sérstaklega var
erfitt að vinna á þessum stóru
skipum, vegna þess, að skipverjar
voru tiltölulega færri, heldur en á
þeim minni, þegar tillit var tekið
til fjölda segla og eins hins að
reyndir menn voru of fáir.
I slíku veðri var ekki allt fengið
með því að ná seglunum saman og
festa þeim, hvort sem um var að
ræða rifin segl eða heil, vindurinn
var alltaf að ná taki á einhverju
þeirra og við urðum stöðugt að
vera til taks að klífa upp og lag-
færa. Tætlur af rifnum seglum
slógust til og frá, með svo miklu
afli að sá sem fyrir þeim varð,
mátti teljast hólpinn að sleppa lif-
andi.
Við höfðum misst allt tímaskyn.
Særokið gekk stöðugt yfir okkur
þar sem við vorum stígvéla- og
hlífðarfatalausir, allir gegndrepa
og kaldir við hina erfiðu vinnu.
Áður en við höfðum náð saman
fyrsta toppseglinu, sýndi halla-
mælirinn (Clinometer) 46 gráðu
halla á skipinu. Hann gat hafa
verið talsvert meiri, en þetta var
það mesta sem mælirinn gat sýnt.
Hefðum við gefið okkur tíma til
þess að hugsa, hefðum við brosað
að erfiðleikunum í Nystad, —
vinnu við kjölfestuna og strandið.
Allt í einu heyrðum við mikinn
hávaða niðri í skipinu, og síðan
mikinn skruðning, sem hætti svo
snögglega. Um leið eða á næstu
augnablikum, jókst halli skipsins
gífurlega. Seinna var hann áætl-
aður að hafa verið, að meðaltali
um 62 gráður, en stundum enn
meiri. Hugsið ykkur þilfarið,
næstum því lóðrétt. Kjölfestan —
okkar gamli fjandi — hafði kastast
yfir til hlés. Eins og ástandið var
nú, gat það varla verra verið. En
við gátum ekkert gert. Þetta var
hræðilegt. Til dæmis snertu neðstu
ráendar sjóinn og skipið snerist til
bakborða, eða á hallann. Á þil-
farinu var óstætt. Til þess að
komast fram og aftur á skipinu,
urðu menn að halda sér dauða
haldi í líflínu, sem lá fram með
stjórnborðslunningunni. Fáir
skipverja höfðu áður veitt henni
neina athygli. Hallinn var svo
mikill að ekki sást í sjóinn á kul-
borða, heldur beint upp í himin-
inn. Til hlés var sjórinn tiltölulega
sléttur, þótt freyðandi væri. Að
fara upp reiðann þurfti bæði
krafta og lag og að fara út á rárnar,
mikla aðgæslu, því að stormurinn
hafði komið öllu úr jafnvægi.
Um hádegið hófst vinna við að
korna böndum á lægra messan-
seglið og draga það saman með
þilfarsvindunni. Hugmyndin var
að reyna að fækka seglum, og
draga með því úr átaki stormsins.
Það þótti of mikil áhætta að eiga
við seglið á venjulegan hátt.
Að vinna við vinduna (Capstan)
á þilfarinu, var enginn leikur.
Aðeins þeir, sem fóru niður
hallann, gátu ýtt slánni að ein-
hverju gagni, en hinir, sem fóru
upp hallann héngu á spýtunni til
að missa ekki fótanna, en það var
eina handfestan. Aspelin, ungur
subbulegur Finni og Rosy frá
Vancouver, voru fyrir aftan mig.
Eg var rétt byrjaður á að klífa upp
hallandi þilfarið, þegar ég heyrði
skruðning og þegar ég leit aftur, sá
ég að rá þeirra hafði losnað úr
gatinu á vindunni og þeir runnu
niður þilfarið til hlés á mikilli ferð.
í fyrstu hlógum við hinir, eins og
mönnum er gjarnt yfir óförum
annarra, en þetta var ekkert
hlátursefni, síður en svo. Aspelin
hafði enga stjórn á sér og lenti á
rönd þilfarsstyttu, lá þarna vein-
andi og reyndist hafa meiðst á
baki. Rory sem hafði runnið feti
framar og lent á styttu með
fæturna sitt hvoru megin. Hann
var ekki aðeins mikið slasaður,
heldur gat hann ekki hreyft sig.
Að bera þessa tvo menn á hálu
og hallandi þilfarinu, var eitt hið
erfiðasta verk þessa dags, en við
urðum að skríða á fjórum fótum.
önnumst viðgerðir á rafvél-
um og raflögnum fyrir skip
og í landi.
Góðir farmenn. Vönduð
vinna.
VOLTI H/F
Norðurstig 3, símar 16458
og 16398
262
VlKINGUR